Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Nikhale Mmosaru Ntoko Yehova ni Yesu Ari Aya Mmosaru

Nikhale Mmosaru Ntoko Yehova ni Yesu Ari Aya Mmosaru

“Kinalompela-tho . . . wira othene ekhale mmosáru, ntoko nyuwo, Tithi, muryanyu mwa miyo”.​—YOHANI 17:20, 21.

ISIPO: 24, 99

1, 2. (a) Yesu aavekelenle exeeni arummwa awe ohiyu ole wookiserya? (b) Xeeni Yesu aalavunle awe vanceene sa wiiraana?

OHIYU wookiserya aari awe ni arummwa awe, Yesu aahilavula vanceenexa sa wiiraana. Ti maana aya, okathi aavekela awe ni awiixutti awe, Yesu aavekenle awe wira yaahaana okhala mmosaru aahiiso oowiiraana, ntoko owo ni Tiithi awe ari aya oowiiraana. (Mmusome Yohani 17:20, 21.) Wiiraana wa awiixutti, waamwaakhaliherya atthu woona wira Yehova taamurumme Yesu orwa valaponi. Nave atthu yanweryaka waasuwela atthareli eekeekhai a Yesu mwaha wa ophentana mukina ni mukhwaawe. Vano ophenta iwo, wanwiiriha otepa wiiraana.​—Yohani 13:34, 35.

2 Ohiyu ole Yesu aahilavula vanceene sa wiiraana. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi aahoona wira arummwa awe khayiiraanale vanceene. Mwa ntakiheryo, arummwa yaahinyakulihana aphavelaka omusuwela ole “òniwa okhala mulupalexa” eriyari aya, ntoko yiirale aya okathi mukina. (Luka 22:24-27; Marko 9:33, 34) Nihiku nikina, Yakobo ni Yohani yaahinvekela Yesu wira aavahe opuro wootepa otthuneya Momweneni wa wiirimu, wira mmosa okhale moono woolopwana mukina woothiyana.​—Marko 10:35-40.

3. (a) Exeeni yaarowa ohonona wiiraana wa awiixutti? (b) Mwaha ola, makoho xeeni ninrowa ahu othokorerya?

3 Ophavela okhulupale ni owerya khahiyo paahi ti saarowa ohonona wiiraana wa awiixutti a Kristu. Atthu a mahiku a Yesu yaahikawanyeya mwaha wa nthalu ni onyokhana. Nto awiixutti a Yesu yaahaana oxintta muupuwelo owo woohiloka. Mwaha ola, ninrowa othokorerya makoho ala: Yesu oonela sai nthalu? Aakhalihenrye sai atthareli awe osyaka nthalu ni okhala a xariya wira yiiraaneke? Ntakiheryo na Yesu ni sowiixuttiha sawe, sinnikhaliherya sai ovikaniha wiiraana?

YESU NI AWIIXUTTI AWE YAAHIKHALELIWA NTHALU

4. Nvahe matakiheryo anooniherya wira Yesu aanikhaleliwa nthalu?

4 Hata Yesu aahikhaleliwa nthalu. Okathi Filipi aamuleela awe Natanayeli wira omphwanya Mesiya, Natanayeli aahimmye so: “ONazarethi wokhala wokhumelela-wo etthu yorera?” (Yohani 1:46) Woonasa wene, Natanayeli aanisuwela wira Mesiya aarowa oyariwa oBethelehemu, ntoko yaahimmye aya eprofesia ya Mikeya 5:1. Pooti wira Natanayeli uupuwela wira oNazarethi khiwaareerela oyariwa Mesiya. Makhulupale a aYuda yaanimunyokha Yesu mwaha woowi aari muGalileya. (Yohani 7:52) AYuda anceene khiyaawoonela vatthu aGalileya. Nave aYuda akina yaaninveeha Yesu amuhimyaka okhala muSamariya. (Yohani 8:48) Tthiri aSamariya yaari a nloko noovirikana ni yaahikhalana etiini yoovirikana ni ele yeettela aya aYuda. Nto aYuda ni aGalileya khiyaawoonela vatthu aSamariya ni yaanaanyokha.​—Yohani 4:9.

Wira akhale oowiiraana, awiixutti a Yesu yaahaana olokiherya muupuwelo aya

5. Moota xeeni awiixutti a Yesu yaakhaleliwa aya nthalu?

5 Nave ahooleli a etiini ya aYuda khiyaawoonela vatthu atthareli a Yesu. Mwa ntakiheryo, aFarisi yaanaahimya okhala atthu ‘òthanyeya’. (Yohani 7:47-49) AFarisi khiyaathokorerya saana ni yaawoona okhala atthu pure, ale yahaasomme ixikola sa etiini ya aYuda ni ale yahaatthara soolema saya. (Miteko 4:13) Yesu ni atthareli awe, yaanikhaleliwa nthalu mwaha woowi atthu a okathi ole yaari oowiixinnuwiha mwaha wa etiini, okhulupale ni nikhuli naya. Nave-tho, moota awiixutti yaawoonela aya atthu akina yahooniherya wira yaahikhalana nthalu. Wira akhale oowiiraana, awiixutti yaahaana olokiherya muupuwelo aya.

6. Nvahe ntakiheryo nnooniherya wira nthalu pooti onivara.

6 Olelo-va, nthalu noosareya moolumwenkuni. Woonasa wene, atthu akina pooti onikhalela nthalu aahiiso hiyo pooti moohisuwela waakhalela nthalu atthu awo. Murokora yoowo vano onirumeela ntoko pioneera a wAustralia, ohimmye so: “Miyo kaanaanyokha akunya mwaha woowi okhuma khalai, akunya yaanaanyokha atthu a nloko na Aborígines”. Nave waanyokha wawe waahinnuwa mwaha woowi atthu akina khiyaamuthokorerya saana. Munna a oCanada onnihimya moota khalai aawoonela awe atthu akina, oriki: “Koona wira atthu yaalavula eFrancês yaari ootepa otthuneya”. Nto eyo yaahimwiiriha ohaaphavela atthu yaalavula Enkelexi.

7. Yesu oonela sai nthalu?

7 Ntoko mahiku a Yesu, olelo-va, nthalu khanreere ni vannivila oxintta. Yesu oonela sai nthalu? Wanipacerya, Yesu khaarina nthalu. Okathi wotheene aanaathokorerya saana atthu otheene. Owo aanaalaleerya athaaciri ni alipa-oohaawa, aFarisi ni aSamariya. Nave aanaalaleerya alipa-ooliviha mpoosito ni anatampi. Ya nenli, ntakiheryo na Yesu naahaakhaliherya awiixutti woona wira yaahaana waaroromela atthu ni ohaakhalela nthalu.

MUXINTTE NTHALU MOONIHERYAKA OPHENTA NI WIIYEVIHA

8. Malakiheryo xeeni ootthuneya anikhaliherya wiiraana Yesu ovanhe awe? Mutthokiherye.

8 Yesu oovaha malakiheryo ootthuneya annikhaliherya wiiraana. Yesu aahaaleela awiixutti awe wira: “Nyuwo othene mw’àxinna”. (Mmusome Matheyo 23:8, 9.) Otheene ahu na axinna okhala wira nikhumme wa Adamu. (Miteko 17:26) Yesu aahitthokiherya-tho wira awiixutti awe yaari anna ni arokora mwaha woowi yaanimusuwela Yehova okhala Tiithi aya a wiirimu. (Matheyo 12:50) Nave otheene aya yaari a emusi ya Muluku ni yaahiiraana mwaha wa ophentana ni waamini waya. Ti nthowa naya arummwa yaahimya aya maKristau akhwaaya okhala anna ni arokora vaavo yaalepa aya ipaphelo aroihaka mmilokoni.—aRoma 1:13; 1 Pedru 2:17; 1 Yohani 3:13. *​—Nwehe enoota.

9, 10. (a) Xeeni aYuda yahaatthuneya aya wiixinnuwiha mwaha wa nikhuli naya? (b) Yesu iixuttinhe sai wira khivanreerela waathanya atthu a nikhuli nikina? (Nwehe elatarato yoopacerya.)

9 Nuumala Yesu waaleela awiixutti awe wira yaari anna ni arokora, aahittittimiherya otthuneya waya wiiyeviha. (Mmusome Matheyo 23:11, 12.) Ntoko niixuntte ahu, okathi mukina wiixinnuwiha waahaavalaanya arummwa. Nave, mahiku a Yesu atthu yaaniixinnuwiha mwaha wa nikhuli naya. AYuda anceene yoona wira yaari ootthuneya waavikana atthu akina mwaha wookhala anamwane a Abrahamu. Masi Yohani Mbatiza aahaaleela wira: “Muluku hatá maluku ala onniwerya otatuxa, khukhaliha anamwane Àbrahamu”.—Luka 3:8.

10 Yesu aahooniherya wira ti voohiloka atthu wiixinnuwiha mwaha wa nikhuli naya. Owo aahihimya eyo okathi mulipa-oolepa aamukonhe awe so: “Mukhw’aka t’ani?” Yesu aahaakhula nikoho nne olavulaka nlikanyiho na alavilavi yammanne muYuda khumuhiya mphironi. Nnaamwi aYuda akina yaavinre ephiro ele, awo khiyaamukhalihenrye. Masi muSamariya aahimoonela othunku muYuda ole khumukhapelela. Yesu aahimaliha nlikanyiho nawe, omuleelaka mulipa-oolepa ole wira aahaana opaka ele aapanke awe muSamariya. (Luka 10:25-37) Vano Yesu aahooniherya wira muSamariya aahiwiixuttiha aYuda ale, moota wowaaphenta ale yaattamanne aya.

11. Xeeni awiixutti a Yesu yahaatthuneya aya okhalana nthalu? Yesu aakhalihenrye sai woona eyo?

11 Ohinatthi orowa wiirimu, Yesu aahaaleela awiixutti awe wira yalaleeryeke “oYudeya wothene ni oSamariya, mpakha omalenle elapo”. (Miteko 1:8) Wira awerye opaka eyo, awiixutti a Yesu yaahaana oxintta wiixinnuwiha ni nthalu. Yesu aamakela waakhaliherya arummwa oweha mikhalelo sooloka sa amalapo wira aweryeke waalaleerya. Mwa ntakiheryo, Yesu aahimuttottopela mukhulupale aanakhotto yoowo aarina waamini wuulupale. (Matheyo 8:5-10) Ori ene elapo awe oNazarethi, Yesu aahitthokiherya moota Yehova aakhalihenrye awe amalapo ntoko naamukhweli a oSarepta, oSidoni ni namakokho Naamani a waSiria. (Luka 4:25-27) Nave-tho, Yesu aahimulaleerya muthiyana muSamariya. Nto aahiviriha mahiku manli ori ene epooma ya oSamariya mwaha woowi atthu a elapo ele yaanisiveliwa muhupi awe.​—Yohani 4:21-24, 40.

MAKRISTAU OOPACERYA YAANIWANANA NTHALU

12, 13. (a) Arummwa yoonenle sai okathi Yesu aamwiixuttiha awe muSamariya? (Nwehe elatarato yoopacerya.) (b) Exeeni enooniherya wira Yakobo ni Yohani khiyiiwexenxe ele Yesu aaphavela awe owiixuttiha?

12 Khivaakhweya arummwa oxintta nthalu. Ti maana aya yaatikinihiwa aya nuumala omoona Yesu omwiixuttihaka muthiyana muSamariya. (Yohani 4:9, 27) Nthowa xeeni? Woonasa wene, mwaha woowi ahooleli a etiini ya aYuda khiyaalavuliha athiyana nipuro nri atthu, otepexa wene olavula ni muSamariya ole aari namuttompe. Vano arummwa yaahinvekela Yesu wira olye. Masi Yesu aahivikaniha omwiixuttiha muthiyana ole maana eyo yaari yootthuneya ovikana yoolya. Muluku aaphavela wira Yesu olaleeryeke. Nto opaka ele Tiithi awe aaphavela awe, ntoko omulaleerya muSamariya waalikana ni olya.​—Yohani 4:31-34.

13 Yakobo ni Yohani khiyiiwexenxe ele Yesu aaphavela awe owiixuttiha. Okathi Yesu ni arummwa awe aavira awe oSamariya, yaaniphavela opuro wira amake ohiyu omosa epooma ele. Masi aSamariya yaahikhootta waavaha opuro. Nto Yakobo ni Yohani yaahinanariwa, amukoha Yesu akhala wira aaniweemererya onvekela Muluku oruuha mooro wira opwetexe epooma ele. Masi Yesu aahaapwapwela. (Luka 9:51-56) Woonasa wene, Yakobo ni Yohani khiyaarowa onanariwa vaakhanle wira yaakhoottiwe elapo aya, oGalileya. Pooti wira yaahinanariwa mwaha woowi yaahikhaleliwa nthalu. Muhoolo mwaya, vaavo Yohani aalaleerya awe aSamariya, atthu anceene yaahinwiriyana. Nto eyo yaahimwiiriha wuuliwa muru mwaha wa ele aahimmye awe.​—Miteko 8:14, 25.

14. Muxankiho wa anaamukhweli waaphukiwe sai?

14 Moohipisa nuumala Pentekoositi a 33 EC, waahikhala muxankiho wa nthalu mmulokoni. Okathi anna yaavaha aya yoolya anaamukhweli, awo khiiyaavaha anaamukhweli yaalavula eGriki. (Miteko 6:1) Eyo yaahiiraneya okhala wira yaakhalela nthalu mwaha wa nttaava. Moohipisa, arummwa yaahiphuka mwaha ole. Nto yaahaathanla anna oophwanelela 7 wira akaweke yoolya mwa xariya. Okhala wira masina a anna awo yaari a eGriki, eyo yaahaasivela anaamukhweli ale.

15. Pedru iixuntte sai ohaakhalela nthalu atthu? (Nwehe elatarato yoopacerya.)

15 Okhuma mwaakha 36 EC, awiixutti a Yesu yaahipacerya waalaleerya atthu a maloko otheene. Ohinatthi mwaakha ole, murummwa Pedru aalaleerya aYuda paahi. Nuumala-vo, Muluku aahooniherya wira maKristau ahikhalaneke nthalu. Nto Pedru aahimulaleerya Kornelio, nakhotto ooRoma. (Musome Miteko 10:28, 34, 35.) Moottharelana, Pedru aahiviriha okathi ni Kornelio ni maKristau yahaakhanle aYuda. Muhoolo mwaya, epooma ya wAntiyokiya, Pedru aahihiya olya ni maKristau yahaakhanle aYuda. (aGalasia 2:11-14) Paulo aahimpwapwela Pedru, nto Pedru aaheemererya nikhaliheryo na Paulo. Ninsuwela sai? Ninnisuwela eyo maana Pedru aahaalepela epaphelo awe yoopacerya maKristau yahaakhanle aYuda a wAsia Menor, ottittimiheryaka otthuneya waya waaphenta anna otheene.​1 Pedru 1:1; 2:17.

16. MaKristau oopacerya yaasuweliwa sai?

16 Tthiri mwaha wa ntakiheryo na Yesu, arummwa yaahiixutta waaphenta “atthu othene”. (Yohani 12:32; 1 Timótheyo 4:10) Nnaamwi waavinre okathi munceene, awo yaahirukunuxa moota yaawoonela aya atthu. Tthiri maKristau oopacerya yaanisuweliwa mwaha wa ophentana waya mukina ni mukhwaawe. Mwaakha 200, mulipa-oolepa Tertuliano aahilepa ele atthu akina yaahimmye aya sa maKristau, oriki: “Awo yaaniphentana mukina ni mukhwaawe”, ni “Yaaneemererya omukhwela mukhwaaya vaatthuneyaka”. Okhala wira maKristau ‘àwara omutthu wa nanano’, awo ahiixutta wira atthu otheene anoolikana ohoolo wa Muluku.​—aKolosi 3:10, 11.

17. Ninrowa omaliha sai mikhalelo sinooniherya nthalu? Nvahe matakiheryo.

17 Olelo-va, pooti ovira okathi munceene wira nixintte nthalu. Murokora a oFrança onnihimya moota wanvila aya oxintta nthalu, oriki: “Yehova ookiixuttiha ele entaphulela aya ophenta, okhaliheryana ni waaphenta atthu a makhalelo otheene. Masi nlelo kinniimananiha oxintta nthalu nnaamwi vahikhweyaka. Tivonto, kinnivikaniha ovekela wira kikhumeleke saana”. Murokora a wEspanha onitthokiherya wira, okathi mukina aahaana owanana moonelo woohiloka voohimya sa atthu akina. Owo oni: “Ikwaha sinceene kaanikhumela saana. Masi kinnisuwela wira kihaana ovikaniha owanana nthalu. Kinnimuxukhurela Yehova ni kinnihakalala wiirela mpantta emusi yowiiraana”. Otheene ahu nihaana okhalana ephoole ni moonelo ahu. Niireke nnoowerya omaliha mikhalelo sinooniherya nthalu?

OPHENTA ONNIMALIHA NTHALU

18, 19. (a) Mathowa xeeni anniiriha owaakhela saana atthu otheene? (b) Ninrowa opaka sai eyo?

18 Ti vooloka wuupuwela wira otheene ahu naahimurakamela Muluku. (aÉfeso 2:12) Masi Yehova oonithanla mwaha wooniphenta. (Hoseya 11:4; Yohani 6:44) Nave Yesu oonaakhela. Maana tonikhalihenrye wiirela mpantta emusi ya Muluku. (Mmusome aRoma 15:7.) Hata nri ene anatampi, mooreerela murima Yesu oonaakhela, tivo, nimananiheke osyaka waanyokha atthu!

Hiyo ninniiraana ni ophentana okhala wira nookhalana “ankhili ankhuma wa Muluku” (Nwehe ettima 19)

19 Vaavo olumwenku ola wootakhala oniphiya aya wanikisa, atthu anootepa okawanyeya, okhalelana nthalu ni onyokhana. (aGalasia 5:19-21; 2 Timótheyo 3:13) Masi ntoko atthu a Yehova, nimphavela okhalana “ankhili ankhuma wa Muluku”, yaawo annikhaliherya osyaka nthalu ni okhaliha murettele. (Yakobo 3:17, 18) Ninnihakalala waapaka apatthani atthu anikhuma ilapo sikina, weemererya moota anipaka aya itthu ni wiixutta nttaava naya. Vaavo nimpaka ahu eyo, ninnikhalana murettele ntoko “màsi anririha ematta”, ni exariya ntoko “mawimpi a mphareya”.​—Yesaya 48:17, 18.

20. Exeeni enikhumelela vaavo ophenta onituruka aya muupuwelo ni moonelo ahu?

20 Vaavo murokora a wAustralia aapacenrye awe omusoma Biibiliya, vakhaani-vakhaani nthalu ni ohithokoreriwa saana waahilakaseya. Ophenta woomukhaliherya oturuka moonelo ni muupuwelo awe. Munna onilavula eFrancês onikhuma oCanada, onihimya wira vano onnisuwela wira ikwaha sinceene, atthu annaanyokha akina mwaha woohaasuwela. Nave ohiixutta wira “mikhalelo sa atthu khasinlipa ni opuro ayariwe aya”. Nto owo omuthenle murokora onlavula Enkelexi! Matakiheryo ala anooniherya wira ophenta onnixintta nthalu. Tthiri ophenta onniniiraaniha ntoko mukhoi ohinkwaseya.​—aKolosi 3:14.

^ etti. 8 Nuulumo noowi “anna”, nnaahela muhina arokora. Paulo aahaalepela epaphelo “anna” ooRoma. Ekeekhai wira aahela muhina arokora, okhala wira aahilavula masina a arokora akina. (aRoma 16:3, 6, 12) Mwa iyaakha sinceene, erevista Owehaweha ennaahimya maKristau okhala ‘anna ni arokora’.