Skip to content

Skip to table of contents

Makoho empakiwa ni ale ansoma irevista sahu

Makoho empakiwa ni ale ansoma irevista sahu

Va Onamakeya 19:16 ninsoma neeraka “Ohimisamisere sowotha variyari va muloko á nari ohàkhulele wi eyehiwe ephome ya mukhw’á.” Eyo entaphulela eheeni ni ennixuttiha heeni?

Yehova aahaaleela Ana Israeli weera yannitthuneya weera ekhale atthu ootteela. Weera aakhavihere opaka eyo, Yehova aahaavaha malamulo oriki: Ohimisamisere sowotha variyari va muloko á nari ohàkhulele wi eyehiwe ephome ya mukhw’á: ti yomi Yahvéh.”—Onam. 19:2, 16.

Masu ooweera “Ohimisamisere sowotha variyari va muloko á” nuulumo na Hebraiku masu ala tooluluwanya. Vano masu ene yaala yaatthuna othaliha eheeni? Soothaliha sa aYuda sinnaatxeerera siriki: “Empari ya eversu ela . . . tiyooxupa wiiwexexa. Mwaha woowera masu ala mu Heheberini khenhima mooluluwanya etaphulelo ya masu eneera ‘Ohimisamisere sowotha variyari va muloko á.’”

M’eruditu makina enoona weera masu ala ennavarihana ni ele enhimaaya eversu ya 15, masu eneera: “Ohòthe omilattuni, ohùnnuwihe ekhove ya mulipa òhawa nari ohiyevihe ekhove ya mutokwene, mene omuthorihe mukhw’á molokani.” (Onam. 19:15) Mene wakhala hiiho, nlamulo nri va eversu 16, nenno nneera, ‘Ohimisamisere sowotha variyari va muloko á’ pooti wiiwanyeya ha: woohipaka itthu moohikhala exariya ntoko mutribunaale, munakosoni naari vatthokoni. Ti vawo mun’Isaeli khaatthuneya opaka itthu moohiroromeleya naari aasaasere mureerelo awe kapena waaprovetari itthu saakina. Ekhaikhai weera hiyo khaninkela opaka itthu iya, mene nto yookhala etaphulelo ekina yoowiiwanyeya nnene ya eversu ela ya 16.

Moone mapatxerero ya eversu 16. Vale, Yehova onahima weera ohimisamisere sowotha variyari va muloko awe. Onnitthuneya wuupuwelela weera, wootha eri etthu yootepa onanara opwaha waasa omuulumaru mutthu mukina. (Mir. 10:19; Koh. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Yak. 3:6) Vaavo mutthu onuulumaawe itthu soowootha, owo moolakela onamoothera mutthu mukina atthunaka omunanariha mutthu owo. Yoole onuuluma soowootha pooti ohelela onamoona yoowootha wa mutthu mukina nnaamweera asuwela weera mutthu owo enoomukhumelela epahu mutthu owo. Ntakihero ya yeeyo tiyeele yaakhumelenle ni alopwana eeli yaamoothenre Nabothi enampakela onamoona woowootha. Emboni yoowootha yamuhelenlaaya yaapakiha weera Nabothi ovonyiwe maluku mpaka okhwa moohixariya. (1 Mam. 21:8-13) Kapena neere, ntoko Onamakeya 19:16 onhimaawe, mutthu onuuluma soowootha onoowereya ohela erisa ekumi ya mutthu mukina mpakana wiiviwa.

Opwaha mwa yeeyo, wakhala weera mutthu onnamisamisa soowootha sa mutthu mukina, enoonihera weera mutthu owo onnimwiitta mutthu owo. Va 1 Yohani 3:15, hiyo ninsoma ha: “Othene ole onìttana ni mukhw’e, ori namwiva. Vano mòsuwela wi othene ole ori namwiva, kharino ekumi yohimala enalekela mwa yowo.” Etthu yootepa otthuneya eri yoowera, Yehova uulumakaru weera khuwaatthuneya omisamisa soowootha wa mutthu mukina, owo aahaatxeerera eeraka: “Ohìttane ni munn’á mmurimani mwá.”—Onam. 19:17.

Mwa yeeyo, nlamulo nna moohiyana ni nlamulo na Onamakeya 19:16, nnaatxentxeriha Makristu. Hiyo ontthuneya wiilipihera weera nihikhalane muupuwelo woonanara mpaka omoothera mutthu mukina. Tivawo, wakhala weera nookhalano muupuwelo woonanara mpaka ‘nnamoothera mutthu mukina’ ni nnamuuluma moonanara, ninkela woonihera weera murimaahu onnamwiitta mutthu owo. Ti vawo, onnitthuneya weera nihipake etthu eyo.—Math. 12:36, 37.