1. Xeeni nintthuneya ahu nimaaliho?

OTHEENE AHU ninniphavela omaalihiwa. Woonasa wene, ninnithanana, ovololiheya ni oriipiwa murima. Pooti wira ninnihaawa mwaha wa oretta, wuuluvala aahiiso okhweliwa mutthu namphenta ahu. Atthu akina annithokoreriwa moohixariya. Nave-tho, olelo-va, atthu anootepa otakhala. Ekeekhai wira “mahiku [ala] òxanka” anooniherya wira ninkhala “okathi wokiserya”, ni wira khula nihiku ninvira ninnaattamela elapo esya. (2 Timótheyo 3:1) Waanyiheryasa, nipacenrye khalai olipelela wiiraneya wa anatiri a Yehova, masi mixankiho sahu sinootepa.

2, 3. (a) Exeeni ensuwela ahu voohimya sa Habakuki? (b) Xeeni nimphavela ahu othokorerya eliivuru ya Habakuki?

² Ninrowa ophwanya woowi nimaaliho? Nrowe nthokorerye eliivuru ya Habakuki wira niphwanye waakhuliwa  wa nikoho nna. Nnaamwi Soolempwa sihilavulaka itthu sinceene voohimya sa okumi wa Habakuki, eliivuru awe enninlipiha. Nsina noowi Habakuki nintaphulela “Okhupaarela”. Eyo enooniherya moota Yehova onnimaaliha awe, vaavo onnikhupaarela awe, niire so, onihela mmatatani mwawe. Nave masu ala pooti wooniherya moota nninvarexexa ahu. Habakuki aahimuleela Muluku mixankiho sawe ni aahimukoha. Yehova aahimuupuxerya Habakuki olepa ovaanela aarina awe ni Muluku, maana Yehova aanisuwela wira naamuttottela mureerelo.​—Habakuki 2:2.

³ Etthu yuulupale enttittimiheriwa ovaanela wa Habakuki ni Yehova, ti oxanka wa profeta ole. Masi eliivuru awe eniirela mpantta “sothene silempwe khalai” mBiibiliyani, “wira nixuttihiwe, wira niphwanyé ororomela, nilipihiwaka ni nthiti, nihakalalihiwaka ni Solempwa sa Muluku”. (aRoma 15:4) Moota xeeni eliivuru ya Habakuki enrowa aya onikhaliherya? Eliivuru ela enoonikhaliherya woona ele entaphulela aya omuroromela Yehova. Nave eprofesia ya Habakuki, enninikhaliherya woona wira nnoowerya okhalana murettele mmuupuweloni mwahu hata siniphwanyaka mixankiho aahiiso sooweeha.

4. Xeeni Habakuki aaxankale awe?

⁴ Mmusome Habakuki 1:2, 3. Habakuki aakhala okathi wootepa oxankiha. Atthu a okathi awe yaari oowali ni ootakhala, nto eyo yaanimuriipiha murima vanceene. Khula opuro, Habakuki aanaaweha aIsarayeli ahaaxanaka. Vano Habakuki aaniikoha wira: ‘Niireke otakhala nno onoomala? Xeeni Yehova onihiya awe oviraka okathi munceene?’ Tthiri Habakuki aahivela-vela. Tivonto Habakuki aahimuxonttela Yehova wira omukhaliherye. Waanyiheryasa, Habakuki aahipacerya wuupuwela wira Yehova khaathokorerya atthu Awe aahiiso khaarowa opaka etthu. Niireke mootoko woona siiso?

5. Eliivuru ya Habakuki enniixuttiha exeeni? (Nwehe efootu yoopacerya.)

⁵ Niireke makoho a Habakuki anooniherya wira khaamuroromela Yehova ni sooleiherya sawe? Nnaari! Habakuki aaveka wira Yehova omukhaliherye ovela-vela wawe ni omaliha mixankiho sawe, nto eyo yooniherya wira nlelo aanimuroromela ni khooceyale. Habakuki aahixanka ni aahivela-vela. Nave khaasuwela ele yaamwiiriha Yehova ohipaka etthu ni waahiya atthu atepaka ohaaxana. Yoohimmwa ela Yehova aamuupuxenrye awe Habakuki olepa, enniniixuttiha etthu yuulupale, eyo piiyo, nihooveleleke omuleela Yehova itthu sinnixankiha wala ovela-vela wahu. Mooreerela murima, Yehova onninleela wira ninvekeleke ni omuleela sotheene sinnivela-veliha. (Esalimo 50:15; 62:9) Miruku 3:5 onnitumererya otheene ahu  wira: “Mwaroromeleke Apwiya ni murim’anyu wothene: muhiroromelé osuwela wanyu pahi!” Nto Habakuki aahivarihela muteko masu ala.

6. Xeeni ovekela ori aya wootthuneya?

⁶ Okhala wira Habakuki aanimuroromela Yehova, yoowo aari Tiithi awe ni Mpatthani, nto aahimwaattamela. Ohiya ovikaniha oxanka ni weererya omaliha mixankiho sawe mekhawe, Habakuki aahinvekela Yehova omuleelaka ovela-vela wawe. Nna ntakiheryo nooloka. Yehova, yoowo Oniwiriyana mavekelo, onnileela wira nimuroromeleke ninvekelaka ni omuleela itthu sinnixankiha. (Esalimo 65:3) Vaavo nimpaka ahu eyo, nnimoona wira Yehova onnaakhula mavekelo ahu. Nave nnimoona onikhupaarela wawe vaavo onnimaaliha awe ni onivaha malakiheryo. (Esalimo 73:23, 24) Yehova onoonikhaliherya osuwela moota onoonela awe oxanka wahu, hata nihaawaka. Onvekela Yehova enamuna emosa enooniherya ahu wira ninnimuroromela.

7. Yehova oonenle sai vaavo Habakuki aamulenle awe oxanka wawe?

⁷ Mmusome Habakuki 1:5-7. Nuumala Habakuki omuleela Yehova mixankiho sawe, woonasa wene, aaniikoha moota Yehova aarowa awe woonela. Ntoko Tiithi oophenta, Yehova aahisuwela oxanka wa Habakuki. Nave aahisuwela wira Habakuki aanihaawa ni aavekela nikhaliheryo. Tivonto, Yehova khampwapwenle Habakuki, masi aahimuleela ele aarowa awe owiiriha aYuda ale oohiroromeleya. Pooti wira wanipacerya Yehova aahimuleela Habakuki wira aarowa waaphukela atthu ale moohipisa.

8. Niireke waakhula wa Yehova ti etthu Habakuki aalipelela awe?

⁸ Yehova aahimutthokiherya Habakuki wira aarowa opaka etthu moohipisa. Yehova aarowa waahukhumu aYuda ale oowali ni ootakhala. Vaavo aahimmye awe wira yaarowa wiiraneya “mahiku anyu”, enooniherya wira Yehova aarowa waaphukela okathi wa Habakuki aahiiso aIsarayeli ale. Yehova aahaakhula mwa enamuna Habakuki ahaalipelela awe. Atthu oKhaldeya aahiiso aBabilonia, yaari atthu ootakhala. Otakhala waya waahaavikana aIsarayeli, yaawo yaasuwela malamulo a Yehova. Nto, xeeni Yehova ohalaka waaruma amalapo ale ootakhala wira yaaphukele atthu awe? Okhala wira eyo yaarowa otepa waakumiherya maxakha aYuda. * (Nwehe enoota.) Mwaarowa woonela sai vaakhanle wira ti nyuwo?

9. Makoho xeeni makina Habakuki aapanke awe?

⁹ Mmusome Habakuki 1:12-14, 17. Nnaamwi Habakuki aasuwela wira Yehova aarowa waarumeela aBabilonia wira yaaphukele atthu ale ootakhala, nlelo aahixanka. Masi mowiiyeviha aahilakela ovikaniha omuroromela Yehova. Tthiri, owo aahimmye wira Yehova anvikaniha okhala Mwala awe. (Otumererya 32:4; Yesaya 26:4) Habakuki aanikupali wira Muluku toophenta ni ooreera murima, nto khoova omukoha Yehova makoho makina, ntoko ala: Xeeni Yehova eemereryaka  itthu otepa otakhala oYuda ni atthu awe ohaaxiwaka? Xeeni Yehova ohimalihaka mowaakuveya itthu iye? Xeeni Nanwerya Sotheene ‘omalaka’ ni ohiyaka otakhala wuulaanaka? Nave-tho, Yehova ti “Muluku Òwarya” nto ‘maitho awe àtepa warya, [niireke] khaniwerya wona sotakhala’?

10. Xeeni ikwaha sikina nnoona ahu ntoko Habakuki?

¹⁰ Ikwaha sikina hiyo pooti woonaka ntoko Habakuki. Nave hiyo ninninwiriyana Yehova. Ninnimuroromela Yehova, osoma ni wiixutta Nuulumo nawe, nenno ninnilipiha. Nave, mutthenkeso awe onniniixuttiha sooleiherya sawe. Masi hiyo pooti wiikoha so: ‘Ohaawa wahu onrowa omala silini?’ Ele Habakuki aapanke awe enniniixuttiha etthu. Nrowe noone.

11. Exeeni Habakuki aalakenle awe opaka?

¹¹ Mmusome Habakuki 2:1. Nuumala Habakuki ovaanela ni Yehova, muupuwelo awe waahimaaleleya. Nto aahilakela omulipelela Yehova. Habakuki aahihimya-tho yoolakela awe oriki: “Miyo kinniwehererya n’uroromela okathi w’oxanka”. (Habakuki 3:16) Nave arumeyi akina a Muluku yaahivikaniha onwehererya Yehova. Ntakiheryo naya, ninninlipiha maana nnooniherya wira hiyo-tho nnoowerya opaka etthu emosaru.​—Mikeya 7:7; Yakobo 5:7, 8.

12. Habakuki onniixuttiha exeeni?

¹² Ele Habakuki aapanke awe enniixuttiha exeeni? Wanipacerya, enniixuttiha wira nihaana ovikaniha onvekela Yehova ni omuleela mixankiho sahu. Ya nenli, nihaana owiriyana ele Yehova onnileela awe orumeelaka Nuulumo nawe ni mutthenkeso awe. Ya neeraru, nihaana onwehererya Yehova moopixa murima ni ororomela wira onoonikhaliherya okathi wooreerela. Namutakiha Habakuki, nnoophwanya omaaleleya muupuwelo ahu ni owerya ovilela. Nlipelelo nahu nnoonikhaliherya ovilela ni ohakalala hata nikhalanaka mixankiho. Nikupaliki wira Tiithi ihu a wiirimu onoonikhaliherya.​—aRoma 12:12.

13. Yehova ammaalinhe sai Habakuki?

¹³ Mmusome Habakuki 2:3. Nikupaliki wira Yehova aahisiveliwa nuumala woona wira Habakuki aahimulipelela. Nanwerya Sotheene aanisuwela ohaawa Habakuki aarina awe, tivonto, ammaalinhe awe ni moophenta aamulipinhe awe profeta ole omuleelaka wira aamwaakhula makoho a Habakuki. Moohipisa Yehova ammaliha mixankiho sa Habakuki. Tthiri vaakhala ntoko wira Yehova aamuleela so: “Mpixe murima ni mukiroromele. Kinimwaakhula nivekelo nanyu, hata vakhalaka ntoko wira kinoopisa”. Yehova aahimuupuxerya Habakuki wira aahithanla nihiku aarowa  awe waamaliherya anatiri Awe. Ti maana aya, aamutumerenrye awe Habakuki wira ovikaniheke owehererya. Tthiri profeta ole khaavarihiwe mwala.

14. Hata nihaawaka, nihaana olakela opaka exeeni?

¹⁴ Nave-tho, hiyo nihaana onwehererya Yehova wira omalihe mixankiho sahu. Nto nihaana ovaha ephoole itthu onnileela awe. Niira siiso, ninrowa omuroromelaka ni ophwanya murettele muupuwelo ahu hata nihaawaka. Yesu aahimmye wira nihixankeke mwaha wa “okathi walá mahiku” Muluku nlelo ohinileelale awe. (Miteko 1:7) Masi nihaana ororomela wira Yehova onnisuwela okathi wooreerela. Tivonto, nivikaniheke owehererya, wiiyeviha, opixa murima ni omuroromela Muluku. Nave vaavo ninwehererya ahu, nihaana orumeela saana okathi ahu nitepaka omurumeela Yehova.​—Marko 13:35-37; aGalasia 6:9.

15, 16. (a) Anatiri xeeni ari eliivuru ya Habakuki? (b) Anniixuttiha exeeni anatiri awo?

¹⁵ Yehova onileiherya wira: “Anaxariya anokhalana ekumi mwaha w’omwìwelela Muluku”, ni “elapo enosareya osuwela w’ovuwa w’Apwiya”. (Habakuki 2:4, 14) Mwekeekhai, Yehova onnileiherya waavaha okumi woohimala ale anipixa murima ni omuroromela.

¹⁶ Yooleiherya eyo eniphwanyaneya Habakuki 2:4, nto okhala wira ti yootepa  otthuneya murummwa Paulo ooromola masu a yoolepa ela ikwaha tthaaru ipaphelo olempe awe! (aRoma 1:17; aGalasia 3:11; aHéberi 10:38) Nikupaliki wira hata nihaawaka, akhala wira nnoovikaniha omuroromela Yehova ninrowa waaweha anatiri awe yiiraneyaka. Nto Yehova oniphavela wira niwuupuweleleke anatiri awo a muhoolo.

17. Exeeni Yehova onnileiherya awe namuroromela?

¹⁷ Eliivuru ya Habakuki enniniixuttiha itthu sootthuneya hiyo ninkhala mahiku ala ookiserya. Yehova onnimuleiherya okumi woohimala khula naxariya onimuroromela. Tivonto, nrowe nitepeke omuroromela Muluku ahu, hata nikumanaka mixankiho ni ovela-vela. Ele aamulenle awe Habakuki enninikupaliha wira Yehova onoonikhaliherya ni onoopola. Nto nihaana wiikoha akhala wira ninnimuroromela Yehova ni opixa murima niwehereryaka okathi Omwene awe onrowa aya olamulelaka valaponi. Okathi owo, valaponi anrowa osareya atthu oohakalala ni a murettele, animukokhorela Yehova.—Matheyo 5:5; aHéberi 10:36-39.

18. Moota xeeni masu a Yehova yaamukhalihenrye aya Habakuki?

¹⁸ Mmusome Habakuki 3:16-19. Ele Yehova aamulenle awe Habakuki, yaahimukhaliherya vanceene. Maana Habakuki aahuupuwelela itthu sootikiniha Yehova aawiirenle awe atthu Awe khalai. Vano omuroromela wawe Yehova waahilipa. Nto aahikupali wira moohipisa Yehova ammukhaliherya! Eyo yaahimmaaliha profeta ole, hata aasuwela wira nlelo aarowa ohaawa vakhaani. Oxanka wa Habakuki waahimala, maana aahikupali wira Yehova aarowa omoopola. Tthiri masu awe ari eveersu 18, ethoonyeryo emosa eri mBiibiliyani enooniherya nroromelo nawe. Asomi akina, anoona wira moolumo awo antaphulela so: “Kinrowa otthapaka ni Apwiya; Kinrowa orukureryaka moohakalala ohoolo wa Muluku”. Mwekeekhai, ninniixutta etthu yuulupale! Okhala wira Yehova khahiyo paahi onnileiherya itthu sooloka muhoolo, masi-tho onninlipiherya wira moohipisa onrowa waamaliherya anatiri awe.

19. Ninrowa omaalihiwa sai ni Yehova ntoko Habakuki?

¹⁹ Etthu yuulupale eniixutta ahu eliivuru ya Habakuki tiila: Nihaana omuroromela Yehova. (Habakuki 2:4) Wira nivikanihe omuroromela Yehova, nihaana olipiha waataana wahu ni yena. Tivonto, itthu nikhanle ahu oopaka tiiya: (1) Ovikaniha onvekela Yehova, nimuleelaka mixankiho sahu. (2) Owiriyana saana ele Yehova onnileela awe orumeelaka Nuulumo nawe, ni otthara malakiheryo ninvahiwa ahu ni mutthenkeso awe. (3) Omuroromela ni opixa murima vaavo nninwehererya ahu Yehova omaliherya soolakela sawe. Eyo ti etthu Habakuki aapanke awe. Hata aaxankale okathi aavaanela awe ni Yehova, wanikisa wa ovaanela wawe, Habakuki aahilipa ni ohakalala! Namutakiha Habakuki, ninrowa omaalihiwa ni okhupaarela wa Tiithi ihu a wiirimu, Yehova. Tthiri owo tori nimaaliho nahu nuulupale elapo ela yootakhala!