Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MURU 14

Muroromeleyeke Mwa Itthu Sotheene

Muroromeleyeke Mwa Itthu Sotheene

“Nimphavela wetta . . . [moororomeleya] mwa sothene”.—AHÉBERI 13:18.

1, 2. Yehova onikhala sai vaavo onniweha awe niimananihaka okhala oororomeleya?

OKATHI onihokolowa awe okhumaka oxikola, mwaana onnittotta ekarteera erina musurukhu munceene. Ohaana opaka exeeni? Ohiya okuxa musurukhu ole, yena oninvahererya mwaneene ekarteera. Nuumala maama awe osuwela, onnihakalala vanceene.

2 Anamuyari anceene annihakalala vaavo anaaya anikhala aya oororomeleya. Nave Yehova Tiithi ahu a wiirimu, Muluku ‘òroromeleya’ onnihakalala vanceene vaavo ninkhala ahu oororomeleya. (Esalimo 31:6) Okhala wira nimphavela omuhakalaliha Yehova, nto “nimphavela wetta . . . [moororomeleya] mwa sothene”. (aHéberi 13:18) Muru ola, ninrowa woona mipantta mixexe onixankiha aya okhala mutthu oororomeleya. Moottharelana ninrowa woona mareeliho anikhumelela mwaha wookhala mutthu oororomeleya.

MUKHALEKE OOROROMELEYA

3-5. (a) Ninrowa okhala sai oororomeleya mmensihu? (b) Exeeni enrowa onikhaliherya okhala oororomeleya mmensihu?

3 Wira niroromeliweke ni atthu akina, nihaana opacerya wiiroromela mmensihu. Opaka eyo khahiyo etthu yookhweya. Eseekulu yoopacerya, maKristau a muloko wa oLawodiseya yaaniiwoka mmensaya. Maana yuupuwela wira yaanimusiveliha Muluku, variki yahaamusiveliha. (Wisupulula 3:17) Nave, naahiivahe ephoole hiyo pooti opacerya wiiwoka.

4 Murummwa Yakobo olempe so: “Akhalá mutthu onupuwela wira onimuttittimiha Muluku, nto ahinasuwela wettiha nlumi nawe, mutth’owo onnisototha mmansawe: omuttittimiha wawe Muluku khuhi etthu”. (Yakobo 1:26) Hiyo pooti wuupuwela so: Khahiyo etthu yootakhala okhala mutthu oowali, ootakhala murima ni oowootha, masi akhala wira kinoopaka itthu sooloka, Muluku khonrowa ocalela itthu iyo soohiloka kipanke aka. Akhala wira nnoopaka eyo nniiwoka mmensihu. Exeeni enrowa onikhaliherya ohipaka eyo?

5 Okathi nniiweha ahu valoolani, ninniweha omutthu ahu wa ota. Masi vaavo nimmusoma ahu Biibiliya, ninniweha mukhalelo ahu wa muhina. Nave Biibiliya onninikhaliherya osuwela mikhalelo sahu sooloka ni soohiloka. Ohiya-vo, owo onninikhaliherya opaka marukunuxo mmuupuweloni mwahu ni moonelo ahu ni ilavulelo sahu. (Mmusome Yakobo 1:23-25.) Nuupuwelaka wira khannivonya, khaninrowa opaka marukunuxo mookumini mwahu. Nto nihaana omurumeela Biibiliya wira niwehe omutthu ahu. (Wikhupanyerya 3:40; Hagayo 1:5) Ovekela onninikhaliherya osuwela omutthu ahu. Nihaana onvekela Yehova wira ontokose ni onikhaliherya oweha itthu ninreerela ahu opaka marukunuxo mookumini mwahu. (Esalimo 139:23, 24) Nihaana wuupuwela wira “Apwiya [Yehova] anniphweliwa n’atakhali: annipatthana n’atthu òloka”.—Miruku 3:32.

OROROMELEYA VATTHOKONI

6. Xeeni vari aya vooloka anamathelana ororomeleya mukina ni mukhwaawe?

6 Ororomeleya ti wootepa otthuneya vatthokoni. Vaavo mulopwana ni muthiyana athelanne anikhala aya ootaphuwa mukina ni mukhwaawe, awo anniroromelana. Sookhala inamuna soovirikana sa ohiroromeleya mukasamentoni. Mwa ntakiheryo, akhala wira mutthu oothela wala ootheliwa onniweha epornografia, ovekana ni mutthu mukina ni osiveliwa ni mutthu ohithelanne awe, onooniherya ohiroromeleya. Biibiliya onihimya wira: “Miyo nkikilanthe n’alavilavi: nkìranne n’atthu a mirima mili”. (Esalimo 26:4) Akhala wira ninnivitha omutthu ahu, eyo piiyo, khaninroromeleya ni ole nithelanne ahu pooti ohonona ekasamento ahu.

Musyakeke khula etthu yaarowa ohonona ekasamento anyu

7, 8. Anamuyari anrowa omurumeela sai Biibiliya wira awiixuttihe anaaya okhala oororomeleya?

7 Anamwane aahaana wiixuttihiwa okhala atthu oororomeleya. Nto anamuyari ahaana omurumeela Biibiliya wira awiixuttihe anaaya. Awo pooti othokorerya matakiheryo a atthu yaari oohiroromeleya ntoko Akani, yoowo aari natarau, Gehazi yoowo oothale wira ophwanye musurukhu, Yuda yoowo iiya musurukhu ni aamutuminhe Yesu ni musurukhu 30 wa eparatha.—Yoxuwa 6:17-19; 7:11-25; 2 Mamwene 5:14-16, 20-27; Matheyo 26:14, 15; Yohani 12:6.

8 Nave Biibiliya onnilavula matakiheryo ooloka a atthu anceene yaari oororomeleya ntoko Yakobe yoowo aamulenle mwanawe ottikiha musurukhu aaphwannye awe mmurupani mwawe, Yefte ni mwanawe mwaamuthiyana yaamuthukunle natiri ammanenle awe Muluku; ni Yesu yoowo aalavula ekeekhai hata vaxankihaka. (Maphattuwelo 43:12; Makhulupale 11:30-40; Yohani 18:3-11) Matakiheryo ala pooti waakhaliherya aniinyu osuwela otthuneya waya okhala oororomeleya.

9. Anamuyari anrowa waakhaliherya sai anaaya okhala oororomeleya?

9 Malakiheryo ari aRoma 2:21, anniwiixuttiha etthu yuulupale anamuyari, awo ani: “Nyuwo muniwixuttiha atthu akina, vankhala sai muhisixuttihaka mmansinyu? Nyuwo munlaleya wira: ‘Muhiyeké’, muniyerya-ni?”. Anamwane annisuwela vaavo anamuyari aya anihimya aya etthu emosa anapaka etthu ekina. Nto akhala wira anamuyari annaaleela anaaya wira akhaleke oororomeleya variki awo ahiroromeleyaka, anaaya pooti oxanka ni ohisuwela etthu yoopaka. Mwa ntakiheryo, akhala wira anamwane annoona wira anamuyari aya annootha, woonasa wene anaaya anrowa okhala anawoothe, maana anrowa waatakihaka anamuyari aya. (Mmusome Luka 16:10.) Masi vaavo anamwane anoona aya wira anamuyari aya toororomeleya, eyo enimwaakhaliherya anaaya okhala oororomeleya muhoolo mwaya hata yaayaraka anaaya.—Miruku 22:6; aÉfeso 6:4.

OROROMELEYA MMULOKONI

10. Ninrowa okhala sai oororomeleya vaavo ninvaanela ahu ni anna ni arokora?

10 Otheene ahu nihaana okhala oororomeleya ni anna ni arokora. Ti vookhweya vaavo ninvaanela ahu opacerya waalavula voohiloka atthu akina. Akhala wira nimmakela olavula etthu nihinsuwela ahu akhala wira ekeekhai, hiyo pooti ohimya itthu sowoothiwa. Nto nihaana wiixutta “opixa murima ni wipasopa”. (Miruku 10:19) Okhala mutthu oororomeleya, khontaphulela wira nihaana olavula khula etthu nnuupuwela ahu, ninsuwela ahu wala eri vamurimani vahu. Hata etthu ninrowa ahu olavula eri ene yekeekhai, nihaana wiikoha so: ‘Kiireke kalavula, kinooniherya wira ka mutthu oophenta? Kiireke onnikivara? Kiireke kihaana olavula tthiri?’ (1 aTesalonika 4:11) Atthu akina annilavula moolumo oowali ahimyaka wira: “Miyo kinlavula itthu sekeekhai”. Masi hiyo Anamoona a Yehova nimphavela wira okathi wotheene moolumo ahu akhaleke ooreerela murima ni ooweeleliwa ni maakha.—Mmusome aKolosi 4:6.

11, 12. (a) Moota xeeni ole opanke etampi onrowa awe otepiha mwaha owo akhala wira khonihimya ekeekhai? (b) Makoho xeeni ninreerela ahu wiikoha? (c) Enamuna xeeni ekina nikhanle ahu oororomeleya ni mutthenkeso wa Yehova?

11 Yehova ohaavaha axitokweene muritti wowaakhaliherya anna ni arokora mmulokoni. Vanimwaakhweela axitokweene onikhaliherya akhala wira naatthu oororomeleya. Mwaha wa xeeni? Nkahaya muupuwela ela: Vaakhanle wira nnoowereiwa nnarowa oxiripitaali, niireke naammukhuwa etthu meediku voohimya sa etthu enniwereya? Akhala wira mwampaka eyo, aarowa wookhaliheryani sai? Mwa enamuna emosaru, akhala wira noopaka etampi, nihikhala-khale nivithaka. Nihaana orowa waaleela axitokweene ni ohaakhuwa etthu. (Esalimo 12:3; Miteko 5:1-11) Ankhi mwasuwela wira mpatthani anyu oopaka etampi yuulupale? Munrowa opaka exeeni? (Onamukuttho 5:1) Niireke munrowa wuupuwela wira: “Mpatthani eekeekhai khonimuhimya mukhwaawe?” Wala munimuupuwela wira axitokweene aavahiwa eparakha yoomukhaliherya mpatthani anyu otthikela waataana ni Yehova?—aHéberi 13:17; Yakobo 5:14, 15.

12 Nave nihaana okhala atthu oororomeleya ni mutthenkeso wa Yehova. Ninrowa wooniherya sai eyo? Vaavo ninlepa ahu erelatoorio ya muteko woolaleerya, nihaana ohimya ekeekhai. Nave nihaana ororomeleya vaavo ninlepa ahu iformulaario sa muteko wa opioneero, orumeela oBetheli ni itthu sikina.—Musome Miruku 6:16-19.

13. Ninrowa okhala sai oororomeleya vaavo nimmweetta ahu nakoso ni anna akina?

13 MaKristau ahaana osuwela wira omweetta nakoso ni okokhorela wahu, itthu soovirikana. Mwa ntakiheryo, hiyo khanimmweetta nakoso okathi wa mithukumano, Empa ya Omwene hata naalaleeryaka. Nave khivanreerela owiiyerya anna ni arokora niiwananne ahu nakoso wala annivarela muteko. Akhala wira ookhala munna ori namuteko ahu, nihaana omuliva nihiku niiwananne ahu ni onvaha itthu sotheene sinivekeliwa ni nlamulo. Itthu iyo sinihela muhina omuliverya hospitaali ni omuliva esalaario okathi onkhuma awe ifeeriya. (1 Timótheyo 5:18; Yakobo 5:1-4) Nave akhala wira patarau ahu munna, nihilipeleleke wira onrowa onithokoreryaka mwa enamuna ya vameekhaaya. (aÉfeso 6:5-8) Nihaana ophiya okathi nivarihanne ahu ni ovara saana muteko ahu.—2 aTesalonika 3:10.

14. Nihinatthi ompaka nakoso ni munna wala murokora nihaana opaka exeeni?

14 Ankhi akhala wira nimmweetta nakoso ni munna aahiiso murokora? Nakoso owo pooti ohela muhina musurukhu munceene wala okophihana musurukhu. Akhala wira eyo enniiraneya, aakhala malakiheryo a mBiibiliyani akhanle ookhaliherya. Malakiheryo ene taala: Muhaana olepa itthu sotheene! Okathi profeta Yeremiya aathumme awe ematta, owo aahilepa ipaphelo piili ni aahaavekela anamoona waasinari. Moottharelana aahisuka oratteene idukumento iyo. (Yeremiya 32:9-12; nwehe-tho Maphattuwelo 23:16-20.) Atthu akina anuupuwela wira olepa epaphelo ontaphulela wira khanimmuroromela munna wala murokora owo. Masi eyo khahiyo ekeekhai. Maana olepa epaphelo onnikhaliherya osyaka onyakulihana ni ohiiwanana. Nihaana osuwela wira murettele mmulokoni ti wootepa otthuneya waavikana anakoso ahu.—1 aKorinto 6:1-8; Nwehe Enoota n.° 30.

OROROMELEYA NI ATTHU A MULAPONI

15. Yehova onoonela sai ohiroromeleya okathi oneettiwa nakoso?

15 Nihaana ororomeleya ni atthu otheene waahela muhina ale ahikhanle Anamoona a Yehova. Yehova onnivaha efaita ororomeleya wahu. Biibiliya onihimya so: “Mphimo wowotha onnananariha Apwiya: mweryo w’ekhweli t’unasiveliha”. (Miruku 11:1; 20:10, 23) Okathi aalempwa Biibiliya, atthu yaanirumeela ipalansa okathi wa nakoso. Masi alipa a nakoso akina yaaniwiiyerya makiliyenti aya arumeelaka ipalansa soohiloka ni yaanaaliviha musurukhu munceene yaavahaka mireerelo vakhaani. Nave olelo-va, atthu anceene animweetta nakoso anniwiiyerya makiliyenti aya. Masi muhiliyale wira Yehova khoturukeyale, nlelo khonsiveliwa ni onninyokha ipalansa sowootha.

16, 17. Inamuna xeeni sa ohiroromeleya ninreerela ahu osyaka?

16 Otheene ahu ninnikumanana mikhalelo sikhanle ooweehererya ororomeleya wahu ntoko naaphavelaka muteko, okathi ninlepa ahu idukumento ni okathi wa iporova oxikola. Atthu anceene anoona wira khahiyo vootthekeya wootha, ohimya itthu saarowa owiiriha atthu wuupuwelaka wira ele ninlavula ahu ekeekhai variki ehikhanle yeeyo ni otepiha itthu. Masi hiyo khannitikhina. Mwaha woowi Biibiliya aahihimya vahinatthi wira mahiku ookiserya yaamukhala atthu yaarowa ‘wisupuwelaka mmansaya pahi’ oophenta musurukhu ni oohittittimiha itthu sowaarya.—2 Timótheyo 3:1-5.

17 Okathi mukina pooti okhalaka ntoko wira atthu oohiroromeleya annipuha. (Esalimo 73:1-8) Mwaha wookhala mutthu oororomeleya, muKristau pooti opweteiwa musurukhu awe, oyeleela muteko, wala ohooniwa saana omutekoni. Masi hata vari siiso, ti vooloka okhala mutthu oororomeleya. Mwaha wa xeeni?

MAREELIHO ANIKHUMELELA MWAHA WA OROROMELEYA

18. Xeeni vari aya vooloka osuweliwa okhala mutthu oororomeleya?

18 Osuweliwa okhala mutthu oororomeleya ti wootepa otthuneya. Nave olelo-va, atthu oororomeleya khareere othowa mulaponi. Masi vanniweryaneya osuweliwa okhala mutthu oororomeleya. (Mikeya 7:2) Ekeekhai wira atthu akina pooti wootheyani aahiiso wooramusani mwaha wookhala mutthu oororomeleya. Masi okhala mutthu oororomeleya onoowiiriha atthu akina osiveliwa ni nyuwo ni woororomelani vanceene. Olumwenku wotheene, Anamoona a Yehova annisuweliwa okhala atthu oororomeleya. Nave mapatarau makina onnaasivela waavaha muteko Anamoona a Yehova mwaha woowi aasuwela wira atthu oororomeleya. Nto vaavo atthu akina aniyeleela aya muteko mwaha woohiroromeleya, Anamoona a Yehova annivikaniha ovara muteko aya.

Vaavo ninvara ahu saana muteko ahu ninninvuwiha Yehova

19. Yehova onoonela sai vaavo ninkhala ahu oororomeleya mwa inamuna sotheene?

19 Okhala mutthu oororomeleya mwa inamuna sotheene onninikhaliherya okhalana murima wooloka ni okhalana murettele. Niira siiso, nnookhala ntoko murummwa Paulo aalempe so: “Nimphavela wetta . . . [moororomeleya] mwa sothene”. (aHéberi 13:18) Nave etthu yootepa otthuneya okhala wira Tiithi ahu oophenta Yehova onimoona ni ohakalala vaavo onniweha awe nri ene atthu oororomeleya.—Musome Esalimo 15:1, 2; Miruku 22:1.