1-2. Nthowa xeeni nimosa ninniiriha ophavela osuwela itthu sinihimmwa eliivuru ya Wiisuupulula?

 NIIREKE mootoko onweha álbum a ifootu sa mutthu mukina? Woonasa wene, okathi mwaweha anyu ifootu iyo mwaaniwoona atthu anceene muhinaasuwela anyu. Nuumala-vo, munaphwanya efootu emosa yoovanreni murima. Eyo yaahoovarani murima mwaha woowi nyuwo mookhala vafootuni-vo. Okathi muniwehexexa anyu, munnuupuwela nihiku yaakumihiwe aya efootu iyo ni opuro ene. Nave, munniimananiha owuupuwela atthu ootheene ari vafootuni-vo. Nto efootu eyo, yookhalana efaita yuulupale ni enniwuupuxeryani itthu sinceene.

² Eliivuru ya Wiisuupulula enlikana ni efootu muri anyu. Ninhimya siiso mwaha wa mathowa manli. Noopacerya, eliivuru eyo nilepeliwe hiyo. Eversiikulu yoopacerya ninsoma so: “Ala moolumo a itthu Yesu Kristu oonihenrye awe okathi ola. Yesu aahivahiwa itthu iyo ni Muluku, wira owooniherye arumeyi a Muluku itthu saarowa wiiraneya voohipisa”. (Wiis. 1:1) Itthu silempwale eliivuru ya Wiisuupulula, khalepeliwe atthu ootheene, masi nlepeliwe hiyo arumeyi a Muluku. Okhala wira na arumeyi a Muluku, ninnihakalala osuwela wira ninniirela mpantta wiiraneya wa iprofesia siri eliivuru eyo. Eyo enlikanasa ni wiiweha niri ene vafootuni.

3-4. Okathi xeeni saarowa aya wiiraneya iprofesia sa Wiisuupulula? Nave etthu xeeni enireerela ahu opaka?

³ Nthowa na nenli ninhela muhina okathi siniiraneya aya iprofesia iyo. Murummwa Yohani, yoowo iira uuluvanle ene,  aahilavula sa okathi owo, ohimyaka so: “Munepa woowaarya waahikooniherya itthu saarowa wiiraneya nihiku na Apwiya”. (Wiis. 1:10) Yohani aalempe moolumo ala, mwaakha woowiiraka 96 Nuumala Kristu Orwa, sihalaka iyaakha sinceene wira nipacerye “nihiku na Apwiya”. (Math. 25:14, 19; Luka 19:12) Moovarihana ni eprofesia ya Biibiliya, nihiku nlo naapacenrye mwaakha wa 1914 okathi Yesu aakhalihiwe awe Mwene wiirimu. Iprofesia sa eliivuru ya Wiisuupulula, seiyo sinaahela muhina arumeyi a Muluku, saapacenrye wiiraneya eyaakha yeeyo ya 1914. Tthiri vano ninkhala “nihiku na Apwiya”.

⁴ Okhala wira ninkhala mahiku siniiraneya aya itthu soovara murima, vannireerela ovaha ephoole yuulupale miruku siri eliivuru ya Wiisuupulula 1:3, seiyo sinihimya so: “Oohakalala tuule onisoma moolumo ala voowiiwanyeya, ni ale aniiwa moolumo a eprofesia ela, ni aneettela itthu sotheene silempwale muumu, okhala wira okathi othanliwe, ohaattamela”. Nave nihaana ‘osoma voowiiwanyeya’ wira niiwe “moolumo a eprofesia ela”, ni ‘weettela’. Moolumo xeeni a eprofesia ela ninreerela ahu weettela?

5. Eliivuru ya Wiisuupulula, enooniherya sai oreerela waya oweha akhala wira okokhorela wahu onneemereriwa ni Yehova?

⁵ Okhuma ekapiitulu yoopacerya ya eliivuru ya Wiisuupulula, ninniixutta wira Yesu onniweha itthu sootheene siniwiiraneela arumeyi awe mmulokoni mwa ekristau. (Wiis. 1:12-16, 20; 2:1) Yesu aahooniherya eyo ni moolumo aaroihenle awe miloko 7 sa wAsia Menore. Orumeelaka moolumo awo aahiiso mitthaka iyo, aahivaha malakiheryo yaarowa waakhaliherya makristau a okathi ole, oweha akhala wira okokhorela waya waaneemereriwa ni Yehova. Nave, itthu aahimmya awe ipaphelo iyo, sinnaakhaliherya arumeyi ootheene a Muluku olelo-va. Exeeni sinniixuttiha aya? Sinniixuttiha wira Muhooleli ahu Yesu Kristu, onnisuwela saana akhala wira waataana wahu ni Yehova ti wooloka aahiiso ti woohiloka. Yesu onniweha itthu sootheene sinniiraneela. Onnisuwela itthu nikhanle ahu oopaka wira nihihiye ophentiwa ni Yehova. Malakiheryo xeeni aavanhe awe ninreerela ahu otthara olelo-va?

6. (a) Sintoko onihimya awe Wiisuupulula 2:3, 4, muxankiho xeeni waakhanle muloko wa wEefeso? (b) Exeeni nniixutta ahu?

⁶ Mmusome Wiisuupulula 2:3, 4. Nihihiye omphenta wahu Yehova naarina ahu woopaceryani. Moolumo Yesu aaroihenle awe muloko wa wEefeso annooniherya wira makristau a muloko ole yaahivilela. Nave khiyaahiyale omurumeela Yehova nnaamwi saaphwanya mixankiho sinceene. Masi, yaahihiya ophenta yaarina aya woopaceryani. Akhala wira khiyaarowa otthikela omphenta Yehova sintoko khalai, okokhorela waya khiwaarowa weemereriwa. Ntoko makristau ale, nihaana ovilelaka ni mathowa ooloka. Muluku ahu onniweha itthu nimpaka ahu ni mathowa anniiriha opaka itthu iyo. Nto nihiliyale wira Yehova, oniphavela wira nimukokhoreleke mwaha womphenta ni omuxukhurela wahu. — Mir. 16:2; Mar. 12:29, 30.

7. (a) Sintoko onooniherya awe Wiisuupulula 3:1-3, muxankiho xeeni Yesu aawenhe awe muloko wa oSardi? (b) Etthu xeeni ninreerela ahu opaka?

⁷ Mmusome Wiisuupulula 3:1-3. Nihihiye okhala oowehaweha. Makristau a muloko wa oSardi, yaahikhalana muxankiho woovirikana ni ole yaarina aya makristau a wEefeso. Hata khalai yaamurumenle Yehova moororomeleya, vano yaahihiya opaka eyo. Tivonto Yesu aalenle awe wira: “Nwehaweheke saana”.  Yoolopola ele enniixuttiha-ni? Enniixuttiha wira Yehova khonliyala miteko sahu sooreera. (aHeeb. 6:10) Masi, nihuupuweleke wira okhala wira nipacenrye omurumeela Yehova okhuma khalai, vano vaaphiyerya. Ekeekhai wira olelo-va sihaavo itthu nihinwerya ahu opaka seiyo naawerya ahu khalai. Hata vari siiso, nikhaleleke nthiti ‘muteko nnaavarela ahu Apwiya’ nihihiyaka owehaweha mpakha wookiseryani. — 1 aKor. 15:58; Math. 24:13; Mar. 13:33.

8. Ntoko onihimya awe Wiisuupulula 3:15-17, exeeni nniixutta ahu ni itthu Yesu aahimenrye awe axinna a oLaodiseya?

⁸ Mmusome Wiisuupulula 3:15-17. Nikhaleke atthu a nthiti ni nimurumeeleke Yehova ni murima wootheene. Yesu aahihimya muxankiho mukina yaarina aya makristau a oLaodiseya. Okokhorela waya waalikana ni “maasi ookhuttihiwa”. Mwaha wa onyoonyiwa waya, Yesu aahaaleela wira yaari atthu ‘oohihakalala ni oomoriha ikharari’. Yaahaana wooniherya wira yaanikhalela nthiti miteko sa Yehova ni omukokhorela waya. (Wiis. 3:19) Exeeni nniixutta ahu? Eniixutta ahu tiila: Akhala wira noohiya okhalela nthiti miteko sa Yehova, nihaana otthikela oxukhurela vanceene itthu sootheene Yehova onivanhe awe. Nave-tho nixukhureleke itthu ninvahiwa ahu ni mutthenkeso awe. (Wiis. 3:18) Nihikhala-khale neemereryaka wira ophavela okhalana makhalelo ooloka, oniirihe ohihela nipuro noopacerya omukokhorela wahu Yehova.

9. Sintoko anooniherya aya moolumo Yesu aaroihenle awe maKristau oPeergamo ni oTiyatira, etthu xeeni yoowoopiha ninreerela ahu okhalana ephoole?

⁹ Nikhalaneke ephoole ni soowiixuttiha sa anamavirikanya. Yesu aahaapwapwela makristau makina a oPeergamo yaawo yaakumiherya okawanyeya eriyari ya anna. (Wiis. 2:14-16) Owo aahaattottopela makristau makina a oTiyatira yahootothiwe ni “itthu soowiixerya sa Satana”, ni aahaatumererya ‘ovarexexa saana’ ekeekhai. (Wiis. 2:24-26) Nto makristau ale yootothiwe ni soowiixuttiha iyo, yaahaana ottharuwa. Ankhi hiyo olelo-va? Nihaana okhootta soowiixuttiha sootheene sihinivarihana ni miyuupuwelo sa Muluku. Anamavirikanya pooti “okhalaka ntoko annimurumeela Muluku, masi” ahimurumeelaka. (2 Tim. 3:5) Akhala wira ninnisoma saana Nuulumo na Muluku, vannikhweya osuwela ni okhootta soowiixuttiha seethiru. — 2 Tim. 3:14-17; Yuda 3, 4.

10. Etthu xeeni ekina nniixutta ahu ni moolumo Yesu aalenle awe makristau oPeergamo ni oTiyatira?

 ¹⁰ Nisyakeke inamuna sootheene sa orupihana woohiloka. Ola waari muxankiho mukina yaarina aya makristau oPeergamo ni oTiyatira. Yesu aahaapwapwela makristau makina a miloko iye mwaha woorupihana woohiloka. (Wiis. 2:14, 20) Exeeni nniixutta ahu? Nniixutta ahu tiila: Yehova onninyokha inamuna sootheene sa orupihana woohiloka. Nto, hata nimurumeelaka Yehova iyaakha sinceene wala nirina ene iparakha mmulokoni, nihaana osyaka orupihana woohiloka. (1 Sam. 15:22; 1 Ped. 2:16) Owo oniphavela wira nihihiyeke weettela malamulo awe maalupale hata olumwenku ola ohipakaka eyo. — aEef. 6:11-13.

11. Itthu xeeni niixuntte ahu mpakha-va? (Nwehe ekaaxa eni: “ Itthu Nniixutta Ahu Olelo-va”.)

¹¹ Itthu xeeni niixuntte ahu mpakha-va? Nihaana otokosa okokhorela wahu akhala wira onneemereriwa ni Yehova. Akhala wira ehaavo etthu nimpaka ahu eniiriha okokhorela wahu oheemereriwa, nihaana opaka marukunuxo moowaakuveya. (Wiis. 2:5, 16; 3:3, 16) Masi Yesu aahihimya-tho itthu sikina. Itthu xeeni?

12. Etthu xeeni nniixutta ahu ni moolumo Yesu aalenle awe makristau a wEsimirna ni oFiladelfia? (Wiisuupulula 2:10)

¹² Vano nrowe nithokorerye itthu Yesu aahimenrye awe makristau a muloko wa wEsimirna ni oFiladelfia. Aahaaleela wira ehooveke olupatthiwa, maana Yehova aarowa waatthuvela akhala wira khiyaarowa ohiya ororomeleya. (Mmusome Wiisuupulula 2:10; 3:10) Exeeni nniixutta ahu? Nniixutta wira nihaana olipelela olupatthiwa, nto vannireerela ovilela. (Math. 24:9, 13; 2 aKor. 12:10) Xeeni ela eri aya yoowuupuxerya yuulupale?

13-14. Etthu xeeni yaakhumelenle arumeyi a Muluku nuumala Satana ni malaikha awe oriheliwa valaponi?

¹³ Eliivuru ya Wiisuupulula ennihimya wira atthu a Muluku yaarowa olupatthiwaka olelo-va, eyo piiyo, “nihiku na Apwiya”. Wiisuupulula ekapiitulu 12 onniromola ekhotto ewaniwe wiirimu nuumala Yesu okhala Mwene a Omwene wa Muluku. Mikhayeli, eyo piiyo, Yesu Kristu nuumala othanliwa okhala Mwene, vamosa ni anakhotto awe, yaahiwana ni Satana ni malaikha awe ootakhala. (Wiis. 12:7, 8) Nuumala-vo, awanani awo a Muluku, yaahixinttiwa ni yaahiriheliwa vathi. Nto eyo ehaakumiherya mixankiho sinceene atthu anikhala valaponi. (Wiis. 12:9, 12) Etthu xeeni yaakhumelenle arumeyi a Muluku nuumala Satana ni malaikha awe oriheliwa valaponi?

¹⁴ Eversiikulu ekina ya Wiisuupulula enninleela etthu ene. Nuumala Satana woomoliwa wiirimu, khoneemiheriwa-tho otthikela-wo. Nto onnaalupattha vanceene makristau oothanliwa nlelo ari valaponi. Makristau  awo oothanliwa nlelo ari valaponi, tanivara “muteko wa omukhalela onamoona Yesu”. (Wiis. 12:17; 2 aKor. 5:20; aEef. 6:19, 20) Eprofesia eyo eniiraneya sai olelo-va?

15. Anithoonyerya exeeni ‘anamoona anli’ aniromoliwa Wiisuupulula ekapiitulu 11? Nave exeeni yaawiiranenle?

¹⁵ Satana aahaalupattha vanceene anna oothanliwa orowa wiirimu, yaahoolela muteko woolaleya Omwene. Anna awo yaathoonyerya “anamoona . . . anli” yaiviwe aniromoliwa eliivuru ya Wiisuupulula. * (Wiis. 11:3, 7-11) Eyaakha ya 1918, anna 8 yaahoolela mutthenkeso ahu yaahootheriwa itthu sinceene ni olamuliwa otthukweliwa iyaakha sinceene. Mwa moonelo wa apinaatamu, vaakhala wira muteko wa makristau awo waaheemela.

16. Itthu xeeni sootutuxerya saakhumelenle mwaakha wa 1919, masi etthu xeeni Satana onithipelela awe opaka okhuma okathi ole?

¹⁶ Nave eprofesia ya Wiisuupulula ekapiitulu 11 enihimya wira “anamoona [ale] anli” yaahitthikela okhala akumi nuuvira okathi vakhaani. Eprofesia ele yiiraneyale mwa enamuna yootikiniha sihinatthi ovira iyaakha tthaaru nuumala anna ale otthukeliwa mukhatteya. Woopaceryani wa 1919, anna awo oothanliwa yaahikumihiwa mukhatteya nave muhoolo mwaya itthu sootheene yootheriwe aya saahimala-mala. Moowaakuveya anna yaahitthikela ovara muteko wa Omwene. Hata vari siiso, Satana khaahiyale waalupattha arumeyi a Muluku. Okhuma okathi ole, Satana onnaalupattha atthu ootheene animurumeela Muluku. Eyo enithoonyerya “muro” onihimmwa eliivuru ya Wiisuupulula 12:15. Tthiri ootheene ahu nihaana “ovilela ni okhalana waamini”. — Wiis. 13:10.

17. Atthu a Muluku anikhaliheriwa sai mwa enamuna yahaalipelela aya, hata alupatthiwaka ni Satana?

¹⁷ Wiisuupulula ekapiitulu 12, onnooniherya wira atthu a Muluku yaamukhaliheriwa ni atthu yahaalipelela aya. Nto eyo yaarowa olikanaka ni “etthaya” emmirya “muro”, yoowo onithoonyerya olupatthiwa. (Wiis. 12:16) Tthiri eyo ti etthu yaakhumelenle. Nuuvira okathi, mitthenkeso sinceene sa olumwenku ola wa Satana, sintoko itripunaale sikina sinnaakhaliherya arumeyi a Muluku. Ikwaha sinceene, arumeyi a Yehova annixintta otripunaale, nto eyo ennaavaha otaphuwa  vakhaani. Anirumeela sai otaphuwa iwo? Annirumeela okathi owo mwa miruku avaraka muteko Muluku aarumme awe. (1 aKor. 16:9) Muteko owo onihela muhina exeeni?

18. Muteko xeeni muulupale ninvara ahu mahiku ala ookiserya?

¹⁸ Yesu aaleihenrye wira awiixutti awe yaamulaleyaka “ihapari . . . sooreera sa Omwene” wa Muluku elapo yootheene ohinatthi olumwenku omala. (Math. 24:14) Okathi anipaka aya eyo, annikhaliheriwa ni nlaikha aahiiso ni malaikha manceene. Eliivuru ya Wiisuupulula enihimya wira malaikha awo aakhalana ‘ihapari sooreera sihinimala, wira yaalaleerye atthu anikhala mulaponi, atthu a maloko otheene, ni a mahimo otheene, ni a mattaava otheene, ni a makhuli otheene’. — Wiis. 14:6.

19. Ihapari xeeni sikina anilaleya aya atthu animphenta Yehova?

¹⁹ Arumeyi a Muluku khahiyo anilaleya ihapari sooreera sa Omwene paahi. Nave annikhaliherya muteko wa malaikha anihimmwa eliivuru ya Wiisuupulula ekapiitulu 8 mpakha 10. Malaikha awo annilaleya ihasara soowoopiha sinaaphwanya atthu anikhootta Omwene wa Muluku. Tivonto, Anamoona a Yehova annilaleya ihapari seiyo sinlikana ni “maralala ni mooro”, alaleyaka ophukeliwa olumwenku wa Satana. (Wiis. 8:7, 13) Atthu ahaana osuwela wira olumwenku ola ohanle omala, nto ahaana opaka marukunuxo mookumini mwaya wira yoopowe nihiku na onanariwa wa Yehova. (Sof. 2:2, 3) Masi ihapari iyo khasinaasivela atthu anceene. Nto nihaana olipa murima wira niwerye waalaleerya. Okathi wa maxakha maalupale, ihapari soophukela sookiserya sinrowa okhala sootepa owereya! — Wiis. 16:21.

20. Exeeni ninrowa ahu othokorerya myaha miili sinittharelana?

²⁰ Tthiri nihaana wiiwelela “moolumo a eprofesia ela” okhala wira ninniheliwa muhina wiiraneya wa itthu sinihimmwa eliivuru ya Wiisuupulula. (Wiis. 1:3) Masi ninrowa owerya sai ovilela moororomeleya okathi woolupatthiwa ni ohihiya olaleya moolipa murima ihapari iyo? Sookhala itthu piili sinrowa onilipiha: Yoopacerya, nihaana osuwela ele eliivuru ya Wiisuupulula enihimya aya enrowa owiiraneela awanani a Muluku. Yanenli, nihaana osuwela mareeliho ninrowa ahu waakhela naahihiye ororomeleya. Nnoothokorerya itthu iyo, myaha miili sinittharelana.