1-3. Yesuusa eriya A biittaa asay I tamaarissiyoobaa siyidee, qassi eti abaa akeekibeennabay aybee?

I YOOTIYOOBAA ezggiyaageeti keehi garamettidosona. Yelaga Yesuusi eta sinttan eqqidi, Ayhuda woosa keettan tamaarissees. I eta kataman diccido gishshawunne anaaxe gididi daro layttawu yan oottido gishshawu, etawu imatta gidenna. Etappe amaridaageeti deˈiyo keettaa keexxiyo wode Yesuusi maaddennan waayi aggana woy bantta gadiyaa eti goyiyoy I massi giigissido kaduwaananne qambbaraana gidana danddayees. * SHin kase anaaxe gididi oottida Yesuusi tamaarissiyoobaa eti siyanee?

² I yootiyoobaa ezggiyaageetuppe daroti garamettidi hagaadan oychchidosona: ‘Hagee ha aadhdhida eratettaa awappe ekkidee?’ SHin eti hagaadankka giidosona: ‘Hagee anaaxiyaa gidennee? Mayraami naˈaa gidenneeyye?’ (Maatiyoosa 13:54-58; Marqqoosa 6:1-3) Yesuusa eriya he biittaa asati, ‘Ha anaaxee nu heeran deˈiya nu mala asa’ giidi qoppidoogee azzanttiyaaba. I haasayiyooban aadhdhida eratettay qonccikkonne, eti A ixxidosona. I eta tamaarissido aadhdhida eratettay abaa gidennaagaa eti eribookkona.

³ Yesuusi ha aadhdhida eratettaa awappe ekkidee? I hagaadan giis: “Taani tamaarissiyoogee tana kiittida Xoossaa matappe yiyoogaappe attin, tabaa gidenna.” (Yohaannisa 7:16) Kiitettida PHawuloosi “Xoossaappe yiida aadhdhida eratettay” Yesuusa gidiyoogaa yootiis. (1 Qoronttoosa 1:30, NW) Yihoowa aadhdhida eratettay A Naˈaa Yesuusa baggaara qoncciis. Hegee  Yesuusi “taaninne ta Aawai issuwaa” gaanaadan oottiis. (Yohaannisa 10:30) Yesuusi ‘Xoossaa aadhdhida eratettaa’ qonccissido heezzu ogeta ane pilggoos.

4. (a) Yesuusi tamaarissido ayfettiya yohoy aybee, qassi hegee keehi koshshiyoy aybissee? (b) Yesuusa zoree ubbatoo haniyaabanne I yootiyoobaa ezggiyaageeta keehi maaddiyaaba gidiyoy aybissee?

⁴ Koyruwan, Yesuusi tamaarissidobaa qoppa. I tamaarissido ayfettiya yohoy “Xoossaa kawotettaa wonggeliyaa mishiraachchuwaa.” (Luqaasa 4:43) Yihoowa haaroy suure gidiyoogee qonccana malanne asay merinaa anjjuwaa demmana mala he Kawotettay oottiyoobaappe denddidaagan, hegee keehi koshshiyaaba. Yesuusi tamaarissidoban galla galla deˈuwawu haniya loˈˈo zoriyaakka yootiis. I kasetidi odettida “Maalaalissiyaabaa Zoriyaagaa” gidiyoogaa bessiis. (Isiyaasa 9:6) A zoree keehi maalaalissiyaaba gidiyoogee qoncce. I Xoossaa Qaalaanne A sheniyaa loytti erees, asaa hanotaa loytti akeekeesinne asaa wozanappe siiqees. Hegaa gishshawu, A zoree ubbatoo haniyaaba, qassi I yootiyoobaa ezggiyaageeta keehi maaddiis. Yesuusi ‘merinaa deˈuwaa qaalaa’ yootiis. Ee tuma, A zoriyaa kaalliyoogee atotettaa demissees.—Yohaannisa 6:68.

5. Yesuusi Maatiyoosa 5:3–7:27n tamaarissidobaappe amaridabati aybee?

⁵ Yesuusi Maatiyoosa 5:3–7:27n tamaarissidobay A timirttiyan qonccida laggetiyaabi baynna aadhdhida eratettaa bessiyaaba. Hegee 20 daqiiqa xallan tamaarissidoba gidennan waayi aggana. SHin he zoree koyro imettido wodiyaagaadan ay wodekka, ubba ha wodiyankka haniyaaba. Haratuura kaseegaappe aaruwan waani dabbotanaakko (5:23-26, 38-42; 7:1-5, 12), kandduwan waani geeshsha gidanaakko (5:27-32), ufayssiya deˈuwaa waani deˈanaakkonne (6:19-24; 7:24-27), hegaa mala darobaa Yesuusi tamaarissiis. Gidoppe attin, Yesuusi I yootiyoobaa ezggiyaageetuyyo aadhdhida eratettaa bessiyay  aybakko yootiyoogaa xalla gidennan, hegaa qonccissiyoogaaninne naqaashan I etawu bessiis.

6-8. (a) Hirggiyoogaa agganaadan oottiyaabaa Yesuusi ay yootidee? (b) Bollappe yiya aadhdhida eratettaa Yesuusa zoree waati bessii?

⁶ Leemisuwawu, aquwawu peeshshawu hirggiyoogaa agganawu waatanaakko Yesuusi Maatiyoosa shemppo 6n zorido loˈˈo zoriyaa qoppa. Yesuusi, “Intte paxa de7anau maanabaassinne uyanabaassi, woi intte bollau maayanabaassi hirggoppite” yaagidi nuna zoriis. (Paydo 25) Qumaynne maayoy keehi koshshiyaaba gidiyo gishshawu, hegaa demmanawu qoppiyoogee wottin deˈiyaaba. SHin Yesuusi hegeetussi nuuni ‘hirggennaadan’ yootiis. * Aybissi?

⁷ Yesuusi ammanttiya ogiyan qonccissidobaa akeeka. Yihooway nuuyyo deˈuwaa immidaagaa gidiyo gishshawu, nu deˈuwawu koshshiya qumaanne nuuni maayiyoobaa immana danddayennee? (Paydo 25) Kafotussi miyoobaa immiyaanne ciishshata loytti mayzziya Xoossay, baayyo goynniya asawu koshshiyaabaa hegaappe aaruwan kunttana! (Paydo 26, 28-30) Bessiyaagaappe aattidi hirggiyoogee aynne maaddennaagee tuma. Hegee nu bariyaa guuttaakkonne gujjana danddayenna. * (Paydo 27) Hirggiyoogaa nuuni waati aggana danddayiyoo? Yesuusi nuuni Xoossawu goynniyoogaa nu deˈuwan ubbatoo kaseyanaadan zoriis. Hegaadan oottiyaageeti saluwan deˈiya bantta Aaway deˈuwawu koshshiya ubbabaa banttawu ‘immanaagaa’ ammanettana danddayoosona. (Paydo 33) Wurssettan, issi gallassaabaa xallaa qoppanaadan Yesuusi keehi maaddiyaabaa yootiis. Woni hachchiigaa bolli wonttoogawu ayssi hirgganee? (Paydo 34) Qassi, bessiyaagaappe aattidi mule hanennabawu hirggana koshshenna. He loˈˈo zoriyaa oosuwan  peeshshiyoogee ha unˈˈissiya alamiyan kumida azzanuwaappe nuna naagana danddayees.

⁸ Yesuusi 2,000 gidiya layttaappe kase zorido zoree he wode maaddidoogaadan ha wodiyankka maaddiyoogee qoncce. Hegee bollappe yiya aadhdhida eratettaa bessiyaaba gidennee? Asi zorido keehi loˈˈo zoreekka wodee aadhdhiichchidoba gididi darotoo eesuwan haranttuwaa giigees woy laamettees. SHin Yesuusi tamaarissidobati daro wodiyaappe simmin ha wodiyankka maaddoosona. Gidoppe attin, hegan nuuni maalaalettana koshshenna; ayssi giikko, Maalaalissiyaabaa Zoriya Yesuusi “Xoossaa qaalaa” yootiis.—Yohaannisa 3:34.

9. Amarida wotaaddarati Yesuusa timirttiyaabaa woygidonaa, qassi hegee odoy gujoy baynnaba gidiyoy aybissee?

⁹ Xoossaa aadhdhida eratettaa Yesuusi qonccissido naaˈˈantto ginay I tamaarissido ogiyaa. Issi wode, Yesuusa oyqqanaadan kiitettida amarida wotaaddarati A ekkennan simmido wode hagaadan giidosona: “Ha bitanee haasayidoogaadan, mulekka ooninne haasayibeenna.” (Yohaannisa 7:45, 46) Hagee odoy gujoy baynnaba. Saˈan deˈida asa ubbaa mala gidenna, ‘bollappe’ yiida Yesuusawu harata tamaarissiyo keehi gita eraynne meezee deˈees. (Yohaannisa 8:23) I hara ay asinne tamaarissana danddayenna ogiyan tamaarissiis. Ha aadhdhida eranchcha Asttamaaree tamaarissido ogetuppe naaˈˈata qoppa.

10, 11. (a) Yesuusi leemisota goˈettido ogee nuna maalaalissiyoy aybissee? (b) Yesuusi goˈettido qantta taariketi tamaarissanawu keehi maaddiyoogaa bessiya leemisoy aybee?

¹⁰ Leemisota loytti goˈettiyoogaa. ‘Yesuusi asawu leemisuwan odidoogaa’ Geeshsha Maxaafay yootees. “Leemisoi bainnan i issibaakka odenna.” (Maatiyoosa 13:34) Galla galla beˈiyoobaa goˈettidi gita tumaa tamaarissiyo zawi baynna A eran nuuni tumuppe maalaalettoos. Goshshanchchati kattaa zeriyoogee, macca asati oyttaa uukkanawu munaqqiyoogee, naati giyan kaaˈiyoogee, moliyaa oyqqiyaageeti bantta gitiyaa goochchiyoogeenne henttanchchati bayida dorssaa  koyiyoogee I yootiyoobaa ezggiyaageeti darotoo beˈidoba. Keehi koshshiya tumaa asay eriyoobaara gattiyoogee hegaa sohuwaara akeekanaadaaninne wozanan wottanaadan maaddees.—Maatiyoosa 11:16-19; 13:3-8, 33, 47-50; 18:12-14.

¹¹ Kandduwaaban woy ayyaanaaban tumaa tamaarana danddayiyo qantta taariketa Yesuusi darotoo yootiis. Wayssiya qofaappe taariketi dummatoosona. Eti akeekanawunne hassayanawu metennaba gidiyo gishshawu, Yesuusi tamaarissidobay dogettennaadan maaddidosona. Daro taariketun, Yesuusi ba Aawaa eesuwan dogettenna leemisotun qonccissiis. Leemisuwawu, miishshaa laalida naˈaa taarikiyaa akeekanawu ooninne metoottenna. Issi uri wozanappe nagaraappe simmiyo wode, Yihooway qaretaaninne kehatettan mokkanaagaa he taarikee qonccissees.—Luqaasa 15:11-32.

12. (a) Yesuusi tamaarissiyo wode oyshata waati goˈettidee? (b) Yesuusi bawu maatay deˈiyoogaa siridaageeta waatidi sirphphi oottidee?

¹² Oyshata loytti goˈettiyoogaa. Yesuusi I yootiyoobaa ezggiyaageeti banttawu kuuyanaadan, bantta halchchuwaa qoranaadan woy qofaa banttawu qachchanaadan oyshata goˈettiis. (Maatiyoosa 12:24-30; 17:24-27; 22:41-46) Haymaanootiyaa kaalettiyaageeti Yesuusawu Xoossay maataa immidoogaa sirido wode Yesuusi hagaadan giis: “Yohaannisi xammaqiyo alaafetettaa ekkidoi Xoossaappeeyye woi asappee?” Eti he oyshan dagammidi hagaadan qoppidosona: “Nuuni ‘Xoossaappe yiis’ yaagikko, i nuna, ‘Yaatin, Yohaannisi yootidoogaa aissi ammanibeekketii?’ yaagana. SHin, ‘Asappe yiis gaanee?’ yaagidosona; qassi asai ubbai Yohaannisi hananabaa yootiyaagaa gididoogaa eriyo gishshau, asau yayyidosona.” Wurssettan eti hagaadan giidosona: “Nuuni erokko.” (Marqqoosa 11:27-33; Maatiyoosa 21:23-27) Yesuusi wayssenna oyshaa oychchidi eti sirphphi gaanaadaaninne eta wozanaa geellatettay qonccanaadan oottiis.

13-15. Samaare bitaniyaabaa yootiya taarikee Yesuusa aadhdhida eratettaa waati qonccissii?

¹³ Yesuusi leemisuwaa yootiiddi, issibaa loytti qoppanaadan  oottiya oyshata oychchiyoogan tamaarissiyo ogeta issi issitoo walakkidi goˈettiis. Ayhuda higgiyaa eranchchay merinaa deˈuwaa demmanawu koshshiyaabaa Yesuusa oychchido wode, Yesuusi Xoossaanne shooruwaa siiqanaadan azaziya Muuse Higgiyaa awu yootiis. Bitanee I xillo gidiyoogaa qonccissanawu koyidi hagaadan oychchiis: “Ta shooroi oonee?” Yesuusi issi taarikiyaa yootiyoogan ayyo zaariis. Issi Ayhuda bitanee barkka biishin panggati A shocidi hayquwaappenne paxaappe gidduwan yeggidi biidosona. Koyro issi qeesee, guyyeppe Leewa zaree, he naaˈˈu Ayhudati A mataara kanttidosona. Naaˈˈaykka A maaddibookkona. SHin issi Samaare bitanee he sohuwaa gakkiis. I qohettidaagawu qarettidi A masunttaa loddan qachchiis, qassi I bitanee paxana gakkanaashin imattay aqiyo sohuwan takkanaadan yaa efiis. Yesuusi taarikiyaa wurssi simmidi higgiyaa eranchchaa hagaadan oychchiis: “He panggati shocido bitaniyaassi ha heezzu asatuppe augee shoorotiyai?” Bitanee hagaadan zaariis: “Ayyo kehidaagee shoorotees.”—Luqaasa 10:25-37.

¹⁴ Yesuusi yootido taarikee A aadhdhida eratettaa waati qonccissii? Yesuusi saˈan deˈiyo wode, Ayhudati “shooruwaa” giya qaalaa bantta wogaa kaalliyaageetu xallawu goˈettoosona; eti Samaariyaa asatussi hegaa goˈettennaagee erettidaba. (Yohaannisa 4:9) Samaariyaa asi shocettin, Ayhuda asi maaddiis giidi Yesuusi taarikiyaa yootidaba gidiyaakko, lagiyoogaa agganawu hegee maaddanee? Issi Samaare asi Ayhuda asa maaddidoogaa qoppanaadan oottiya taarikiyaa Yesuusi yootiis. Yesuusi taarikiyaa wurssi simmidi oychchido oyshaakka akeeka. “SHooruwaa” giya qaalaa bitanee kaseegaappe dumma ogiyan xeellanaadan oottiis. Higgiyaa eranchchay hagaadan oychchiis giyoogaa mala: ‘Taani ta shoorodan siiqana koshshiyoy oonee?’ SHin Yesuusi, “Ha heezzu asatuppe augee shoorotiyai?” yaagidi oychchiis. Assi kehido qohettida bitaniyaabaa gidennan, kehida Samaariyaa bitaniyaabaa Yesuusi yootiis. Tumu shooroy haratu zaree ayba gidikkonne siiqiyoogaa bessanawu kasetees. Yesuusi hegaappe hara loˈˈo ogiyan he qofaa qonccissana danddayenna.

 ¹⁵ Yesuusi ‘tamaarissiyo’ ogiyan asay keehi garamettidoogeenne akko shiiqidoogee bessiyaaba. (Maatiyoosa 7:28, 29) “Daro asai” miyooba aybanne demmana xayikkonne, issi wode heezzu gallassaa aara gamˈˈiis!—Marqqoosa 8:1, 2.

16. Yesuusi Xoossaa aadhdhida eratettaa kaalliyoogaa waati ‘bessidee?’

¹⁶ Yihoowa aadhdhida eratettaa Yesuusi qonccissido heezzantto ogee I deˈido deˈuwaa. Aadhdhida eratettay koyettiya ayfiyaa demissees. Erissiyo ashkkaray Yaaqoobi, ‘Intte giddon aadhdhida eranchchi oonee?’ yaagidi oychchiis. I hagaadan giidi ba oyshaa zaariis: “A loˈˈo deˈoy hegaa bessiyaaba gido.” (Yaaqooba 3:13, Zi Niwu Inglish Baybil) Yesuusi Xoossaa aadhdhida eratettaa kaalliyoogaa ba deˈuwan ‘bessiis.’ I ba deˈuwaaninne harata oyqqiyo ogiyan yuushshi qoppiyoogaa waati bessidaakko ane beˈoos.

17. Yesuusi wottiyoobi baynna ogiyan yiggidi bessiyaabaa oottidoogaa qonccissiyaabati aybee?

¹⁷ Yuushshi qoppenna asati darotoo eeyyabaa oottin beˈa eray? Yiggidi bessiyaabaa oottanawu aadhdhida eratettaa koshshiyoogee tuma. Yesuusi Xoossaa aadhdhida eratettaa kaallidi wottiyoobi baynna ogiyan yiggidi bessiyaabaa oottiis. Ubbaappe aaruwan, I ba deˈuwan ayyaanaabaa kaseyiis. I aybippenne aaruwan kawotettaa mishiraachchuwaa yootiis. I, “Taani yiidoogee hegaassa” yaagiis. (Marqqoosa 1:38) I aquwaabaa ba deˈuwan kaseyi erennaagee tuma; assi aqoy baynnaba milatees. (Maatiyoosa 8:20) SHin, I malakuse gidenna. Ufayttiya woy ‘anjjettida Xoossaa,’ ba Aawaadan Yesuusikka ufayttiya asa, qassi I harati ufayttanaadan oottiis. (1 Ximootiyoosa 1:11; 6:15) Bullachchan yexxiyoogeenne ufayttiyoogee erettidaba; Yesuusi bullachchaa biido wode hegee moorettanaadan oottibeenna. Woyniyaa eessay wurido wode, I haattay “asaa wozanaa ufaissiya” woyne eessa gidanaadan oottiis. (Mazamure 104:15; Yohaannisa 2:1-11) Yesuusi darotoo shoobettidi  qumaa maanawu biis, qassi I he sohuwan darotoo tamaarissiis.—Luqaasa 10:38-42; 14:1-6.

18. Yesuusi harata oyqqiyo ogiyan bali baynnan yuushshi qoppiyoogaa waati bessidee?

¹⁸ Yesuusi harata oyqqiyo ogiyan bali baynnan yuushshi qoppiyoogaa bessiis. I asaa hanotaa akeekiyoogee ba erissiyo ashkkaratubaa suurebaa qoppanaadan A maaddiis. Eti nagaranchcha gidiyoogaa I loytti erees. Gidikkonne, I eta loˈˈo eeshshata akeekiis. Yihooway baakko ehiido he asati oottana danddayiyoobaa I eriis. (Yohaannisa 6:44) Eti baliyaageeta gidikkonne, Yesuusi etan ammanettiis. I ba erissiyo ashkkaratun ammanettiyo gishshawu, etawu gita aawatettaa immiis. Eti mishiraachchuwaa sabbakanaadan I kiittiis, qassi eti he kiitaa polanaagaa ammanettiis. (Maatiyoosa 28:19, 20) Oottanaadan I azazido oosuwaa eti ammanettidi polidoogaa Oosuwaa maxaafay qonccissees. (Oosuwaa 2:41, 42; 4:33; 5:27-32) Yaatiyo gishshawu, Yesuusi etan ammanettidoogee bessiyaaba.

19. Yesuusi “ashkkenne wozanappe kauyyiyaagaa” gidiyoogaa waatidi bessidee?

¹⁹ Nuuni SHemppo 20n beˈidoogaadan, aadhdhida eratettay ashkketettaaranne ashanqqa gidiyoogaara gayttidaba gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Hegaa xeelliyaagan Yihooway ooppenne aadhdhiya leemiso. Yesuusi shin? Yesuusi ba erissiyo ashkkarata ashkketettan oyqqidoogaa akeekiyoogee  keehi ufayssiyaaba. I wottiyoobi baynna asa gidiyo gishshawu etappe keehi xoqqa. Gidikkonne, I ba erissiyo ashkkarata karibeenna. Kiittiyoobaa polana danddayenna laafa asadan eti banttana xeellanaadan I mule oottibeenna. SHin, I etawu danddayettennabaa akeekiis, qassi eta balaa danddayiis. (Marqqoosa 14:34-38; Yohaannisa 16:12) Naatikka Yesuusakko shiiqanawu yayyibookkona. I “ashkkenne wozanappe kauyyiyaagaa” gidiyoogaa eti erido gishshawu akko shiiqidoogee qoncce.—Maatiyoosa 11:29; Marqqoosa 10:13-16.

20. Daydanttay I naˈiyo oyqqido Ayhuda gidenna maccaaseeyyo Yesuusi shaaga gidiyoogaa waati bessidee?

²⁰ Yesuusi Xoossaa aadhdhida eratettaa hara ogiyankka bessiis. Bessiya wodiyan maariyoogan I shaaga woy eeno giyaagaa. Leemisuwawu, Ayhuda gidenna maccaasiyaa daydanttay pala ohetta oyqqido ba naˈiyo I pattanaadan oychchido wode hanidabaa hassaya. Yesuusi O maaddennaagaa heezzu ogetun bessiis; koyruwan, iyyo zaarennan ixxiis, naaˈˈanttuwan, I Ayhudatu xallaassi kiitettidoogaa odiis, qassi heezzanttuwan, hegaa qonccissiya leemisuwaa kehatettan yootiis. SHin maccaasiyaa aggennan woossiyoogan keehi gita ammanoy bawu deˈiyoogaa bessaasu. He dumma hanotaa qoppidi Yesuusi waatidee? I oottikke giidobaa oottiis. I maccaasee naˈiyo pattiis. (Maatiyoosa 15:21-28) Hegee maalaaliya ashkketetta gidennee? Qassi ashkketettay tumu aadhdhida eratettawu denddo gidiyoogaa hassaya.

21. Nuuni eeshshan, haasayaaninne issibaa oottiyo ogiyan Yesuusa milatanawu baaxetana koshshiyoy aybissee?

²¹ Saˈan deˈida ooppenne aaruwan aadhdhida eranchchay haasayidobaanne oottidobaa Wonggeleti nuuyyo qonccissiyo gishshawu keehi ufayttoos! Yesuusi wottiyoobi baynna ogiyan ba Aawaa milatiyoogaa hassayiyoogee bessiyaaba. Nuuni eeshshan, haasayaaninne issibaa oottiyo ogiyan Yesuusa milatiyoogan bollappe yiya aadhdhida eratettay deˈiyoogeeta gidana. Nuuni Xoossaa aadhdhida eratettaa nu deˈuwan waati oosuwan peeshshana danddayiyaakko kaalliya shemppuwan beˈana.