Bạn có biết?

Làm sao người thời xưa có được ‘chỉ đỏ sặm’ thường được nhắc đến trong sách Xuất Ê-díp-tô Ký?

▪ Theo lời tường thuật trong Kinh Thánh, các bức màn dùng làm tường chắn và cửa đền tạm, trung tâm thờ phượng thời xưa của dân Y-sơ-ra-ên, được làm bằng “chỉ tím, đỏ điều, đỏ sặm, và vải gai đậu mịn” (Xuất Ê-díp-tô Ký 26:1; 38:18). “Bộ áo thánh” của thầy tế lễ cũng được làm bằng ‘chỉ đỏ sặm’.—Xuất Ê-díp-tô Ký 28:1-6.

“Đỏ sặm” là màu của thuốc nhuộm kermes, một loại thuốc nhuộm cho ra màu đỏ đậm hay đỏ thắm. Loại thuốc nhuộm này được lấy từ thân con rệp cái thuộc họ Coccidae. Loài côn trùng không cánh này sống trên cây sồi kermes (Quercus coccifera), một loài cây có nguồn gốc ở Trung Đông và vùng ven Địa Trung Hải. Màu đỏ thắm là màu của trứng ở trong thân con rệp cái. Trong thời kỳ đang mang trứng, loài côn trùng này có kích cỡ và hình dáng như hạt đậu nên trông giống như quả dâu dính trên lá và nhánh cây sồi kermes. Khi bị bắt và nghiền nát, chúng cho ra một màu đỏ thắm có thể hòa tan trong nước và dùng để nhuộm vải. Ông Pliny, một sử gia La Mã, đã đề cập đến màu đỏ sặm và xem nó là một trong những màu rất được ưa chuộng vào thời ông.

Trong số những người viết phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp, ai đã hiện diện vào Lễ Ngũ Tuần năm 33 công nguyên (CN)?

▪ Có lẽ sáu trong tám người viết phần này của Kinh Thánh hiện diện lúc đó.

Theo lời tường thuật nơi sách Công vụ, Chúa Giê-su đã chỉ dẫn các môn đồ: “Đừng ra khỏi thành Giê-ru-sa-lem, nhưng cứ chờ đợi điều Cha hứa” (Công vụ 1:4). Lời tường thuật này cũng cho biết những người sau đó viết Kinh Thánh là Ma-thi-ơ, Giăng và Phi-e-rơ đã làm theo chỉ thị ấy. Họ nhóm lại “một chỗ” cùng với các môn đồ khác. Những người em cùng mẹ khác cha của Chúa Giê-su cũng ở đó (Công vụ 1:12-14; 2:1-4). Hai trong số đó là Gia-cơ và Giu-đe về sau viết hai sách Kinh Thánh mang tên họ.—Ma-thi-ơ 13:55; Gia-cơ 1:1; Giu-đe 1.

Trong sách Phúc âm mang tên ông, Mác nói đến một thanh niên bỏ chạy trong đêm Chúa Giê-su bị bắt. Rõ ràng ông muốn nói đến mình, vì lúc đó tất cả các môn đồ khác đã bỏ Chúa Giê-su rồi (Mác 14:50-52). Vì thế, dường như Mác là một trong những môn đồ thời ban đầu, và có thể ông đã hiện diện tại Lễ Ngũ Tuần.

Hai người còn lại viết phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp là Phao-lô và Lu-ca. Vào Lễ Ngũ Tuần năm 33 CN, Phao-lô chưa trở thành môn đồ của Đấng Ki-tô (Ga-la-ti 1:17, 18). Rất có thể lúc ấy Lu-ca cũng không hiện diện ở đó, vì ông đã không kể mình trong số những người “chứng kiến” thánh chức của Chúa Giê-su.—Lu-ca 1:1-3.

[Hình nơi trang 22]

Loài côn trùng dùng để làm thuốc nhuộm

[Nguồn tư liệu]

Courtesy of SDC Colour Experience (www.sdc.org.uk)

[Hình nơi trang 22]

Phi-e-rơ đang giảng tại Lễ Ngũ Tuần năm 33 CN