Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Yehova Onniweettiha Atthu Awe Ephiro ya Okumi

Yehova Onniweettiha Atthu Awe Ephiro ya Okumi

“Ephiro yorera t’ila: Mutthareke yela”.​—YES. 30:21.

ISIPO: 32, 48

1, 2. (a) Etthu xeeni ekhalihenrye woopola ikumi sinceene? (Nwehe elatarato yoopacerya.) (b) Arumeyi a Muluku arina malakiheryo xeeni aniwerya woopola ikumi saya?

“MWEEMELE, NWEHA-WEHEKE, NWIRIYANEKE”. Moolumo ala ahoopola ikumi sa atthu anceene. Iyaakha sinivikana 100 sivinre, moolumo awo yaahiheliwa vanipaweni nuulupale opuro waatumphwa xipooro wAmerica do Norte. Mwaha wa xeeni? Wira ikaaro sihimaniwe ni kampoi okathi yoole onivira awe uupaka vanceene. Tivonto ovaha ephoole yoolopola ele onnoopola ikumi sinceene.

2 Yehova onnipaka etthu yootepexa oreera enivikana opweha ithoonyeryo sinilopola. Owo onniweettiha atthu awe wira aphwanye okumi ohinimala, ni waakhapelela itthu sootakhala. Ohiya-vo, Yehova onilikana ni makampusi oophenta oneettiha inama sawe ni okhapelela wira sihirowe ephiro yowoopiha.​—Mmusome Yesaya 30:20, 21.

OKHUMA KHALAI YEHOVA ONNIWEETTIHA ARUMEYI AWE

3. Exeeni eniwiiriha apinaatamu okhwa?

3 Okhuma khalai, Yehova onnaleeliha ni waavaha apinaatamu malakiheryo aniiweya saana. Mwa ntakiheryo, oJardim ya wEdeni, Yehova aahivaha malakiheryo oowiiweya saana yaarowa wiiriha emusi ya apinaatamu otheene okhala oohakalala ni okumi woohimala. (Maph. 2:15-17) Vaakhanle wira Adamu ni Eva yahiiwelela malakiheryo ale, khiyaarowa waakhumelela maxakha, niire so, okumi woosareya mixankiho, nuumala-vo okhwa voohikhalana nlipelelo. Masi khaiwelenle, nto Eva aahitthara miruku sa enowa yaarummwale ni Satana. Nuumala-vo, Adamu aahiiwelela miruku sa mwaarawe yoowo aari pinaatamu paahi. Oowanli aya yaahimurukunuwela Tiithi aya oophenta. Mwaha wa yeeyo, apinaatamu otheene ari ephiro enirowa wookhwaani.

4. (a) Xeeni vaatthuneya aya ovahiwa-tho malakiheryo makina nuumala epula ya Mutaaseke? (b) Ovirikana wa makhalelo woonihenrye sai muupuwelo wa Muluku?

4 Khalai, Muluku aahinvaha Nowe malakiheryo yooponle ikumi sa atthu. Nuumala epula ya Mutaaseke, mowiiwanyeya saana Yehova ahikhoottiha olya ephome. Mwaha wa xeeni? Okhala wira vano itthu saahivirikana. Yehova aahiweemererya apinaatamu okhuura enama. Tivonto yahaana ovahiwa malakiheryo masya oowi: “Muhikhureké enama enari n’iphome [okumi] aya, ehinatthi ohitiwa”. (Maph. 9:1-4) Yooruma ele yaahikhaliherya woona wira okumi onikhuma wa Muluku. Ntoko Mpattuxa ni Namavaha Okumi, owo ookhalana ehakhi ya ovaha malakiheryo voohimya sa okumi. Mwa ntakiheryo, owo aahiruma wira apinaatamu ahimwiiveke pinaatamu mukhwaaya. Muluku onnithokorerya okumi ni ephome ntoko itthu sowaarya, ni wira ole ohinittittimiha okumi aamukhalana mulattu.​—Maph. 9:5, 6.

5. Exeeni enrowa ahu othokorerya vano, ni nthowa xeeni?

5 Vano nrowe niwehe matakiheryo vakhaani a moota Muluku onivaha awe malakiheryo mwa iseekulu sinceene. Otokosa wahu onoonikhaliherya olipiha yoolakela ahu ya omweemya Yehova wira oneettihe mpakha elapo esya.

NLOKO NA NIINANO, MALAKIHERYO A NIINANO

6. Xeeni atthu a Muluku vaatthuneya aya wiiwelela malamulo yaavahiwe ni Moise, nto muupuwelo xeeni aIsarayeli yaatthuneya aya okhalana?

6 Okathi wa Moise Yehova aahivaha malakiheryo voohimya sa mweettelo wooloka ni inamuna sa okokhorela. Mwaha wa xeeni? Maana makhalelo yaahivirikana-tho. Etthu yowiiraka iseekulu piili, osuulu wa Yakobe waari ipottha wEjiitu; elapo ele yaahisareya okokhoreliwa wa amuluku eethiru, ntoko owoova atthu ookhwa, okokhorela ilatarato, sookupali ni sowiira sikina sinimunanara Muluku. Okathi atthu a Muluku yoopoliwe aya wEjiitu, yahaana ovahiwa malakiheryo masya. Maana atthu a Muluku khiyaarowa okhalaka-tho ntoko ipottha, masi ntoko nloko nootaphuwa neettihiwa paahi ni Malamulo a Yehova. Iliivuru sikina sinihimya wira nuulumo noowi “nlamulo”, ninnivarihana saana ni moolumo oowi “olakiherya, ohoolela, ni wiixuttiha”. Nlamulo na Moise naavara muteko ntoko exiri enikhapelela itthu sa mweettelo wootakhala, ni sowiira sa itiini sa maloko makina. Okathi aIsarayeli yaamwiiwelela aya Muluku, nloko nle nanaakhela mareeliho awe. Okathi yahiiwelela aya yaaniphwanya maxakha.​—Mmusome Otumererya 28:1, 2, 15.

7. (a) Muhimye etthu yaamwiirihale Yehova waavaha malakiheryo atthu awe. (b) Nlamulo naakhapelela sai aIsarayeli?

7 Malakiheryo yaanitthuneya-tho mwaha wa mathowa makina. Nlamulo naahiwooniherya aIsarayeli yoolakela ya Yehova, eyo piiyo, orwa wa Mesiya, Yesu Kristu. Nlamulo nanooniherya saana wira aIsarayeli yaari oohimalela. Naaniwooniherya-tho otthuneya waya yowoopola, mukuttho oomalela waarowa ottipiha itampi mwa enamuna yoomalela. (aGal. 3:19; aHéb. 10:1-10) Ohiya-vo, Nlamulo nahaakhaliherya okhapelela nloko naarowa oyariwa Mesiya ni omooniherya okathi aarowa awe ophiya. Tthiri Nlamulo naari ntoko ‘mulipa-ònsuka’, mpakha ophiya wa Kristu.​—aGal. 3:23, 24.

8. Xeeni orya aya vootthuneya weettihiwa ni malakiheryo ni Nlamulo na Moise?

8 Ntoko maKristau, hiyo-tho nnoottottela mureerelo Malamulo yaavahiwe aIsarayeli. Moota xeeni? Nihaana waavya okathi wira nivarerye saana malakiheryo, niire so, opuro onikhumela aya Malamulo. Hata niheettelaka malamulo a Moise, hiyo nihaana othokoreryaka malamulo awo ntoko etthu eneettiha okumi ahu wa khula nihiku, ni omukokhorela wahu Muluku oowaarya, Yehova. Owo ooruma wira malamulo awo alempwe mBiibiliyani wira hiyo niixutteke etthu, niire so, neettihiweke ni malakiheryo awo. Nave ninnixukhurela okhala wira Yesu oniixuttiha itthu suulupale sinivikana malamulo a Moise. Nkahaya moone ele Yesu enihimya awe: “Muhìwa ele ehimmwe wira: ‘Muhiraruwé’. Nto miyo kinolèlani wira: ole oninweha muthiyana anwereihaka murima, òraruwana muthiyan’owo ni murima”. Tivonto nihaana okhootta ohiya oraruwa paahi, masi khula etthu enitumererya orupihana woohiloka.​—Math. 5:27, 28.

9. Mikhalelo xeeni sa niinano saavekela wira Muluku ovahe malakiheryo masya?

9 Orwa wa Yesu ntoko Mesiya, ohiiriha okumiheriwa malakiheryo masya wira esuwanyeihiwe yoolakela awe. Nthowa xeeni? Mwaakha wa 33 EC, Yehova aahinyanyala nloko neephattu na Isarayeli, khuthanla muloko wa eKristau.

MALAKIHERYO WA NLOKO NA NIINANO NA OMUNEPANI

10. Xeeni muloko wa eKristau ohalaka ovahiwa malamulo masya, nto yaavirikana sai ni ale yaavahiwe aIsarayeli?

10 Eseekulu yoopacerya, atthu a Muluku yaaheemya marehereryo a eKristau, khuvahiwa malakiheryo makina voohimya sa okokhorela ni mweettelo. Arumeyi ala oowiivahererya wa Muluku yeettihiwa ni nivarihano na niinano. Nlamulo na Moise yaavahiwe yaari aIsarayeli a werutthuni, nloko nimosa paahi. Masi, Isarayeli oomunepani aarowa okhala atthu a maloko manceene, arina soolema soovirikana. Okhala wira “Muluku khanathanla atthu. Tthiri Muluku onnaphenta atthu a nloko ti nloko, yale animuttittimiha, enettela exariya”. (Mit. 10:34, 35) Nlamulo na Moise nenle naalempwale vamalukuni, naahiweettiha aIsarayeli a werutthuni mpakha Elapo Yooleiheriwa. Masi, Isarayeli oomunepani, “ikano sa Kristu” khisaalempwale vamalukuni masi saalempwale vamurimani vaya. Tivonto, “ikano sa Kristu” saarowa oweettihaka opuro ti opuro onikhala aya.​—aGal. 6:2.

11. Sooruma xeeni piili sa “ikano sa Kristu” saarowa oweettihaka maKristau?

11 Nto Isarayeli oomunepani aahittottela mureerelo malakiheryo a Yehova avahiwe orweela wa Yesu. Ohalaka okathi vakhaani wira nikumiheriwe nivarihano na niinano, Yesu aahivaha sooruma piili sootthuneya. Yooruma emosa enivarihana ni muteko woolaleerya. Yooruma ekina yaattittimiherya mweettelo wa atthareli a Yesu, ni moota saarowa aya waathokoreryaka maKristau akhwaaya. Malakiheryo ala yaahimya maKristau ootheene; tivonto annivareleya muteko wa maKristau eekeekhai olelo, eyo piiyo, ale anilipelela orowa wiirimu wala okhala valaponi.

12. Voohimya sa muteko woolaleerya, etthu xeeni yaari esya?

12 Muthokorerye yooruma ya Yesu ya olaleerya ihapari sooreera. Inamuna ni atthu yaarowa olaleeriwa saari isya. Khalai, atthu a maloko makina yanaakheliwa okathi yaarwa aya wIsarayeli wira amurumeeleke Yehova. (1 Mam. 8:41-43) Masi eyo yiiraneyale Yesu ohinatthi ovaha yooruma eri eliivuru ya Matheyo 28:19, 20. (Mmusome.) Awiixutti a Yesu yaarummwale ‘orowa’ wa atthu a maloko othene. Nihiku na pentekoositi 33 EC, Yehova ahooniherya wira vano aaphavela wira ihapari sooreera silaleiwe ilapo sotheene. Munepa awe wootteela waahiwiiriha atthu 120, yiirela mpantta muloko wa niinano, olavula mattaava manceene wa aYuda ni ale yahaakhanle aYuda. (Mit. 2:4-11) Nuumala-vo atthu oSamariya yaahiiwa ihapari sooreera. Ohoolo waya mwaakha wa 36 EC, atthu oohinnuwihiwa, niire so, amalapo yaahiiwa ihapari sooreera. Ela entaphulela wira maKristau yahaana omulaleerya mutthu ti mutthu valaponi.

13, 14. (a) Yooruma ya Yesu ya “nikano na nanano” enihela muhina exeeni? (b) Ntakiheryo na Yesu ninniixuttiha exeeni?

13 Yesu aahivaha-tho yooruma voohimya sa enamuna yowaathokorerya annihu ari maKristau. Yesu ahaavaha “nikano na nanano”. (Mmusome Yohani 13:34, 35.) Nikano nlo nnihela muhina ohiya waaphenta annihu khula nihiku paahi, masi wiileva wira naakhwele annihu awo. Eyo yaari etthu yahaatumereriwe ni Nlamulo na Moise.​—Math. 22:39; 1 Yoh. 3:16.

14 Yesu oovaha ntakiheryo nuulupale na wiileva. Yena aahaaphenta awiixutti awe voohiphavela mureerelo awe. Ophenta wawe waahimwiiriha waakhwela awiixutti awe, nto khupaka eyo moohikhanyereriwa. Nto Yesu aalipelela wira awiixutti awe otheene, onihela muhina hiyo, apakeke etthu emosaru. Tivonto, nihaana wiileva, hata waakhwela annihu, waavekeleyaka opaka eyo.​—1 aTes. 2:8.

MALAKIHERYO A OLELO NI A MUHOOLO

15, 16. Makhalelo xeeni a niinano arina ahu, nto Muluku onineettiha sai?

15 Nuumala omuthanla “murumeyi òroromeleya ni ànkhili”, Yesu onnikumiherya yoolya ya omunepani wa atthu awe, okathi wooreerela. (Math. 24:45-47) Yoolya eyo enihela muhina malakiheryo ootthuneya anikhumela mwaha wa makhalelo a niinano.

16 Vano ninkhala okathi Biibiliya onihimya awe okhala “okathi wokiserya” ni ninnaattamela maxakha maalupale ahitonko okhumelela. (2 Tim 3:1; Mar. 13:19) Ohiya-vo, Satana ni minepa sawe ohoomoliwa wiirimu khivonyeriwa vathi, nto onnaakumiherya maxakha atthu anikhala valaponi. (Wis. 12:9, 12) Hiyo noorummwa-tho ovara muteko ohinavariwe, muteko wowaalaleerya atthu anilavula mattaava otheene!

17, 18. Nooneleke sai malakiheryo anivahiwa ahu?

17 Nihaana orumeela itthu sotheene sinikumiheriwa ni nikhuuru na Muluku. Niireke munniphavela opaka eyo? Munnivaha ephoole malakiheryo anivahiwa mmithukumano sahu, sa moota woorumeela iliivuru sahu ni moota woopaka eyo saana? Niireke munnoona eyo okhala malakiheryo anikhuma wa Muluku?

18 Tthiri wira naakhele mareeliho a Muluku nihaana ovaha ephoole malakiheryo otheene anikhumela orumeeliwaka muloko wa eKristau. Olimalela wiiwelela vano, onoonikhaliherya weettela malakiheryo okathi wa “maxakha malupale”, okathi onrowa aya opwetexiwa olumwenku wootakhala wa Satana. (Math. 24:21) Nuumala maxakha maalupale, nihaana ovahiwa-tho malakiheryo wira nakhaleke elapo ehinrowa opahuliwa ni Satana.

MParayiisu valaponi, iroolu sinrowa otthukuliwa wira nivahiwe malakiheryo elapo esya (Nwehe ettima 19, 20)

19, 20. Iroolu xeeni sinrowa otthukuliwa, ni sinrowa okumiherya exeeni?

19 Okathi wa Moise, aIsarayeli yahaana olakiheriwa, tivonto yaahivahiwa Nlamulo na Moise, ohoolo waya muloko wa eKristau wahaana weettela “ikano sa Kristu”. Mwa enamuna emosaru, Biibiliya onihimya wira elapo esya iroolu sinrowa ohuliwa wira nivahiwe malakiheryo. (Mmusome Wisupulula 20:12.) Iroolu iyo woonasa wene sinrowa otthokiheryaka sooruma sa Yehova wa apinaatamu okathi owo. Nto osoma iroolu iyo atthu otheene waahela muhina ale anrowa ohihimuxiwa, anrowa osuwelaka ele Muluku eniphavela awe. Iroolu iyo tthiri sinrowa wooniherya saana muupuwelo wa Yehova. Yeettihiwaka ni malakiheryo a Nuulumo na Muluku ni wiiwexexa saana iroolu sa niinano, apinaatamu anrowa okhalaka mParayiisu, anrowa ophentanaka saana, ottittimihana, mwa enamuna yookhalela. (Yes. 26:9) Nkahaya muupuwele itthu isya sinrowa ahu wiixutta ni owiixuttiha atthu akina nlakiheriwaka ni Mwene, Yesu Kristu!

20 Okumi woohimala, onnaalipelela atthu anrowa weettelaka itthu silempwale ‘mulivuruni’. Nto ale anrowa okhala oororomeleya okathi wa weehereriwa wookiserya, Yehova onrowa olepa masina aya ‘elivuru ya ekumi’. Tthiri vanniweryaneya hiyo waakhela okumi ohinimala. Nto akhala wira NINNEEMELA wira nithokorerye Nuulumo na Muluku, ni OWEHA-WEHA wira niiwexexe ele enitaphulela aya wa hiyo, ni OWIRIYANA neettelaka malakiheryo a Muluku, vano nnoolipelelaka woopowa maxakha maalupale, nuumala-vo ninrowa wiixuttaka voohimala miruku sa Muluku ahu oophenta Yehova.​—Mus. 3:11; aRom. 11:33.