Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MWAHA ONITHOKORERIWA 19

Khiivo Etthu Emmukwattuliha Naxariya

Khiivo Etthu Emmukwattuliha Naxariya

“Ale amphenta ikano sanyu àkhalana murettele mulupale: khivo etthu enakwattuliha”.—ESAL. 119:165.

NSIPO 122 Nikhaleke Oowiilipiha, ni Oohittikinyeya!

ELE NINROWA AHU WIIXUTTA *

1-2. Mulipa-oolepa mmosa aahimmye exeeni? Mwaha ola, ninrowa othokorerya exeeni?

OLELO-VA, imilyau sinceene sa atthu anihimya wira annimukupali Yesu. Masi awo, khaneemererya ni khanitthara itthu Yesu iixuttinhe awe. (2 Tim. 4:3, 4) Mulipa-oolepa mmosa, aahimmye so: “Muupuwele wira olelo-va ookhumelela ‘Yesu’ mukina onahimya itthu simosaru Yesu aahimmye awe . . . , niireke atthu yammukhootta ntoko atthu ale yaamukhoottale iyaakha 2000 sivinre? . . . Woonasa wene naarowa waakhula wira: Aayo, yammukhootta”.

2 Atthu anceene a eseekulu yoopacerya, yaahiwiriyana sowiixuttiha sa Yesu ni yaahiweha miiriirya aapanke awe. Masi hata vaari siiso, awo yaahikhootta omwaamini. Mwaha wa xeeni? Mwaha ovinre nooweha itthu xexe saawiirinhe atthu akina okhumuwa mwaha wa itthu Yesu aahimmye awe ni aapanke awe. Nto mwaha ola, ninrowa oweha itthu sikina xexe. Nave nnimoona itthu sikina siniwiiriha atthu akina ohaaphavela atthareli eekeekhai a Yesu ni etthu nikhanle ahu oopaka wira nihikhumuwe.

(1) YESU KHAARINA NTHALU

Atthu anceene yaahikhumuwa mwaha wa atthu Yesu eettana awe. Moota xeeni itthu iyo siniwiiriha aya atthu anceene olelo-va okhumuwa? (Nwehe ettima 3) *

3. Itthu sikina Yesu aapanke awe, saawiirinhe sai atthu akina okhumuwa?

3 Okathi aari awe valaponi, Yesu aari mpatthani a atthu otheene. Owo aanilya vamosa ni athaaciri ni atthu yaarina okhulupale. Nave aaniviriha okathi ori ene ni atthu oohaawa ni ale yaapuheriwa. Ohiya-vo, Yesu aaniwoonela othunku atthu ale yooniwa okhala “anatampi”. Nto atthu akina yiihimya okhala anaxariya, yaahikhumuwa mwaha wa itthu Yesu aapanke awe. Nto awo, yaahaakoha awiixutti a Yesu wira: “Xeeni nyuwo munilya anyu ni owurya ni alipa-ooliviha mpoosito ni anatampi?” Yesu aahiwaakhula wira: “Atthu akumi khanirowa wa meetiku, masi aretta tanirowa. Miyo nkirwenle owiitthana anaxariya, masi anatampi, wira arukunuxe mirima saya”.—Luka 5:29-32.

4. Moovariha ni eprofesia ya Yesaya, etthu xeeni aYuda yaareerela aya osuwela voohimya sa Mesiya?

4 Soolempwa saahimya exeeni? Iyaakha sinceene Mesiya ohinatthi orwa, profeta Yesaya aahihimya vahinatthi wira owo khaarowa weemereriwa ni atthu otheene. Eprofesia ele yaahimmye so: “Owo anithanyiwa, ari esapalá y’atthu: ari mulipa-òhawa, ahòna ohawa wothene. Ari ntoko mutthu ohiniphaveliwa owehiwa owitho wawe: khajaliwa, ari mulipa-ònyokhiwa”. (Yes. 53:3) Ntoko enooniherya aya eprofesia ela, Mesiya aarowa ‘othanyiwa ni atthu’ otheene. Nto aYuda a eseekulu yoopacerya, yaahaana osuwela wira Yesu aamukhoottiwa.

5. Atthu anceene olelo-va, anaathokorerya sai atthareli eekeekhai a Yesu?

5 Niireke muxankiho owo olelo-va wookhala? Aayo. Ahooleli anceene a itiini, mukerexa mwaya anaaphavela atthu anooniwa okhala a faita yinceene, athaaciri ni yaale ari asuweli molumwenkuni. Ahooleli awo a itiini anniweemererya atthu awo hata mweettelo aya ohivarihanaka ni malamulo a xariya a Muluku. Nave ahooleli awo a itiini khanaathokorerya saana arumeyi a Yehova. Nnaamwi aluttuweliwaka ovara muteko wa Yehova ni otthara malamulo a Muluku, awo khanivahiwa efaita ni atthu a moolumwenkuni. Ntoko murummwa Paulo aahimmye awe, Muluku oothanla itthu sa olumwenku ola “seiyo sinithokoreriwa okhala sa elolo”. (1 aKor. 1:26-29) Yehova onnaavaha efaita yinceene arumeyi awe oororomeleya.

6. Ninrowa otakiha sai moonelo wa Yesu ori Matheyo 11:25, 26?

6 Nihaana opaka exeeni wira nihikhumuwe? (Mmusome Matheyo 11:25, 26.) Muheemererye ohapuxiwa ni moota atthu a moolumwenkuni aniwoonela aya arumeyi a Muluku. Musuweleke wira Yehova onaaruma atthu oowiiyeviha wira opake ele oniphavela awe. (Esal. 138:6) Nave muupuweleke itthu Yehova owenrye awe opaka aarumaka atthu olumwenku oniwoona aya okhala oohisoma wala ahirina ankhili.

(2) YESU AAHOONIHERYA SOWIIXUTTIHA SOOWOOTHIWA

7. Xeeni Yesu aahimmye awe aFarisi okhala anawoothe nto yoonenle sai?

7 Yesu aahooniherya wootha wa ahooleli a itiini a okathi awe. Mwa ntakiheryo, moolipa murima Yesu aahaapwapwela aFarisi yaawo yaavaha efaita yinceene onyawa ohiya waakhapelela anamuyari. (Math. 15:1-11) Woonasa wene, awiixutti akina a Yesu yaahitikinihiwa vanceene ni moolumo a Yesu. Nto awo, yaahimukoha wira: “Moosuwela wira afarisi aaveeheya ni moolumo anyu?” Vano Yesu aahiwaakhula wira: “Khula mwiri ohaaliwe ni Tiithi aka a wiirimu, onoopheliwa. Mwaahiyeke. Awo atthu ahinoona aniweettiha akina ahinoona. Vano, mulipa-oohoona aamweettihaka mukhwaawe ohinoona, oowanli aya anoomorela mulittini”. (Math. 15:12-14) Yesu kheemerenrye moonelo woohiloka wa ahooleli a itiini omwiirihaka ohiya olavula ekeekhai.

8. Yesu oonihenrye sai wira Muluku khoneemererya itiini sotheene?

8 Yesu aahooniherya sowiixuttiha sowoothiwa sa ahooleli a itiini. Nave aahooniherya oratteene wira Muluku khoneemererya itiini sotheene. Ohiya-vo, aahimmye wira atthu anceene yaarowa weettaka estaraata yuulupale yeeyo eniroiha wookhwaani. Nave atthu vakhaani paahi ti yaarowa ophwanya estaraata yoophunyeya yeeyo eniphwanyiha okumi woohimala. (Math. 7:13, 14) Yesu aahooniherya oratteene wira atthu akina yaarowa woothereryaka wira annimukokhorela Muluku masi ahimukokhorelaka ni murima aya wotheene. Owo aahimmye so: “Mwiipasoope ni maprofeta oowootha, yaawo anoorweelani yiisoneihaka ntoko ipwittipwitthi, masi muhina ari ene miici sootakhala. Nyuwo munimwaasuwela mwaha wa soowiira saya”.—Math. 7:15-20.

Atthu anceene yaahikhumuwa mwaha wa oheemererya soolema ni sowiixuttiha sowoothiwa. Moota xeeni itthu iyo siniwiiriha aya atthu anceene olelo-va okhumuwa? (Nwehe ettima 9) *

9. Sowiixuttiha xeeni soohiloka sa etiini Yesu oonihenrye awe?

9 Soolempwa saahimya exeeni? Biibiliya aahihimya vahinatthi wira oluttuweliwa empa ya Yehova wa Mesiya waarowa ovarelaka vamurimani vawe ntoko mooro. (Esal. 69:10; Yoh. 2:14-17) Oluttuweliwa waahimwiiriha Yesu ohimya sookupali ni soolema soohiloka sa itiini. Mwa ntakiheryo, aFarisi yuupuwela wira yookhala erooho ehinikhwa, masi Yesu iixuttinhe wira atthu akhwiiye anoorupa. (Yoh. 11:11) Nave aSadukhi yaakupali wira khokhanle ohihimuxiwa, masi Yesu aahimuhihimuxa mpatthani awe iihaniwa Laazaro. (Yoh. 11:43, 44; Mit. 23:8) Ohiya-vo, aFarisi yaahimya wira khula etthu enimukhumelela mutthu aaroolepeliwa ni Muluku, masi Yesu iixuttinhe wira apinaatamu pooti othanla omurumeela Muluku wala nnaari.—Math. 11:28.

10. Xeeni itthu nniixuttiha ahu, sinaakhumuliha aya atthu anceene?

10 Niireke muxankiho owo olelo-va wookhala? Aayo. Atthu anceene annikhumuwa vaavo ninwooniherya ahu mBiibiliyani sowiixuttiha soohiloka voohimya sa etiini. Mwa ntakiheryo, aphavelaka owoopopiha atthu wira ahikhume etiini aya, ahooleli awo anniixuttiha wira Muluku onnaapaha omooroni atthu ootakhala murima. Masi atthu animukokhorela Yehova yoowo ori Muluku oophenta, anniwiixuttiha atthu wira mwiixuttiho owo ti woowoothiwa. Nave ahooleli a itiini anniwiixuttiha wira mutthu ookhalana erooho ehinikhwa. Nto hiyo, ninniwooniherya atthu wira mwiixuttiho owo khonikhuma mBiibiliyani. Maana vaakhanle wira mutthu ookhalana erooho ehinikhwa khiwaarowa okhala ohihimuxiwa wa alipa-ookhwa. Nnaamwi itiini sinceene siixuttihaka wira khula etthu enikhumelela mookumini mwahu nroolepeliwa ni Muluku, hiyo ninniwiixuttiha atthu wira khula mutthu ookhalana ehakhi ya othanla omurumeela Muluku wala nnaari. Nto ahooleli a itiini anoonela sai? Awo anninanariwa vanceene!

11. Moovarihana ni moolumo a Yesu ari Yohani 8:45-47, Yehova oniphavela wira nipakeke exeeni?

11 Nihaana opaka exeeni wira nihikhumuwe? Nihaana osiveliwa ekeekhai, weemererya ni wiiwelela itthu Muluku onihimya awe. (Mmusome Yohani 8:45-47.) Nihikhala-khale nimutakihaka Satana Diabo yoowo ohinasiveliwe ekeekhai. Nave nihikhala-khale nipakaka itthu soohiloka sihinivarihana ni itthu ninkupali ahu. (Yoh. 8:44) Muluku oniphavela wira nimutakihaka Yesu, ‘nithanyeke itthu sootakhala’ ni ‘nivarexexeke itthu sooloka’.—aRom. 12:9; aHeeb. 1:9.

(3) YESU AANILUPATTHIWA

Atthu anceene yaahikhumuwa mwaha wa okhwa vamwirini va nihaaxeryo. Moota xeeni itthu iyo siniwiiriha aya atthu anceene olelo-va okhumuwa? (Nwehe ettima 12) *

12. Xeeni aYuda ale ahalaka okhumuwa mwaha wa enamuna Yesu aiviwe awe?

12 Etthu xeeni yuulupale yaawiiriha aYuda a mahiku a Yesu okhumuwa? Paulo ohimmye so: “Hiyo nimmulaleya Kristu, yoowo aakhomeliwe vamwirini. Wa ayuda, owo ti nluku ninkwattuliha”. (1 aKor. 1:23) Xeeni aYuda ale ahalaka okhumuwa mwaha wa enamuna Yesu aiviwe awe? Okhala wira Yesu aiviwe vamwirini va nihaaxeryo, eyo yaakhala ntoko wira Yesu aari nakrime ni natampi ohiya Mesiya aaleiheriwe.—Otum. 21:22, 23.

13. AYuda akina yaakhumunwe mwaha woohithokorerya exeeni?

13 AYuda ale yaakhumunwe, khiyaathokorenrye itthu sekeekhai sooniherya wira Yesu khaarina nthowa, aarimootheriwa ni aahithokoreriwa moohixariya. Aphuki ale yamphukenle Yesu, khiyaapanke nnakhala etthu yaamukhaani ya xariya. Awo yaahithukumana moowaakuveya ni khiyaatthanre malamulo a ophukela yaakhanle okathi ole. (Luka 22:54; Yoh. 18:24) Vaakhanle wira aphuki ale khiyaarina nthalu, awo yaamutokosa oratteene itthu Yesu ootheriwa awe wira yoone akhala wira saari sekeekhai wala nnaari. Ohiya-vo, aphuki ale “yaaniphavela etthu yoomootherya Yesu, wira amwiivihe”. Nuumala enamuna ele yaarumenle aya ohikhumela saana, mukhulupale a anamukuttho aaniphavela omwiiriha Yesu ohimya etthu wira amootheryeke wira ookhalana nthowa. Nto itthu iye yaapanke aya, khisaavarihana ni malamulo a okathi ole. (Math. 26:59; Mar. 14:55-64) Nave nuumala Yesu ohihimuxiwa, aphuki ale yaahipaka etthu ekina yoohikhala ya xariya. Awo yaahaavaha atoropa yaalipelela mahiye aavithiwe Yesu “musurukhu munceene wa eparatha” wira ahimyeke wira murutthu wa Yesu waahiiyiwa ohiyu arupaka.—Math. 28:11-15.

14. Soolempwa saahimmye exeeni voohimya sa okhwa wa Mesiya?

14 Soolempwa saahimya exeeni? Ekeekhai wira aYuda anceene a mahiku a Yesu yuupuwela wira Mesiya khaarowa okhwa. Masi nwehe ele eprofesia yaahimmye aya vahinatthi wira: “Tthiri uwo ohìyeviha mmansawe mpakha okhwa: ohìhiya wanyiheriwa okhala mutakhali. Owo òkapatta sottheka s’atthu othene, avekelelaka-tho ale atthenke”. (Yes. 53:12) Eprofesia ela, ennooniherya wira aYuda ale khiyaarina mathowa ooloka a okhumuwa nuumala Yesu wiiviwa ntoko natampi.

15. Itthu xeeni anootheriwa aya Anamoona a Yehova siwiirinhe atthu akina okhumuwa?

15 Niireke muxankiho owo olelo-va wookhala? Aayo! Yesu aahootheriwa ni aahiphukeliwa moohixariya. Nave olelo-va, Anamoona a Yehova anniphukeliwa ni annootheriwa itthu sinceene. Nkahaya nwehe matakiheryo vakhaani. Okhuma mwaakha wa 1930 mpakha 1940, atthu a Muluku yaahirowa itribunaale sinceene wira yaakiherye ehakhi aya ya omukokhorela Muluku mootaphuwa. Masi aphuki akina yaahooniherya oratteene wira khanniphavela. Mwa ntakiheryo, elapo ya oQuebec, oCanadá ikerexa ni ikuvernu saahiiraana ophavela omala-maliha muteko ahu woolaleerya elapo ele. Anamalaleerya anceene a elapo ele yaahitthukweliwa mukhatteya mwaha woowi yanaalaleerya Omwene wa Muluku anamwaattamanani aya. Nave wAlemanha amiravo anceene yaahiiviwa ni olamulelo wa maNazista. Iyaakha iya sookiserya, anna ni arokora anceene a oRússia annitthukweliwa mukhatteya mwaha wa waalaleerya atthu akina muhupi wa mBiibiliyani. Nave annooniwa okhala “mastremista, eyo piiyo, atthu aniphavela okumiherya ekhotto”. Kuvernu a elapo ele, oomukhoottiha Biibiliya a Elapo Esya a nttaava na oRússia ni onihimya wira extremista mwaha woowi onrumeela nsina na Yehova.

16. Moovarihana ni 1 Yohani 4:1, xeeni nihinreerela ahu owokiwa ni itthu sowoothiwa anootheriwa aya atthu a Yehova?

16 Nihaana opaka exeeni wira nihikhumuwe? Nihaana osuwela ekeekhai. Okathi aalavula awe Mwaha awe Vamwaako, Yesu aahihimya wira naarowa ‘wootheriwaka itthu sotheene sootakhala’. (Math. 5:11) Itthu iyo nnootheriwa ahu, sinikumiheriwa ni Satana. Owo onniwiiriha atthu ale annilupattha ohimya itthu iyo sowoothiwa wira yaahapuxe atthu ale ansiveliwa ekeekhai. (Wiis. 12:9, 10) Nto nihaana okhootta itthu sowoothiwa anihimya aya ale annilupattha. Nave nihikhala-khale neemereryaka itthu iyo sowoothiwa sihononaka waamini wahu.—Mmusome 1 Yohani 4:1.

(4) YESU AAHIVARIHIWA NI AAHIHIIWA MEKHAWE

Atthu anceene yaahikhumuwa mwaha woovarihiwa ni Yuda. Moota xeeni itthu iyo siniwiiriha aya atthu anceene olelo-va okhumuwa? (Nwehe ittima 17-18) *

17. Itthu saamwiiranenle Yesu ohiyu aarowa awe wiiviwa, saawiirinhe sai atthu akina okhumuwa?

17 Ohalaka okathi vakhaani wira Yesu iiviwe, eriyari ya arummwa awe 12, mmosa aahinvariha. Murummwa awe mmosa aahimukhootta ikwaha tthaaru. Nave arummwa awe otheene yaahimutthyawa ohiyu ole aarowa awe wiiviwa. (Math. 26:14-16, 47, 56, 75) Yesu khaaxankale maana aanisuwela oratteene wira itthu iyo sammwiiraneela. (Yoh. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Woonasa wene, nuumala oweha itthu iyo sotheene siiraneyaka atthu akina yaahikhumuwa yuupuwelaka so: ‘Akhala wira arummwa a Yesu aapaka ele miyo nkiniphavela okhala murummwa awe!’

18. Iprofesia xeeni siiraneyale ohalaka okathi vakhaani wira Yesu iiviwe?

18 Soolempwa saahimya exeeni? Iyaakha sinceene saavinre, Yehova aahooniherya mBiibiliyani wira Mesiya aarowa otumihiwa ni musurukhu 30 wa eparatha. (Zak. 11:12, 13) Mutthu aarowa onvariha aarowa okhala mpatthani awe. (Esal. 41:9) Profeta Zakariya, aalempe so: “Mmwive makampusi uwo, ipwittipwitthi simwareye”. (Zak. 13:7) Atthu otheene yaarina murima wooloka khiyaakhumunwe mwaha wa itthu iye saakhumelenle. Ohiya-vo, awo yaahilipiha vanceene waamini waya vaavo yaawenhe aya iprofesia iye siiraneyaka mookumini mwa Yesu.

19. Atthu a murima wooloka etthu xeeni anisuwela aya?

19 Niireke muxankiho owo olelo-va wookhala? Aayo. Mahiku ahu ala, Anamoona a Yehova akina oosuweliwa vanceene aahiya ekeekhai nto aapakeya anammwareya ni aniphavela waahapuxa atthu akina. Awo annirumeela iliivuru, interneti wira amwara-mwarye itthu sowoothiwa ni itthu sikina sinikhala ntoko wira ti seekeekhai masi siri ene itthu sowoothiwa voohimya sa Anamoona a Yehova. Masi atthu ale arina murima wooloka khanikhumuwa mwaha wa itthu iyo soohiloka sinihimmwa. Ohiya-vo, awo annisuwela wira Biibiliya aahihimya wira mahiku ala yaamukhala anammwareya.—Math. 24:24; 2 Ped. 2:18-22.

20. Etthu xeeni enrowa onikhaliherya ohikhumuwa akhala wira atthu anoohiya weettela ekeekhai? (2 Timootheyo 4:4, 5)

20 Nihaana opaka exeeni wira nihikhumuwe? Nihaana olipiha vanceene waamini wahu. Wira nipake eyo, nihaana omusoma Biibiliya khula nihiku, ohihiya ovekela ni oluttuweliwa ovara muteko Yehova onivanhe awe. (Mmusome 2 Timootheyo 4:4, 5.) Akhala wira nnoolipiha waamini wahu, khaninrowa woova nnakhala oxanka vaavo sinrowa aya olaleiwaka itthu sowoothiwa voohimya sa Anamoona a Yehova. (Yes. 28:16) Omphenta wahu Yehova, Nuulumo nawe ni anna ni arokora onoonikhaliherya ohikhumuwa akhala wira atthu akina anoohiya weettela ekeekhai.

21. Nnaamwi atthu anceene akhoottaka muhupi nnaalaleerya ahu, etthu xeeni ninreerela ahu okupali?

21 Eseekulu yoopacerya atthu anceene yaahikhumuwa ni yaahimukhootta Yesu. Hata vaari siiso, atthu anceene yaanimukupali Yesu. Eriyari ya atthu awo, yaamuhela muhina mukhulupale a oSineedrio ya aYuda ni “anamukuttho anceene”. (Mit. 6:7; Math. 27:57-60; Mar. 15:43) Etthu emosaru enniiraneya olelo-va. Imilyau sinceene sa atthu, khaneemererya nnakhala etthu emosa yaakhumulihaka. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi annisuwela ni annisiveliwa ekeekhai eri mBiibiliyani. Nuulumo na Muluku ninhimya so: “Ale amphenta ikano sanyu àkhalana murettele mulupale: khivo etthu enakwattuliha”.—Esal. 119:165.

NSIPO 124 Niroromeleyeke Okathi Wotheene

^ etti. 5 Mwaha ovinre, noothokorerya itthu xexe saawiirinhe atthu omukhootta Yesu ni siniwiiriha ohaaphavela atthareli a Yesu olelo-va. Mwaha ola, ninrowa othokorerya itthu sikina xexe. Nave ninrowa woona wira ale animphenta Yehova ni murima aya wotheene khaneemererya nnakhala etthu emosa yaakwattulihaka.

^ etti. 60 OTTHOKIHERIWA WA IFOOTU: Yesu olyaaka ni Matheyo ni atthu akina yaaliviha mpoosito.

^ etti. 62 OTTHOKIHERIWA WA IFOOTU: Yesu owoomolaka alipa-anakoso mutemplo.

^ etti. 64 OTTHOKIHERIWA WA IFOOTU: Yesu okhanyereriwaka okapatta mwiri wa nihaaxeryo.

^ etti. 66 OTTHOKIHERIWA WA IFOOTU: Yuda onvahaka epeexo Yesu wira onvarihe.