Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Mwaatakiheke Apatthani a Yehova

Mwaatakiheke Apatthani a Yehova

“W’ale animphenta, [Muluku] onnasuweliha watana wawe”.​—ESAL. 25:14.

ISIPO: 27, 21

1-3. (a) Exeeni ennikupaliha wira vanniweryaneya okhala mpatthani a Muluku? (b) Atthu xeeni anrowa ahu waathokorerya mwaha ola?

ABRAHAMU onniromoliwa ikwaha tthaaru mBiibiliyani ntoko mpatthani a Muluku. (2 Wah. 20:7; Yes. 41:8; Yak. 2:23) Mwekeekhai, owo paahi toniitthaniwa okhala mpatthani a Muluku mBiibiliyani. Nto niireke khuuvo-tho mutthu mukina oniwerya okhala mpatthani a Yehova ohiya Abrahamu? Nnaari, okhala wira Biibiliya onnooniherya wira khula mutthu onoowerya okhala mpatthani a Muluku.

2 Aakhala atthu anceene mBiibiliyani anihimmwa okhala apatthani a Muluku, mwaha woowi yaanimoova ni omwaamini Yehova. (Musome Esalimo 25:14.) Atthu awo, ti yaale murummwa Paulo aahimmye awe okhala ‘anamona òwatta ntoko meku’. (aHé. 12:1) Atthu otheene awo, yaari apatthani a Muluku.

3 Nrowe nithokorerye matakiheryo a apatthani araru a Yehova, aniromoliwa mBiibiliyani: (1) Ruthi, yoowo aari naamukhweli oororomeleya a oMowabi; (2) Ezekiya, mwene ooloka a oYuda; ni (3) Maria, muthiyana oowiiyeviha, yoowo aari maama awe Yesu. Atthu awo awenrye sai okhala apatthani a Muluku? Exeeni enniixuttiha aya?

OPHENTA WEKEEKHAI

4, 5. Yoothanla xeeni yooxankiha Ruthi aapanke awe, ni nthowa xeeni yaari aya yootepa oxankiha? (Nwehe elatarato yoopacerya.)

4 Nkahaya nwuupuwele anaamukhweli araru, yeettaka ephiro yaavira muttetthe wa oMowabi. Athiyana awo ti Nowemi, ni axaara a anaawe anli, Orpa ni Ruthi. Orpa onnihokolowela owannyawe, oMowabi. Nowemi oolakela orowa elapo awe, wIsarayeli. Nto Ruthi onnuupuwela exeeni enrowa awe opaka. Owo pooti othanla otthikela elapo awe, oMowabi, wala omutthara maathi awe, Nowemi, oBethelehemu.​—Ruth. 1:1-8, 14.

5 Ruthi anwerya ohokolowela elapo awe, oMowabi, okhala wira amusi awe otheene yaari weiwo, nto awo yaarowa omukhapelelaka. Owo aanaasuwela atthu a oMowabi, aahilimalela makhalelo aya ni aanilavula nttaava naya. Masi oBethelehemu yaari elapo Ruthi ahaasuwela awe, nnakhala khaalavula nttaava na elapo ele. Tivonto Nowemi aamutumerenrye awe Ruthi ohokolowela elapo awe. Nowemi aanoovelela wira khaarowa owerya omphwanya mulopwana wira omuthele Ruthi, oBethelehemu. Nto, exeeni Ruthi aarowa awe opaka? Ntoko noonale ahu, Orpa “ahitthikela w’atthu awe ni w’amuluku awe”. (Ruth. 1:9-15) Masi Ruthi aahilakela ohitthikela elapo awe ni amuluku aya a ethiru.

6. (a) Yoothanla xeeni yooloka Ruthi aapanke awe? (b) Nthowa xeeni Bowazi onihimya awe wira Ruthi aahimutthyawelela Yehova?

6 Vanikhala wira Ruthi aahimusuwela Yehova, aixuttihiwaka ni iyawe wala Nowemi. Aahiixutta wira Yehova aahivirikana ni amuluku a oMowabi. Aanimphenta Yehova ni aanisuwela wira Yehova aaniphwanela ophentiwa ni okokhoreliwa. Nto Ruthi aahithanla etthu emosa yooloka. Owo aahimwaakhula maathi awe Nowemi oriki: “Atthu anyu anrowa okhalaka atthu aka: Muluku anyu onrowa okhalaka Muluku aka”. (Ruth. 1:16) Ruthi omphenta wawe Nowemi ti woovara murima, masi omphenta wawe Yehova ti wootepexa ovara murima. Tivonto, muhoolo mwaya Bowazi aahimuttottopela Ruthi mwaha woowi ola aahimutthyawelela Yehova. (Mmusome Ruthi 2:12.) Eyo ennuupuxerya mwaxaana a mwaapalame onitthyawela mmapuphani mwa axipaapa awe wira okhapeleliwe. (Esal. 36:8; 91:1-4) Vamosaru, Yehova aahikhala tiithi awe Ruthi, ni aahimureeliha mwaha wa waamini wawe. Ruthi khotonko othanana yoothanla aapanke awe.

7. Etthu xeeni enrowa waakhaliherya ale anoovelela wiivahererya wa Yehova?

7 Atthu anceene anniixutta voohimya sa Yehova, masi annoovelela omutthyawelela. Awo annoovelela wiivahererya ni obatiziwa. Akhala wira munnoovelela wiivahererya wa Yehova, muhaana wuupuwelelaka etthu eniwiirihani. Khula mmosa onimurumeela muluku awe wala etthu ekina enikokhorela awe. (Yox. 24:15) Nto khimunoona wira vannireerela omutthyawelela Yehova, yoowo paahi ori Muluku oniphwanelela okokhoreliwa? Wiivahererya wa Yehova, teri enamuna emosa yootepexa oreera, enooniherya omwaamini wahu. Owo onoonikhaliherya opaka soothanla sooloka ni moota wooxintta mixankiho sahu. Yehova aahimukhaliherya siiso Ruthi.

OWO AAHIMURUMEELA YEHOVA

8. Ezekiya aahuuwale etthoko xeeni?

8 Moovirikana ni Ruthi, mmiravo Ezekiya aayariwe elapo yeeyo atthu yaamurumeela aya Yehova. Masi khahiyo wira aIsarayeli otheene yaanikhala moovarihana ni wiivahererya waya. Paapa awe Ezekiya, Mwene Akhazi, aari mutakhali, ni khaiwelela sooruma sa Yehova. Mulopwana ola ootakhala, aahiwiiriha atthu a omwene wa oYuda waakokhorela amuluku a ethiru, nto eyo yaahinanariha etemplo ya Yehova oYerusalemu. Ezekiya aahuuwale etthoko yootakhala. Owo aahinweha paapa awe aapahaka axihima awe ntoko mukuttho, waavaha awe amuluku a ethiru.​—2 Mam. 16:2-4, 10-17; 2 Wah. 28:1-3.

9, 10. (a) Itthu xeeni saarowa omwiiriha Ezekiya okhala mutthu ootakhala? (b) Xeeni vahinireerela aya onanariwa ni Muluku? (c) Xeeni vahinireerela aya wuupuwelaka wira ihuweliwo sahu sinniniiriha okhala mutthu ooloka wala ootakhala?

9 Ntakiheryo noohiloka na Akhazi, nanwerya omwiiriha Ezekiya okhala mutthu ootakhala, ohinimuroromela Muluku. Olelo-va, atthu akina anihaawa, wala anikhalana mixankiho, ‘anninviruwela Muluku’ wala otthokeya wawe. (Mir. 19:3) Atthu akina anoona wira mwaha woohuuwa etthoko yoohiloka, nto khanikhala-khala akhumelaka saana, ni anrowa omakelaka opaka itthu sootakhala saapakiwa ni anamuyari aya. (Ezek. 18:2, 3) Niireke muupuwelo owo ti wookhalela?

10 Okumi wa Ezekiya onnooniherya wira muupuwelo owo khokhalenle. Khakhanle mathowa anniiriha onanariwa ni Yehova, okhala wira yena khahiyo tonikumiherya otakhala mulaponi. (Yobi 34:10) Ekeekhai wira anamuyari pooti owiixuttiha anaaya opaka itthu sooloka wala soohiloka. (Mir. 22:6; aKol. 3:21) Masi eyo khenitaphulela wira ihuweliwo sahu sinniiriha mutthu okhala ooloka wala ootakhala. Ohiya-vo, Yehova oonivaha owerya othanla enitthuna ahu opaka ni omutthu oniphavela ahu okhalana. (Otum. 30:19) Ezekiya aarumenle sai yoovaha eyo?

Amiravo anceene annaakhulela ekeekhai, nnaamwi ihuweliwo saya sihilonke (Nwehe ittima 9, 10)

11. Exeeni yaamwiirihale Ezekiya okhala mwene ooloka a oYuda?

11 Nnaamwi Ezekiya aari mwaana a mwene mmosa ootakhalexa a oYuda, nuumala wunnuwa, owo aari mwene mmosa ooloka. (Mmusome 2 Mamwene 18:5, 6.) Paapa awe aavaha ntakiheryo noohiloka, masi yaahikhala atthu akina yaavaha ntakiheryo nooloka, ntoko maprofeta Yesaya, Mikeya ni Hoseya. Pooti omuupuwelaka Mwene Ezekiya owiriyanaka oratteene moolumo maprofeta ale yaahimeeriwe aya ni Yehova. Nto moolumo awo a Yehova yaahimukhaliherya Ezekiya olokiherya itthu sinceene soohiloka saapakiwe ni paapa awe. Aahireeriha etemplo, aahinvekela Muluku olevelela itampi sa atthu ni aahinyaanya mapuro otheene yaakokhoreliwa amuluku a ethiru. (2 Wah. 29:1-11, 18-24; 31:1) Okathi aakumana awe mixankiho suulupale, ntoko ophavela otupheliwa Yerusalemu ni Senakeribi, mwene a wAsiria, Ezekiya aahooniherya olipa murima ni waamini wuulupale. Aaniroromela wira Yehova aarowa omoopola ni aanaalipiha atthu, aavahaka ntakiheryo nooloka. (2 Wah. 32:7, 8) Okathi Ezekiya aattaruxiwe awe mwaha wa wiixinnuwiha, owo aahiiyeviha ni aahiiwelela yoolaka aavahiwe awe, khuttharuwa. (2 Wah. 32:24-26) Owo kheemerenrye wira ihuweliwo sawe sihonone okumi awe wotheene. Ohiya-vo, aahooniherya okhala mpatthani a Yehova, ni oohiya ntakiheryo nooreera otthara.

12. Ntoko Ezekiya, moota xeeni atthu anceene olelo-va, anooniherya aya okhala apatthani a Muluku?

12 Olelo-va, olumwenku wootepa otakhala, nto anamwane anceene anninnuwa ahooniheriwaka niphento ni anamuyari aya. (2 Tim. 3:1-5) Hata vari siiso, maKristau anceene olelo-va, annipaka ompatthani wooloka ni Yehova, nnaamwi yaahuuwale etthoko yoohiloka. Ntoko Ezekiya, awo annooniherya wira ihuweliwo sa mutthu khasiniiriha okhala ooloka wala ootakhala. Muluku oonivaha owerya othanla itthu mootaphuwa, nto hiyo nnoowerya othanla omurumeela ni onvuwiha yena, ntoko iirale awe Ezekiya.

“MIYO KI MURUMEYI A MULUKU”

13, 14. Itthu xeeni woonasa wene saamuxankiha Maria, masi aakhunle sai nlaikha Gabriyeli?

13 Sivinre ene iyaakha sinceene nuumala okhwa Ezekiya, aahikhala mwali mmosa oowiiyeviha a oNazarethi, yoowo aarina ompatthani ni Yehova. Muluku aahinvaha eparakha yuulupale, yeeyo ahaatonko ovahiwa mutthu mukina. Owo aarowa omurupala, omuyara ni omuhuwa Mwaana a Muluku! Tthiri Yehova aanimphenta ni omuroromela Maria, mpakha onvaha muritti muulupale ni wootthuneya ntoko owo. Masi Maria oonenle sai nuumala osuwela wira aarowa omuyara Mwaana a Muluku?

“Miyo ki murumeyi a Muluku” (Nwehe ittima 13, 14)

14 Hiyo pooti wuupuwelaka paahi eparakha yuulupale Maria aarina awe, nto khihiyawerya woona mixankiho aarina awe. Nlaikha Gabriyeli naahimuhimeerya wira aarowa orupala mwa mwiiriirya, ohirumpe ni mulopwana. Masi nlaikha nle khinaahimmye wira naarowa waaleela amusi ni anamwaattamanani awe Maria, moota owo orupanle awe. Nto atthu awo yaarowa wuupuwelaka exeeni? Woonasa wene, Maria aanimuupuwela Yosefe, yoowo aarowa okhala iyawe. Aarowa omutthokiherya sai wira oorupala, masi khorumpe ni mulopwana? Etthu ekina tiila: aarowa weettiherya sai muritti muulupale aarina awe wa omuhuwa, omukhapelela ni omwiixuttiha Mwaana a Muluku? Hiyo khaninsuwela itthu sotheene saamuxankiha Maria nuumala waakhela muhupi owo, masi etthu enisuwela ahu, ti yoowi owo aakhunle so: “Miyo ki murumeyi a Muluku: yireyeke mwa miyo ntoko sihimmyanyu”.​—Luka 1:26-38.

15. Exeeni enooniherya wira Maria aari muthiyana owaamini vanceene?

15 Tthiri Maria aari muthiyana oowaamini vanceene! Epottha yaanivara khula etthu pwiya aya aaphavela awe. Nto Maria aahiivahererya omurumeela Pwiya awe, Yehova. Aahilakela omurumeela Yehova, ntoko saaphavela awe. Exeeni yaalipihale waamini wawe, maana waamini khahiyo etthu mutthu oniyaraniwa awe? Waamini onikhumelela mwaha wa mutthu wiimananiha ni oreelihiwa ni Muluku. (aGal. 5:22; aÉf. 2:8) Maria aaniimananiha olipiha waamini wawe. Ninsuwela sai? Nrowe nithokorerye enamuna aawiriyana awe ni itthu aalavula awe.

16. Exeeni enooniherya wira Maria aaniwiriyana oratteene?

16 Enamuna Maria aawiriyana awe. Biibiliya onnileela wira nihaana ‘wakuvela owiriyana, masi nipiseke olavula’. (Yak. 1:19) Niireke Maria aaniwiriyana oratteene? Aayo. Evangelyo ya Luka ennooniherya ikwaha piili wira Maria aaniwiriyana ni ephoole ni wuupuwelela oratteene moolumo ootthuneya, vanceenexa ale yaalavula sa Yehova. Okathi Yesu aayariwe awe, Maria aahiwiriyana oratteene okathi amakampusi yaamulenle aya masu a nlaikha. Muhoolo mwaya, okathi Yesu aarina awe iyaakha 12, aahilavula etthu emosa yaamutikinihale Maria. Masi ikwaha iyo soopiili, Maria aahiwiriyana oratteene, ni aanuupuwelela itthu iyo.​—Mmusome Luka 2:16-19, 49, 51.

17. Exeeni eniixutta ahu voohimya sa ilavulelo sa Maria?

17 Itthu Maria aalavula awe. MBiibiliyani khaniphwanyaneya mapuro manceene Maria olavunle awe. Moolumo a Maria aniphwanyaneya va Luka 1:46-55. Moolumo awo anooniherya wira Maria aanisuwela saana Nuulumo na Muluku. Moolumo a Maria anlikana ni moolumo yaalavuliwe ni Hanna, maama awe profeta Samuweli. (1 Sam. 2:1-10) Vanikhala wira Maria aahiromola Soolempwa ikwaha 20 okathi aalavula awe. Mwekeekhai, aanisiveliwa olavula itthu saixuttale awe voohimya sa mpatthani awe muulupale, Yehova Muluku.

18. Ninrowa otakiha sai waamini wa Maria?

18 Ntoko Maria, ikwaha sikina pooti ovahiwa muritti ni Yehova, yoowo onoona ahu wira ti wooxankiha. Nto nimutakiheke Maria okathi onivahiwa ahu muteko ni Yehova, niroromelaka wira Yehova onoonikhaliherya. Nohaana otakiha waamini wa Maria, niwiriyanaka saana ele eniixuttihiwa ahu voohimya sa Yehova ni soolakela sawe, ni wuupuwelela seiyo. Nihaana-tho waaleela akina itthu siniixutta ahu.—Esal. 77:11, 12; Luka 8:18; aRom. 10:15.

19. Exeeni enirowa ahu ophwanya vaavo vanaatakiha ahu atthu owaamini?

19 Mwekeekhai, Ruthi, Ezekiya ni Maria yaari apatthani a Yehova, sisaale ntoko Abrahamu aari awe mpatthani a Muluku. Ohiya-vo, aakhala-tho ‘anamona òwatta ntoko meku’, yaawo apanke ompatthani ni Muluku. Nto otheene ahu nivikaniheke otakiha waamini waya atthu awo. (aHéb. 6:11, 12) Niira siiso, nto nnimwaakhela mareeliho ahinimala, Yehova aasukenrye awe apatthani awe!