1, 2. (a) Asay cimiyo wode laamettiyaabay aybee? (b) Beni wode Xoossau yayyiya asati cimido wodiyan waanidi ufayttana danddayidonaa?

 ASAY cimiyo wode daroban laamettees. Cimatettay wolqqay wuranaadan oottees. Heregan nu meraa beꞌiyo wode meray laamettidoogaa, huuphee puulummidoogaa, ubba boꞌꞌatidoogaa akeekoos. Issi issibaa dogana danddayoos. Naati ekkidi woy gelidi yeliyo wode, ooratta dabbotay merettees. Issoti issoti oosuwaappe xurataa kiyiyo wode, kase eti meezetidobay laamettees.

² Layttay keehi sugiyo wode darobay metana danddayees. (Eranchchaa 12:1-8) SHin beni wode deꞌida Xoossaa ashkkaratubaa qoppite. Eti wurssettan hayqqidaba gidikkonne, cimido wodiyan keehi ufayttanaadan oottida aadhida eratettaanne akeekaa demmidosona. (Doomettaabaa 25:8; 35:29; Iyyooba 12:12; 42:17) Layttan sugido wodiyan eti waanidi ufayttana danddayidonaa? Nuuni ha wodiyan Geeshsha Maxaafaappe nabbabiyo baaso siraataara moggiya ogiyan deꞌido gishshataassa.—Mazamure 119:105; 2 Ximootiyoosa 3:16, 17.

3. Kiitettida PHauloosi cima attumaasaanne cima maccaasaa woygidi zoridee?

³ Kiitettida PHauloosi Tiituyyo xaafido dabddaabbiyan cimidaageetuyyo loꞌꞌo zoriyaa yootiis. I hagaadan giis: “Cima attumaasai ammanuwan, siiquwaaninne danddayan mino gidanaadan, qassi mattottennaagaa, woppu giidaagaanne banakka naagiyaagaa gidanaadan zora. Hegaadankka cima maccaasai geeshsha de7o de7iya maccaasatudan haniyaagaa, zigirennaagaa,  woine eessassi haarettennaagaanne lo77obaa tamaarissiyaagaa gidanau bessees.” (Tiitu 2:2, 3) Ha zoriyaa kaalliyoogee cimiyo wode gakkiya metuwaa danddayanau maaddana danddayees.

4, 5. Yelida daroti bantta naati sooppe kiyiyo wode waaniyoonaa, issoti issoti he ooratta hanotaa waatidi danddayidonaa?

⁴ Issi issibay laamettiyo wode oorattabaa meezetana koshshees. Hegee, naati gitaa gididi sooppe kiyiyo wodenne aqo oyqqiyo wode loytti akeekiyooba. Yelida daroti cimidoogaa he wode akeekoosona. Yelidaageeti naati gitatiyo wode ufayttiyaaba gidikkokka, naati banttana danddayidi deꞌanaadan koshshiya ubbabaa oottidooshsha giidi darotoo hirggoosona. Naati etaara issippe deꞌenna gishshau, yelidaageeti laamotana danddayoosona.

⁵ Naati banttana danddayidi sooppe kiyi simminkka, yelidaageeti naatuyyo qoppiyoogee erettidaagaa. Issi aayyiyaa, “Darotoo, eti loꞌꞌo deꞌiyoogaa etappe siyiyoogee tana ufayssees” yaagaasu. Issi aaway qassi hagaadan giis: “Nu naꞌiyaa sooppe kiyido wode, keehi azzanida. Nuuni ubbabaa issippe oottiyo gishshau, a baynnaagee nuuni keehi boorasanaadan oottiis.” Eti bantta naati son baynna hanotaa waati danddayidonaa? Daro baggi, eti hara asatuyyo qoppiyoogaaninne eta maaddiyoogan danddayidosona.

6. So asay issoy issuwaara deꞌiya dabbotaa bessiyaagaadan xeellanau maaddiyaabi aybee?

⁶ Naati aqo oyqqiyo wode, yelidaageetu aawatettay laamettees. Doomettaabaa 2:24y, “Asi ba aawaanne ba aayyiyo aggi bayidi, ba machcheera issippe de7ees; eti naa77ai issi asho gidoosona” yaagees. Huuphe gidiyoogaunne loꞌꞌo maarau Xoossay yootidobaa akeekiyoogee, yelidaageeti bessiyaabaa oottanaadan maaddees.—1 Qoronttoosa 11:3; 14:33, 40.

7. Naati azinaa gelidi sooppe kiyido issi aaway oottido loꞌꞌobay aybee?

 ⁷ Issi azinaynne machiyaa naaꞌꞌu macca naati azinaa gelidi sooppe kiyi simmin, keehi boorasidosona. Koyro, naatu aaway ba bollotussi lancciis. SHin huuphe gidiyoogaara gayttida baaso siraataa wotti dentti qoppidi, ba naatu azinati bantta soo asau aawatettay deꞌiyoogeeta gidiyoogaa akeekiis. Yaatiyo gishshau, ba naati zoriyaa oychiyo wode, eta azinatu qofaa naata oychees; yaatidi bau danddayettida keenan eta maaddees. A bolloti a haꞌꞌi laggedan xeelloosona; qassi i zoriyo wode ufayttidi siyoosona.

8, 9. Naati gitaa gididi sooppe kiyiyo wode yelida issoti issoti he hanotaa maayidoy ayba ogiyaanee?

⁸ Mata wode aqo oyqqidaageeti, Geeshsha Maxaafaa wogaa kanttibeennaba gidikkonne, yelidaageeti loꞌꞌo giidi qoppiyoobaa polennan aggikko shin? Aqo oyqqida naati deꞌiyo issi azinaynne machiyaa, “Eti ubbatoo Yihoowa qofaa akeekanaadan maaddoos; nuuni eti kuuyidobaa maayana xayikkonne, eti giyoobaa siyidi eta maaddoosinne minttettoos” yaagidosona.

⁹ Isiyan issi issi biittan, attuma naati banttana danddayidi sooppe kiyiyo wode, issi issi aayeti he hanotaa maayanau metootoosona. SHin, huuphe gidiyoogaaranne Kiristtaaneti kaalliyo maaraara gayttidabaa eti bonchiyaaba gidikko, bantta naatu machotuura ooyettokkona. Issi Kiristtaane maccaasiyaa ba attuma naati sooppe kiyidi biidoogee “gujji gujji ufayttanaadan oottidaba” gidiyoogaa yootaasu. Eti bantta ooratta keettaa ayssiyoogaa beꞌiyoogee o ufayssees. Hegee qassi, anne i azinay cimiyo wode aawatettay etau darennaadan maaddiis.

10, 11. Layttay sugiyo wode pire gidiya hanotaappe asay naagettanaadan maaddiya Geeshsha Maxaafaa zoree awugee?

¹⁰ Asau layttay sugiyo wode darobay laamettees. Issi  issi attuma asay yelaga milatanau dumma hanotan maayees. Kushe qitay yiyoogaa aggiyo wode, issi issibay laamettiyoogee daro macca asaa hirggissees. Azzanttiyaabay, layttay sugido issi issi asati yelaga naata lambbeechiyoogan bantta aqo laggeti yiillotanaadaaninne qanaatanaadan oottoosona. SHin Xoossaa yayyiya cima attuma asati loꞌꞌo “wozanaa qofai” deꞌiyoogeeta; giishin iita amuwaa kaallennaageeta. (1 PHeexiroosa 4:7) Hegaadankka, gastta macca asati bantta azinata siiqiyoogaaninne Yihoowa ufayssanau koyiyoogan bantta aqo deꞌuwaa minttiyaabaa oottoosona.

¹¹ ‘Ba deꞌo laytta ubban loꞌꞌobaappe attin, iitabaa oottukku’ giidi i azinay nashshiyo ‘wozannaama macheebaa,’ Kawuwaa Limuꞌeeli ayyaanay denttettin xaafiis. Kiristtaane azinay ba macheessi layttay sugiyo wode, unꞌꞌissiya hanotaara a baaxetiyoogaa akeekees. Siiqoy denttettin i ‘o galatees.’—Leemiso 31:10, 12, 28.

12. Layttay sugiyo wode azinaynne machiyaa issoy issuwaara ulottana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

 ¹² Naata dichanau bichaariyo wodetun, naatussi koshshiyaabaa kunttanau intte buzo koshshaa aggi bayana danddayeeta. Naati banttana danddayidi sooppe kiyi simmin, intte aqo deꞌuwaa minttanau wodiyaa demmeeta. Issi azinay, “Ta macca naati sooppe kiyi simmin, taani ta macheera wotta yeggada erettiyoogaa doommaas” yaagiis. Hara azinay qassi, “Nuuni issoy issuwaa payyatettau qoppoosinne bollaa minttettana koshshiyoogaa issoy issuwaa hassayissoos” yaagiis. Yaatiyo gishshau, inne a keettayiyaa boorasenna mala, gubaaꞌiyan deꞌiya harata imatuwaa mokkoosona. Ee, haratuyyo qoppiyoogee anjjuwaa demissees. Hegaa bollikka, hegee Yihoowa ufayssees.—Piliphphisiyuusa 2:4; Ibraawe 13:2, 16.

13. Azinaynne machiyaa cimiyo wode qoncce gidida hanotan haasayiyoogee ay keenaa maaddii?

¹³ Aqo laggiyaara haasayennaadan oottiyaabay merettanaadan oottana bessenna. Issoy issuwaara qoncce gidida ogiyan haasayite. (Leemiso 17:27) Issi azinay, “Nuuni issoy issuwau koshshiyaabaa kunttiyoogaaninne qoppiyoogan nu dabbotaa minttida” yaagiis. A machiyaakka, “Nuuni cimiyo wode, issippe shayiyaa uyiyoogan, haasayiyoogaaninne issoy issuwaara hashetiyoogan ufayttoos” yaagaasu. Intte issoy issuwaara qoncce gidida hanotan haasayiyoogee, aqo deꞌuwaa laaliya Seexaanaa qohuwaa teqqiya mino aqo deꞌoy intteyyo deꞌanaadan maaddees.

14. Ximootiyoosi Kiristtaane gididi diccanaadan a aayee aayyiyaa waata maaddadee?

¹⁴ “Naatu naati cimida asatuyyo kallachcha.” (Leemiso 17:6) Naatu naatuura issippe wodiyaa aattiyoogee keehi ufayssiyaabanne minttettiyaaba gidana danddayees. Loyda ba naꞌee Euniiqiira, Euniiqi naꞌaa  Ximootiyoosa guutta naatettaasappe doommada ba ammanuwaabaa tamaarissidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Ha naꞌay ba aayyiyaanne ba aayee aayyiyaa Geeshsha Maxaafaa tumaa xoqqu oottidi xeelliyoogaa akeekiis.—2 Ximootiyoosa 1:5; 3:14, 15.

15. Cimida asati bantta naatu naatuura gayttidaagan ay goꞌꞌiyaabaa oottana danddayiyoonaa, shin eti waatana bessennee?

¹⁵ Yaatiyo gishshau, naatu naati deꞌiyoogeeti hegaadan oottiyoogan keehi maaddana danddayoosona. Naatu naati deꞌiyoogeeti kasetidi Yihoowa halchuwaabaa bantta naata tamaarissidosona. Haꞌꞌi qassi bantta naatu naatuyyo hegaadan oottana danddayoosona! Geeshsha Maxaafaa taariketa eti yootiyo wode, eta naatu naati ufayttidi siyoosona. Gidikkokka, issi aaway Geeshsha Maxaafaa tumaa ba naata tamaarissiyo aawatettaa eti ekkana bessees giyoogaa gidenna. (Zaarettido Wogaa 6:7) SHin he aawatettan banttappe koyettiyaabaa oottanaadan eta maaddoosona. Naatu naati deꞌiyoogeetu woosay kaallidi deꞌiyaagaadan woossida mazamuraawiyaagaa mala gidanaadan amottoos: “Abeet Xoossau, ne wolqqaanne ne minotettaa yiya yeleta ubbaassi yootana gakkanaassi, taani cimada puulummikkokka tana aggoppa.”—Mazamure 71:18; 78:5, 6.

16. Naatu naati deꞌiyoogeeti son merettiya metuwau gaaso gidenna mala ay oottana koshshii?

¹⁶ Azzanttiyaabay, naatu naati deꞌiyo issoti issoti bantta naatu naati koyiyo ubbabaa immi meezeyiyoogee, eti bantta naatuura ooyettanaadan oottees. SHin eti kehatettan bantta naatu naatuyyo issi issibaa oottiyo gishshau, he naati issi issi xuuraa banttana yelidaageetussi yootiyoogaappe etayyo yootana danddayoosona. Cimidaageeti bantta naatu naata yeddi bessiyo gishshau, naati issi issitoo yelidaageetuura ooyettiyo wode bantta morggiyaa oyqqiya asi deꞌees giidi qoppoosona. Yaatin waatana koshshii? Naatu naati deꞌiyoogeeti aadhida eratettay deꞌiyoogeeta gidite; qassi intte naatu naati  banttana yelidaageetuura ulottana mala minttettite. Hegee Yihoowa ufayssiyoogaa yootana danddayeeta. (Efisoona 6:1-3) Koshshiyaaba gidikko, eta yelidaageeta haasayissiyoogan naatuyyo hanotaa injjeyana danddayeeta. Intte daro layttau deꞌuwan akeekidobaa intte naatu naatuyyo qoncciyan yootite. Intte aynne qottennan qoncciyan yootiyoogee eta goꞌꞌana danddayees.

17. Cima Kiristtaaneti kaallana bessiyo mazamuraawiyaa kuushshay awugee?

¹⁷ Issi uri cimiyo wode, kase oottiyo ubbabaa woy koyiyoobaa ubbaa oottana danddayenna. Cimi cimi biyo wode, issi uri he hanotaa waati ammanidi ekkana danddayii? Issi uri bana 30 laytta asadan qoppana danddayees; shin heregan ba meraa xeelliyoogee hegaappe dummabaa qonccissees. SHin hidootaa qanxxoppite. Mazamuraawee, “Taani cimido wodiyan tana oloppa; ta wolqqai ixxido wodiyan tana aggoppa” yaagidi Yihoowa woossiis. Intte kuushshaykka mazamuraawiyaagaa mala gido. I, “Taani ubbaton nena ufaissan naagana. Taani gujja gujjada nena galatana” yaagiis.—Mazamure 71:9, 14.

18. Issi gastta Kiristtaanee xurataa kiyiyo wodiyan goꞌꞌiyaabaa oottana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

¹⁸ Daroti xuurataa kiyiyo wode, Yihoowau loyttidi haggaazanau bantta hanotaa kasetidi giigissidosona. Haꞌꞌi xurataa kiyida issi aaway hagaadan giis: “Nu naꞌiyaa timirttiyaa wurssiyo wode, taani ay oottanaakko kasetada halchaas. Taani kumetta wodiyaa haggaazanau murttaas; qassi Yihoowayyo loytta oottanau ta zalꞌꞌe dirijjitiyaa bayzzaas. Xoossay kaaletuwaa immanaadan woossaas.” Intte xurataa kiyiyo wodee matattidaba gidikko, Xoossay, “Intte [cimana] gakkanaashinkka taani tanakka; intte puulummana gakkanaashinkka, taani inttena maaddana” yaagidi yootidoban minettite.—Isiyaasa 46:4.

19. Cimatuyyo imettida zoree aybee?

 ¹⁹ Oosuwaappe xurataa kiyidi hanotata meezetiyoogee metiyaaba gidana danddayees. Kiitettida PHauloosi cima attuma asati ‘woppu giidaageeta’ gidana mala zoriis. Hagee, eti baalotanau koyiyaageeta gidennan, bantta huuphiyaa naagiyaageeta gidana bessees giyoogaa. Xuurataa kiyi simmidi, ubba kaseegaappe aaruwan oosoy daridoogeetanne intte huuphiyaa naagiyaageeta gidana koshshees. “Intte daafurai Godaa baggaara mela gidennaagaa eridi, ubba wode Godaa oosuwaa azallennan oottite.” (1 Qoronttoosa 15:58) Harata maaddanau intte oosuwaa aassite. (2 Qoronttoosa 6:13) Daro Kiristtaaneti Kawotettaa mishiraachuwaa bantta wolqqa keenaa mishettidi sabbakiyoogan hegaadan oottoosona. Intte cimiyo wode, “ammanuwan, siiquwaaninne danddayan mino” gidite.—Tiitu 2:2.

20, 21. (a) Ha siraatan aqo laggeta shaakkiyaabay aybee? (b) Aqo laggee hayqqin kayyottidaageetussi Haanna leemiso gidiyoy ayba ogiyaanee?

²⁰ Azzanttiyaaba gidikkonne, aqo laggee hayquwan shaahettiyoogee ha siraatan attennaba. Aqo laggee hayqqin kayyottida Kiristtaaneti eti siiqiyo uri xiskki uttidoogaa eroosona; qassi eti bantta aqo laggetuura zaarettidi gayttanaagaa ammanettoosona. (Yohaannisa 11:11, 25) Gidikkonne, siiqiyo uraa hayqoy keehippe azzanttiyaaba. Paxa deꞌiya uri hegan waanidi genccana danddayii? a

²¹ Geeshsha Maxaafan odettida issi maccaasiyaa oottidobaa hassayiyoogee hegau maaddees. Haanna azinaa geloosappe laappuntta layttan amꞌꞌe gidaasu; ibay  Geeshsha Maxaafan xaafettiyo wode iyyo layttay 84. A ba azinay hayqqido wode keehi azzanidoogee qoncce. A waana genccadee? A Xoossaa Yihoowau gallassinne qammi beeta maqidasiyan geeshsha oosuwaa oottaasu. (Luqaasa 2:36-38) Haanna wozanappe geeshsha oosuwaa oottidoogee, a amꞌꞌe gidada deꞌiyo wode azzanennaadaaninne boorasennaadan keehi maaddiis.

22. Issi issi amꞌꞌetinne pooteti boorasennaadan maaddiday aybee?

²² Tammu layttappe kase amꞌꞌe gidida, layttay 72 gidido maccaasiyaa hagaadan gaasu: “Taayyo keehi gita metoy taani haasayissiyo laggee baynnaagaa. Ta azinay taani yootiyoobaa hayttaa yeggi siyees. Nuuni he wode gubaaꞌiyaabaanne haggaazuwaabaa issippe haasayoos.” Hara amꞌꞌiyaa hagaadan gaasu: “Wodee aadhin kayyoy balettana danddayikkokka, issi uri baayyo deꞌiya wodiyan oottiyoobay kayyoy balettanaadan keehi maaddees gaada qoppays. Harata maaddanau inttessi hanotay injje.” Qassi layttay 67 gidido pootee, “Harata minttettiyoogee kayyuwaa danddayidi deꞌanau keehippe maaddees” yaagiis.

23, 24. Geeshsha Maxaafay cimatuyyo, ubba qassi aqo laggee hayqqidoogeetuyyo keehippe minttettiyaabaa ay yootii?

²³ Siiqiyo aqo laggee hayquwan shaahettiyaaba gidikkonne, Yihooway ubbatoo inttena maaddees. Kawuwaa Daawiti hagaadan yexxiis: “Taani GODAA issibaa oichchaas; taani hegaa koyaas; hegeenne, taani ta de7o laitta ubban GODAA keettan de7anaagaa; de7aidda, taani GODAA lo77otettaa be7anaagaanne a Beeta Maqidasiyan a koyanaagaa.”—Mazamure 27:4.

²⁴ Kiitettida PHauloosi, “Tumu am77eta bonchcha” yaagidi zoriis. (1 Ximootiyoosa 5:3) Ha azazuwaappe kaallidi deꞌiya zoree mata dabboti baynna, maaddana  bessiyo amꞌꞌetussi asatettan koshshiyaabaa gubaaꞌee kunttanaadan yootees. Gidikkokka, “bonchcha” giya azazoy eta xoqqu oottidi xeelliyoogaakka gujjees. Yihooway eta xoqqu oottidi xeelliyoogaanne etau koshshiyaabaa kunttiyoogaa eriyoogee, Xoossau yayyiya amꞌꞌetanne pooteta keehippe minttettees!—Yaaqooba 1:27.

25. Cimidaageeti ufayssan ay naagana danddayiyoonaa?

²⁵ Xoossaa Qaalay, ‘Cimatuyyo eta puulunttay etau bonchcho’ yaagees. “Puulummida huuphee bonchcho kallachcha; hegeekka beettiyoi xillo de7uwaa de7iina.” (Leemiso 16:31; 20:29) Hegaa gishshau, intte machidi woy gelidi deꞌiyaageeta gidin woykko amꞌꞌe woy poote gidin, intte deꞌuwan ubbatoo Yihoowa oosuwaa kaseyite. Yaatiyoogan, intte ha wodiyan Xoossaa sinttan loꞌꞌo sunttay deꞌiyoogeeta, qassi cimiyo wode gakkiya metoy baynna alamiyan merinaa deꞌuwaa hidootay deꞌiyoogeeta gideeta.—Mazamure 37:3-5; Isiyaasa 65:20.