Sa-mu-ên đẩy mạnh sự thờ phượng thật

NHÀ TIÊN TRI quở trách những người cùng thờ phượng Đức Chúa Trời khi họ xin lập một vua loài người lên cai trị, và khuyến giục họ vâng theo lời phán của Ngài. Để chứng tỏ là nhà tiên tri của Ngài, ông xin Đức Giê-hô-va cho một dấu biểu hiện dưới hình thức một cơn bão. Trong xứ Y-sơ-ra-ên hầu như không có mưa dông vào thời điểm này trong năm, mùa gặt lúa mì. Dù vậy, Đức Chúa Trời đã làm sấm sét và mưa. Vì vậy, dân sự lấy làm sợ Đức Giê-hô-va và Sa-mu-ên, người đại diện của Ngài.—1 Sa-mu-ên 12:11-19.

Nhà tiên tri Sa-mu-ên cũng là một văn sĩ. Các lời tường thuật của ông miêu tả những biến cố lịch sử sống động trong một giai đoạn khoảng 330 năm, kể cả những kỳ công của các Quan Xét trong nước Y-sơ-ra-ên. Chẳng hạn, chuyện về cuộc đời Sam-sôn—người mạnh nhất từ xưa đến nay—đã là nguồn cảm hứng cho thi ca, nhạc kịch cũng như sân khấu và điện ảnh. (Các Quan Xét, chương 13–16) Sa-mu-ên cũng viết về Ru-tơ và mẹ chồng của nàng là Na-ô-mi, cả hai đều góa bụa và nghèo khổ. Câu chuyện thật với kết cục có hậu này cũng thú vị như chuyện của Sam-sôn.—Ru-tơ, chương 1–4.

Chúng ta rút ra bài học nào từ những lời tường thuật của Sa-mu-ên và cuộc đời ông? Ông đã đẩy mạnh sự thờ phượng thật như thế nào?

Thời thơ ấu

Ông Ên-ca-na, cha của Sa-mu-ên, là người thờ phượng Đức Giê-hô-va và cũng là một người chồng tốt. Vợ của Ên-ca-na là An-ne, một người nữ có đức tin mạnh mẽ. Tại nhà của Đức Giê-hô-va ở Si-lô, người phụ nữ hiếm muộn này đã nhiệt thành cầu xin và hứa nguyện: “Ôi, Đức Giê-hô-va của vạn-quân, nếu Ngài đoái xem nỗi sầu-khổ của con đòi Ngài, nhớ lại nó chẳng quên, và ban cho con đòi Ngài một đứa trai, thì tôi sẽ phú dâng nó trọn đời cho Đức Giê-hô-va, và dao cạo sẽ chẳng đưa ngang qua đầu nó”. (1 Sa-mu-ên 1:1-11) Điều này có nghĩa là đứa bé sẽ được biệt riêng để phụng sự Đức Giê-hô-va.

An-ne cầu nguyện trong lòng. Lời tường thuật cho biết, bà “chỉ nhóp-nhép miệng mà thôi”. Vì tưởng bà say, Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm Hê-li trách bà. Tuy nhiên, An-ne lễ phép giải thích hoàn cảnh của mình, và Hê-li nói: “Hãy đi bình-yên, nguyện Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên nhậm lời nàng đã cầu-xin cùng Ngài!” Và Đức Giê-hô-va đã nghe lời bà cầu xin, vì lời tường thuật cho biết tiếp: “Đương trong năm, An-ne thọ-thai và sanh một con trai, đặt tên là Sa-mu-ên, mà nói rằng: Tôi đã cầu-xin nó nơi Đức Giê-hô-va”.—1 Sa-mu-ên 1:12-20.

Sa-mu-ên lớn lên trong “sự sửa-phạt khuyên-bảo của Chúa”. (Ê-phê-sô 6:4) Vừa khi Sa-mu-ên dứt sữa, An-ne dẫn con đến nhà của Đức Chúa Trời ở Si-lô và để con trai ra mắt Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm Hê-li. Dưới sự chăm sóc của Hê-li, đứa trẻ “phục-sự Đức Giê-hô-va”. An-ne bày tỏ niềm vui mừng khôn xiết bằng những lời tạ ơn rất cảm động mà sau này chính Sa-mu-ên ghi lại.—1 Sa-mu-ên 2:1-11.

Nếu là bậc cha mẹ, bạn có khuyến khích con cái chọn sự nghiệp phụng sự Đức Giê-hô-va không? Đẩy mạnh sự thờ phượng thật là cách tốt nhất để một người sử dụng năng lực của mình.

Sa-mu-ên thích ứng tốt với đời sống ở đền thờ. Ông “khôn lớn trước mặt Đức Giê-hô-va”, “Đức Giê-hô-va và người ta đều lấy làm đẹp lòng”. Ông thể hiện những đức tính làm hài lòng Đức Chúa Trời nên được nhiều người yêu quý.—1 Sa-mu-ên 2:21, 26.

Hai người con trai gian tà của Hê-li là Hóp-ni và Phi-nê-a thì không như thế. Họ “chẳng nhận-biết Đức Giê-hô-va”, thực hành sự dâm loạn và chiếm lấy những phần tốt nhất trong  các của-lễ người ta đem dâng tại đền thờ. Đức Chúa Trời đã sai một nhà tiên tri đến thông báo hình phạt mà Hê-li biết có thể xảy ra, kể cả cái chết của hai con trai. (1 Sa-mu-ên 2:12, 15-17, 22-25, 27, 30-34) Đức Giê-hô-va sẽ dùng Sa-mu-ên để thông báo một thông điệp phán xét khác.

Sa-mu-ên giữ nhiệm vụ tiên tri

Đức Chúa Trời bảo Sa-mu-ên: “Ta có báo trước rằng ta sẽ đoán-xét nhà người [Hê-li] đời đời, vì người đã biết tánh-nết quái-gở của các con trai mình, mà không cấm”. Đối với Sa-mu-ên, nhiệm vụ báo lại thông điệp này không phải là dễ, tuy nhiên Hê-li đã cố nài Sa-mu-ên đừng giấu ông một lời nào của Đức Chúa Trời. Vì vậy, Sa-mu-ên thuật hết mọi lời Đức Giê-hô-va phán. Để làm được điều này, cần phải có lòng can đảm!—1 Sa-mu-ên 3:10-18.

Khi Sa-mu-ên khôn lớn, cả Y-sơ-ra-ên đều biết ông là nhà tiên tri của Đức Chúa Trời. (1 Sa-mu-ên 3:19, 20) Lời phán xét mà Sa-mu-ên báo trước đã bắt đầu ứng nghiệm khi dân Y-sơ-ra-ên bị quân Phi-li-tin đánh bại thê thảm. Hóp-ni và Phi-nê-a chết trong chiến trận, và người Phi-li-tin chiếm lấy hòm giao ước của Đức Giê-hô-va. Nghe hai tin dữ ấy, Hê-li ngã ngửa xuống khỏi ghế mình, gãy cổ và chết.—1 Sa-mu-ên 4:1-18.

Hai mươi năm sau, Sa-mu-ên khuyến giục dân Y-sơ-ra-ên từ bỏ sự thờ phượng sai lầm. Họ đáp ứng bằng cách dẹp bỏ hình tượng, ăn kiêng và thú nhận tội lỗi. Sa-mu-ên vì dân sự cầu khẩn Đức Giê-hô-va và dâng một của-lễ thiêu. Kết quả ra sao? Khi người Phi-li-tin tấn công, Đức Chúa Trời làm cho đội quân của họ hỗn loạn, dân Y-sơ-ra-ên phản công và đánh bại kẻ thù. Với sự hỗ trợ của Đức Giê-hô-va, tình trạng của dân Y-sơ-ra-ên được cải thiện. Những địa phận mà trước đó người Phi-li-tin đánh chiếm, người Y-sơ-ra-ên đều lấy lại.—1 Sa-mu-ên 7:3-14.

Sa-mu-ên quả đã đẩy mạnh sự thờ phượng thật. Chẳng hạn, ông cho biệt riêng một số chiến lợi phẩm đặng dùng để xây sửa đền thờ. Ông giúp tổ chức Lễ Vượt Qua và sắp đặt những người Lê-vi canh giữ các cửa. (1 Sử-ký 9:22; 26:27, 28; 2 Sử-ký 35:18) Từ Ra-ma là quê nhà của ông, mỗi năm Sa-mu-ên đi đến một số thành để đoán xét dân sự. Ông có tiếng thanh liêm và không thiên vị. Nhờ được dân sự kính trọng, Sa-mu-ên có thể giúp họ về mặt thiêng liêng. (1 Sa-mu-ên 7:15-17; 9:6-14; 12:2-5) Sự thanh liêm và lòng tin kính của ông hẳn đã thúc đẩy nhiều người noi theo gương ông. Phẩm cách của Sa-mu-ên có tác động đến bạn không?

Dân Y-sơ-ra-ên xin lập một vua

Lúc về già, Sa-mu-ên lập hai con trai là Giô-ên và A-bi-gia làm quan xét. Họ “chẳng noi theo gương người, xiêu lòng tham của, nhậm lấy hối-lộ, và trái-lệch sự công-bình”. Vì thế các trưởng lão của Y-sơ-ra-ên xin lập một vua. (1 Sa-mu-ên 8:1-5) Điều này chẳng đẹp ý Sa-mu-ên. Tuy nhiên, khi ông cầu khẩn Đức Giê-hô-va về vấn đề ấy, Ngài phán: “Chẳng phải chúng nó từ-chối ngươi đâu, bèn là từ-chối ta đó, hầu cho ta chẳng cai-trị chúng nó nữa”. (1 Sa-mu-ên 8:6, 7) Đức Chúa Trời bảo Sa-mu-ên làm theo yêu cầu của dân sự và cảnh báo họ rằng dưới thể chế quân chủ, họ sẽ mất một số quyền tự do. Khi dân sự khăng khăng đòi có một vua, Đức Giê-hô-va sắp đặt để Sa-mu-ên xức dầu cho Sau-lơ.—1 Sa-mu-ên 8:6-22; 9:15-17; 10:1.

Dù nghi ngại, Sa-mu-ên vẫn ủng hộ sự sắp đặt này. Sau khi dân Y-sơ-ra-ên chiến thắng dân Am-môn, ông nhóm hiệp dân sự tại Ghinh-ganh để xác nhận vương quyền của Sau-lơ.  (1 Sa-mu-ên 10:17-24; 11:11-15) Sa-mu-ên nhắc lại lịch sử của Y-sơ-ra-ên và khuyên vua cũng như dân sự hãy vâng theo lời phán của Đức Giê-hô-va. Đức Chúa Trời đáp lại lời cầu nguyện của Sa-mu-ên bằng sấm sét và mưa trái mùa như được đề cập nơi phần đầu. Cơn bão đó khiến dân sự thừa nhận họ đã sai lầm khi từ bỏ Đức Giê-hô-va. Khi dân sự nhờ Sa-mu-ên cầu xin cho họ, ông đáp: “Còn ta đây, cũng chẳng phạm tội cùng Đức Giê-hô-va mà thôi cầu-nguyện cho các ngươi. Ta sẽ dạy các ngươi biết con đường lành và ngay”. Thật là một gương sáng về lòng yêu thương trung tín đối với Đức Giê-hô-va và với dân sự Ngài! (1 Sa-mu-ên 12:6-24) Bạn có sẵn lòng noi gương đó, ủng hộ những sắp đặt thần quyền và cầu nguyện cho anh em cùng đức tin không?

Hai vua đầu tiên của Y-sơ-ra-ên

Sau-lơ là một người khiêm tốn được Đức Chúa Trời chấp nhận. (1 Sa-mu-ên 9:21; 11:6) Tuy nhiên, theo thời gian, ông xem nhẹ sự hướng dẫn của Đức Chúa Trời. Chẳng hạn, Sa-mu-ên đã quở trách Sau-lơ khi ông nôn nóng dâng của-lễ, thay vì chờ đợi theo như mạng lệnh đã truyền. (1 Sa-mu-ên 13:10-14) Khi Sau-lơ không vâng lời và tha mạng cho A-ga—vua của dân A-ma-léc—Sa-mu-ên nói cùng Sau-lơ rằng: “Đức Giê-hô-va xé nước Y-sơ-ra-ên khỏi ngươi là như vậy, đặng ban cho kẻ lân-cận ngươi, xứng-đáng hơn ngươi”. Chính Sa-mu-ên giết A-ga và buồn bực về việc Sau-lơ.—1 Sa-mu-ên 15:1-35.

Cuối cùng, Đức Giê-hô-va phán với Sa-mu-ên: “Ngươi buồn-rầu về việc Sau-lơ cho đến chừng nào? Ta đã từ-bỏ nó, hầu cho nó không còn làm vua trên Y-sơ-ra-ên nữa”. Vì vậy, Đức Giê-hô-va sai Sa-mu-ên đi đến Bết-lê-hem đặng xức dầu để phong vương cho một con trai của Y-sai. Từng người một, các con trai của Y-sai đi qua trước mặt Sa-mu-ên cho đến khi Đức Giê-hô-va cho biết Ngài chấp nhận Đa-vít, con trai út, là người được xức dầu. Vào ngày đó, Sa-mu-ên học được một điều quan trọng: “Đức Giê-hô-va chẳng xem điều gì loài người xem; loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn-thấy trong lòng”.—1 Sa-mu-ên 16:1-13.

Vì hành động không vâng lời của Sau-lơ đã làm Sa-mu-ên đau lòng rồi, hẳn Sa-mu-ên phải buồn rầu biết bao khi Sau-lơ nuôi lòng căm ghét và tìm cách giết Đa-vít! Bất kể những nỗi đau ấy, Sa-mu-ên vẫn tích cực phụng sự trong lúc tuổi già và làm hết sức mình để thờ phượng Đức Giê-hô-va.—1 Sa-mu-ên 19:18-20.

Di sản của Sa-mu-ên

Khi Sa-mu-ên qua đời, cả Y-sơ-ra-ên than khóc nhà tiên tri khiêm nhường và can đảm này, người có ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người. (1 Sa-mu-ên 25:1) Sa-mu-ên là người bất toàn, và đôi khi ông cũng có những phán đoán không sáng suốt. Tuy nhiên, bất kể những thiếu sót của mình, Sa-mu-ên đã dành cho Đức Giê-hô-va sự thờ phượng chuyên độc và làm việc không mệt mỏi để giúp người khác cũng làm như vậy.

Từ thời Sa-mu-ên đến nay đã có nhiều thay đổi, nhưng lời tường thuật về cuộc đời ông cho chúng ta những bài học quý giá. Trên hết, Sa-mu-ên đã làm theo và đẩy mạnh sự thờ phượng Đức Giê-hô-va. Bạn có đang làm điều đó không?

[Khung nơi trang 16]

SUY NGẪM VỀ CUỘC ĐỜI CỦA SA-MU-ÊN

• Như cha mẹ Sa-mu-ên đã dạy Lời Đức Chúa Trời cho ông, bạn hãy “dùng sự sửa-phạt khuyên-bảo của Chúa” mà nuôi dạy con cái.—Ê-phê-sô 6:4.

• Bạn hãy khuyến khích con cái noi gương Sa-mu-ên, chọn sự nghiệp phụng sự Đức Giê-hô-va.

• Sa-mu-ên đã thể hiện những đức tính làm hài lòng Đức Chúa Trời nên được nhiều người yêu quý, và qua đó ông đã nêu gương tốt cho chúng ta.

• Sa-mu-ên đã làm hết sức để đẩy mạnh sự thờ phượng thật, chúng ta cũng nên làm như vậy.

[Hình nơi trang 15]

Sa-mu-ên đẩy mạnh sự thờ phượng thật và sẵn lòng giúp đỡ người khác về mặt thiêng liêng