Độc giả thắc mắc

Đức Giê-hô-va đã kết ước với Áp-ra-ham ở U-rơ hay ở Cha-ran?

Giao ước đầu tiên giữa Đức Giê-hô-va với Áp-ra-ham được tường thuật trong Sáng-thế Ký 12:1-3 như sau: “Đức Giê-hô-va có phán cùng Áp-ram rằng: Ngươi hãy ra khỏi quê-hương, vòng bà-con và nhà cha ngươi, mà đi đến xứ ta sẽ chỉ cho. Ta sẽ làm cho ngươi nên một dân lớn;... và các chi-tộc nơi thế-gian sẽ nhờ ngươi mà được phước”. * Đức Giê-hô-va rất có thể đã lập giao ước này với Áp-ra-ham khi ông đang ở U-rơ, và đã khẳng định lại giao ước này khi ông ở Cha-ran.

Vào thế kỷ thứ nhất, Ê-tiên có nhắc đến lệnh của Đức Giê-hô-va bảo Áp-ra-ham đi đến Ca-na-an. Ông nói trước Tòa Công Luận: “Đức Chúa Trời vinh-hiển đã hiện ra cùng tổ chúng ta là Áp-ra-ham, khi người còn ở tại Mê-sô-bô-ta-mi, chưa đến ở tại Cha-ran, mà phán rằng: Hãy ra khỏi quê-hương và bà-con ngươi, mà đi đến xứ ta sẽ chỉ cho”. (Công-vụ 7:2, 3, chúng tôi viết nghiêng). Áp-ra-ham gốc là từ U-rơ đến, và như Ê-tiên cho thấy, đó cũng chính là nơi Áp-ra-ham lần đầu tiên được lệnh đi đến Ca-na-an. (Sáng-thế Ký 15:7; Nê-hê-mi 9:7) Ê-tiên không đề cập đến giao ước giữa Đức Chúa Trời với Áp-ra-ham, nhưng theo Sáng-thế Ký 12:1-3, giao ước ấy gắn liền với lệnh phải đi đến Ca-na-an. Do đó hợp lý khi tin rằng Đức Giê-hô-va đã kết ước với Áp-ra-ham ở U-rơ.

Tuy nhiên, nếu đọc kỹ lời tường thuật ở Sáng-thế Ký, chúng ta sẽ thấy là Đức Giê-hô-va đã khẳng định lại giao ước này với Áp-ra-ham tại Cha-ran, cũng như trong vài dịp ở Ca-na-an Ngài đã nhắc lại và triển khai thêm vài khía cạnh của giao ước ấy. (Sáng-thế Ký 15:5; 17:1-5; 18:18; 22:16-18) Theo Sáng-thế Ký 11:31, 32, cha của Áp-ra-ham là Tha-rê đã đem Áp-ra-ham, Sa-ra và Lót rời U-rơ để đi đến Ca-na-an. Họ đến Cha-ran và ở đó cho đến khi Tha-rê qua đời. Áp-ra-ham đã ở Cha-ran khá lâu đến mức đã nên giàu có. (Sáng-thế Ký 12:5) Em của Áp-ra-ham là Na-cô cũng đã có lúc dời đến ở đấy.

Sau khi ghi lại cái chết của Tha-rê, Kinh Thánh tường thuật tiếp những lời của Đức Giê-hô-va nói với Áp-ra-ham: “Rồi, Áp-ram đi, theo như lời Đức Giê-hô-va đã phán dạy”. (Sáng-thế Ký 12:4) Bởi vậy, Sáng-thế Ký 11:31-12:4 cho chúng ta cảm tưởng là Đức Giê-hô-va đã nói những lời ghi nơi Sáng-thế Ký 12:1-3 sau khi Tha-rê đã qua đời. Nếu như thế thì Áp-ra-ham đã rời Cha-ran và dọn đến xứ mà Đức Giê-hô-va đã cho biết để vâng theo lệnh ông mới nhận được cũng như lệnh ông đã nhận nhiều năm trước đó ở U-rơ.

Theo Sáng-thế Ký 12:1, Đức Giê-hô-va đã bảo Áp-ra-ham: “Ngươi hãy ra khỏi quê-hương, vòng bà-con và nhà cha ngươi”. Đã có thời “quê hương” của Áp-ra-ham là U-rơ, và “nhà” cha ông cũng ở đó. Thế nhưng, cha ông đã dọn gia đình đến Cha-ran, nên Áp-ra-ham cũng gọi nơi đó là quê hương ông. Nhiều năm sau đó, ở Ca-na-an, khi ông sai một người đầy tớ về ‘quê-hương ông, trong vòng bà-con ông’ để tìm vợ cho Y-sác, người đầy tớ ấy đã đến “thành của Na-cô” (là Cha-ran, hoặc nơi gần đó). (Sáng-thế Ký 24:4, 10) Ở đó, người đầy tớ đã tìm được Rê-bê-ca thuộc gia đình đông người của Na-cô, trong vòng bà con của Áp-ra-ham.—Sáng-thế Ký 22:20-24; 24:15, 24, 29; 27:42, 43.

Trước Tòa Công Luận, Ê-tiên đã nói về Áp-ra-ham như sau: “Lúc cha người qua đời rồi, Đức Chúa Trời khiến người từ nơi đó qua xứ các ông hiện đương ở”. (Công-vụ 7:4) Điều này cho thấy Đức Giê-hô-va đã liên lạc với Áp-ra-ham ở Cha-ran. Hợp lý khi tin là lúc đó Đức Giê-hô-va đã nhắc lại giao ước của Ngài với Áp-ra-ham như được ghi lại trong Sáng-thế Ký 12:1-3, vì giao ước đã có hiệu lực từ khi Áp-ra-ham dời đến Ca-na-an. Như vậy, việc xem xét mọi yếu tố dẫn đến kết luận là rất có thể Đức Giê-hô-va đã lập giao ước với Áp-ra-ham ở U-rơ, và đã khẳng định lại giao ước ấy ở Cha-ran.

[Chú thích]