•  Taani bollaa minttettiyaabaa oottana koshshiyoy aybissee?

•  Bollaa minttettiyaabaa oottennaadan tana diggiyaabay aybee?

•  Payyatettaa naaganawu taani bollaa minttettiyaabaa oottana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

•  Bessiyaagaadan xeella

•  Ne laggeti woygiyoonaa?

 Issi issi biittan yelaga naati keehi guutta wodiyawu bollaa minttettiyaabaa oottoosona; qassi hegee eta payyatettaa qohiyaabaa kaalettana danddayees. Geeshsha Maxaafay ‘bollaa minttiyoogee guuttaa goꞌꞌees’ giyoy hegaassa. (1 Ximootiyoosa 4:8) Kaallidi deꞌiyaabata akeeka:

•   Bollaa minttettiyaabaa oottiyoogee neeyyo loꞌꞌo xeelay deꞌanaadan oottana danddayees. Ispporttiyaa oottiyoogee neeni pashkki gaanaadaaninne ufayttanaadan oottiya, inddorfins geetettiya kemikaaliyaa ne guuggee pulttissanaadan oottees. Issooti issooti bollaa minttettiyaabaa unꞌꞌettennaadan oottiya xale goosona.

   “Taani guuran woxxiyaaba gidikko, kumetta gallassay murutanne ufayssiyaagaa gidees. Woxxiyoogee taani pashkki gaanaadan oottees.”—Rejiino.

•   Ispporttiyaa oottiyoogee ne bollay loꞌꞌanaadan maaddana danddayees. Bessiyaagaadan ispporttiyaa oottiyoogee neeni mino, giiganne yayyennaagaa gidanaadan maaddees.

   “Taani tammutoo puulaappiyaa oottidoogan keehi ufayttaas, issi layttappe kase issitookka oottana danddayikke shin! Ubbaappe aaruwan taani ta bollaa loyttada naagaydda deꞌiyoogaa erays.”—Oliiviyo.

•   Ispportte neeni daro layttaa deꞌanaadan oottana danddayees. Ispporttiyaa oottiyoogee bollaa giddon suuttay yuuyyiyoogawu, qassi goofiniyaanne shemppiyo bollatuyyo maaddees. Eeroobike ispporttee daro attumaageetanne maccaageeta hayquwawu kaalettiya wozanaa harggiyaappe naagettanaadankka maaddana danddayees.

   “Nuuni payyatettawu ispporttiyaa oottiyo meezee deꞌiyoogee nuna medhdhidaagee immido nu bollaa nashshiyoogaa bessiyaabaa.”—Jeessiko.

 Qoppana koshshiyaabaa: Ispporttiyaa oottiyoogee sinttappekka payyatettawu maaddiyaaba, qassi haꞌꞌikka ufayssiyaaba gidana danddayees. Tooniyo geetettiya issi yelaga maccaasiyaa hagaadan gaasu, “Neeni, ‘Taani woxxennan aggarkkinaasha,’ mule gaakka. Taani gaasuwaa aggabayada ispporttiyaa oottiyo wode mule zilꞌꞌettikke.”

 Kaallidi deꞌiyaabati xubbana danddayiyaabata:

•   Koshshaa xayiyoogaa. “Asay yelagatettan deꞌiyo wode aybinne metennabadan qoppiyaaba tawu milatees. Ooninne ‘taani issi wode harggana’ giidi qoppenna. Payyatettay baynnay cima asa xalla gaada qoppaasa.”—Soofiyo.

•   Wodiyaa xayiyoogaa. “Tawu oosoy dariyo gishshawu, loꞌꞌo qumawunne xiskkuwawu wodiyaa bazzays, shin bollaa minttettiyaaba oottanawu darotoo metootays.”—Kilaariso.

•   Jiminaazimiyawu qanxxiyo miishshaa xayiyoogaa. “Payyatettaa naagiyoogee keehi alꞌꞌo gidiis; neeni jiime keettaa baada oottanawu koyikko miishshaa qanxxana koshshees!”—Jiino.

 Qoppana koshshiyaabaa:

 Bollaa minttiyaabaa oottennaadan nena xubbiya waannabay aybee? He xubbiyaabaa xoonanawu issi issibaa oottanawu koshshees; wurssetta ayfiyaa beꞌiyo wode hegaadan oottiyoogee bessiyaaba.

 Amarida qofaa beꞌa:

•   Ne payyatettaa naagiyo aawatettay neegaa.—Galaatiyaa 6:5.

•   Gaasoyiyoogaa agga. (Eranchchaa 11:4) Leemisuwawu, bollaa minttettiyaabaa oottanawu jiime keetti baana koshshenna. Neeni dosiyo issi ispporttiyaa oottiyoogaa meeze ootta.

•   Dumma dumma qofaa demmanawu, bollaa minttiyaabawu harati ay oottiyaakko oychcha.—Leemiso 20:18.

•   Hanno hanno oottana gaada prograamiyaa kessa. Ubbatoo oottanawu nena denttettanaadan halchcha, qassi oottidobaa xaafa oyqqa.—Leemiso 21:5.

•   Nenaara oottiya ura koya. Issi uri ubbatoo nenaara oottiyaaba gidikko, neeni aggennaadan nena minttettananne maaddana danddayees.—Eranchchaa 4:9, 10.

•   Xubbiyaabati merettana danddayiyoogaa akeeka, qassi xubbiyaabay gayttikko hidoota qanxxoppa.—Leemiso 24:10.

 Attumaageetinne maccaageeti ubbaykka “kiphatanchchaa” gidanaadan Geeshsha Maxaafay yootees. (1 Ximootiyoosa 3:2, 11) Yaatiyo gishshawu, ispporttiyaa bessiyaagaadan xeella. Bessiyaagaappe aaruwaa oottiya asati darotoo aybanne goꞌettokkona. Juuliyo geetettiya issi yelaga maccaasiya hagaadan gaasu, “Issi uri ba bollaa minttiyaaba gidikkonne eri baynnaagaa gidikko he uri puulanchcha gidenna.”

 Ne bollawu maaddiyaagaappe aaruwan oottanaadan denttettiyaa zoriyaappe naagetta. Hegaa mala zoree nena asatettan keehi qohananne ne deꞌuwan keehi koshshiyaaban neeni xeela wottennaadan diggana danddayees.—Piliphphisiyuusa 1:10, NW.

 Hegaa bollikka, ispporttiyaa oottanaadan minttettiya zoree nena hidootaa qanxxissana danddayees. Veero geetettiya yelaga maccaasiyaa hagaadan gaasu: “Daro yelaga macca naati etadan hananawu koyiyo asatu misiliyaa shiishshoosona; qassi ispporttiyaa oottanawu koyenna wodiyan he misileta beꞌoosona. SHin eti banttana he asatuura geeddarssidi hidootaa qanxxidosona. Qottaa gidennan payyatettaa loyttanawu halchchiyoogee aybippenne keha.”