Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Epacereryo ni Yoolakela ya Ekasamento

Epacereryo ni Yoolakela ya Ekasamento

“Apwiya Muluku yahihimya wira: Khivamurèrenle mutthu okhala mekhawe. Kintthuna ompattuxerya mukhaliheryo womphwanela”.​—MAPHATTUWELO 2:18.

ISIPO: 36, 11

1, 2. (a) Ekasamento epacenrye sai? (b) Exeeni mulopwana ni muthiyana oopacerya yaatthuneya aya osuwela? (Nwehe elatarato yoopacerya.)

OKHALA WENE apinaatamu anniphavela othela aahiiso otheliwa. Masi ekasamento epacenrye sai ni tiivi eri yoolakela aya? Osuwela eyo onrowa onikhaliherya okhalana moonelo wooloka voohimya sa ekasamento ni mareeliho aya. Muluku aahimpattuxa mulopwana oopacerya, Adamu ni khunvaha muteko woovaha masina inama sotheene. Adamu aahoona wira inama iye seetta piili-piili, masi owo khaarina “mukhaliheryo womphwanela”. Tivonto, Muluku aahimwiiriha Adamu ophwanya ikhove sinceene, aahikumiha niparari nimosa khumpaka muthiyana. Nuumala-vo, Yehova aahimukuxa muthiyana khunvaha Adamu, vano muthiyana owo khukhala mwaarawe Adamu. (Musome Maphattuwelo 2:20-24.) Tthiri ekasamento yoovaha enikhuma wa Yehova.

2 Nuuvira iyaakha sinceene, Yesu aahiromola ele Yehova aahimmye awe oJardim ya wEedeni oriki: “Mulopwana onimwahiya atithi awe n’ame awe, wira aphitane ni mwar’awe: òwanli aya enakhala mutthu mmosá pahi”. (Matheyo 19:4, 5) Okhala wira Muluku aakunxe niparari na Adamu wira ompake muthiyana oopacerya, nto anamathelana ahaana osuwela wira ari erutthu emosaru. Yehova khomphavela wira mulopwana ni muthiyana amwalaneke aahiiso waatteya.

EKASAMENTO ENIIRELA MPANTTA YOOLAKELA YA YEHOVA

3. Tiivi yaari yoolakela yuulupale ya ekasamento?

3 Adamu aahihakalala vanceene mwaha wa amwaarawe, nto aahaavaha nsina na Eva. Vano Eva aahikhala namakhaliherya a Adamu. Tivonto, Adamu ni Eva yaarowa ohakalalaka mwaha wookhala anamathelana. (Maphattuwelo 2:18) Yoolakela yuulupale ya ekasamento yaari yoowi apinaatamu asareye valaponi. (Maphattuwelo 1:28) Anamwane aaxilopwana ni aaxithiyana yaarowa waaphentaka anamuyari aya, nto ohoolo waya yaarowa othelaka aahiiso otheliwa wira akhalaneke itthoko saya. Nto apinaatamu yaarowa osareya valaponi ni wiiriha olumwenku wotheene okhala eparayiisu.

4. Exeeni yiiranen’ye ni ekasamento yoopacerya?

4 Ekasamento yoopacerya yaahihononeya mwaha woowi Adamu ni Eva khiyaamwiiwelenle Yehova. Satana Diabo, yoowo ori ‘enowa ya khalai’, yaahinwoka Eva emuhimeeryaka wira alya muhokorokho wa “mwirí onsuweliha oreriwa n’utakhaliwa” aarowa okhalana ankhili. Satana aahimmye wira Eva alya muhokorokho ole, wammwiiriha othanla etthu yooloka ni yoohiloka. Eva khaamuttittiminhe Adamu ntoko muhooleli a etthoko, okhala wira aahilya muhokorokho ole ohinatthi omuleela. Nave Adamu khaamwiiwelenle Muluku vaavo aakhenle awe muhokorokho aavahiwa awe ni mwaarawe.​—Wisupulula 12:9; Maphattuwelo 2:9, 16, 17; 3:1-6.

Wira ekasamento ekhumele saana, anamathelana ahaana omwiiwelela Yehova ni weemererya soovonya saya

5. Nniixutta exeeni moota Adamu ni Eva yaamwaakhunle aya Yehova?

5 Okathi Yehova aakonhe awe, Adamu anvanhe nthowa mwaarawe. Owo aahimmye so: “Muthiyana okivahalyanyu okhala mwar’aka t’okivahale muhokorokho, miyo kiholya”. Nto Eva aahimmye wira enowa ti yanwonke. (Maphattuwelo 3:12, 13) Adamu ni Eva yahoothererya moohikhalela ohiiwelela waya, nto Yehova aahaaphukela. Tthiri, yowiiraneya ele enniniixuttiha etthu! Wira ekasamento ekhumele saana, anamathelana ahaana omwiiwelela Yehova ni weemererya soovonya saya.

6. Mwaarowa otthokiherya sai eliivuru ya Maphattuwelo 3:15?

6 Nnaamwi Satana aaphavela ohonona yoolakela ya Yehova wEedeni, Yehova aahittittimiherya wira apinaatamu akhalane nlipelelo na muhoolo. Nlipelelo nna nimphwanyaneya eprofesia yoopacerya ya Biibiliya. (Musome Maphattuwelo 3:15.) Eprofesia ele yahooniherya wira Satana aarowa onyaanyiwa ni “osùlu” wa “muthiyana”. Malaikha manceene yaawo anirumeela moororomeleya wiirimu, aakhalana wataana wooloka ni Muluku. Awo ari ntoko mwaarawe Yehova. Vano Muluku onrowa oruma nlaikha nimosa wira ‘nimunyakele muru’ Diabo. Nto osuulu wa muthiyana wanwiiriha apinaatamu oowiiwelela ophwanya ele anamathelana oopacerya yaayeleelale aya. Apinaatamu oowiiwelela yaarowa okhalana eparakha ya okhala moohimala valaponi, ntoko Yehova saalakenle awe.​—Yohani 3:16.

7. (a) Exeeni ekhumelenle ni ikasamento nuumala Adamu ni Eva ommwareela Muluku? (b) Exeeni Biibiliya enaavekela awe opaka alopwana oothela ni athiyana ootheliwa?

7 Omwareya wa Adamu ni Eva waahihonona ekasamento aya ni ikasamento sa osuulu aya. Mwa ntakiheryo, Eva ni athiyana otheene, yaarowa ohaawaka vanceene okathi wooyara. Athiyana yaarowa ophavelaka ophentiwa ni okhapeleliwa vanceene ni axiiyaya, nto axiiyaya yaarowa waalamulelaka axaaraya, ni ikwaha sikina waapuherya ntoko sinoona ahu olelo-va. (Maphattuwelo 3:16) Yehova onlipelela wira alopwana oothela akhaleke ahooleli oophenta imusi saya, ni wira athiyana ootheliwa yaattittimiheke axiiyaya. (aÉfeso 5:33) Vaavo anamathelana maKristau anipaka aya itthu mowiiraana, anniwerya omaliha mixankiho sinceene.

EKASAMENTO OKHUMA OKATHI WA ADAMU MPAKHA OKATHI WA MUTAASEKE

8. Mutthokiherye moota yiiriwa aya ekasamento, okhuma okathi wa Adamu mpakha okathi wa Mutaaseke.

8 Ahinatthi okhwa Adamu ni Eva, awo yaahaayara anamwane axilopwana ni axithiyana. (Maphattuwelo 5:4) Kayini mwaana oopacerya a Adamu, aahimuthela murokorawe. Lameki, yoowo aari osuulu wa Kayini, ti mulopwana oopacerya oromoliwa mBiibiliyani wira aahikhalana athiyana anli. (Maphattuwelo 4:17, 19) Okhuma okathi wa Adamu mpakha okathi wa Nowe, atthu vakhaani paahi ti yaamukokhorela Yehova. Akina a atthu awo oororomeleya ti Abeli, Henoki, Nowe ni emusi awe. Biibiliya onihimya wira okathi wa Nowe, “alopwana àna a Muluku, vonalyaya wira athiyan’ale àtthu yari òrera sana, yahathanla ale yatthunexaya wira ekhalé axar’aya”. Masi etthu eyo khahiyo yaari yootthuna ya Muluku, nto malaikha ni athiyana awo yahaayara anamwane oowali ni aikuru yiihaniwa maNefili. Okathi owo, “vathí-va atthu yanvira etepaka otakhala murima: mùpuwelo aya wothene n’otthuna waya wari opaka sonanara mahiku othene”.​—Maphattuwelo 6:1-5.

9. Yehova aawiirinhe exeeni atakhali mahiku a Nowe, ni exeeni nniixutta ahu ni yowiiraneya eyo?

9 Yehova aahimmye wira aarowa okumiherya epula yuulupale ya mutaaseke wira aapwetexe atakhali otheene valaponi. ‘Nowé yowo alaleya exariya’, aahaaleela atthu awo wira yaamukhumelela Epula ya Mutaaseke. (2 Pedru 2:5) Masi atthu awo khiyanwiriyanne Nowe, mwaha woowi yaahivareya ni miteko saya sa khula nihiku, ohela muhina othela aahiiso otheliwa. Yesu aahilikanyiha mahiku ahu ala ni mahiku a Nowe. (Mmusome Matheyo 24:37-39.) Olelo-va, anamunceene khaniwiriyana ihapari sooreera sinilaleya ahu sa Omwene wa Muluku. Maana hiyo ninlaleya ihapari iya ohinatthi opwetexiwa olumwenku ola wootakhala. Exeeni eniixutta ahu voohimya sa okathi wa Epula ya Mutaaseke? Nniixutta wira niheemererye itthu ntoko othela aahiiso otheliwa ni waayara anamwane sikhalaka sootepa otthuneya, nnaliyala wira nihiku na Yehova nri vakhiviru.

EKASAMENTO OKHUMA OKATHI WA MUTAASEKE MPAKHA OKATHI WA YESU

10. (a) Ilapo sinceene, soonela sai orupihana woohiloka? (b) Ekasamento ya Abrahamu ni Sara evanhe sai ntakiheryo nooloka?

10 Nowe ni anaawe araru, khula mmosa aarina muthiyana mmosa. Masi, nuuvira Epula ya Mutaaseke, alopwana anceene yahaatteya. Ilapo sinceene, orupihana woohiloka onooniwa okhala etthu yooloka ni ohuulaana itiini sinceene. Vaavo Abrahamu ni Sara yaathaamenle aya oKanani, muttetthe owo yaahikhala atthu yaarina mweettelo woohiloka ni yahaattittimiha ekasamento. Yehova aahinyaanya mittetthe sa oSodoma ni oGomora mwaha woowi atthu yaakhala mittetthe iye yaarina mweettelo wootepa ohiirya. Abrahamu aari mutthu oovirikana ni atthu ale oohiisumaaliha. Owo aari muhooleli eetthoko ooloka, nave Sara oovaha ntakiheryo nooloka ntoko muthiyana ootheliwa oowiiwelela. (Mmusome 1 Pedru 3:3-6.) Abrahamu aahiimananiha wira mwanawe Isakhi omuthele muthiyana aamukokhorela Yehova. Nave Yakobo aahaaveriwa muthiyana ni tiithi awe Isakhi, yoowo anaawe yaakhanle amuhavinre a maloko 12 a Isarayeli.

11. Moota xeeni Nlamulo na Moise naawaakiherya aya aIsarayeli?

11 Muhoolo mwaya, Yehova aahipaka nivarihano aahiiso wataana, ni nloko na Isarayeli. Aahaavaha Nlamulo na Moise, nenno naakhaliherya alopwana oothela ni athiyana ootheliwa, ntoko anamakokhorela a Yehova. Mwa ntakiheryo, yaahikhala malamulo voohimya sa ekasamento, yaawo yaakhoottiha waatteya, nave aIsarayeli khiyeemereriwa waathela aahiiso otheliwa ni atthu yaakokhorela amuluku eethiru. (Mmusome Otumererya 7:3, 4.) Vaavo vanikhumelela aya mixankiho mukasamentoni, axitokweene pooti okhaliherya. Nave yaahikhala malamulo yaakhaliherya ophuka myaha sa ohiroromelana, wunlelana ehace, ni ohoveryana. Hata weemereriwa omwalana, yaahikhala malamulo yaamwaakiherya mulopwana ni muthiyana. Mwa ntakiheryo, mulopwana aanimwalana mwaarawe akhala wira ‘òmonana etthu enimùliha muru’. (Otumererya 24:1) Nnaamwi Biibiliya ohihimyaka etthu ene ‘yamùliha muru’, mulopwana kheemereriwa orumeela soovonya saamukhaani wira omwalane mwaarawe.​—Onamukuttho 19:18.

MUROROMELEYEKE NI OLE OTHELANNE ANYU

12, 13. (a) Alopwana akina yaathokorerya sai axaaraya okathi wa Malakhiya? (b) Olelo-va, akhala wira muKristau oobatiziwa onnimuhiya ole othelanne awe khithelana ni mukina, exeeni enrowa omukhumelela?

12 Okathi wa profeta Malakhiya, aYuda anceene yanoothererya khula etthu wira amwalane ni axaaraya. Atthu awo yaanimwalana ni axaaraya aphavelaka omuthela mwali aahiiso muthiyana ahaamurumeela Yehova. Okathi wa Yesu, aYuda anceene nlelo yaanimwalana ni axaaraya, “mwaha w’etthu p’itthu”. (Matheyo 19:3) Yehova Muluku khonisiveliwa ni ale animwalana voohikhala nthowa nneemereriwa ni Biibiliya.​—Mmusome Malakhiya 2:13-16.

13 Olelo-va, ohiroromeleya mukasamentoni etthu ehineemereriwa eriyari ya arumeyi a Yehova, ni khenaattela okhumelela. Masi nkahaya mmuupuwele muKristau oobatiziwa oniraruwa ni onamwalana ophavelaka omuthela aahiiso otheliwa ni mutthu mukina. Akhala wira muKristau owo khonttharuwa, aarowa okumihiwa mmulokoni wira muloko ovikaniheke okhala wooloka ni woowaarya. (1 aKorinto 5:11-13) Mutthu owo ohaana wooniherya mweettelo awe wira ‘orukunuxa murima’, ohinatthi weemereriwa otthikela mmulokoni. (Luka 3:8; 2 aKorinto 2:5-10) Nto khinikhanle nlamulo nnihimya okathi onireerela ovira wira mutthu owo eemereriwe otthikela mmulokoni. Tthiri, pooti ovira mwaakha mmosa aahiiso sinceene wira ole otthenke ooniherye ottharuwa wira eemereriwe otthikela mmulokoni. Hata vari siiso, mutthu owo onrowa ‘okhumelela oholo wa Muluku, wira ophukiwe ni yowo’.​—aRoma 14:10-12; nwehe erevista A Sentinela, 1 a Feverero 1980, ipaaxina 31-32.

OTHELANA MAKRISTAU-RU

14. Tiivi yaari yoolakela yuulupale ya Nlamulo?

14 AIsarayeli yaheettihiwa ni Nlamulo na Moise iyaakha sinivikana 1.500. Nlamulo nne nahaakhaliherya atthu a Muluku mwa inamuna sinceene. Mwa ntakiheryo, nlamulo nno naahaavaha malakiheryo yaakhaliherya ophuka mixankiho sa vatthokoni, ni nahaakhaliherya mpakha orwa Mesiya. (aGalasia 3:23, 24) Nuumala Yesu okhwa, Nlamulo nne naahihiya ovara muteko aya, vano Muluku aahipaka murehereryo musya. (aHéberi 8:6) Masi, itthu sikina sa Nlamulo na Moise khiseetteliwa-tho ni maKristau.

15. (a) Mmulokoni mwa eKristau, nlamulo xeeni nneetteliwa voohimya sa ekasamento? (b) Itthu xeeni sinimwiiriha muKristau wuupuwela omwalana?

15 Nihiku nimosa, aFarisi yaahimukoha Yesu voohimya sa ekasamento. Yesu aawaakhunle wira hata Muluku aaweemerenrye aIsarayeli omwalana arumeelaka Nlamulo na Moise, eyo khahiyo yaari yoolakela ya Muluku okhuma wanipacerya. (Matheyo 19:6-8) Waakhula wa Yesu waahooniherya wira nlamulo Muluku aavanha awe wanipacerya voohimya sa ekasamento, ti naarowa weetteliwaka ni maKristau. (1 Timótheyo 3:2, 12) Okhala “mutthu mmosá pahi”, onitaphulela wira anamathelana yaarowa okhalaka vamosa. Omphenta waya Muluku ni ophentana waya mukina ni mukhwaawe, wanwiiriha okhala oowiiraana. Anamathelana animwalana vahikhanle wira ole othelanne aya orooraruwa, khaneemereriwa othela aahiiso otheliwa. (Matheyo 19:9) Mutthu oraruweliwe pooti othanla omulevelela ole othelanne awe akhala wira oottharuwa. Ela ti etthu yiiraneyale vaavo profeta Hoseya aamulevelenle awe namararuwa Gomeri, yoowo aari mwaarawe, ni vaavo Yehova aalevelenle awe aIsarayeli oottharuwa. (Hoseya 3:1-5) Nto, akhala wira mutthu oosuwela wira mwaarawe aahiiso iyawe ooraruwa, oneemererya orupihana ni namararuwa owo, eyo enooniherya wira oomulevelela. Nto khanikhanle nlamulo mBiibiliyani nnimweemererya mutthu owo omwalana.

16. Exeeni Yesu aalavunle awe voohimya sa ohithela aahiiso ohitheliwa?

16 Yesu aahimmye wira oraruwa ti etthu eniweemererya maKristau eekeekhai omwalana. Nuumala-vo, aahaalavula ‘ale pahi avahiwe’ eparakha yookhala ahithenle aahiiso ahitheliwe. Nave aahincererya oriki: Ale aniwerya okhala ahithenle aahiiso ahitheliwe akhaleke siiso. (Matheyo 19:10-12) Atthu anceene annithanla okhala ahithenle aahiiso ahitheliwe wira amurumeeleke Yehova moohixankiheya, nto atthu awo ahaana ottottopeliwa mwaha wa yoothanla aya!

17. Exeeni enrowa omukhaliherya muKristau othanla othela aahiiso otheliwa?

17 Exeeni enrowa omukhaliherya mutthu othanla othela aahiiso otheliwa wala okhala ohithenle aahiiso ohitheliwe? Mutthu owo ohaana othanla etthu eniwerya awe opaka. Murummwa Paulo aahitumererya ohithela aahiiso ohitheliwa. Owo aahimmye so: “Wira atthyawé s’ekhapa, khula mulopwana akhalaneke mwar’awe ni khula muthiyana akhalaneke iy’awe”. Nave aahincererya oriki: “Nto mwahiweryeke ovilela, mutheleke: fatari othela, ohikhanle opaha murim’anyu”. Tivonto, mutthu pooti othanla othela aahiiso otheliwa wira osyake ophavela orupihana woohiloka aahiiso wiivukula. Masi, ale ahithenle ahaana ovarerya akhala wira ahinnuwa vaniphiyerya aya othela aahiiso otheliwa. Paulo aahimmye so: “Akhalá mulopwana omwakamenle mwali, òna vale wira khanwerya ovilela mwaha w’okhummwa murima ni mwali uwo ni wira fatari omuthela, ìreke entthunawe: ethelaneke, khanttheka”. (1 aKorinto 7:2, 9, 36; 1 Timótheyo 4:1-3) Mutthu ohitumereriweke othela aahiiso otheliwa, okathi owo wa omiravo, mwaha woowi khoniwerya ovilela yookhanyererya ya ophavela orupihana. Mutthu owo pooti wira khannunwe vaniwerya awe okhapelela saana ekasamento awe.

18, 19. (a) Othelana wa eKristau onipakiwa sai? (b) Mwaha onittharelana ninrowa othokorerya exeeni?

18 Othelana wa eKristau ohaana opakiwa ni munna aahiiso murokora oobatiziwa, yaawo animphenta Yehova ni murima aya wotheene. Nave ahaana ophentana vanceene ni ophavela okhala vamosa okumi aya wotheene. Yehova onrowa waareeliha mwaha wowiiwelela malakiheryo anihimya wira athelaneke “aKristu-ru”. (1 aKorinto 7:39) Nave ekasamento aya enookhumela saana akhala wira annivikaniha wiiwelela miruku sa Biibiliya.

19 Olelo-va, ninkhala “okathi wokiserya”, ni atthu anceene kharina mikhalelo siniiriha ekasamento okhumela saana. (2 Timótheyo 3:1-5) Mwaha onittharelana ninrowa othokorerya malakiheryo ootthuneya a Biibiliya. Malakiheryo awo anrowa waakhaliherya maKristau okhumela saana ni ohakalala mukasamentoni mwaya hata sikhumelelaka mixankiho. Nave-tho animwaakhaliherya ovikaniha weetta ephiro eniphwanyiha okumi woohimala.​—Matheyo 7:13, 14.

Muthiyana ootheliwa oowiiwelela onnittittimiha okhulupale Muluku onvanha awe iyawe ni onnimukhaliherya. Onnihimya muupuwelo ni moonelo awe, masi onipaka eyo mwa nttittimiho osuwelaka muritti Yehova onvanha awe iyawe. Hata ohisiveliwaka ni soothanla sikina sa iyawe, owo onniphavela omukhaliherya akhala wira soothanla sa iyawe khasinvirikanya malamulo a Muluku