Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Osuwela Itthu sa Ohoolo

Osuwela Itthu sa Ohoolo

Mootoko wiikoha so: ‘Miyo ni emusi aka, itthu sinrowa okhala sai muhoolo? Kiireke nnoothaaciri, wala ninrowa ohaawa, ophentana wahu onoolipa wala ninrowa onyokhana? Ninrowa okhala okathi munceene wala ninrowa okhalaka okathi vakhaani, nuumala-vo nikhweeke?’ Okhuma khalai, atthu anniikoha itthu iyo.

Olelo-va, asomi anitokosa itthu siniiraneya mulaponi, anneererya ohimya sa muhoolo. Nnaamwi itthu sikina sinihimya aya siiraneyaka, masi sinceene khasiniiraneya. Mwa ntakiheryo, vanihimmwa wira mwaakha wa 1912, mulipa-ampanke telégrafo oohikhala efiiyu, aitthaniwa Guglielmo Marconi, aahimmye so: “Okumiheriwa wa ikaruma sihinirumeela ifiiyu, onimwiirihaka ohiweryaneya owaniwa ikhotto”. Nave mulopwana mmosa aavara empresa yaagravari masipo eniitthaniwa Decca Record Company, yoowo aakhoottale ogravari masipo a egrupu emosa yaitthaniwa Beatles, mwaakha wa 1962, aakupali wira igrupu siniipa masipo ni guitarra, saarowa omala moohipisa.

Anamunceene annirumeela maxitta wira asuwele itthu sa muhoolo. Akina annaaphavela atthu anisoma itheneeri. Irevista ni ixornaale sinceene sinimakela ohimya itthu sa muhoolo. Atthu akina annaakohererya anahako aniihimya “osuwela” itthu sa muhoolo, erumeelaka ehako ya khavacira, mammaru, aahiiso osoma matata.

Khalai, atthu yanaarumeela anamukuttho wira yaaleele ihapari saakhuma wa muluku eethiru yaamukokhorela aya, wira esuwele itthu sa muhoolo. Mwa ntakiheryo, vanihimmwa wira Mwene Croesus a elapo ya oLídia aahinvaha itthu sinceene namukuttho mmosa a oDelphi, oGresia, wira omuleele akhala wira aamuxintta ekhotto aaphavela awe owana ni Kiro, mwene a oPersia. Namukuttho ole aahihimya wira Croesus aamuxintta “olamulelo woowerya” akhala wira aamurukurerya elapo ya oPersia. Nto Croesus aahirowa okhottoni ororomelaka wira aamuxintta, masi owo taaxinttiwe!

Namukuttho ole aahimoototha. Hata vaakhanle wira Croesus aahixintta, ele yaahimmye awe khahiyo yaari yekheekhai. Croesus yaahimphwana ehasara mwaha wa wootothiwa. Nto niireke ale olelo-va anikohererya itthu sa muhoolo anookhumela saana?