Skip to content

Skip to table of contents

MWAHA ONTHOKORORIWA 44

Nsivelo noohimala na Yehova nintaphulela heeni wa nyuwo?

Nsivelo noohimala na Yehova nintaphulela heeni wa nyuwo?

“Muthamaleni Yahvéh . . . Niwoko nsivelo nawe ti nohimala.”—NSAL. 136:1.

ETXIPO 108 Ophenta wa Muluku Khonimala

ELE NINKELA AHU OXUTTERA *

1. Yehova onwooperera opaka eheeni arumeyi awe?

YEHOVA onnahakalala ni nsivelo noohimala. (Hos. 6:6) Owo onnawooperera arumeyi awe woonela etthu emoha-moharu. Moorwela mwa mprofeti Mikeya, Yehova enre: ‘Muthuneke osivela woohimala’. (Mik. 6:8, enota ya naararu.) Mene nihinaaye woona moota wootthuna nsivelo noohimala, nintthuneya osuwela kaakhuliwa wa nikoho na: Osivela woohima ti heeni?

2. Mikhalelo heeni sinnoonihera nsivelo noohimala?

2 Nsivelo noohimala ti heeni? Masu ooweera “nsivelo noohima” ennaphwanyeya ikwaha soophwahaka 230 a Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada. Vano masu ala antthuna ohima eheeni? Moovarihana ni “Glossário de Termos Bíblicos” a Tradução do Novo Mundo. Masu ala entthuna ohima “nsivelo noorweela mwa withanlela, ohikawanyeya, ororomeleya, ni ovarexexa.” Ikwaha sintxipale, masu ala envareliwa muteko nihimmwaka nsivelo na Yehova Muluku onwooniheraawe atthu, nave-tho ikwaha ikina ninnahimmwa nsivelo nna, ehimmwaka atthu moota anooniheranaaya mukina ni mukhwaawe. Voohima sa mwaheene yoola, Yehova ori ntakihero nooreera na woonihera nsivelo noohimala. Mwa yoosomeene yeela, nnoorowa oweha moota heeni Yehova onooniheraawe nsivelo noohimala wa atthu. Ni yoosoma enttharelana, nnoorowa othokorora moota heeni hiyo nneraahu ntakiheke mukhalelo ola niwooniheraka atthu akina nsivelo noohimala.

YEHOVA “TOOSAREYA NSIVELO NOOHIMALA”

3. Eheeni Yehova amulenlaawe Mose voohima sa yoowo?

3 Ehivinre ehuhu yintxipale ana a Israeli ekhumakaru Wixipitu, Yehova aamuleela Mose etthu voohima sa nsinanawe ni mikhalelo sawe, owo enre: “Yahvéh, Yahvéh, Muluku òpixa murima ni òsapwanyeya, òtxerewa osarasareya ni òsareya mahala ni ororomeleya, yowo onasunka mahal’awe wa irukulu milokó sene milokó mulokó (1.000), onnalevele mulattu, yopahula ni yotheka.” (Ott. 34:6, 7) Wa masu ala ooreera, owo aahima mikhalelo sawe, Yehova aamuleela Mose voohima sa mukhalelo awe mmoha wa vameekhaya voohima sa nsivelo nawe noohimala. Mukhalelo heeni?

4-5. (a) Yehova ohimme eheeni sa yoowo? (b) Makoho heeni ninkelaahu waakhula?

4 Yehova khahimme paahi nsivelo nawe neekhaikhai, owo oohima weera “tosareya nsivelo noohimala”. Masu ala, ennaphwanyaneya ikwaha 6 mBiblyani. (Nam. 14:18; Neh. 9:17; Nsal. 86:15; 103:8; Yow. 2:13; Yona 4:2) Ikwaha sootheene enhimmwaaya masu ala, onhimmwa Yehova khanhimmwa atthu. Khavanreera woonelela weera Yehova mwaneene oopakiha weera nihimmwe nsivelo nawe noohimala. Moohihovela, nsivelo noohima na Yehova ti nootthuneya wa yoowo. * khaiyeene ti va mahala mwene Davidi uupuxeriwaawe olepa há: “Yahvéh, ikharari sanyu sinnaphiya mpaka wirimu, ororomele wanyu mpaka mmahutteni . . . Nkonani mota onsivelaya otthuna wanyu, Muluku! ana àDamu annatthawela mmuttuxini wa mapuph’anyu.” (Nsal. 36:7, 8 [36:5, 6 NM]) Davidi annaxukurela, nsivelo noohimala na Muluku. Neereke hiyo-tho nnoonela hiiho?

5 Weara niiwexexe nsivelo noohimala nno, ninrowa waakhula makoho meeli: Yehova onwoonihera taani nsivelo nno noohimala? Ni moota heeni nsivelo noohimala na Yehova ninnikhaviheraaya?

YEHOVA OWOONIHERA TAANI NSIVELO NOOHIMALA?

6. Yehova owoonihera taani nsivelo nawe noohimala?

6 Yehova owoonihera taani nsivelo noohimala? Biblya onnahima weera hiyo pooti onsivela itthu sintxipale ntoko: “Olima,” “evinyu ni makhura,” “nttaruxo,” “osuwela”ni “miruku”—nto itthu iyo nihimmahu ti savakhaani paahi. (2 Sow. 26:10; Mir. 12:1; 21:17; 29:3) Mwa yeyo, khonwereya woonihera nsivelo noohimala itthu iyo mene onnaweereya owoonihera nsivelo noohimala atthu. Mene Yehova khamoonihera mutthu ori poothe nsivelo nawe noohimala, owo owoonihera yaale arino onthamwene woolipa ni yoowo. Muluku ahu mutthu ekhaikhai wa sinthamwene awe, Yehova ookhalano yootthuna yooreera wa mmoha wa arumeyi awe ni khanrowa waahiya.

Yehova onnaavaha itthu sintxipale sooreera atthu, mpaka yaale ahimmukokhorela (Nwehe eparagrafu 7) *

7. Yehova owoonihere hayi nsivelo atthu ootheene?

7 Yehova oowoonihera nsivelo atthu ootheene. Yesu aamweerela mulopwana mmoha onnitthaniwa Nicodemo: “Khweli Muluku òtthuna vantxipale elapo ya vathi ophiyera onvaha Mwan’awe mmosaru, wera yeyo eri yothene enamwìwelele, ehiriheye, nto ekhaleno ekumi yohimala.”—Yoh. 3:1, 16; Math. 5:44, 45.

Moovarihana ni masu a mwene Davidi ni mprofeti Daniyeli, Yehova onwoonihera nsivelo noohimala yaale amusuwenle, ammoova, amusivela ni antthara malamulo awe (Nwehe eparagrafu 8-9)

8-9. (a) Heeni Yehova owoniheraawe nsivelo noohimala arumyi awe? (b) Vavanano va eheeni ninkelaahu oxuttera?

8 Mwa yeeyo, ntoko ehimmwalaaya woopatxerani, Yehova owoonihera nsivelo nawe noohimala yaale paahi arino onthamwene woolipa ni yoowo—ari arumeyi awe. Eyo enoonihereya mwa masu elempwale ni mwene Davidi ni mprofeti Daniyeli. Mwa ntakihero Davidi enre: “Mwàlekelihere otthuna wanyu yale anosuwelani.” “Vano ikharari sa Yahvéh sinnalekela wa mahiku othene anyi, sinnalekela ehuhu yohimala wa yale anamòva.” Ni profeti Daniyeli aahima-tho: “Weyo onasunkera onthamwene ni orera murima yale anòthuna ni anakhapelela malamu á.” (Nsal. 36:11 [36:10 Tradução do Novo Mundo]; 103:17; Dan. 9:4) Moovarihana ni iversikulu iya, Yehova owoonihera nsivelo nawe noohimala arumeyi awe yaale amusuwenle, ammoova, amusivela ni anthara malamulo awe. Nsivelo noohimala mukhalelo mmoha wa Yehova owooniheraawe paahi yaale aneerela empari emusi awe, yaale ari arumeyi awe.

9 Nihinaaye opatxera onvarela muteko Yehova, owo anonihera nsivelo nimoharu owooniheraawe atthu ootheene. (Nsal. 104:14) Mene nipatxerakaru onvarela muteko Yehova, owo apatxera onsivela ni nsivelo anawe noohimala. Aani, Yehova oonnaaroromeliha ale amukokhorela eeraka “Orerawaka murima khonrowa wirakameliha ottai ni weyo.” (Yes. 54:10) Ni mwene Davidi aahoona eyo moota yaaraaya ekhaikhai, owo enre: “Vano suwelani wi Yahvéh ohithanlela othelawe.” (Nsal. 4:4 [4:3 NM]) Woona wi Yehova onnikosoopa moothanleya mwaha wookhala hiyo arumeyi awe, eyo eneriheke opaka eheeni? Nasalimu olempe ha: “Namiruku ori othene atthokelele ni seiya onahala wiwa’mo orera mmurima wa Yahvéh.” (Nsal. 107:43) Nuupuwelaka miruku iya sa mBiblyani, nrowe vano noone mikhalelo miraru, moota ale ananvarela muteko Yehova ankhavihereyaaya ni nsivelo noohima na Yehova ononiheraawe.

MOOTA HEENI NSIVELO NOOHIMALA NA YEHOVA NINNIKHAVIHERAAYA?

Yehova onnaavaha itthu sintxipale sooreera yaala ammukokhorela (Nwehe eparagrafu 10-16) *

10. Moota heeni ninkhavihereyaahu mwaha woosuwela weera nsivelo noohima na Muluku ninnakhala wa mahuku ootheene? (Nsalmu 31:7)

10 Nnsivelo noohimala na Muluku ninkhala mahuku ootheene. Mukhalelo ola woothuneya wa nsivelo noohimala, onnahimmwa ikwaha siniphwaha 26 va Nsalmu 136. Va eversu yoopatxera hiyo ninsoma ha:“ Muthamaleni Yahvéh, niwoko t’òrera murima niwoko ikharari sawe ti sohimala.” (Nsal. 136:1) Va eversu 2 mpakana 26, sinakhulela-tho seeraka: “Niwoko ikharari sawe ti sohimala.” Vavo ninsomaahu iversu ikina sa nsalimu nna, ninatikiniheya noonaka makhalelo oovirikana moota Yehova ononiheraawe nsivelo anawe noohimala—owo khanahiya opaka eyo, wakhulela-tho oneera: “niwoko ikharari sawe ti sohimala.” Masu ala nlaihero na Yehova wera owo khanrowa otxentxa owooniherawawe nsivelo nawe arumeyi awe. Ti vooreera osuwela weera Yehova khanaahiya arumeyi awe! Ophwaha mwa yeeyo, owo onnaavarexexa yaale antthuna onvarela muteko ni onnakhala ni yaawo otepaxawene ehuhu ya maxupo. Moota heeni nikhavihereyaahu: osuwela weera Yehova onanivarexexa onnaniphwanyiha ohakalala ni onanivaha ikuru sinnikhaviihera ovilela maxupo ahu ni ovirelela weetha mphironi mwa ekumi.—Mmusome Nsalmu 31:7.

11. Moovarihana ni Nsalmu 86:5 eheeni emmweeriha Yehova okhala oolevelela?

11 Nnsivelo noohimala na Muluku ninnamweeriha onlevelela. Yehova onnoona vaavo namatheka ontharuwaawe ni ahiyaka opaka itthu soonanara, mwa yeeyo, nsivelo noohimala ninnamweeriha olevelela. Nasalmu Davidi enre ha voohima sa Yehova: “Khannèrela hiyo moowiwanana ni soottheka sahu nari khananlivela mowiwanana ni sotakhala sahu.” (Nsal. 103:8-11) Davidi aasuwela ni sookhumanano samweekumini mwawe moota yoosuweliha ya murima mene owo asuwela weera “Yehova ori olikaneene weera alevelele.” Eheeni emmweeriha Yehova olevelela? Waakhula omphwanyeya va Nsalmu 86:5 (Mmusoome.) Ti yeeyo Davidi aahimmaawe munivekeloni mwawe eeraka: Yehova onnalevelela mwaha wa nsivelo nawe ntokotoko wa atthu ootheene aninvekela nlevelelo.

12-13. Eheeni enkela onikhavihera wakhala weera ninnivaha mathowa mwaha wa sottheka nipankaahu akhalai?

12 Vaavo nintthekaahu ti vootthuneya, ni mpaka ti vooreera oripiwa murima, mwaha weera, oriipiwa murima onnaneeriha ottharuwa ni ohitthikela opaka soottheka imoha-moharu’. Mwa yeeyo, arumeyi akina a Muluku anniivaha matthowa mwaha wa sootthekasaya sakhalai, awo enuupuwela weera Yehova khanrowa olevelela sootthekasaya iyo apankaaya apankaaya khalai—ehiphwatthaka waari weera awo aatharuwa. Nyuwo mootoko woona hiiho? Nto muupuweleke weera Muluku ori oolikaneene weera awoonihere nsivelo nawe noohimala arumeyi awe.

13 Moota ninkhavihereyaahu: Nnaamweera nreene ohimalela pooti ohakalala ninvarelaka muteko Yehova ni yoosuweliha ya murima yooreera. Eyo ennawereya mwaha wa “ephome ya Yesu Mwan’awe ennanirapiha mwa yottheka eri yothene.” (1 Yoh. 1:7) Nyuwo mwaakhulumunweene mwaha wa ohimalela, muupuweleke weera Yehova ori oolikaneene weera amulevelele namattheka onttharuwa. Ni Yehova onnatthuna opaka eyo. Moone ovarihana ori eriyari ya nsivelo noohima ni olevelela niile mwene Davidi alempawe, owo alempe ha: “Khweli ntoko orakamela wa erimu onapwahaya elapo ya vathi, siso orera wawe murima wa yale anamova ti otokotokoowo opwaha. Ntoko ohittó onaralamelaya otá, siso Yahvéh onnàmorela ikharari yale anamòva.” (Nsal. 103:11, 12) Vanooneya weera Yehova ori oolikaneene weera ‘anlevelele.’—Yes. 55:7.

14. Davidi ahimme eheeni voohima sa nsivelo Yehova ononiheraawe?

14 Nsivelo noohimala na Yehova ninnanikosoopa. Mwene Davidi munivekoloni mwawe anpakenlaawe Yehova aahima ha: “Nyuwo mwà ntthawelo naka mukisunkaka’mo ehuhu yoxanka ni mukirukureraka ni itxipo sovuluxa . . . Yole onamuroromela Yahvéh onnarukureriwa ni ikharari [nsivelo noohimala].” (Nsal. 32:7, 10) Ehuhu alempwaawe Biblya, icidade saarukureriwa ni ixiri seiyo saakosoopa atthu weera ehithupeliwe namwitthani aya. Vamoha-moharu, nsivelo noohimala na Yehova ninkhala ntoko exiri enikosoopa hiyo voohiima sa etthu yeeyo yeera enanarihe onthamwene ahu ni yoowo. Opwaha mwa yeeyo, nsivelo noohima na Yehova ninnamweeriha owo waathanla atthu weera emukokhoreleke.—Yer. 31:3.

15. Mwaha wa heeni nsivelo noohimala na Yehova nilikanxeriwaaya ni ntthawelo ni ekhwikwi?

15 Davidi aapaka niphwanaphwaniho nikina ahimaka moota atthu a Muluku akosoopeyaaya yaakhelaka nsivelo noohimala na Yehova. Owo elempe ha: “Khweli Muluku ti ekhwikwi aka, anyi Muluku aka a ikharari saka.” Nave-tho, Davidi aahima etthu ekina voohima sa Yehova: “Ti nyuwo ekari ni ekhwikwi aka, ntthawelo naka ni ovuluxiwa waka wakihiwa waka kintthawelaka’mo, anyi yowo onìyathi miloko vathi vaka.” (Nsal. 59:18 [59:17 NM]; 144:2) Mwaha wa heeni Davidi ahalaka olikanxera nsivelo noohimala na Yehova ntoko ntthawelo ni ekhwikwi? Nihixikhaka woowiini ninkhummaahuwo. Yehova onnanroromeliha weera nakhala arumeyi awe, owo onookosoopa onthamwene ahu nraahuno nuuwo. Ororomeliha iwo-tho onnaphwanyeya ebuukhu ya Nsalmu 91. Mulipa oolepa Nsalmu nna ohimme ha: “Mmuhiyere Yahvéh: ‘yowo mwa ntthawelo naka ni ekhwikwi aka, Muluku aka kintthawelakawo.’” (Nsal. 91, 1-3, 9, 14) Mose amulikanxera Yehova toko ntthawelo. (Nsal. 90:1, enota.) Nave-tho Mose ahalaka okhwa, owo aalepa itthu sooreera voohima sa nsivelo na Muluku, owo olempe há: “Ekhwikwi yootthawela ti Muluku a mahiku akhalai ni vathi vava myono sawe sohimala.” (Ola. 33:27) Nkawehani masu ala “vathi vava myono sawe sohimala [myono sawe sohimala sinookhaviherani nyuwo].” Masu ala annixuttiha eheeni voohima sa Yehova?

16. Mareeliho heeni meeli nraahuno? (Nsal. 136:23)

16 Vaavo nintthawelaahu wa Yehova ninnakhala oovareleleya, nnaamweera vareene hiiho, pooti oviriha mahuku mantxipale nikumanakano maxupo yaawo nnoonaahu weera khaninwera ovilela. Mwa ehuhu eyo eheeni Yehova aneeraawe anipakele? (Mmusome Nsalmu 136:23.) Owo onnanivarela nintata nawe ni orera wawe murima onnanilipiha. (Nsal. 29:9; 94:18) Moota heeni ninkhavihereyaahu: osuwela weera Muluku aneereke onikhavihera, onnanuupuxera mareeliho meeli nikhalannaahu. Nreeliho noopatxera: Yehova nthawelo nahu noolipa nihipwatthaka nipuro ninkhalaahu. Nreeliho nanaaveeli: Tiithi awu ansivelo awiirimu onnanipwattha ootheene hiyo.

NSIVELO NOOHIMALA NA MULUKU NINNANIVAHA NROROMELO

17. Nlaihero heeni nraahuno mwaha wa nsivelo noohimala na Muluku? (Nsalmu 33:18-22)

17 Ntoko nonnaahu nroromeleke weera naavirihaka maxupo, Yehova ononaakuvela ni ononikhavihera weera nivirelele okhala oororomeleya wa yoowo. (2 Akor. 4:7-9) Mprofeti Yeremiya enre: “Khweli mahala awe khanamala ni tthiri khasimmala ikharari sawe.” (Wikh. 3:22) Nroromeleke weera nsivelo noohimala na Yehova nnookhala wa hiyo mwaha wooweera Nasalmu onlaihera: “Nkòná, nitho na Yahvéh nri va yale anamòva Muluku ni anaroromela othunku awe.”—Mmusome Nsalmu 33:18-22.

18-19. (a) Etthu heeni nintthuneyaahu wuupuwelelaka? (b) Eheeni ninkelaahu oxuttera yoosoma nttharelana?

18 Etthu heeni nintthuneyaahu wuupuwelaka? Nihinaakhuve oomurumeela Yehova owo aanoonihera nsivelo nimoharu nenno owooniheraawe atthu ootheene. Nto nikhalakaru anamakokhorelaawe, owo aapatxera onoonihera nsivelo nawe noohimala. Mwaha wa nsivelo nawe nno, Yehova oonikuxa mmatatani mwawe ni onnanikosoopa, owo aneereke okhala vakhiviru vahu ni onoorowa okwaneliha soolaiihera sawe seiyo onipakenlaawe. Owo ontthuna weera nikhumeleleke nnene! (Nsal. 46:1, 2, 7) Mwa yeeyo, nihipwathaka maaxupo aneera anikhumeleleke, Yehova onoorowa onivaha ikuru weera ni vireleleke okhala ororomeleya.

19 Mpaka va, noohoona moota Yehova onooniheraawe nsivelo nawe noohimala waarumeyi awe. Owo onweherera weera hiyo-tho nooniheraneke nsivelo nno mukina ni mukhwaawe. Ninrowa owera hayi opaka eyo? Yoosoma enttharelana enoorowa othokorora mwaha owo wootepa ontthuneya.

ETXIPO 136 Yehova Onimootthuvelani

^ eparag. 5 Nsivelo noohimala ti heeni? Taani Yehova oniwooniheraawe nsivelo noohimala? Ale anaakhela nsivelo noohimala na Yehova anttottela hayi mureerelo? Makoho ala anrowa waakhuliwa mwa yoosoma yoopatxera mwa soosoma piili, sinrowa othokorora, mukhalelo ola wootikiniha wa nsivelo noohimala na Yehova.

^ eparag. 4 Iversu ikina sa mBiblyani sinnahima nsivelo noohimala na Muluku—Mummwehe Nehemiya 13:22; Nsalmu 69:13; 106:7 ni Wikhupanyera 3:32.

^ eparag. 54 ELATARATHO YA EPAXINA: Moota woovirikana Yehova onwooniheraiye nsivelo atthu waahela mpuwa arumeyi awe. Isirkulu simpwanyeya vasulu va miru sa atthu sinoonihera mikhalelo sene seiyo sa moota Yehova onwooniheraawe atthu nsivelo, wa mikhalelo sootheseneiya mukhalelo wootepa otthuneya, mukhalelo onnivahaka eparakha ya ovuluxiwa.

^ eparag. 62 ELATARATHO YA EPAXINA: Yaale anlakela okhala arumeyi a Yehova, ni arinono nroromelo wa mukuttho, Muluku onnaathokorora va meekhaaya. Opwaha mwa yeeyo, ohiya waakhela nsivelo nimoha-moharu atthu ootheene anaakhelaaya, arumeyi a Yehova ennawera oweha mwa moota moohiyana-hiyana nsivelo noohimala na Yehova nnoonihereyaaya. Isirkulu siri vasulu sinnoonhira matakihero ene yaawo.