Bạn có biết?

Tại sao Kinh Thánh liên kết việc thờ thần giả Ba-anh với những cuộc truy hoan?

Thực chất thần Ba-anh của người Ca-na-an là thần sinh sản. Những người thờ thần Ba-anh tin rằng thần này phù hộ cho hoa lợi mùa màng và bầy gia súc của họ. Vì thế, theo một cuốn nói về phong tục vào thời Kinh Thánh (Manners and Customs in the Bible), “những thực hành tính dục tại các điện thờ địa phương có mục đích là để cầu xin cho đất đai màu mỡ qua việc thúc giục thần bão Ba-anh quan hệ với vợ là nữ thần A-sê-ra, nhờ thế mùa màng được bội thu và các bầy súc vật sinh sôi nảy nở”.

Người Ca-na-an tin rằng thần Ba-anh rút lui vào lòng đất trong mùa nắng hạn khi ông bị khuất phục trước thần Mot, là thần hạn hán và là thần chết. Nhưng mùa mưa bắt đầu là dấu hiệu thần Ba-anh phục hồi quyền lực, nhờ đó cây cối xanh tươi và sự sống hồi sinh. Dân Ca-na-an ăn mừng mùa này bằng những cuộc truy hoan vô độ. Điều đó giải thích tại sao việc dân Y-sơ-ra-ên thờ Ba-anh-Phê-ô dẫn đến việc họ “thông-dâm cùng những con gái Mô-áp”.—Dân-số Ký 25:1-3.

Khi nói các thầy thông giáo và người Pha-ri-si giống như “mồ-mả tô trắng bề ngoài”, Chúa Giê-su có ý gì?

Chúa Giê-su lên án các thầy thông giáo và người Pha-ri-si là những kẻ giả hình khi nói: “Các ngươi giống như mồ-mả tô trắng bề ngoài cho đẹp, mà bề trong thì đầy xương người chết và mọi thứ dơ-dáy” (Ma-thi-ơ 23:27). Theo truyền thống, người Do Thái thường quét vôi trắng lên các bia mộ cho dễ thấy. Khi trời mưa, nước thường làm trôi lớp vôi trắng đi. Thế nên họ thường quét vôi vào cuối mùa mưa, ngày 15 tháng A-đa, một tháng trước Lễ Vượt Qua.

Theo bách khoa từ điển Do Thái (The Jewish Encyclopedia), việc quét vôi các bia mộ giúp cho “vô số người hành hương trên đường đến dự Lễ Vượt Qua” không bị ô uế. Điều luật ghi lại ở Dân-số Ký 19:16 cho biết bất cứ ai đụng vào xác chết, xương người hoặc mồ mả sẽ bị ô uế trong bảy ngày. Nếu bị ô uế trong mùa lễ, người Y-sơ-ra-ên không được tham gia vào sự thờ phượng thanh sạch. Nếu vi phạm, họ sẽ bị tử hình (Lê-vi Ký 15:31). Chúa Giê-su nói minh họa này chỉ vài ngày trước Lễ Vượt Qua, vì thế hình ảnh quét vôi trắng bia mộ hằng năm vẫn còn rất rõ trong trí người nghe. Chúa Giê-su muốn nhấn mạnh rằng những kẻ chống đối ngài vào thời ấy là đạo đức giả và kết hợp với họ sẽ làm một người bị ô uế về mặt tâm linh.

[Hình nơi trang 15]

Bia đá vôi khắc hình thần sấm sét Ba-anh, thế kỷ 14 hoặc 13 trước công nguyên

[Nguồn tư liệu]

Musée du Louvre, Paris