“Miyo ka mutthu oomaala ni oowuuliwa muru nave nkiniiroromela. Nto khivanikisivela okhala ni atthu oowali ni oowiiroromela. Masi vaavo kinkhala aka ni atthu oomaala ni oowiiyeviha kinnitaphuwa. Kinniwerya ohimya moonelo aka ni itthu sinkixankiha. Tthiri apatthani aka ti yaale oomaala ni oowiiyeviha”.—Sara *

Moolumo a Sara annooniherya wira nakhala atthu oomaala, aatthu akina anoophavelaka okhala apatthani ahu. Nave musuweleke wira omaala onnimusivela Yehova. Tivonto nuulumo nawe ninnitumererya aya so: “Mukuxe murima . . . womàla”. (aKol. 3:12) Omaala ontaphulela exeeni? Yesu oonihenrye sai wira aari oomaala? Nto omaala onnikhaliherya sai okhalana okumi woohakalaliha?

Omaala mukhalelo wa mutthu a murettele. Mutthu oomaala onnaareerela murima atthu akina ni okathi onipaciwa awe onniihiha ni onnimaala.

Atthu akina anihimya wira omaala mukhalelo wa atthu oolosowa, masi eyo khahiyo ekeekhai. Nuulumo na eGriki noowi omaala, naanirumeeliwa ehimmwaka ekhavalo ya mutakhwani yeeyo yaaxinttiwe. Ekhavalo khiyaahiya okhalana ikuru, masi yaaniixuttihiwa osuwela weettiha saana ikuru saya. Mwa enamuna emosaru, omaala onninikhaliherya osuwela weettiha saana omutthu ahu ni okhalana murettele ni atthu akina.

Woonasa wene, nyuwo munuupuwela so: ‘Miyo khahiyo mutthu oomaala’. Olumwenku ola ninkhala ahu, aasareya atthu oowali ni ahimpixa murima, nto eyo enninxankiha okhala atthu oomaala. (aRom. 7:19) Ekeekhai wira nihaana wiimananiha vanceene wira nikhale atthu oomaala, nto ikuru sowaarya sa Yehova sinoonikhaliherya okhala atthu oomaala. (aGal. 5:22, 23) Xeeni vari aya vooloka wiimananiha okhala mutthu oomaala?

Omaala onninaataaniha ni atthu akina. Ntoko ohimmye awe Sara nimulavunle ahu wanipacerya, ninnitaphuwa vaavo ninkhala ahu ni atthu oomaala. Yesu ntakiheryo nuulupale na mutthu oomaala ni ooreera murima. (2 aKor. 10:1) Nwehe wira, hata anamwane yaawo yahaamusuwela yaanisiveliwa vanceene okhala ni Yesu.—Mar. 10:13-16.

Omaala onninikhapelela hiyo ni atthu akina. Akhala wira naatthu oomaala khannaakuvela onanariwa aahiiso onyoonyiheya. (Mir. 16:32) Niira siiso khaninrowa  omunyoonyiha mutthu otepexa wene ale nnaaphenta ahu. Muhiliyale wira omaala onninikhaliherya ohaakumiherya mixankiho atthu akina.

Yesu aari mutthu oowaatteliwa miteko ni aahikhalana miritti sinceene. Hata vaari siiso, owo aanaareerela murima atthu akina. Atthu anceene a mahiku a Yesu, yaanivara muteko munceene ni yaanikhulumuwa. Nto yaaniphavela omaalihiwa. Tthiri atthu ale yaahilipa vanceene vaavo yaamwiiwale aya Yesu ohimyaka wira: “Mukirwele miyo: komumuliheni. . . . Mana miyo ka mutthu òmàla ni òwiyeviha!”—Math. 11:28, 29.

Exeeni enrowa onikhaliherya okhala atthu oomaala ntoko Yesu? Yoopacerya, nihaana osoma Nuulumo na Muluku wira nisuwele moota Yesu aathokorerya awe atthu hata okathi wooxankiha. Nto okathi wa mixankiho, vaavo nnoona ahu wira vannivila okhala oomaala, nihaana wiimananiha opaka itthu ntoko Yesu aarowa awe opaka. (1 Ped. 2:21) Vano nrowe niwehe itthu tthaaru saamukhalihenrye Yesu okhala mutthu oomaala.

Yesu aari oowiiyeviha ni murima wotheene. Yesu khahimmye paahi wira aari “mutthu òmàla” masi aahihimya wira aari mutthu “òwiyeviha”. (Math. 11:29) Biibiliya onnilavula mikhalelo iya miili okathi omosaru mwaha woowi mikhalelo iyo sineetta vamosa ni wiiyeviha. (aÉf. 4:1-3) Moota xeeni?

Wiiyeviha onninikhaliherya ohaakuvela oveeheya aahiiso waakuvela opaceya. Okathi atthu akina yaamuhimmye aya Yesu okhala ‘namalya ni namuhapaliwa’ oonenle sai? Owo aahihiya wira ntakiheryo nawe nooloka nikhale naarowa waakhula oveeha wa atthu ale, maana “ankhili annòneya okhala òloka mwaha wa miteko saya”.—Math. 11:19.

Akhala wira mutthu mukina onnilavula moohiloka nikhuli nanyu, mwaari muthiyana wala mulopwana ni mahuweliwo anyu, niireke munniwerya okhala oomaala? Pedru, mutokweene a wÁfrica do Sul onihimya so: “Okathi mutthu onilavula awe etthu yookinyoonya kinniikoha so: ‘Ari mwa Yesu aarowa woonela sai?’” Nave onihimya so: “Kihiixutta ohaakuvela oveeheya nnakhala opaceya”.

Yesu aanisuwela wira apinaatamu toohimalela. Awiixutti a Yesu yaaniphavela opaka itthu sooloka, masi okhala wira yaari oohimalela khahiyo wira okathi wotheene yaapaka itthu sooloka. Mwa ntakiheryo, ohiyu Yesu aarowa awe wiiviwa, Pedru, Yakobo ni Yohani khiyaawenrye omukhaliherya Yesu ntoko aavekenle awe. Masi Yesu aanisuwela wira “eroho ya mutthu ti yowilipiha: masi erutthu khilimpe”. (Math. 26:40, 41) Okhala wira aanisuwela wira arummwa awe yaari oohimalela, eyo yaahimukhaliherya waareerela murima.

Murokora mmosa oniihaniwa Mandy aamakela waalavula moohiloka atthu akina. Masi vano onniimananiha omutakiha Yesu okhalaka oomaala. Owo onihimya so: “Vano kinnisuwela wira atthu otheene toohimalela ni kinniimananiha oweha mikhalelo saya sooloka ntoko Yehova oniweha awe”. Akhala wira munoosuwela wira sookhala itthu atthu ahinwerya aya opaka ntoko Yesu aasuwela awe, eyo enimookhaliheryani waareerela murima.

Yesu aanimuroromela Muluku. Okathi aari awe valaponi, ikwaha sinceene Yesu aanithokoreriwa moohixariya. Nave atthu yaanimuhimyana itthu soohikhalela, khiyaamuthokorerya saana ni yaanimuhasula. Hata vari siiso, Yesu aahivikaniha waareerela murima mwaha woowi, “ahìvelela mmatatani mwawe ole onlamula n’ixariya”. (1 Ped. 2:23) Yesu aanisuwela wira Tiithi awe a wiirimu ammukhapelela ni aamwaahukhumu atthu otheene yaamuthokorerya moohixariya, okathi wooreerela.

Akhala wira nnoothokoreriwa moohixariya nnananariwa, hiyo pooti otepiha muxankiho ahu. Tivonto Biibiliya onihimya awe oriki: “Mutthu onviruwa khanettela exariya ya Muluku”. (Yak. 1:20) Hata nrina ene exariya wira ninanariwe, ohimalela pooti oniiriha opaka etampi.

Murokora oniitthaniwa Cathy a wAlemanha aamakela wuupuwela so, ‘vakhala wira khamuniisaakiha, khaavo onrowa owaakihani.’ Masi okathi iixuntte awe omuroromela Yehova owo aahituruka moonelo awe. Owo onihimya so: “Vano nkintthuneya wiixaakiha. Etthu enkikhaliherya okhala oomaala, okhala wira kinnisuwela wira Yehova onnisuwela itthu sotheene”. Akhala wira  mootoko othokoreriwa moohixariya mpakeke ele Yesu aapanke awe, eyo piiyo, mmuroromeleke Muluku. Eyo enimookhaliheryani okhala mutthu oomaala.

Yesu aahittittimiherya wira omaala onniniphwanyiha ohakalala wekeekhai. Owo aahimmye so: ‘Òreriwa t’ale òmala’. (Math. 5:5) Nwehe moota omaala onnikhaliherya aya mikhalelo sinittharelana.

Omaala onnivukula mixankiho mukasamentoni. Munna a wAustrália oniihaniwa Robert, ohimmye so: “Ikwaha sinceene kaamakela olavula itthu kihaasuwela aka wira saaninwereya mwaaraka. Okathi mutthu onilavula awe etthu onanariwe ene, khonwerya ottikiherya ottuli. Kaaniriipiwa murima vanceene vaavo koona aka wira moolumo aka yaaninwereiha murima vanceene mwaaraka”.

“Othene ahu ninnittheka n’inamuna sinjene” ni moolumo ahu, nto ele ninlavula ahu pooti okumiherya mixankiho mukasamentoni mwahu. (Yak. 3:2) Vaavo sinikhumelela aya mixankiho mukasamentoni, omaala onninikhaliherya ohitepa onanariwa ni okasoopa nlumi nahu.—Mir. 17:27.

Robert aahiimananiha vanceene wira okhale mutthu oomaala ni oowiihiiha. Nto exeeni yaakhumelenle? Owo onihimya so: “Vano, wakhumelela ohiiwanana, kinniimananiha onwiriyana saana, olavula mooreerela murima ni ohaakuva onanariwa. Eyo yookikhaliherya okhalana waataana wooloka ni mwaaraka”.

Omaala onninikhaliherya okhalana waataana wooloka ni atthu akina. Mutthu owaakuva onanariwa khonikhalana apatthani anceene. Nave omaala onninikhaliherya “wiwanana omosaru”. (aÉf. 4:2, 3) Canthy, nimulavunle ahu onihimya so: “Omaala onnikikhaliherya wiiriha khula okathi kinikhala aka ni atthu akina okhala woohakalaliha hata akina akhalaka ntoko wira toovila otthekulana”.

Omaala onniniphwanyiha murettele. Biibiliya onnooniherya wira “ankhili ankhuma” osulu annivarihana ni omaala ni murettele. (Yak. 3:13, 17) Mutthu oreera murima onnikhalana “murima womàla”. (Mir. 14:30) Martin yoowo iimananinhe vanceene okhala mutthu oomaala onihimya so: “Vano miyo ka mutthu oomaala, nto eyo ennikikhaliherya okhalana murettele ni ohakalala vanceene”.

Ekeekhai wira pooti onivila okhala mutthu oomaala. Murokora mmosa ohimmye so: “Ohimya ekeekhai, mpakha-va okathi mukina kinninanariwa vanceene”. Masi muhiliyale wira, Yehova oniphavela wira nikhale atthu oomaala ni onoonikhaliherya wira nikhale atthu oomaala. (Yes. 41:10; 1 Tim. 6:11) Tthiri Yehova “onimovahani nthiti” ni “onimolipihani” wira mukhale mutthu oomaala. (1 Ped. 5:10) Nuuvira okathi, ntoko siisaale murummwa Paulo, nnoowerya otakiha ‘omàla wawe murima Kristu n’uthunku awe’.—2 aKor. 10:1.