1. Nuulumo na Muluku ninnivaha exeeni?

HIYO NNOOWERYA ophuka mixankiho sahu mwaha woowi Yehova yoowo ori Mwiixuttihi ahu Muulupalexa, onninooniherya ephiro. (Yes. 30:20, 21) Biibiliya onninivaha itthu sotheene nimphavela ahu wira ‘nlipihiwe ovara miteko sothene sorera’. (2 Tim. 3:17) Vaavo nimmuhiya ahu Biibiliya eettihaka okumi ahu, ninnikhalana ankhili waavikana atthu yaale antthara “osuwela wa vathí-va”.​—1 aKor. 3:19; Esal. 119:97-100.

2. Mwaha ola ninrowa othokorerya exeeni?

² Tthiri, khivanikhweya okhala oovirikana ni atthu a olumwenku ola. Maana osuwela wa olumwenku ola, onitumererya ophavela wiihakalaliha ni soophavela sa erutthu. Tivonto Biibiliya onihimya awe wira: “Muhimuhiyé mutthu òvarakani ni molumo òwòtotha ni miruku sihikhanle etthu. Atthu ntoko s’awo khanimwamini Kristu, masi antthara solimalela s’atthu”. (aKol. 2:8) Mwaha ola, ninrowa woona wira okhuma khalai atthu annikupali sowiixuttiha sowootha sa Satana. Khula etthu ninrowa ahu othokorerya nnimoona moota sowiixuttiha sa olumwenku siri aya soololo ni moota ankhili a Muluku anvikana aya itthu sa olumwenku ola.

3-4. Oturukeya xeeni voohimya sa orupihana waakhumelenle iyaakha sa 1900 ni 1930?

³ Okhuma iyaakha sa 1900 ni 1930 atthu akina a wEstados Unidos, muupuwelo aya voohimya sa orupihana wooturukeya. Ohinatthi okathi ole, atthu yaanikupali wira atthu yaareerela orupihana ti yaale paahi athelanne ni myaha sa orupihana khisaalavuliwa mapuro oowaatta atthu. Masi nuuvira okathi, moonelo owo wooturukeya ni atthu anneemererya itthu iyo soohiloka.

⁴ Nave iyaakha sa 1900 ni 1930, atthu akina yaahimya okhala othaaciri wa eseekulu 20, nto moonelo wa atthu voohimya sa orupihana waahiturukeya vanceene. Musomi mmosa ohimmye so:  “Iviidiyu, iteaturu, isipo, iliivuru ni iprograma sikina sinnivarihana ni orupihana”. Okhuma iyaakha iye, inamuna atthu aniina aya, ni mawarelo onniwiiriha atthu ophavela orupihana paahi. Ntoko Biibiliya aahimmye awe vahinatthi, mahiku ala ookiserya atthu anootepa ‘ophavela sopuha’ paahi.​—2 Tim. 3:4.

5. Okhuma iyaakha sa 1960, exeeni yiiraneyale ni moonelo wa atthu voohimya sa orupihana?

⁵ Okhuma iyaakha sa 1960, ohuulaana olumwenku wotheene orupihana alopwanaru aahiiso athiyanaru, orupihana ni mutthu ohilepihanne awe ekasamento ni omwalana. Atthu ale anipaka ifilme yaahipacerya opaka iviidiyu sa orupihana. Niireke mweettelo owo ohaakhaliherya apinaatamu? Nnaari. Muthiyana mmosa onilepa sowiiraneya, ohimmye wira olelo-va, sinnikhumelela itthu sinceene sooriipiha murima. Mwa ntakiheryo, atthu anceene annimwalana, anamuyari akina annaahuwa anaaya mekhaya ni atthu anceene waasivela oweha epornografia. Itthu iyo sinnikhumelela mwaha woowi “apinaatamu aahiya otthara malamulo voohimya sa orupihana”. Nave muxankiho mukina okhala wira atthu anceene annirava iretta sa mooraruwani, ntoko SIDA, musekeneke, ni iretta sikina. Tthiri itthu iyo sinnooniherya wira osuwela wa vathi-va aahiiso wa mulaponi ti woololo.​—2 Ped. 2:19.

6. Satana onittottela sai mureerelo moonelo wa apinaatamu voohimya sa orupihana?

⁶ Satana onnittottela mureerelo moonelo wa apinaatamu voohimya sa orupihana. Maana onnisuwela wira orupihana ni waayara anamwane soovaha sa Yehova. (aÉf. 2:2) Vaavo atthu anrupihana aya moohiloka, awo annooniherya wira khanoonela vatthu yoovaha ya Yehova ya orupihana mooloka ni waayara anamwane. Nto atthu awo khanrowa ophwanya ekumi yoohimala.​—1 aKor. 6:9, 10.

7-8. Xeeni moonelo wa Biibiliya voohimya sa orupihana ori aya wooloka ovikana moonelo wa olumwenku?

⁷ Atthu anitthara osuwela wa olumwenku ola, itthu sotheene Biibiliya onihimya awe sa orupihana anoona wira ti soohiloka, maana anuupuwela wira sinaakhoottiherya opuha. Atthu akina pooti wiikoha so: ‘Xeeni Muluku onipattunxe awe ni yoophavela ya orupihana ni onahimya wira nihaana orupihana paahi akhala wira noolepiha ekasamento ahu?’ Atthu awo pooti wiikoha siiso mwaha woowi anuupuwela wira ahaana opaka khula etthu amphavela aya. Masi ele Biibiliya onihimya awe ennivirikana ni moonelo aya. Maana Biibiliya onihimya wira nihaana osyaka weettihiwa ni soophavela sahu ni nihaana owanana soophavela soohiloka ntoko ophavela orupihana  moohiloka. (aKol. 3:5) Yehova oopaka ekasamento wira mulopwana ni muthiyana athelanne arupihaneke mwa nttittimiho ni mooloka. (1 aKor. 7:8, 9) Opaka eyo, ennimukhaliherya mulopwana ni muthiyana athelanne orupihana ahoovaka orava iretta sa mooraruwani.

⁸ Biibiliya onniniixuttiha osuwela moonelo wooloka voohimya sa orupihana ohinikumiherya mixankiho. Owo onihiya wira orupihana pooti owiiriha anamathelana ohakalalihana mukina ni mukhwaawe. (Mir. 5:18, 19) Biibiliya onihimya wira: “Khula mutthu a nyuwo asuweleke okhala sana ni mwar’awe, enamuna yowarya ni yottittimiheya. Ahìhiyé akuxiwaka ni munkhela wonanara, ntoko sinìraya amalapo, ahinimusuwela Muluku”.​—1 aTes. 4:4, 5.

9. (a) Miruku xeeni Owehaweha a 1926 aavanhe awe sinooniherya wira osuwela wa Yehova ori mBiibiliyani ti wuulupale? (b) Xeeni vari aya va miruku otthara malakiheryo ari 1 Yohani 2:15, 16? (c) Soolema xeeni soohiloka sinilavuliwa aRoma 1:24-27 ninreerela ahu osyaka?

⁹ Okathi ole wa iyaakha sa 1900 ni 1930, arumeyi a Yehova khiyaawokiwe ni atthu ale murima aya waahononeyale “nnákhala [ahinoona] ehaya”. (aÉf. 4:19) Awo yaaniimananiha otthara malamulo a Yehova voohimya sa orupihana. Erevista Owehaweha ya 15 a Maio a 1926 (ya Enkelexi) yaahimmye so: “Mulopwana aahiiso muthiyana ohaana okhalana muupuwelo wooloka otepexa wene akhala wira ori ni mutthu a enoka ekina”. Nnaamwi atthu akina arina ene moonelo woohiloka voohimya sa orupihana, atthu a Yehova annivikaniha otthara malamulo ni osuwela wa Yehova ori mBiibiliyani. (Mmusome 1 Yohani 2:15, 16.) Tthiri ninnixukhurela okhalana Biibiliya yoowo onnilakiherya! Nave ninnimuxukhurela Yehova yoowo onnivaha yoolya ya omunepani wira onikhaliherye ohiwokiwa ni osuwela wa olumwenku ola wootakhala voohimya sa orupihana. *​—Mmusome aRoma 1:24-27.

10-11. Biibiliya aahimmye exeeni yaarowa okhumelela mahiku ookiserya?

¹⁰ Biibiliya aahihimya vahinatthi wira mahiku ookiserya atthu yaarowa “wiiphentaka mmansaya” paahi. (2 Tim. 3:1, 2, Waataana wa Naanaano) Tivonto khanintikinihiwa naawehaka atthu a mulaponi atumereryanaka wiiphenta. Eliivuru emosa ya iyaakha sa 1970 enihimya wira saahikhala “iliivuru sinceene sa wiikhaliherya”. Iliivuru sikina “sinihimya wira khivanreerela mutthu oturuka omutthu ni muupuwelo awe hata okhalaka woohiloka”. Mwa ntakiheryo, eliivuru emosa ehimmye so: “Mwiiphente okhala wira nyuwo mwa mutthu ootepa oreera, oophwaneliwa olumwenku wotheene ni ootepa otthuneya”. Eliivuru ekina enihimya so “etiini aka, ti yeele mutthu onithanla awe mweettelo oniphavela awe ottharaka muupuwelo ni soolema sa mapuro onikhala awe”.

¹¹ Niireke mootoko wiiwa eyo? Satana aahimutumererya Eva opaka etthu emosaru. Owo aahimmye wira Eva aarowa ‘okhala ntoko Muluku, osuwelaka oreriwa n’utakhaliwa’. (Maph. 3:5) Olelo-va, atthu akina annivaha efaita yinceene moonelo aya ni anuupuwela wira khivanreerela oleeliwa ni Muluku etthu yooloka ni yoohiloka. Mwa ntakiheryo, muupuwelo owo onnooneya vanceene moota atthu anthokorerya aya ekasamento.

12. Atthu ahinimurumeela Yehova anoonela sai ekasamento?

¹² Biibiliya oniixuttiha wira mulopwana ni muthiyana athelanne ahaana ottittimihana ni omulipiherya natiri ammanne aya. Nave onnimutumererya mulopwana ni muthiyana athelanne wira ahimwalaneke. Owo oni: “Tivó mulopwana onahiyawe atithi awe n’ame awe, anakhala vamosá ni mwar’awe: òwanli aya enakhala ntoko mutthu mmosaru pahi”. (Maph. 2:24) Masi  atthu ale anneettihiwa ni osuwela wa mulaponi arina moonelo woovirikana ni ole Biibiliya onihimya awe. Awo anihimya wira etthu yootepa otthuneya ophavela etthu enimuhakalaliha mutthu. Eliivuru emosa ya omwalana enihimya so: “Mapuro makina okathi enipakiwa aya ekasamento moolumo oowi ‘mpakha okhwa onimwalanyihe’ anniturukiwa onahimmwa wira ‘mpakha okathi ophentana wahu onrowa aya omala’”. Okhala wira atthu anuupuwela wira ekasamento khahiyo ya mahiku otheene, eyo enniwiiriha atthu anceene omwalana, nto eyo ennikumiherya oriipiwa murima. Tthiri moonelo wa mulaponi voohimya sa ekasamento ti woololo.

13. Xeeni Yehova ohinaaphavela awe atthu oowiixinnuwiha?

¹³ Biibiliya onihimya wira: “Murima wowisona onnaviruxa Apwiya”. (Mir. 16:5) Xeeni Yehova ohinaaphavela awe atthu oowiixinnuwiha? Nthowa nimosa okhala wira atthu awo aniixoona okhala a faita waavikana akina ni annaatumererya atthu akina okhala oowiixinnuwiha ntoko Satana. Nkahaya muupuwele ela: Yesu aahimukhaliherya Yehova opattuxa itthu sotheene sikhanle, masi moowixinnuwiha Satana aaphavela okokhoreliwa ni Yesu! (Math. 4:8, 9; aKol. 1:15, 16) Hata atthu yaale owiitthuna annikupali wira osuwela wa olumwenku ti woololo vamaithoni va Muluku.

14. ARoma 12:3 onnikhaliherya sai okhalana moonelo wooloka voohimya sa wiiphenta?

¹⁴ Biibiliya onninikhaliherya okhalana moonelo wooloka voohimya sa wiiphenta. Hata vari siiso, Biibiliya onnooniherya wira nihaana wiiphenta moohitepana. Yesu aahimmye so: “Mwaphenteke akhw’inyu ntoko sinìphentanyu”, eyo enooniherya wira khahiyo vootthekeya wiiphenta mwa enamuna yooreerela. (Math. 19:19) Nnaamwi vari siiso Biibiliya khonniixuttiha wira nihaana wiixinnuwiha aahiiso wiixoona okhala ootepa otthuneya waavikana atthu akina. Maana owo onihimya so: “Ehikhale etthu enìranyu mphavelaka oxinttana walá wittottopa: nto mwiyeviheke, khula mutthu awonelaka  vatthu akhw’awe vowivikana mmansawe”.​—aFil. 2:3; mmusome aRoma 12:3.

15. Exeeni eniwiirihani wuupuwela wira osuwela onikhuma wa Muluku ti wooloka?

¹⁵ Olelo-va, atthu anceene hata yaale anooniwa okhala oosomexa anuupuwela wira miruku sa mBiibiliyani ti soololo. Atthu awo anihimya wira waavaha efaita atthu akina vowiivikana pooti owiiriha atthu awo wuupuwelaka wira na alolo ni khanrowa onivahaka efaita. Naawehaka olumwenku ola wa Satana, niireke atthu oowiixinnuwiha annihakalala? Ankhi itthoko saya sinnihakalala? Niireke aakhalana apatthani ooloka? Niireke akhalana waataana wooloka ni Yehova? Nyuwo munoonela sai? Moovarihana ni ele munoona anyu, exeeni enikumiherya mireerelo, niireke osuwela wa olumwenku ola aahiiso osuwela onikhuma wa Muluku?

16-17. Xeeni vanireerela aya omuxukhurela Yehova ni nthowa xeeni?

¹⁶ Sowiiraneya sinnooniherya wira atthu yaale anitthara miruku ni osuwela wa olumwenku ola, khanipaka soothanla sooloka. Awo anlikana ni mutthu oneetta mukwaha khurimeela onamukoha ephiro mutthu mukina orimenle. Yesu aahimuleela mulopwana mmosa a “ankhili” a okathi awe wira: “Mulipa-òhòna amwettihaka mukw’awe ohinòna, òwanli aya anomorela mulittini”. (Math. 15:14) Eyo ennooniherya wira osuwela wa olumwenku ola ti woololo vamaithoni va Muluku.

¹⁷ Okhala wene, miruku sa mBiibiliyani sinnikumiherya mireerelo. Maana malakiheryo onnivaha awe ‘annixuttiha ekekhai, annavanyiha ale anvonya, annattaruxa ale anttheka, anniwetiha atthu ephiro ya xariya’. (2 Tim. 3:16) Nihaana omuxukhurela vanceene Yehova. Maana malakiheryo onnivaha awe orumeelaka mutthenkeso awe anninikhapelela wira nihiwokiwe ni osuwela wa olumwenku ola! (aÉf. 4:14) Yoolya ya omunepani onnivaha awe enninikhaliherya wiiwelela malamulo a xariya ari mBiibiliyani. Tthiri eparakha yuulupale ororomela osuwela ori woororomeleya ovikana osuwela wotheene okhanle, eyo piiyo, Osuwela wa Muluku ori mBiibiliyani!