Haattan Muukettiyogee Aybee?
Geeshsha Maxaafay yootiyobaa
Haattan muukettiyogee a issi uri muleera haatta giddo gelidi kiyiyogaa qonccissees. Haattan muukettida daro asatubaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Oosuwa 2:41) Hegeetuppe issoy Yorddaanoosa Shaafan haattan muukettida Yesuusabaa yootiya taarikiya. (Maatiyosa 3:13, 16) Hegaappe amarida layttatuppe simmin, Toophphiya biittaa bitanee I manddariiddi deꞌiyo ogiya matan ‘haattay deꞌiyosan’ muukettiis.—Oosuwa 8:36-40.
Yesuusi issi uri bana kaalliyagaa gidanawu koyikko haattan muukettana koshshiyogaa tamaarissiis. (Maatiyosa 28:19, 20) Kiitettida Pheexiroosikka hegaa qonccissiis.—1 PHeexiroosa 3:21.
Ha huuphe yohuwan
Gacino naata haattan muukiyoogaabaa woy kiristtina denddiyogaabaa Geeshsha Maxaafay woygii?
Aawaa, Naꞌaanne geeshsha ayyaanaa sunttan haattan muukettiyogaa giyogee woygiyogee?
Haattan muukettiyogaabaa qonccissiya Geeshsha Maxaafan odettida hara taariketa
Kiristtaaneti haattan muukettiyogaabaa xeelliyagan asay qoppiyo bala qofaa
Haattan muukettiyogaa giyogee woygiyogee?
Haattan muukettiyogaa giyogee issi uri ba nagaran zilꞌꞌettidi laamettiyogaanne Xoossaa sheniya polanawu qaala gelidoogaa asaa ubbaa sinttan bessiyo ogiya. Hegee ba deꞌo layttaa ubban Xoossaynne Yesuusi koyiyo ogiyan deꞌiyogaakka gujjees. Haattan muukettidaageeti hegaappe simmin merina deꞌuwawu efiyo ogiyan hemettiyogaa doommoosona.
Haatta giddon muukettiyogee izaawu ba deꞌuwan laamettanawu koyiyogaa qonccissiya loꞌꞌo malaata. Aybissi? Geeshsha Maxaafay muukettiyogaa moogettiyogaara geeddarssees. (Roome 6:4; Qolasiyaasa 2:12) Issi uri haattan muukettiyogee ba kase deꞌuwawu hayqqidoogaa bessees. Qassi haattappe kiyiyogee, Kiristtaane gididi bana Xoossawu sheedhdhidi ooratta deꞌuwa deꞌiyogaa doommidoogaa bessiyaba.
Gacino naata haattan muukiyoogaabaa woy kiristtina denddiyogaabaa Geeshsha Maxaafay woygii?
Geeshsha Maxaafay “kiristtina denddiyogaabaa” b yootenna. Gacino naati haattan muukettana bessiyogaa qonccissiya qofaykka Geeshsha Maxaafan baawa.
Gacino naata haattan muukkiyogee Geeshsha Maxaafaara maayettennaba. Issi uri haattan muukettanaappe kase oottana bessiyo issi issibati deꞌiyogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Leemisuwawu, he izaawu guuxxiis giikko, Xoossaa Qaalaa baaso timirtteta akeekanaanne he tamaaridobaara maayettiya ogiyan deꞌana bessees. I ba nagaran zilꞌꞌettidi laamettana bessees. Qassi I ba deꞌuwa Xoossawu sheedhdhidoogaa woosan qonccissana bessees. (Oosuwa 2:38, 41; 8:12) Hegaa malabata qassi gacino naati oottana danddayokkona.
Aawaa, Naꞌaanne geeshsha ayyaanaa sunttan haattan muukettiyogaa giyogee woygiyogee?
Yesuusi bana kaalliyageetussi hagaadan giis: “Asaa tana kaallanaadan tamaarissidi, Aawaa sunttan, Naꞌaa sunttaaninne geeshsha ayyaanaa sunttan eta haattan muukkitenne taani inttena azazido ubbabaa naaganaadan eta tamaarissite.” (Maatiyosa 28:19, 20) “Sunttan” giyogee, haattan muukettiya issi uri Aawawu, Naꞌawunne Xoossaa geeshshaa ayyaanawu deꞌiya maataanne sohuwa akeekana koshshees giyogaa. Leemisuwawu, wobbe gididi yelettida issi bitaniyawu Pheexiroosi hagaadan giis: “Naazireete Yesuus Kiristtoosa sunttan hemetta!” (Oosuwa 3:6) Pheexiroosi gaanawu koyidobay qoncce; Kiristtoosa wolqqaabaanne he bitaniya pattiyo wolqqaa Kiristtoosi awu immidoogaa I akeekiisinne eriis giyoga.
“Aawaa” giyagee Xoossaa Yihoowa c bessees. Yihooway Medhdhidaagaa, Deꞌuwa Immidaagaa, qassi Ubbaa Danddayiya Xoossaa gidiyo gishshawu, awu kumetta maatay deꞌees.—Doomettaabaa 17:1; Ajjuutaa 4:11.
“Naꞌaa” giyagee nu gishshawu ba deꞌuwa wozo oottidi immida Yesuus Kiristtoosa bessees. (Roome 6:23) Xoossay asaa naatussi halchchidobaara gayttidaagan Yesuusi oottiyobaa nuuni akeekananne nashshana xayikko, atotettaa demmana danddayokko.—Yohaannisa 14:6; 20:31; Oosuwa 4:8-12.
‘Geeshsha ayyaanay’ Xoossay issibaa oottanawu goꞌettiyo A wolqqa. d Xoossay medhdhanawu, deꞌuwa immanawu, ba erissidobaa yootiyageetussinne haraatussi ba kiitaa gattanawu, qassi A sheniya polanawu maaddiya wolqqaa etawu immanawu ba geeshsha ayyaanaa goꞌettees. (Doomettaabaa 1:2; Iyyooba 33:4; Roome 15:18, 19) Xoossay, Geeshsha Maxaafaa xaafidaageeti ba qofaa xaafanaadan eta denttettanawukka ba geeshsha ayyaanaa goꞌettiis.—2 PHeexiroosa 1:21.
Issi uri zaarettidi haattan muukettikko nagaraa gidii?
Ba haymaanootiya laammanawu koyiya daro asay deꞌees. Shin eti bantta kase haymaanootiyan deꞌiyo wodiyan haattan muukettidaba gidikko shin? Eti zaarettidi haattan muukettikko etawu nagaraa gidii? Issooti issooti Efisoona 4:5n, “issi Godai, issi ammanoinne issi xinqqatee de7ees” giya qofaa baaso oottidi “ee” goosona. Shin ha xiqisee issi uri zaarettidi haattan muukettana danddayenna giyogaa qonccissenna. Hegaadan giyoy aybissee?
Yuushuwan deꞌiya qofa. Efisoona 4:5 xiqisee yuushuwan deꞌiya qofay bessiyogaadan, he sohuwan Phawuloosi Kiristtaaneti haymaanootiyanne ammanuwa issippetettaa naagana koshshiyo gaasuwa qonccissiiddi deꞌees. (Efisoona 4:1-3, 16) Hegaa mala issippetettay deꞌana danddayiyoy, eti issi Godaa, hegeekka Yesuusi Kiristtoos kaalliyo wode; issi ammanuwa, hegeekka Geeshsha Maxaafaa timirttiya akeekiyo wode; qassi Geeshsha Maxaafay yootiyogaadan haattan muukettiyo wode xalaalaana.
Kiitettida Phawuloosi haattan kase muukettida issooti issooti zaarettidi muukettanaadan minttettiis. Hegawu gaasoy eti Kiristtoosa timirttiya kumetta hanotan akeekennan kase haattan muukettido gishshataassa.—Oosuwa 19:1-5.
Haattan muukettiyogaa xeelliyagan likke xeela. Issi uri Xoossay koyiyogaadan haattan muukettanawu suure gidida Geeshsha Maxaafaa tumaa erana bessees. (1 Ximootiyoosa 2:3, 4) Geeshsha Maxaafaara maayettenna haymaanoote timirtteta tamaaridi issi uri haattan muukettikko, Xoossay hegaa ekkenna. (Yohaannisa 4:23, 24) He bitanee loꞌꞌobaa qoppidi hegaa oottidaba gidikkokka, I ‘Xoossaa geeshshi eribeenna.’ (Roome 10:2) Xoossaa sinttan nashettanawu, he uri Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaarana, tamaaridobaa oosuwan peeshshana, ba deꞌuwa Xoossawu sheedhdhana, qassi zaarettidi haattan muukettana bessees. Hegaa mala hanotan issi uri zaarettidi haattan muukettiyogee awu nagaraa gidenna. Ubbaa I oottana bessiyo likkebaa oottiis.
Haattan muukettiyogaabaa qonccissiya Geeshsha Maxaafan odettida hara taariketa
Kiristtaaneti haattan muukettiyo ogiyappe dumma birshshettay deꞌiyo ogiyan haattan muukettida haraati deꞌiyogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Amarida leemisota beꞌa.
Haattan muukkiya Yohaannisi oottidoba. e Ayhudatanne Ayhudattettawu laamettidaageeta Muuse higgiya, hegeekka Xoossay Israaꞌeelatussi immido higgiya bolli oottido nagaran zilꞌꞌettidi laamettidogaa bessanawu koyidaageeta Yohaannisi haattan muukkiis. Yohaannisi eta haattan muukkidoogee, Naazireete asa gidida, Masee Yesuusa asay eranaadaaninne ammanaadan maaddiis.—Luqaasa 1:13-17; 3:2, 3; Oosuwa 19:4.
Yesuusi haattan muukkidooga. Yesuusi Yohaannisa kushiyan haattan muukettido gaasoy haraagaappe keehi dummatees. Yesuusi wottiyobi baynna asa, qassi nagara ootti erenna. (1 PHeexiroosa 2:21, 22) Yaatiyo gishshawu, I haattan muukettidoy nagaraappe simmanawu, woy ‘loꞌꞌo kahay’ awu deꞌanaadan oottanawu gidenna. (1 PHeexiroosa 3:21) I muukettido gaasoy Masiya woykko Kiristtoosa gididi poliyo Xoossaa sheniyawu ba dosan bana sheedhdhanaassa. Hegee I nu gishshawu ba deꞌuwa aatti immiyogaakka gujjees.—Ibraawe 10:7-10.
Geeshsha ayyaanan muukettiyogaa. Haattan muukkiya Yohaannisikka Yesuusikka geeshsha ayyaanan muukettiyogaabaa qonccissidosona. (Maatiyosa 3:11; Luqaasa 3:16; Oosuwa 1:1-5) Hegee Geeshsha ayyaana sunttan muukettiyogaappe dummatees. (Maatiyosa 28:19) Hegaadan giyoy aybissee?
Yesuusa kaalliyaageetuppe Geeshsha ayyaanan muukettidaageeti amaridaageetu xalaala. Eti Geeshsha ayyaanan tiyettidoy saluwan Kiristtoosaara kawonne qeese gididi saꞌaa bolli haggaazanawu doorettido gishshaassa. f (1 PHeexiroosa 1:3, 4; Ajjuutaa 5:9, 10) Eti Gannate gidana saꞌan merinawu deꞌiyo hidootay deꞌiyo, daro miilooniyan qoodettiya Yesuusa kaalliyaageeta haarana.—Maatiyosa 5:5; Luqaasa 23:43.
Kiristtoos Yesuusaninne A hayquwa giddo muukettiyogaa. Geeshsha ayyaanan muukettidaageeti ‘Kiristtoos Yesuusa giddonkka muukettidosona.’ (Roome 6:3) Yaatiyo gishshawu, hegaa muukettiyageeti Yesuusaara saluwan haarana A kaalliya tiyettidaageeta. Yesuusa giddon eti muukettiyogan tiyettida A galchchaa yaraa gidoosona. I huuphe, qassi eti bolla.—1 Qoronttoosa 12:12, 13, 27; Qolasiyaasa 1:18.
Tiyettida Kiristtaaneti ‘Yesuusa hayquwa giddonkka muukettidosona.’ (Roome 6:3, 4) Eti Yesuusa leemisuwa kaallidi, Xoossawu ammanettanawu bantta goꞌꞌaa aggi bayoosona, qassi Yesuusaagaadan etikka ha saꞌan merinawu deꞌanaagaa eroosona. Eti saluwan ayyaana meretaa gidanawu hayquwapp denddiyo wode, leemiso hanotan eti muukettidoogee muleera polettees.—Roome 6:5; 1 Qoronttoosa 15:42-44.
Taman muukettiyogaa. Haattan muukkiya Yohaannisi bana ezggiyageetussi hagaadan giis: “[Yesuusi] inttena geeshsha ayyaanaaninne taman hegaadan oottana. A kushiyan kattaa suraggiyobay deꞌees; I kattaa qoxxiyo ba awudiya muleera geeshshidi, gisttiya gootaran qolana, shin dalaa toꞌenna taman xuuggana.” (Maatiyosa 3:11, 12) Taman muukkiyogaanne geeshsha ayyaanan muukkiyogaa giddon gita dummatettay deꞌiyogaa akeeka. Yohaannisi ha leemisuwan yootanawu koyido qofay aybee?
Gisttiyan leemisettidaageeti Yesuusa siyiyanne awu azazettiyageeta bessees. He asati geeshsha ayyanan muukettana danddayosona. Dalan leemisettidaageeti Yesuusa siyennaageeta bessees. Eta wurssettay taman muukettiyogaa, hegaa giyogee eti merinawu xayana giyoga.—Maatiyosa 3:7-12; Luqaasa 3:16, 17.
a Vaynes Komplete Ekspozatory Dikshinery of Old end Niw Testiment Words giyo maxaafay yootiyogaadan, “Muukettiyogaa” geetetti birshshettida Giriiketto qaalay “haatta giddo muleera geliyogaa, haattan muleera kamettiyogaa, qassi hegaappe simmin haatta giddoppe kiyiyogaa” bessees.
b “Kiristtina denddiyogaa” giyogee issi issi woosa keettatun gacino naatussi suntta kessiyogaa, qassi hegaappe simmin A huuphiyan haattaa caccafiyogan woy gussiyogan muukkiyogaa qonccissees.
c Yihoowa giyogee Xoossawu buzo sunttaa. (Mazamure 83:18, NW) “Yihooway Oonee?” giya huuphe yohuwa xeella.
d “Geeshsha Ayyaanay Aybee?” giya huuphe yohuwa xeella.
e “Xammaqiya Yohaannisi Oonee?” giya huuphe yohuwa xeella.
f “Saluwaa Biyaageeti Oonee?” giya huuphe yohuwa xeella.
g Geeshsha Maxaafay “muukkiyogaa” giyo qaalaa so giddo issi issi miishshata geeshshanawu oottiyobaarakka gattidi qonccissees. (Marqqoosa 7:4; Ibraawe 9:10) Hegee Yesuusinne A kaalliyageeti haatta giddo muleera gelidi muukettido ogiyappe dummatees.