Đi đến nội dung

Đi đến mục lục

Bạn có biết?

Bạn có biết?

Đời sống của các nô lệ ra sao trong đế quốc La Mã?

Vòng của nô lệ La Mã

Trong đế quốc La Mã, nhiều người trở thành nô lệ do bị bắt trong chiến tranh hoặc bị bắt cóc. Những người này bị bán và thường sẽ không bao giờ được trở về nhà hay gặp lại gia đình.

Nhiều nô lệ phải làm việc quần quật trong các mỏ cho đến chết, bị đối xử tồi tệ hơn cả những người làm công ngoài đồng và đầy tớ trong nhà. Một nô lệ có thể bị bắt đeo một vòng cổ bằng sắt có khắc chữ ở trên hoặc gắn với một miếng vật cứng, trên đó ghi phần thưởng mà người chủ hứa trả cho ai tìm được người nô lệ chạy trốn. Những nô lệ nhiều lần bỏ trốn có thể bị đóng dấu trên trán, thường là hình chữ F, viết tắt của chữ fugitivus, tức kẻ bỏ trốn.

Sách Phi-lê-môn trong Kinh Thánh nói về việc sứ đồ Phao-lô gửi Ô-nê-sim, người nô lệ bỏ trốn, về lại cho chủ là Phi-lê-môn. Dù Phi-lê-môn có quyền hợp pháp để trừng phạt Ô-nê-sim nghiêm khắc, nhưng Phao-lô xin Phi-lê-môn “tử tế tiếp nhận người” vì tình anh em tín đồ đạo Đấng Ki-tô.—Phi-lê-môn 10, 11, 15-18.

Tại sao xứ Phê-ni-xi cổ xưa nổi tiếng với thuốc nhuộm màu tím?

Xứ Phê-ni-xi, gần tương ứng với vị trí của Lebanon thời nay, từng nổi tiếng với thuốc nhuộm màu tím Ty-rơ, được đặt theo tên thành Ty-rơ. Vua Sa-lô-môn của nước Y-sơ-ra-ên xưa trang trí đền thờ bằng “chỉ tím” do một thợ thủ công từ Ty-rơ làm ra.—2 Sử-ký 2:13, 14.

Thuốc nhuộm màu tím Ty-rơ là loại quý giá nhất vào thời đó. Lý do chính là vì để chế ra nó đòi hỏi rất nhiều công sức. Trước tiên, các ngư dân thu gom một số lượng lớn ốc gai * từ biển. Phải cần đến 12.000 con để sản xuất đủ lượng thuốc nhuộm cho một bộ đồ. Tiếp theo, người ta tách những con ốc này khỏi vỏ để chiết lấy tuyến dịch màu. Những người sản xuất thuốc nhuộm trộn dịch màu này với muối và phơi ngoài trời nắng trong ba ngày. Sau đó, họ cho hỗn hợp này cùng với nước biển vào một bể, đậy lại và đun nhỏ lửa thêm vài ngày nữa.

Trong hàng trăm năm, qua việc giao thương và xâm chiếm thuộc địa, dân Phê-ni-xi duy trì được cả thị trường lẫn khả năng sản xuất thuốc nhuộm màu tím Ty-rơ. Dấu tích việc sản xuất thuốc nhuộm của họ đã được tìm thấy ở quanh Địa Trung Hải và về phía tây đến tận Cádiz, Tây Ban Nha.

^ đ. 8 Vỏ của loại ốc này có độ dài từ 5 đến 8cm.