Geeshsha Maxaafay yootiyobaa

 Daaneeli laappunttanne usuppuntta xeetu layttaa K.K deꞌida hananabaa yootiya erettida Ayhuda asa. Xoossay I aymuwa birshshanaadan, sinttappe hananabata ajjuutan beꞌanaadaaninne Geeshsha Maxaafan Daaneela maxaafaa geetettiyagaa xaafanaadan oottiis.—Daaneela 1:17; 2:19.

Daaneeli oonee?

 Daaneeli Yerusalaame katamaynne Ayhudatu beeta maqidasee deꞌiyo Yihudaa kawotettaa haaruwan dicciis. Baabiloone kawoy Naabukadanaxoori, 617 K.K. Yerusalaame katamaa oyqqiis, qassi he “biittan de7iya” erettida asata omooddidi Baabiloone efiis. (2 Kawotu Maxaafaa 24:15; Daaneela 1:1) Daaneelikka omoodettidi biis, he wode I yelaga gidennan aggenna.

 Daaneelanne hara amarida yelagata (Sidiraaqa, Misaaqanne Abddanaaga gujjin) kawotettaa oosuwara gayttidaagan dumma loohissuwa loohissanawu Baabiloone kawo keetti efiidosona. Daaneelinne A heezzu laggeti ammanettidi deꞌennaadan kawo keettaa halaqati wolqqanttikkonne, eti bantta Xoossaa Yihoowawu ammanettidi deꞌidosona. (Daaneela 1:3-8) Eti heezzu layttawu loohi simmin, Kawuwa Naabukadanaxoori eta eraanne akeekaa gishshawu eta sabbiis; qassi “kawotettan de7iya shareechchotuppenne murunniyaageetu ubbaappe eti tammu kushe aadhdhidi” beettidoogaa yootiis. Daaneelinne A laggeti kawo keettan oottanaadan I sunttiis.—Daaneela 1:18-20.

 Tamman qoodettiya layttati aadhdhi simmin, Daaneeli kawo keetti xeegettiis; he wode awu layttay 90 heera gidennan aggenna. He wode Baabiloone biittaa haariya Belshshaaxaara giyo kawoy godaa bolli kushiyan xaafettida xuurabaa birshshanaadan Daaneela oychchiis. Daaneeli he xaafettidabaa birshshettaa eranaadan Yihooway maaddin, Meedoonatinne Parsseti Baabilooneta xoonanaagaa qonccissiis. He qammi Baabiloone katamay oyqettiis.—Daaneela 5:1, 13-31.

 Meedoonatinne Parsseti Baabiloone haariyo wode, Daaneeli kawotettan xoqqa maatay deꞌiyo asa gididi sunttettiis, qassi Kawuwa Daariyoosi awu hegaappekka aadhdhiya maataa immanawu koyiis. (Daaneela 6:1-3) Sunttati qanaatidi Daaneela gaammotu ollan olidi woranawu maqettikkonne, Yihooway A ashshiis. (Daaneela 6:4-23) Daaneeli hayqqanawu matido heeran, kiitanchchay awu qonccidi, I “Xoossai keehi siiqido” asa gidiyogaa naaꞌꞌutoo yootiis.—Daaneela 10:11, 19.

 Daaneela: Ba Deꞌo Laytta Ubban Mintti Ammaniis giya, he hanotata loytti qonccissiya naaꞌꞌu shaahoy deꞌiyo diraamaa beꞌa.