Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MURU 111

Arummwa Yaahinvekela Yesu Ethoonyeryo

Arummwa Yaahinvekela Yesu Ethoonyeryo

MATHEYO 24:3-51 MARKO 13:3-37 LUKA 21:7-38

  • AWIIXUTTI AXEXE YAAHIVEKELA ETHOONYERYO

  • WIIRANEYA WA IPROFESIA ESEEKULU YOOPACERYA NI MUHOOLO

  • NIHAANA OKHALA OOWEHAWEHA

Waari makaaripi wa Namanli, nto nihiku 11 na Nisani naahanle omala. Nave yaanimala mahiku a muteko wa Yesu valaponi. Masi, owo iira iixuttihaka mutemplo, nto ohiyu aahaana okhuma orowaka opuro aamanke awe ota wa epooma ele. Atthu ale yaaniphavela onwiriyana, nto awo “yanrowa vasisu mpani mwa Muluku, wira yamwiweke”. (Luka 21:37, 38) Vano mahiku awo yaahivira, nto Yesu iira okilaathale ene Omwaako Olivera ni arummwa awe axexe, Pedru, Andreya, Yakobo ni Yohani.

Arummwa ale axexe yaari ni Yesu mekhaya. Awo yaahixankiheya ni etemplo, okhala wira Yesu iira ohimyale ene vahinatthi wira khinaarowa okhala nluku vasulu va nikhwaaya. Nto yanuupuwela itthu sinceene. Maana Yesu iira aaloponle ene, oriki: “Mukhale òlikanene, okhala wira Mwana a mutthu onrwá okathi ohinùpuwelanyu”. (Luka 12:40) Yesu aahincererya olavulaka sa “nihiku Mwana a mutthu ontthunawe wisoniherya”. (Luka 17:30) Niireke masu ala a Yesu yaanivarihana ni etthu aahimmye awe sa ele yaarowa wiiraneya ni etemplo? Arummwa ale yaaniphavela osuwela. Awo yaahimukoha wira: “Munihimerye: itthu iya sinrowa okhumelela lini? Nave ethonyeryo y’orwa wanyu ni y’omala olumwenku t’ivi?”​—Matheyo 24:3.

Woonasa wene, yuupuwela wira onyaanyiwa wa etemplo waari vakhiviru. Nave-tho, yaahikoha okhala-vo wa Mwaana a mutthu. Waaniheryasa awo yaanuupuwela nlikanyiho Yesu aapanke awe na “mulopwana mmosá, ètthoko yosuwanyeya” yoowo aaronwe “elapo y’ottaiwene, wira aheliwe omwene, numalá ahokoloweke”. (Luka 19:11, 12) Woonasa wene, awo yaanikoha ele yaahela aya muhina ‘omala wa olumwenku’.

Yesu aahiwaakhula ohimyaka itthu saarowa wiiraneya ntoko ethoonyeryo yaarowa wooniherya omala wa makhalelo a aYuda ohela muhina onyaanyiwa wa etemplo. Masi Yesu aahihimya itthu sikina. Ethoonyeryo eyo, yaamwaakhaliherya maKristau a muhoolo osuwela akhala wira ari okathi wa ‘orwa’ wawe ni omala wa olumwenku.

Vaavo iyaakha saarowa aya oviraka, arummwa yaanoona wiiraneya wa eprofesia ya Yesu. Tthiri, itthu sinceene Yesu aahimmye awe vahinatthi, saaniiraneya nlelo ari ene akumi. Nto iyaakha 37 muhoolo mwaya, eyo piiyo, 70 EC, maKristau yaawo yailokihenrye ni yaari ooweha-weha khiyiiviwe okathi wa omala wa makhalelo a aYuda ni onyaanyiwa wa etemplo. Masi khahiyo wira itthu sotheene Yesu aahimmye awe vahinatthi sahiiraneya mwaakha wa 70 EC. Nto exeeni yaarowa wooniherya okhala-vo wawe Moomweneni? Waakhuliwa wa nikoho nla, Yesu aahaaleela arummwa awe.

Yesu aahihimya vahinatthi wira saamukhumelela “ikhotto ni soruma sa ikhotto”, nave “maloko makina anowana ni maloko mwakhw’aya, elapo enotuphela elapo ekina”. (Matheyo 24:6, 7) Nave-tho Yesu aahimmye wira “sinokhumelela itetere sulupale; mapuro manjene anorwela iretta n’itala”. (Luka 21:11) Nto, Yesu aahaalopola awiixutti awe, oriki: “Munovariwa, munolupatthiwa”. (Luka 21:12) Nave yaamukhumelela maprofeta oowootha, yaarowa waawoka atthu anceene. Ovirikanyiwa wa nlamulo waarowa wuncerereya ni ophenta wa atthu anceene wanvukuwa. Moottharelana, Yesu aahimmye wira: “Ehapar’ila yorera y’Omwene wa wirimu enolaleiwa mulaponi mothene wira maloko othene esuwele, yamini. Vano-nto olumwenk’ula omaleke”.​—Matheyo 24:14.

Ipantte sikina sa eprofesia ya Yesu sahiiraneya vahinatthi ni okathi wa onyaanyiwa wa Yerusalemu ni aRoma. Niireke Yesu aanuupuwela wiiraneya wuulupale muhoolo? Niireke munniwerya woona wira olelo-va enniiraneya eprofesia ya Yesu?

Etthu emosa Yesu aahenle awe muhina wa ethoonyeryo awe ya okhala-vo, waari okhumelela wa “mwikho mulupale wowuliha muru”. (Matheyo 24:15) Mwaakha wa 66 EC, waahikhumelela mwiikho muulupale woowuuliha muru, eyo piiyo, ‘anakhotto’ a oRoma, yaawo yaakunxe ipandera ni amuluku aya eethiru. ARoma yaahimurukurerya Yerusalemu ni yaahipacerya ohonona ixiri sa Yerusalemu. (Luka 21:20) Nto “mwikho mulupale wowuliha muru”, waahikhala opuro wahaareerela aya okhala. Opuro yoowo aYuda yoona aya okhala “nipuro nowarya”.

Nave Yesu aahihimya vahinatthi wira: “Okathi yowo, anokhala maxakha malupale, ehinákhumelele okhuma wopajeryani w’olumwenku mpakha vano, nnákhala ahinrowa-tho okhumelela”. Mwaakha wa 70 EC, aRoma yaahinyaanya muttetthe wa oYerusalemu. Onyaanyiwa iwe wa ‘epoma yowarya’ ya aYuda waahela muhina etemplo. Tthiri vaahooneya wira maxakha maalupale yaahikhumelela, maana atthu ikonto sinceene yaahiiviwa. (Matheyo 4:5; 24:21) Tthiri iwe waari onyaanyiwa wuulupale wa epooma ele ni opwetexiwa wa aYuda wahaatonko okhumelela. Nto eyo yaahimaliha etiini yaatthariwa ni aYuda okhuma iseekulu sinceene saavinre. Nave, wiiraneya wuulupale wa muhoolo wa eprofesia ya Yesu, onrowa okhala wootepa otakhala.

OROROMELEYA OKATHI WA MAHIKU YAAHIMMWALE VAHINATTHI

Yesu aahilavula ni arummwa awe voohimya sa ethoonyeryo ya okhala-vo wawe Moomweneni ni omala wa olumwenku waari ottaiwene. Vano, Yesu aahaalopola wira ahaatthareke “atthu òwìpaka Kristu walá maprofeta”. Yesu aahaaleela wira awo yaarowa ophavelaka ‘owototha hatá atthu òthanliwa’. (Matheyo 24:24) Masi atthu awo oothanliwa khiyaarowa owokiwa. MaKristau owootha yaarowa wooneyaka. Masi okhala-vo wa Kristu waarowa okhala woohooneya.

Ohimyaka maxakha maalupale yaarowa okhumelela wanikisa wa olumwenku ola, Yesu aahimmye wira: “Mahiku yawo, wamalakaru ohawa iwo, nsuwa nnottipha, mweri onohiya warya, itheneri sinomorasa wirimu: vano ikuru sa wirimu sinottikinyeya”. (Matheyo 24:29) Okathi arummwa awe yiiwale aya masu ala ooriipiha murima a Yesu, awo khiyaasuwela okathi yaarowa aya wiiraneya, masi yaanisuwela wira yaarowa okhala etthu yoowoopiha.

Itthu iya saarowa waavara sai apinaatamu? Yesu aahimmye so: “Vano atthu anrowa okhwa wova, elipelelaka sotakhala sinrowa okhumelela mulaponi mothene: mana ikuru sa wirimu sinottikinyeya”. (Luka 21:26) Tthiri, itthu Yesu aahimmye awe saarowa waaxankiha vanceene apinaatamu.

Moohakalala, Yesu aahaatthokiherya arummwa awe wira khahiyo atthu othene yaarowa oxankiheya okathi ‘Mwana a mutthu [aarowa awe] orwa mmekuni n’uwerya wawe n’uvuwa wawe wulupale’. (Matheyo 24:30) Yesu aahooniherya wira Muluku aarowa okhaliherya “mwaha w’atthu òthanliwa”. (Matheyo 24:22) Moota xeeni arummwa ale oororomeleya yaarowa aya woonelaka okathi saarowa aya okhumelela itthu Yesu aahimmye awe? Yesu aahaalipiha atthareli awe oriki: “Itthu iya sapajeryaka okhumelela, mulipihe murima, nvenxe muru, okhala wira wopoliwa wanyu ori vakhiviru”.​—Luka 21:28.

Atthareli a Yesu, yaawo yaarowa okhalaka okathi saarowa aya okhumelelaka itthu aahimmye awe vahinatthi, yaarowa osuwela sai wira wanikisa ori vakhiviru? Yesu aahipaka nlikanyiho na mwiri wa efiigu, oriki: “Mùpuweleke enixuttihaya murale. Iritta saya sapajeryaka ovaruwa n’uphuwela makukhu, munnisuwela wira eyita eri vakhiviru. Siso-tho, mònakaru sikhumelelaka itthu iya sothene, musuwele sana wira Mwana a mutthu ori vakhiviru, vamukhora. Kinolèlani ekhweli wira: itthu iya sothene sinimwiraneya, atthu a vano ehinatthi ovira”.​—Matheyo 24:32-34.

Nto, vaavo awiixutti yaarowa aya woonaka siiraneyaka itthu sinceene sa ethoonyeryo, yaahaana osuwela wira wanikisa ori vakhiviru. Vano, Yesu aahaavaha miruku awiixutti yaarowa okhalaka okathi owo wootepa otthuneya.

Yesu aahimmye so: “Vano nihiku walá okathi sinrowaya okhumelela itthu iya, khavo onsuwela: nnákhala malaikha a wirimu, nnákhala Mwana. Atithi pahi t’asuwenle. Vano orwa wa Mwana a mutthu onokhumelela volikana n’itthu sìraneiye mahiku a Nowé. Tthirí, mahiku awo, ehalaka orupa epula ya mutáseke, atthu yanilya, yaniwurya, yanithelana, mpakha nihiku Nowé nakenlyawe mukalawani. Awo khiyànyiherya etthu, mpakha ophiya epula ya mutáseke, khuwivakasa atthu othene. Vanimwiraneya siso-tho okathi onrwawe Mwana a mutthu”. (Matheyo 24:36-39) Itthu Yesu aahimmye awe saamulikana ni itthu saakhumelenle okathi wa Epula ya Mutaaseke yoowo aakhumelenle elapo yotheene.

Arummwa ale yanwiriyana Yesu Omwaako Olivera, yaahoona otthuneya waya okhala oowehaweha. Yesu aahimmye so: “Mwipasope, wira mirima sanyu sihilemeliwe ni sonanara ni sohapala ni sovelaveliha s’ekumi, ni wira nihiku nenlo nihotutuxeni, mana ninrowa wamorela, ntoko ntthavi, atthu othene ankhala mulaponi mothene. Vano mulipeleleke, muhirupé: mulompeke okathi t’ukathi, wira mphwanele otthyawa sothene sinrowa okhumelela ni wemela n’uroromela oholo wa Mwana a mutthu”.​—Luka 21:34-36.

Yesu aahilavula-tho wira itthu aahimmye awe vahinatthi, saamwiiraneya okathi munceene. Maana itthu Yesu aahimmye awe wira samukhumelela khisaarowa wiiraneya okathi vakhaani paahi, aahiiso okhumelela epooma ya oYerusalemu aahiiso nloko na aYuda paahi. Masi, saarowa waakhumelela “atthu othene ankhala mulaponi mothene”.

Yesu aahimmye wira awiixutti awe yaatthuneya okhala oolipelela, oowehaweha, ni oohirupa. Orumeelaka nlikanyiho nikina Yesu aahittittimiherya yoolopola awe, oriki: “Musuwele sana etthu ila: mwanene etthoko àsuwela okathi w’ohiyu onrwawe nawiye, khàrupa: khamuhiyererya aphakulaka exiri y’emp’awe. Tivó-nto, muhalé mulikannene, okhala wira Mwana a mutthu onimorwa okathi ohinùpuwelanyu”.​—Matheyo 24:43, 44.

Yesu aahaaleela awiixutti awe nthowa naya yaatthuneya aya okhalana moonelo wooloka. Yesu aahaaroromeliha wira okathi yaarowa aya wiiraneyaka eprofesia awe, aamukhumelela “murumeyi” oororomeleya ni oowehaweha. Yesu aahipaka nlikanyiho naakhalihenrye arummwa ale waakuva wiiwexexa, oriki: “Murumeyi òroromeleya ni ànkhili t’uvi? T’ule athanliwe ni pwiy’awe, wira awettiheke anamuteko akina, àkaweleke yolya okathi aya. Òreriwa murumeyi ule, onira pwiy’awe arwaka, anamphwanya avaraka muteko. Kinohimeryani ekhweli wira: mwanene owo ononvaha murumeyi uwo wettiherya muhakhu awe wothene”. Akhala wira “murumeyi” ole ampacerya waahasula anamuteko akhwaawe, pwiyawe “ononvaha opuro w’atakhali”, niire so, onoomuhukhumu vanceene.​—Matheyo 24:45-51; mulikanyihe ni Luka 12:45, 46.

Masi, Yesu khaaphavela ohimya wira atthareli awe akina yaarowa okhala ootakhala. Nto, etthu xeeni Yesu aaphavela awe owiixuttiha atthareli awe? Owo aaphavela owiixuttiha wira yaahaana okhala oowehaweha ni oovara muteko, ntoko aatthokihenrye awe nlikanyiho nikina.