1, 2. (a) Erissiyo ashkkaratussi kirqqi giidoy aybissee? (b) Yesuusi yootido cahay aybee?

 YESUUSI yootidobay erissiyo ashkkaratussi kirqqi giis. I eta, “Goshshaa loitti xeellite; kattai cahaa bessiis” yaagiis. Eti Yesuusi malaatiyo sohuwaa xeellikkokka, cahaa bessida kattaa gidennan, mati caarida banggaa beꞌoosona. Eti hagaadan qoppennan aggokkona: ‘I yootiyo cahay aybee? Kattaa cakkanay daro aginappe guyyiyaana.’—Yoh. 4:35.

² SHin, Yesuusi yootiyoy kattaa cahaabaa gidenna. He wode i ayyaanaabaa cahaa, hegeekka asaa shiishshiyoogaa xeelliyaagan ba erissiyo ashkkarata keehi koshshiya naaꞌꞌubaa tamaarissanawu koyiis. He naaꞌꞌubay aybee? Hegaa eranawu, ane he taarikiyaa loyttidi pilggoos.

3. (a) Yesuusi “kattai cahaa bessiis” giidoy ay bisseeshsha? (b) Yesuusi ba yootidobaa waati qonccissidee?

³ Yesuusi 30 M.L. wurssettaa heeran Samaariyaa katamaa Sikaara matan ba erissiyo ashkkaratuura hegaa haasayiis. Erissiyo ashkkarati katamaa biyo wode, Yesuusi haattaa ollaa matan issi maccaaseessi ayyaanaabaa tumaa yootiiddi takkiis; a i yootidobay keehi koshshiyaaba gidiyoogaa sohuwaara akeekaasu. Erissiyo ashkkarati katamaappe Yesuusakko simmiyo wode, he maccaasiyaa siyido maalaalissiyaabaa ba shoorotussi yootanawu eesuwan Sikaara katamaa baasu. A yootidobay keehi ufayssido gishshawu, i shoorotuppe daroti Yesuusaara gayttanawu haattaa ollaakko ellellidi biidosona. Yesuusi Samaare katamaa asay coray goshshaappe hini haahuwaara yiyaageeta beꞌidi, “Goshshaa loitti xeellite; kattai cahaa bessiis” giidoy he wode gidennan aggenna. Yesuusi i yootiyoy kattaa cahaabaa gidennan, ayyaanaabaa gidiyoogaa qonccissanawu hagaadan giis: “Cakkiyaagee . . . kattaa merinaa de7uwau shiishshees.”—Yoh. 4:5-30, 36.

4. (a) Yesuusi ayyaanaabaa cahaa xeelliyaagan tamaarissido naaꞌꞌubay aybee? (b) Nuuni beꞌana oyshati awugeetee?

⁴ Yesuusi ayyaanaabaa cahaa xeelliyaagan tamaarissido keehippe koshshiya naaꞌꞌubay aybee? Koyruwan, eesuwan oottana koshshees. I, “kattai cahaa bessiis” yaagidoogee kaalliyaageeti  oottanaadan shoobbidoogaa bessees. Yesuusi ba erissiyo ashkkarati oosoy eesoyiyaaba gidiyoogaa akeekanaadan, ‘Cakkiyaagee damoozaa ekkees’ yaagiis. Cahay doommido gishshawu, haganaa sugiyo wode gidenna! Naaꞌꞌanttuwan, cakkiyaageeti ufayttoosona. Yesuusi zeriyaageetinne cakkiyaageeti “issippe ufaittana” yaagiis. (Yoh. 4:35b, 36) Yesuusi ‘Samaariyaa asaappe daroy banan ammanidoogaa’ beꞌidi ufayttidoogee qoncce; erissiyo ashkkaratikka minnidi cakkiyoogan hegaadan keehi ufayttana. (Yoh. 4:39-42) Ha koyro xeetu layttaa taarikee awudeegaappenne wolqqaama cahaa cakkiyo ha wodiyan haniyaabaa loytti qonccissiyo gishshawu, hegee nuussi keehi koshshiyaaba. Cahay ha wodiyan awude doommidee? Cakkiyaageeti oonee? Hegee hanno gakkanawu demissido ayfee aybee?

5. Kumetta saꞌan cakkanaadan kaalettiyay oonee, qassi Yohaannisi beꞌido ajjuutay eesuwan cakkana koshshiyoogaa waati qonccissii?

⁵ Yihooway kiitettida Yohaannisi beꞌido ajjuutan, kumetta saꞌan asaa shiishshiyo oosuwaa kaalettanaadan Yesuusa sunttidoogaa qonccissiis. (Ajjuutaa 14:14-16 nabbaba.) He ajjuutay, Yesuusi akiliiliyaa wottidoogaanne baacaa oyqqidoogaa qonccissees. Yesuusa ‘huuphiyan deꞌiya worqqa akiliilee’ i haariiddi deꞌiya Kawo gidiyoogaa bessees. ‘A kushiyan deꞌiya qara baacay’ i Cakkiyaagaa gidiyoogaa bessees. Yihooway ‘saꞌaa kattay melidoogaa’ issi kiitanchaa baggaara yootiyoogan eesuwan cakkana koshshiyoogaa qonccissiis. “Cahaa saatee gakkido gishshau,” haganaa sugana koshshenna! Xoossay ‘ne baacaa yedda’ yaagidi azazidoogaa siyidi Yesuusi ba baacaa yeddin saꞌaa kattay cahettiis; hegeekka, saꞌan deꞌiya asay shiiqiis. Ha ufayssiya ajjuutaykka ‘kattay cahaa bessidoogaa’ nuuni hassayanaadan oottees. Kumetta saꞌan cahay doommiyo wodiyaa nuuni eranaadan ha ajjuutay maaddii? Ee, maaddees!

6. (a) “Cakkiyo wodee” awude doommidee? (b) ‘Saꞌaa kattaa cahay’ awude doommidee? Qonccissa.

⁶ Ajjuutaa shemppo 14n deꞌiya, Yohaannisi beꞌido ajjuutay Cakkiyaagee Yesuusi akiliiliyaa wottidoogaa (paydo 14) bessiyo gishshawu, i Kawo gididi 1914n sunttetti uttiis. (Dane. 7:13, 14) Hegaappe simmin issi wode, cahaa doommanaadan Yesuusawu azazoy imettiis (paydo 15). Yesuusi, “Cakkiyo wodee, wodiyaa wurssettaa” yaagidi gisttiyaa cakkiyo wodiyaabaa yootido leemisuwankka haniyaabay hegaara issi mala maaran polettiyoogaa akeekoos. Yaatiyo gishshawu, cakkiyo wodeenne wodiyaa wurssettay 1914n issi wodiyan doommiis. ‘Cakkiyo wodiyan’ guyyeppe cahay doommiis. (Maa. 13:30, 39) Kasebaa qoppiyo wode, Yesuusi Kawoti simmin amarida layttaappe guyyiyan cakkiyo wodee doommidoogaa akeekana danddayoos. Koyro, 1914⁠ppe 1919 doomettaa gakkanaassi Yesuusi ayyaanan tiyettidaageeta geeshshiis. (Mil. 3:1-3; 1 PHe. 4:17)  Guyyeppe, 1919n ‘kattaa cakkiyoogaa’ doommiis. Sohuwaara, Yesuusi mati sunttettida ammanettida ashkkaraa baggaara nu ishantti eesuwan sabbakana koshshiyoogaa akeekanaadan maaddiis. Yaatin aybi hanidaakko ane qoppa.

7. (a) Nu ishantti ay pilggidoogee eesuwan sabbakana koshshiyoogaa akeekanaadan maaddidee? (b) Nu ishantti ay oottanaadan zoree imettidee?

⁷ Wochiyo Keelay Isiine 1920n hagaadan giis: “Geeshsha Maxaafaa pilggiyoogee kawotettaabaa asawu yootiyo gita maatay woosa keettawu imettidoogaa qonccissiyaaba milatees.” Leemisuwawu, Isiyaasa hiraagay Kawotettaa mishiraachoy kumetta saꞌan odettana koshshiyoogaa ishantti akeekanaadan maaddiis. (Isi. 49:6; 52:7; 61:1-3) He oosuwaa waatidi oottana danddayiyaakko eti eribookkona, shin Yihooway banttawu ogiyaa dooyanaagaa ammanettidosona. (Isiyaasa 59:1 nabbaba.) Eesuwan sabbakana koshshiyoogaa hegaadan loytti akeekido gishshawu, nu ishantti kaseegaappe minnidi sabbakanaadan zoree imettiis. Ishantti ay oottidonaa?

8. Sibikatiyaa oosuwaara gayttidaagan nu ishantti 1921n akeekido naaꞌꞌubay aybee?

⁸ Wochiyo Keelay Tisaase 1921n hagaadan giis: “Ha layttay awudeegaappenne keehi loꞌꞌo laytta; qassi 1921n hara ay layttaagaappenne daro asay tumaa siyiis.” He maxeetee gujjidikka, “Biron oottana darobay deꞌees. . . . Wozanappe ufayttidi hegaa oottiyaageeta gidoos” yaagiis. Yesuusi sabbakiyoogaa xeelliyaagan ba kiittidoogeetussi yootido keehi koshshiya naaꞌꞌubaa, hegeekka eesuwan oottana koshshiyoogaanne oosanchati ufayttiyoogaa nu ishantti waati akeekidaakko yuushsha qoppa.

9. (a) Wochiyo Keelay 1954n cahaabaa ay qonccissidee, qassi aybissi? (b) Aadhida 50 layttan kumetta saꞌan aassiyaageetu qooday ay keena gujjidee? (“ Kumetta Saꞌan Qooday Gujjidoogaa” giya sanxxarazhiyaa xeella.)

⁹ Hara dorssatu yara gidida zaway baynna daro asay Kawotettaa mishiraachuwaa siyanaagaa nu ishantti 1930 heeran akeeki simmin, sibikatiyaa oosoy yaa gujjiis. (Isi. 55:5; Yoh. 10:16; Ajj. 7:9) Hegaappe denddidaagan aybi hanidee? Kawotettaa mishiraachuwaa yootiyaageetu qooday 1934n 41,000;  hegaappe gujjidi 1953n 500,000 gidiis! Tisaase 1, 1954 Wochiyo Keelay hagaadan giis: “Kumetta saꞌan ha wolqqaama cahaa cakkidoy Yihoowa ayyaanaananne a Qaalaappe demmiyo wolqqaana.” a—Zak. 4:6.

10, 11. Sanaafici giyo mittaa ayfiyaa leemisoy zerettaa dichaa xeelliyaagan ay qonccissii?

¹⁰ Yesuusi Kawotettaabaa yootido leemisuwan, cahay demissiyo ayfiyaa qonccissidi yootiis. Yesuusi yootido sanaafici giyo mittaa ayfiyaa leemisuwaanne irshshuwaa leemisuwaa ane beꞌoos. Ha leemisoti wurssettaa wodiyan waanidi polettidaakko nuuni beꞌana.

¹¹ Sanaafici giyo mittaa ayfiyaa leemisuwaa. Issi bitanee sanaafici giyo mittaa ayfiyaa zeriis. Hegee diccidi kafoy a tashiyan keexxiyoogaa keena gita mitta gidiis. (Maatiyoosa 13:31, 32 nabbaba.) Ha leemisuwan he ayfiyaa dichaabay aybi qonccidee? (1) He ayfee keehi diccidoogee maalaalissiyaagaa. ‘Saꞌan deꞌiya mitta ayfe ubbaappe’ guuxxiya ayfiyaa diccada ‘daro daashshay’ deꞌiyo mitta gidaasu. (Mar. 4:31, 32) (2) Dicciyoogee attenna. ‘He ayfiyaa zerin mokkaasu.’ Yesuusi ‘mokkawusu’ giisippe attin, “mokkana danddayawusu” gibeenna. A dicciyoogaa mule aggukku. (3) Ha dicciya mittay an uttiyaageeti deꞌanawu loꞌꞌo soho. “Kafoi yiidi,” ‘i tashiyaa kuwan bawu keettaa keexxees.’ Ha heezzubay ha wodiyan ayyaanaaban cakkiyoogaara waanidi gayttii?

12. Sanaafici giyo mittaa ayfiyaa leemisoy ha wodiyan cakkiyoogaara waanidi gayttii? (“ Xannaꞌiya Asaa Qooday Gujjees” giya sanxxarazhiyaakka xeella.)

¹² (1) Keehi diccidoogaa: Leemisoy Kawotettaa mishiraachoynne Kiristtaane gubaaꞌee dicciyoogaa qonccissees. Cakkiyoogan mishettidi oottiyaageeti 1919⁠ppe doommidi, zaaretti eqqida Kiristtaane gubaaꞌiyaa yoosona. He wode cakkiyaageetu qooday guutta gidikkonne, eesuwan dicciis. Hegee 20tta xeetu layttaa doomettaappe ha wodiyaa gakkanaashin maalaalissiya dichaa dicciis. (Isi. 60:22) (2) Polettennan attennaba: Kiristtaane gubaaꞌee ubbatoo dicciyoogaa mule aggenna. Zerettaa eqettiyaabay ay keena darikkonne, xubbiyaaba ubbaa diggidi zerettay ubbatoo diccees. (Isi. 54:17) (3) Deꞌiyoosaa: He mittaa bolli keettaa keexxiya “kafoi” 240 gidiya biittan Kawotettaa mishiraachuwaa siyidi Kiristtaane gubaaꞌiyaa yara gidiya, daro miilooniyan qoodettiya suure wozanay deꞌiyo asaa leemiso. (Hiz. 17:23) Eti yan ayyaanaabaa qumaa demmoosona, woppu goosonanne naagettoosona.—Isi. 32:1, 2; 54:13.

13. Irshshuwaa leemisuwan dichaabay aybay odettidee?

¹³ Irshshuwaa leemisuwaa. Issi maccaasiyaa munaqan guutta irshshuwaa tiga simmin, he irshshoy munaqay ubbay denddanaadan oottiis. (Maatiyoosa 13:33 nabbaba.) Ha leemisuwan dichaabay aybay odettidee? Naaꞌꞌubaa ane beꞌoos. (1) Dichay laamettanaadan oottees. Irshshoy “munaqqido munaqai ubbai denddana gakkanaassi” ubbasaa gakkees. (2) Dichay  ubbasaa gakkees. Irshshoy munaqqido munaqa ubbaa, hegeekka “heezzu kere xiilliyaa” denttees. Ha naaꞌꞌubay ha wodiyan ayyaanaaban cakkiyoogaara waanidi gayttii?

14. Irshshuwaa leemisoy ha wodiyan ayyaanaaban cakkiyoogaara waanidi gayttii?

¹⁴ (1) Laamettiyoogaa: Irshshoy Kawotettaa mishiraachuwaa leemiso; qassi munaqay asaa naatu leemiso. Irshshuwaa tigi simmin munaqay laamettiyoogaadan, Kawotettaa mishiraachuwaa siyin asaa wozanay laamettees. (Roo. 12:2) (2) Ubbasaa gakkees: Irshshoy ubbasaa gakkiyoogee Kawotettaa mishiraachoy ubbasaa gakkiyoogaa leemiso. Irshshoy loddan loddan kumetta munaqaa gakkees. Hegaadan, Kawotettaa mishiraachoy ‘saꞌaa gaxaa gakkanaashin’ odettiis. (Oos. 1:8) Leemisuwan qonccida he hanotay, nuuni sabbakiyoogaa asay akeekana xayikkonne, nu oosuwaa teqqido biittankka Kawotettaa mishiraachoy odettanaagaa bessees.

15. Isiyaasa 60:5, 22n deꞌiya qaalay waanidi polettidee? (Sinttaa 93n deꞌiya, “ Yihooway Danddayissiis” giya saaxiniyaanne sinttaa 96-97n deꞌiya, “ ‘Qoodan Guuttati’ Waanidi ‘Gita Kawotetta’ Gididonaa?” giya saaxiniyaakka xeella.)

¹⁵ Yesuusi he leemisota yootanaappe 800 gidiya layttaa kasetidi, ha wodiyan ayyaanaaban cakkiyoogee ay keena aahokko, qassi hegee ay keena ufayssiyaabakko Yihooway Isiyaasa  baggaara dogettenna ogiyan yootiis. b Yihooway asay “haahuwaappe” ba dirijjitiyawu waani zulanaakko qonccissiis. I ha wodiyan deꞌiya ayyaanan tiyettidaageetuppe attidaageetu leemiso gidida maccaaseessi hagaadan giis: “Neeni be7ada ufaittana; ne wozanaikka keehi poccu gaana. Aissi giikko, abbaa bollan de7iya gidai neekko simmana; kawotettatu duretettaikka neekko yaana.” (Isi. 60:1, 4, 5, 9) He qaalay polettiis. Ha wodiyan, daro wodiyawu Yihoowawu haggaazidaageeti bantta biittan Kawotettaabaa aassiyaageetu qooday keehi guuttaappe biidi daro shaꞌa gididoogaa beꞌidi, tumukka ufayssan poocu goosona.

16, 17. ‘Zeriyaageenne cakkiyaagee issippe ufayttanaadan’ oottiya issibay aybee? (“ Amaazoona Giyo Heeran Naaꞌꞌu Traktteti Naaꞌꞌu Asatu Wozanaa Denttettidosona” giya saaxiniyaakka xeella.)

¹⁶ Yesuusi ba kiittidoogeetussi, “Zeriyaageenne cakkiyaagee issippe ufaittana mala, cakkiyaagee . . . kattaa merinaa de7uwau shiishshees” yaagidoogaa hassayaasa. (Yoh. 4:36) Kumetta saꞌan cakkiyoogan nuuni waanidi ‘issippe ufayttiyoo’? Daroban ufayttoos. Heezzata ane beꞌoos.

¹⁷ Koyruwan, cakkiyoogan Yihooway oottiyoobaa beꞌidi ufayttoos. Nuuni Kawotettaa mishiraachuwaa yootiyo wode, zerettaa zeroos. (Maa. 13:18, 19) Issi uray Kiristtoosawu erissiyo ashkkara gidanaadan maaddiyo wode, cakkoos. Yihooway Kawotettaa ‘zerettay mokkanaadaaninne diccanaadan’ waati oottiyaakko nuuni beꞌiyo wode, wozanappe ufayttoos. (Mar. 4:27, 28) Nuuni zeriyo issi issi zerettay gamꞌꞌidi mokkin hara asay cakkees. Birttaaniyaa biittan 60 layttappe kase xammaqettida michee Joniigaa malabaa ne deꞌuwan beꞌennan aggakka. A hagaadan gaasu: “Taani daro layttappe kase mishiraachuwaa yootiyo wode eta wozanan zerettaa zeridoogaa yootiya asatuura gayttaas. Guyyeppe hara Yihoowa Markkati eta Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissidi, eti Yihoowa ashkkara gidanaadan maaddidoogaa erabeykke. Taani zerido zerettay diccidi cahettido gishshawu ufayttaas.”—1 Qoronttoosa 3:6, 7 nabbaba.

18. Ufayttanaadan oottiyaabay 1 Qoronttoosa 3:8n odettidabay aybee?

¹⁸ Naaꞌꞌanttuwan, PHawuloosi, “Xoossai huuphiyan huuphiyan a daafuraa keenaa ayyo woitana” yaagidoogaa hassayiyo wode, ubbatoo ufayttoos. (1 Qor. 3:8) Woytuwaa ekkiyoy oosuwaadaanappe attin, demmiyo ayfiyaadaana gidenna. Hegee asay siyenna moottan sabbakiyaageeta keehi minttettiyaaba! Zeriyo oosuwaa wozanappe oottiya Markkati ubbay Xoossaa sinttan ‘daro ayfiyaa ayfiyo’ gishshawu, ufayttoosona.—Yoh. 15:8; Maa. 13:23.

19. (a) Maatiyoosa 24:14n deꞌiya, Yesuusi yootido hiraagay waanidi nuuni ufayttanaadan oottii? (b) Nuuni erissiyo ashkkara oottana xayikkonne, ay hassayana koshshii?

¹⁹ Heezzanttuwan, nu oottiyoobay hiraagay polettanaadan oottiyo gishshawu ufayttoos. Kiitettidaageeti, “Ne yuussaayyoonne wodiyaa wurssettaayyo malaatai aiba gidanee?” yaagidi oychido wode, Yesuusi etawu zaaridobaa qoppa. He  malaatatuppe issoy kumetta saꞌan sabbakiyoogaa gidiyoogaa yootiis. I erissiyo ashkkara oottiyo oosuwaabaa yootidee? CHii, gidenna. I, “Kawotettaa wonggeliyaa mishiraachchoi sa7a ubban odettana” yaagiis. (Maa. 24:3, 14) Hegaa gishshawu, Kawotettaabaa sabbakiyoogee, hegeekka zerettaa zeriyoogee malaatatuppe issuwaa. Yaatiyo gishshawu, nuuni Kawotettaa mishiraachuwaa yootiyo wode erissiyo ashkkara oottana xayikkonne, ‘markkattiyoogaa’ hassayoos. c Ee, asay siyin siyana xayin, Yesuusi yootido hiraagay polettanaadan oottoos; qassi Xoossaara issippe oottiyo gita maataa demmoos. (1 Qor. 3:9) Hegee keehi ufayttanaadan oottiyaaba!

20, 21. (a) Milkkiyaasa 1:11n deꞌiya hiraagay waani polettiiddi deꞌii? (b) Cakkiyoogaa xeelliyaagan ay oottanawu murttadii, qassi aybissi?

²⁰ Koyro xeetu layttan, Yesuusi i kiittidoogeeti eesuwan cakkana koshshiyoogaa akeekanaadan maaddiis. I 1919⁠ppe doommidi, ha wodiyan deꞌiya ba erissiyo ashkkaratikka hegaa akeekanaadan maaddiis. Hegaa gishshawu, Xoossaa asay kaseegaappe minnidi oottiis. Cakkiyoogee attennaba gidiyoogee qoncciis. Hananabaa yootiya Milkkiyaasi odidoogaadan, “awai mokkiyoosaappe biidi wulliyoosaa gakkanaashin” ha wodiyan mishiraachoy odettees. (Mil. 1:11) Ee, away mokkiyoosaappe biidi wulliyoosaa gakkanaashin, hegeekka arshshoppe biidi arggo gakkanaassi zeriyaageetinne cakkiyaageeti saꞌan awan deꞌikkonne, issippe oottoosonanne issippe ufayttoosona. Qassi away mokkoosappe biidi wullana gakkanaashin, hegeekka maalladoppe omarssi gakkanaassi woy gallassa kumettaa eesuwan oottoos.

²¹ Nuuni aadhida 100 gidiya layttaa qoppiyo wodenne qoodan keehi guutta gidida Xoossaa ashkkarati waanidi “gita kawotetta” gididaakko akeekiyo wode, ‘nu wozanay keehi poocu gees.’ (Isi. 60:5, 22) Hegan ufayttiyoogeenne ‘kattaa Godaa’ Yihoowa siiqiyoogee awudeegaappenne wolqqaama cahay polettana gakkanaassi nuuni ubbay nu gishshaa oottana mala denttettanaadan amottoos!—Luq. 10:2.