Skip to content

Skip to table of contents

MWAHA ONTHOKORORIWA 38

Amiravo—muntthuna weera ekumi anyu ekhanleene hayi?

Amiravo—muntthuna weera ekumi anyu ekhanleene hayi?

“Iseru sini sòlipelele.” — MIR. 2:11.

ETXIPO 135 Mukhale a Miruku Mwanaka

ELE NINKELA AHU OXUTTERA a

1. Maxupo heeni Yowasi, Oziya ni Yosiya yaavirinhaaya?

 NEEREKE mohinto wuupuwelela nyuwo mureene mwaana naari mmiravo mulamulelaka? Nyuwo mwaakela ovarihela hayi owera ni ovuwa wanyu? Biblya onnahima woohima sa amiravo yaathanlinwe okhala mamwene oYuda. Mwa ntakihero, Yowasi aathanliwa okhala mwene emaara aaraaweno iyaakha 7, Oziya aathanlinwe emaara aaraaweno iyaakha 16 ni Yosiya aathanlinwe emaara aaraaweno iyaakha 8. Nto khiwaari wookhweya wa amiravo ala, nnaamweera wahaakhanle wookhweya Yehova ni atthu akina, yannaakhavihera owina maxupo aya ni yannaakhavihera opaka itthu sooreera.

2. Mwaha wa heeni oraaya wootthuneya oxuttera woohima sa ntakihero na Yowasi, Oziya ni Yosiya?

2 Ekhaikhai weera hiyo khaiyene mamwene naari mapwiyamwene, mene pooti oxuttera itthu sootthuneya ni Yowasi, Oziya ni Yosiya. Awo yaapaka soothanla sooreera nave tho yaapaka itthu soonanara. Vaavo ninkelaahu oxuttera sa matakihero ala, nnookela woona mwaha wa heeni nintthuneyaahu waathanla asinthamwene ooreera, ovirelela okhala oopixa murima ni wiilipihera weera nimwaattamele Yehova.

MWAATHANLEKE ASINTHAMWENE OOREERA

Hiyo nnoorowa otthara ntakihero na Yowasi, niiwelelaka miruku ninvahiwaahu ni asinthamwene ahu ooreerela (Nwehe eparagrafu 3, 7) c

3. Moota heeni Yehoyada aamukhavihenraawe mwene Yowasi opaka soothanla sooreera?

3 Mutakiheke soothanla sooreera sa Yowasi. Vaavo aaraawe mmiravo, mwene Yowasi aapaka soothanla sooreera. Owo khaarino apapawe, mene annatthara miruku sa Yehoyada namakeya oororomeleya. Yehoyada aamuhuwa Yowasi ntoko mwanawe. Ni ntakihero nooreera na Yehoyada, Yowasi aathanla omukokhorela Yehova ni waakhavihera atthu opaka emoha-moharu, mpaka Yowasi aapatxeriha orehereriwa etemplu ya Yehova. — 2 Sow. 24:1, 2, 4, 13, 14.

4. Ninttottela mureerelo heeni vaavo nimmusivelaahu Yehova ni wiiwelela malamulo awe? (Miruku 2:1, 10-12)

4 Wakhala weera asitiithi anyu naari atthu akina ennooxuttihani woohima sa Yehova ni malamulo awe, moohihovela mwaakhuleleke weera eyo ti yoovaha yoothanleya wa nyuwo. (Musome Miruku 2:1, 10-12.) Asitiithi anyu pooti wooxuttihani mwa mikhalelo soovirikana. Moone moota tiithi mmoha aamukhavihenraawe mwanawe oniitthaniwa Katya opaka soothanla sooreera. Mahiku ootheene aamuhoolaawe oxikola, awo yannatthekula wohima sa yoolepa ya nihiku, Katya ohimme ha, “matthekulelo ale yannakikhavihera oviriha maxupo a nihiku nenne.” Menento apaale asitiithi anyu pooti okumihera malamulo envarihelaka muteko Biblya mene yaawo munoonaanyu weera ti ooxupa otthara. Nto etthu heeni enkela wookhaviherani wiiwelela malamulo awo? Murokora mmoha oniitthaniwa Anastasia onnahima weera asitiithi awe ikwaha sootheene enkumiheraaya malamulo, yannahima mwaha wa heeni ekumihenraaya malamulo awo. Owo ohimme ha, “Eyo yannakikhavihera wiiwexexa weera awo khiyaakumihera malamulo ale weera ekiwehexexeke, mene mwaha wooweera yannakisivela ni yaatthuna okikosoopa.”

5. Moota heeni soopaka sanyu sinkelaaya waatapha asitiithi anyu ni Yehova? (Miruku 22:6; 23:15, 24, 25)

5 Asitiithi anyu enkela ohakalala vantxipale wakhala weera nyuwo munnatthara malamulo awo enooxuttihaayani enkhuma mBiblyani. Mene etthu yootepa otthuneya, ti yooweera Yehova onnahakalala ni onthamwene anyu nuuwo onrowa ovirelela okhala woolipa. (Musome Miruku 22:6; 23:15, 24, 25.) Ala ti mathowa enneeriha weera nimutakiheke Yowasi emaara aaraawe mmiravo.

6. Nuumala Yehoyada okhwa, miruku heeni Yowasi aapatxenrawe wiiwelela, ni yookhumelaaya yaari eheeni? (2 Sowereya 24:17, 18)

6 Muxuttere ni soothanla soonanara sa Yowasi. Yehoyada akhwaakaru Yowasi aapatxera waapaka asinthamwene oohireerela. (Mmusome 2 Sowereya 24:17, 18.) Owo aahithanla otthara miruku sa ahooleli oYuda yaawo yahaamusivela Yehova. Apaale nyuwo munnaakhulela weera Yowasi annatthuneya okhala otai ni onthamwene ole. (Mir. 1:10) Opwaha mwa yeeyo, owo aahoonihera okhala mutthu oohikhalano miruku ni aathanla otthara miruku soohireera. Ni weera atepihe, Yowasi aamwiiva Zakariya taataawe mwaha wooweera owo eereenre onvaha miruku. (2 Sow. 24:20, 21; Math. 23:35) Etthu aapankaawe yaari yoonanara! Yowasi aapatxera nnene, menento mooriipiha murima owo aahikhala namavaanyiha ni namwiiva. Muhoolo mwaya, owo aahiiviwa ni arumeyi awe. (2 Sow. 24:22-25) Itthu saamurowa omweettela nnene aavirelenle omwiiwelela Yehova ni owiiwelela atthu ale emmusivela Yehova. Munxuttera eheeni ni ntakihero na Yowasi?

7. Asinthamwene heeni muntthuneyaanyu waathanla? (Nwehe efootu.)

7 Etthu nixuttenraahu ni soothanla soonanara Yowasi aapankaawe ti yooweera nintthuneya waathanla asinthamwene eneera enikhavihereke, asinthamwene yaawo emmusivela Yehova ni yaawo entthuna omuhakalaliha. Asinthamwene ahu pooti okhala a mannuwelo oovirikana, nuupuweleke weera Yowasi aari mmiravo ni nthamwene awe Yehoyada aari oowunnuwela. Moovarihana ni asinthamwene ahu, niikoheke ha: ‘Awosa ennakikhavihera olipiha nroromelo naka wa Yehova? Neereke awo ennakilipiha okhala moovarihana ni malamulo a Muluku? Neereke awo ennuuluma woohima sa Yehova ni ikhaikhai sa mBiblyani? Awosa ennattittimiha malamulo a Muluku? Neereke awosa enhima itthu weera ekihakalalihe naari aakhalano olipa murima weera ekivaheke miruku vaavo kinhaawelaka?’ (Mir. 27:5, 6, 17) Ekhaikhai ti yooweera, wakhala weera asinthamwene anyu khammusivela Yehova nyuwo khamuntthuneya okhala ni yaawo. Nto wakhala weera nyuwo mookhalano asinthamwene emmusivela Yehova, nvireleleke okhala ni yaawo ti yaawo eneera yookhavihereni emaara yootheene! — Mir. 13:20.

8. Wakhala weera nyuwo munnavarihela muteko redes sociais, etthu heeni muntthuneyaanyu wuupuwelelaka?

8 Redes sociais pooti onikhavihera hiyo wuuluma ni amusi ahu ni asinthamwene ahu. Menento, atthu antxipale ennavarihela muteko redes sociais weera ewinlihe murima atthu ehelaka ifootu naari iviidiyu sa itthu empakaaya naari enthumaaya. Wakhala weera nyuwo munnavarihela redes sociais, mwiikoheke ha: ‘Neereke yootthunaaka ori waawinliha murima atthu akina? Neereke emaara miyo kinhelaaka efootu yooreera naari sa itthu kimpakaaka naari kinthumaaka, kintthuna paahi owoonihera atthu itthu kiraakano? Neereke itthu enooniheraaya atthu akina mu redes sociais, sinnakeeriha wuupuwelela ni wuuluma naari opaka itthu soonanara?’ Munna Nathan Knorr, yoowo aavara ntoko mmoha a Mukuttula Woolamulela, oovaha miruku iya: “Muhipakeke itthu ni yootthuna weera mwaahakalalihe atthu akina, mwaha wooweera khamunrowa waahakalaliha atthu ootheene. Menento mweereera omuhakalaliha Yehova, nyuwo muneereke waahakalaliha atthu emmukokhorela Yehova ni emmusivela.”

NINTTHUNEYA OVIRELELA OKHALA OOWIIYEVIHA

9. Yehova aamukhavihenre opaka eheeni Yosiya? (2 Sowereya 26:1-5)

9 Mutakiheke soothanla sooreera sa Oziya. Mwene Oziya areene mmiravo, owo aari oowiiyeviha. Owo aaxuttera ‘omoova Muluku.’ Oziya akhwiiye areeneno iyaakha 68, mpuwa mwa ekumi awe Yehova aamureeliha. (Mmusome 2 Sowereya 26:1-5.) Oziya aawina miloko sintxipale sa amwiittani awe ni owo aaheeriha weera Yerusalemu akhale oovareleleya. (2 Sow. 26:6-15) Mweekhaikhai, Oziya aahakalala vantxipale mwaha wa itthu iye aawenraawe opaka akhaviheriwaka ni Yehova. — Koh. 3:12, 13.

10. Eheeni yaamukhumelenle Oziya?

10 Muxuttere ni soothanla soonanara sa Oziya. Mwene Oziya wannamusivela waaleelihera atthu yeeyo yaarowaaya opakaka. Neereke eyo yammweeriha wuupuwelaka weera wannatthuneya opaka itthu sootheene aatthunaawe? Nihiku nikina, Oziya aahivolowa mu etemplu ya Yehova ni aaheerera opahera erubani vankuwani, etthu mamwene yahaatthuneyaaya opaka. (2 Sow. 26:16-18) Namakeya mmoha Azariya aaheerera omukhavihera, mene Oziya aanyoonyiwa vantxipale. Mooriipiha murima, Oziya khaavirelenle okhala oororomeleya wa Yehova, owo aattaruxiwa ni eretta ya makokho. (2 Sow. 26:19-21) Itthu saamurowa omweettela nnene aavirelenle okhala oowiiyeviha!

Ohiya wiittottopela mwaha wa ele nipankaahu, hiyo nintthuneya omuttottopelaka Yehova (Nwehe eparagrafu 11) d

11. Eheeni enrowa onikhavihera ovirelela okhala oowiiyeviha? (Nwehe efootu.)

11 Vaavo Oziya aaraawe mulopwana oowera, owo aattuwala itthu sootheene sooreera Yehova ampakenlaawe. Ninxuttera eheeni? Nintthuneya wuupuwelelaka weera, mareeliho ootheene ni iparakha sootheene sinkhuma wa Yehova. Ohiya wiisoonaka okhala atthu ooweraxa, nintthuneya onvahaka ovuwa wootheene Yehova. b (1 Akor. 4:7) Opwaha mwa yeeyo, nintthuneya okhala atthu oowiiyeviha ni osuwela weera khanimalenle nto ikwaha ikina ninnatthuneya ottaruxiwa. Munna mmoha arino iyaakha 60 olempe ha: “Miyo koxuttera ohinyoonyiwa naari ohikhulumuwa vaavo atthu akina enoonelelaaya soottheka saka. Imaara sikina miyo kinnapaka itthu soonanara, kinnakhaviheriwa mwa itthu sene seiyo. Nnaamweera vareene hiiho, miyo kinnavirelela opaka ele kinweraaka wa Yehova.” Vaavo nimmwiiwelelaahu Yehova ni nnakhala atthu oowiiyeviha, ninnakhalano ohakalala weekhaikhai. — Mir. 22:4.

NVIRELELE OMWAATTAMELA YEHOVA

12. Emaara aaraawe mmiravo, Yosiya aamwaattamenle hayi Yehova? (2 Sowereya 34:1-3)

12 Mutakiheke soothanla sooreera sa Yosiya. Emaara aaraaweno iyaakha 16 Yosiya aapatxera omwaattamela Yehova. Owo annaxuttera woohima sa Yehova ni yootthunaawe, menento khiwaari wookhweya wa mmiravo ole mwaha wooweera mwa etempu ele atthu antxipale yaakokhorela amiluku eethiru, ni Yosiya annatthuneya olipa murima weera awere waakihera okokhorela weekhaikhai, menento tiyeeyo aapankaawe! Owo khaakhalanne naari iyaakha 20 emaara aapatxenraawe onyaanya ilatarato sa amiluku eethiru a elapo ele. — Mmusome 2 Sowereya 34:1-3.

13. Wiivaherera wa Yehova ontaphulela eheeni wa nyuwo?

13 Nnaamweera nyuwo mureene mmiravoxa nyuwo pooti omutakiha Yosiya ni oxuttera woohima sa Yehova ni mikhalelo sawe sootikhiniha. Tiyeeyo enkela oweerihani otthuna wiivaherera wa Yehova. Mene moota heeni yoothanla ela enkelaaya otapha ekumi anyu? Lucas yoowo obatizinwe oreene ni iyaakha 14, ohimme ha, “Ovinyera viinaano mpaka muhoolo, miyo kinkela ohela nipuro noopatxera mweekumini mwaka muteko kinanvarelaaka Yehova, ni kinkela wiilipihera weera kihakalaliheke murima wa Yehova.” (Mar. 12:30) Nyuwo pooti ororomela weera, munkela waakhela mareeliho mantxipale mwalakela opaka etthu emoha-moharu!

14. Nvahe ntakihero na moota amiravo emmutakihaaya mwene Yosiya.

14 Ntoko mmiravo onanvarela Yehova, maxupo heeni nyuwo munvirihaanyu? Johan obatizinwe ni iyaakha 12, annaviriha maxupo oonyesereriwa ompaha soona ni makoleegaawe, weera awere otthawa mukhalelo owo, Johan annuupuwelela weera ompaha soona, ohiya paahi onanariha ekumi awe, waamurowa onanariha onthamwene awe ni Yehova. Rachel obatizinwe ni iyaakha 14, onnahima etthu yaamukhavihenre oviriha maxupo aakumanaaweno oxikola. Owo ohimme ha: “Miyo kinneerera olikanxera itthu kinoonaaka ni itthu sa mBiblyani. Mwa ntakihero, vaavo ninsomaahu woohima sa Historia, kinnuupuwelela yooweereya ya mBiblyani naari eprofesiya. Ni ikwaha sikina vaavo kintthekulaaka ni mutthu mukina oxikola, kinnuupuwelela yoosoma emoha ya mBiblyani ni kinnamoonihera mutthu owo.” Maxupo munvirihaanyu pooti ohilikana ni ale Yosiya aavirihaawe, mene nnaamweera vareene hiiho, nyuwo pooti okhala amiruku ni oororomeleya ntoko Yosiya aaraawe. Oviriha maxupo vaavo muraanyu mmiravo, onoorowa wookhaviherani wiireherera weera nvirihe maxupo amuhoolo.

15. Eheeni yaamukhavihenre mwene Yosiya omukokhorela Yehova moororomeleya? (2 Sowereya 34:14, 18-21)

15 Emaara yeeyo Yosiya aaraaweno iyaakha 26, owo aapatxera oreherera etemplu. Ti vaavo yaaphwanyinwaaya ‘ebuukhu ya ikano sa Yehova yaavahererinwe moorweela mwa Mose.’ Mwene iiwakaru ele ebuukhu ele yaahimaaya, moowaakuveya aapaka matxentxo weera iiwelele ele ebuukhu yaahimaaya. (Mmusome 2 Sowereya 34:14, 18-21.) Neereke nyuwo munneerera omusoma Biblya mahiku ootheene? Waari weera aani, munnakhumela nnene? Nyuwo munnalepa iveersu sikina sineera sookhavihereni? Lucas ohimmwale woopatxerani, onnalepa mu ekadernu ipontu sootthuneya omphwanyaawe emaara ommusomaawe Biblya. Apaale opaka eyo pooti wookhaviherani wuupuwelela iveersu sa mBiblyani naari etthu muxuttenraanyu. Vaavo mummusuwelaanyu Biblya ni omusivela, muneereke onvarela Yehova. Hiihaale ntoko masu a Muluku yaamukhavihenraaya Yosiya opaka ele eri yooreera, pooti wookhaviherani tho nyuwo.

16. Mwaha wa heeni mwene Yosiya aapankaawe yoottheka etokweene, ni ninxuttera eheeni?

16 Muxuttere ni soothanla soonanara sa Yosiya. Emaara Yosiya aaraaweno iyaakha 39, owo aapaka yoottheka yeeyo yaamuxumpe mweekumini mwawe. Owo khaasanse miruku sa Yehova, mene iiroromenle meekhaawe. (2 Sow. 35:20-25) Nna ti ntakihero wa hiyo, nihipwatthaka iyaakha ikavi nraahuno naari nivirinhe iyaakha ikavi ninvarelaka Yehova, hiyo nintthuneya ovirelela omwaattamela Yehova. Mwa yeeyo, nintthuneya ovekela wa Yehova nivekaka miruku, ni nintthuneya omusoma Biblya nave tho nitthareke miruku sa asinna oolipa moomunepani. Mwapaka eyo, nyuwo khamunrowa otthekaka veeli-veeli ni munoorowa okhala oohakalala. — Yak. 1:25.

AMIRAVO — NYUWO POOTI OPHWANYA OHAKALALA WEEKHAIKHAI

17. Itthu heeni sootepa otthuneya ninxutteraahu ni mamwene ala mararu oYuda?

17 Amiravo, sookhala itthu sootikhiniha muntthuneyaanyu opaka mureene mmiravo. Sooweereya sa Yowasi, Oziya ni Yosiya sinnoonihera weera nyuwo pooti opaka soothanla sooreera simmuhakalaliha Yehova mureene mmiravo. Ekhaikhai weera awosa yaapaka soothanla soonanara seiyo saakumihenre maxupo mantxipale. Menento, wakhala weera nyuwo munootakiha itthu sooreera yaapankaaya ni osepa opaka itthu soonanara, moohihovela munoophwanya ohakalala weekhaikhai.

Emaara Davidi aaraawe mmiravo owo annamwaattamela Yehova, mwaha wa yeeyo owo aaphwanya mahala a Yehova ni aakhalano ekumi yoohakalaliha (Nwehe eparagrafu 18)

18. Matakihero heeni a mBiblyani enoonihera weera ekumi anyu pooti okhala yoohakalala? (Nwehe efootu.)

18 Biblya onnaahima amiravo akina yaawo yaamwaattamenle Yehova, ni awo yaaphwanya mareeliho ni yaari oohakalala vantxipale. Mmoha a yaawo aari Davidi. Aaraawe mmiravo, Davidi aahithanla okhala nthamwene a Yehova ni vahoolo vaya aahikhala mwene oororomeleya. Ekhaikhai weera Davidi aahipaka itthu soonanara, menento Yehova annamoona Davidi ntoko murumeyi awe oororomeleya. (1 Mam. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Munoonela hayi opatxera oxuttera ekumi ya Davidi? Mweekhaikhai, nyuwo munkela ottottela mureerelo ni munrowa olipihiwa ni ovirelela onvarela muteko Yehova moororomeleya. Nave tho nyuwo pooti oxuttera ni ntakihero na Marko ni Timotheyo. Awo yaapatxenre onvarela muteko Yehova ereene amiravo, ni yaavirelela onvarela moororomeleya mwa ekumi aya yootheene. Awo yaahaakhuleliwa ntoko arumeyi oororomeleya ni yaari oohakalala ekumi aya yootheene.

19. Nyuwo muntthuna weera ekumi anyu ekhale hayi?

19 Moota munvarelaanyu muteko ekumi anyu viinaano va, ennoonihera moota ekumi anyu enrowaaya okhala muhoolo. Mwamuroromela vale Yehova ohiya wiiroromela mwaneene anyu, owo onoorowa wookhaviherani opaka soothanla sooreera. (Mir. 20:24) Aani, nyuwo pooti okhalano ekumi yoohakalaliha ni yoosareya itthu sootepa oreera. Mene muupuweleke weera Yehova onnavaha mwiitti ele nyuwo munampakelaanyu. Ovarihela muteko ekumi anyu weera mmukokhoreleke Tiithi anyu ansivelo Yehova, ti eri yoothanla yootepa oreera. Khiyaavo etthu ekina yootepa oreera opwaha eyo.

ETXIPO 144 Nuupuweleke Etthuvo ya Muhoolo!

a Yehova onnasuwela weera wa amiravo khaiyene ti wookhweya opaka ele eri yooreera ni ovirelela okhala nthamwene awe. Vanonto nyuwo, munkela owera hayi opaka soothanla simmusiveliha Tiithi anyu a wiirimu? Ninkela woona matakihero mararu aamiravo yaawo yaari mamwene oYuda. Muwehexexeke nnene moota muneeraanyu muxuttereke ni soothanla saya.

b Nwehe equaadru eneera Cuidado com a ‘falsa modéstia’ va mwaha oneera “É importante ser popular nas redes sociais?”, va esite jw.org.

c OTAPHULELA WA EFOOTU YA: Murokora mmoha onnanvaha mwali mmoha miruku sooreera.

d OTAKANSERIWA WA IFOOTU: Murokora mmoha orino eparte wa assembleya onnamuroromela Yehova ni onnamuttottopela yoowo paahi.