Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

SHEMPPO 9

‘SHaaramuxappe Baqata’!

‘SHaaramuxappe Baqata’!

“Inttenan de7iya ha sa7aa amota worite; hegeetikka shaaramuxiyoogaa, tunatettaa, shaaramuxanau koyiyoogaa, iita amuwaa, miishsha amottiyoogaa. Miishsha amottiyoogee eeqau goinniyoogaappe dummatenna.”—QOLASIYAASA 3:5.

1, 2. Balaami Yihoowa asaa qohanawu waati malidee?

 MOLIYAA oyqqiya bitanee I oyqqanawu koyiyo moliyaa demmana danddayiyo sohuwaa bees. I molee miyoobaa doorees; dooridi piriyaa haattan yeggees. I danddayidi naagees, wottidobaa molee miyo wode, I piriyaa goochchin moliyaa goggocuwan gelees; qassi oyqettida molee cuggees.

2 Hegaadan, asay oyqettana danddayees. Leemisuwawu, Israaˈeelati Mooˈaaba Dembban dunkkaanido wode, eti Hidootaa Biittaa gelanawu mati uttidosona. Balaama giyo bitanee Israaˈeelata qanggikko, ayyo daro miishshaa immanaagaa Mooˈaaba kawoy yootiis. Guyyeppe, Israaˈeelati bantta bolli qanggettaa ehanaadan Balaami oottiis. Cimmiyoobaa I akeekan dooriis. Attuma asaa cimmanawu Israaˈeelati dunkkaanidosaa Mooˈaaba yelaga maccaasata I kiittiis.—Qoodaabaa 22:1-7; 31:15, 16; Ajjuutaa 2:14.

3. Israaˈeelati Balaama cimuwan waani cimettidonaa?

3 Balaami cimmanawu oottidobay polettidee? Ee. SHaˈan qoodettiya Israaˈeela attuma asay ‘Mooˈaaba biittaa maccaasatuura shaaramuxiis.’ Eti sheneyiya mattumaa gaytettaa xoossaa gidida Paˈoora Baˈaala gujjin, worddo xoossatuyyo goynniyoogaakka doommidosona. Hegaappe denddidaagan, Hidootaa Biittaa zawaa matan 24,000 Israaˈeelati hayqqidosona.—Qoodaabaa 25:1-9.

4. SHaˈan qoodettiya Israaˈeelati shaaramuxidoy aybissee?

4 Keehi daro Israaˈeelati Balaama maqquwan cimettidoy aybissee? Eti bantta ufayssa xallaa qoppidi, Yihooway etawu oottido ubbabaa dogido gishshataassa. Israaˈeelati Xoossaayyo ammanettanaadan oottiya daro gaasoy deˈees. I eta Gibxxe aylletettaappe laˈa kessiis, bazzuwan eta miziis, qassi Hidootaa Biittaa zawaa gakkanaassi qohettennaadan naagidi eta ehiis. (Ibraawe 3:12) SHin, eti cimettidi shaaramuxidosona. Kiitettida PHawuloosi hagaadan giis: “Etappe issooti issooti shaaramuxidoogaadan, nuuni shaaramuxanau bessenna.”—1 Qoronttoosa 10:8.

5, 6. Mooˈaaba Dembban hanidabaappe nuuni ay akeekana danddayiyoo?

5 Ooratta alamee keehi matiis. Hegaa gishshawu, nu hanotay Hidootaa Biittaa zawaa gakkida Israaˈeelatuugaa mala. (1 Qoronttoosa 10:11) Ha wodiyan alamiyan deˈiya asay Mooˈaaba asaagaappe aaruwan mattumaa gaytettaabaa ubbatoo qoppees. Hegaadan qoppiyoogee Yihoowa asaa qohana danddayees. Dabloosi cimmanawu goˈettiyo ubbabaappe aadhdhiyaabay shaaramuxiyoogaa.—Qoodaabaa 25:6, 14; 2 Qoronttoosa 2:11; Yihudaa 4.

6 Nena hagaadan oychcha: ‘Taani guutta wodiyawu tana ufayssiyaaba xallaa dooriyaanaayye, ooratta alamiyan ufayssan merinawu deˈanawu dooriyaanaa?’ Yihooway, “SHaaramuxappe baqatite” giidi azazidoogaa azazettanawu baaxetiyoogee bessiyaaba.—1 Qoronttoosa 6:18.

SHAARAMUXAY AYBEE?

7, 8. SHaaramuxiyoogee aybee? Hegee keehi qofissiyoy aybissee?

7 Ha wodiyan daro asawu yeella giyoobi baawa; qassi eti mattumaa gaytettaa xeelliyaagan Xoossay kessido higgiyaa bonchchokkona. Geeshsha Maxaafan, shaaramuxaa geetettiya qaalay Xoossaa Qaalay yootiyoogaadan aqo oyqqibeenna asay mattumaa gayttiyoogaa qonccissiyaaba. Mattuman issi mala gidida asaara mattumaa gayttiyoogaanne asay mehiyaara mattumaa gayttiyoogaakka bessiyaaba. SHaaramuxiyoogee mattumaa gaytettaa, doonaara woy dulliyaara mattumaa gayttiyoogaa, woy qaaqqatidi hara uraa attumatettaa woy maccatettaa sohiyoogaa gidana danddayees.—Wurssetta Qofaa 23.

8 Issi uri shaaramuxiyoogaa aggana xayikko, gubaaˈiyaappe bohettana danddayiyoogaa Geeshsha Maxaafay qonccissidi yootees. (1 Qoronttoosa 6:9; Ajjuutaa 22:15) Hegaa bollikka, pokkobaa oottiya uri bana bonchchenna; qassi harati an ammanettokkona. Pokkobay ubbatoo metuwaa kaalettees. Hegee darotoo bana mooranchchadan xeellanaadan, koyennan shahaaranaadan, aqo deˈuwan metoy merettanaadan, hargganaadan, woy hayqqanaadan oottees. (Galaatiyaa 6:7, 8 nabbaba.) Issi uri pokkobaa oottiyoogaa tumuppe aggikko, qassi hegee kaalettiyoobaa qoppikko, I kandduwan iita gidanawu koyennan aggana danddayees. SHin, issi uri pokkobaa oottiyoogaa doommiyo wode, darotoo ba amuwaa aliyoogaa xallaa qoppees. Hegawu doomettay darotoo pornograafiyaa * gidana danddayees.

PORNOGRAAFEE HEGAWU DOOMETTA

9. Pornograafee qohiyaaba gidiyoy aybissee?

9 Pornograafee mattumaa gaytettawu asaa denttettanawu giigissiyooba. Ha wodiyan pornograafee ubbaban, hegeekka maxeetiyan, maxaafan, muuziqan, televizhiiniyaaninne Interneetiyan deˈees. Daroti pornograafee aynne qohennaba giidi qoppoosona; shin hegee keehi qohees. Hegee shaaramuxiyoogee issi urawu amale gidanaadaaninne pokkobaa amottiyoogaa doommanaadan oottana danddayees. Pornograafee issi uri ba attumatettaa woy maccatettaa sohiyoogan amuwaa aliyoogaa meezetanaadan oottana danddayees; qassi A aqo deˈuwan metoy merettanaadaaninne paraman shaahettanaadankka oottana danddayees.—Roome 1:24-27; Efisoona 4:19; Wurssetta Qofaa 24 xeella.

Intterneetiyaa goˈettiyo wode akeekanchcha gidana bessees

10. Yaaqooba 1:14, 15n deˈiya maaray pokkobaappe naagettanaadan nuna waati maaddana danddayii?

10 SHaaramuxiyoogee nuna cimmana danddayiyoogaa akeekiyoogee keehippe koshshiyaaba. Yaaqooba 1:14, 15y yootiyo kaallidi deˈiya zoriyaa akeeka: “Asi huuphiyan huuphiyan ba huuphe iita amuwan gooshettiyo wodenne cimettiyo wode paacettees. Hegaappe guyyiyan, amoi shahaaridi, nagaraa yelees; qassi nagarai diccidi, haiquwaa yelees.” Hegaa gishshawu, neeni iitabaa qoppiyo wode, sohuwaara hegaa agga. Neeni akeekennan pokkobaa bessiya misiliyaa beˈikko, appe wora xeella! Komppiyuteriyaa gordda, woy xaabiyaa laamma. Iita amoy nena qohanaadan eeno gooppa. Hankkoode, iita amuwaa aggiyoogee ne abbiyaappe keehi wolqqaamana danddayees.—Maatiyoosa 5:29, 30 nabbaba.

11. Nuuni iitabaa qoppiyo wode Yihooway nuna waati maaddana danddayii?

11 Nuuni nuna eriyoogaappe aaruwan Yihooway nuna erees. Yaatiyo gishshawu, nuuni nagaranchcha gidiyoogaa I erees. SHin nuuni iita amuwaa aggana danddayiyoogaakka I erees. Yihooway hagaadan gees: “Inttenan de7iya ha sa7aa amota worite; hegeetikka shaaramuxiyoogaa, tunatettaa, shaaramuxanau koyiyoogaa, iita amuwaa, miishsha amottiyoogaa. Miishsha amottiyoogee eeqau goinniyoogaappe dummatenna.” (Qolasiyaasa 3:5) Hegaadan oottiyoogee deexxiyaaba gidikkonne, Yihooway nuna danddayees; qassi I nuna maaddana. (Mazamure 68:19) Issi yelaga ishawu pornograafiyaa beˈiyoogeenne attumatettaa sohiyoogan amuwaa aliyoogee meeze gidiis. Timirtte keettan aara tamaariyaageeti hegee dicciyo wode oottana bessiyaaba giidi qoppoosona; shin I hagaadan giis: “Hegee ta kahaa qohiis; qassi pokkobaa oottiyoogee ta deˈuwan meeze gidiis.” I ba amuwaa aggana koshshiyoogaa akeekiis; qassi Yihooway maaddin he meeziyaa aggana danddayiis. Neeni pokkobaa qoppikko, ne qofay geeshsha gidanaadan ‘ubbaappe aadhdhiya wolqqaa’ immanaadan Yihoowa woossa.—2 Qoronttoosa 4:7; 1 Qoronttoosa 9:27.

12. Nuuni ‘nu wozanaa naagana’ koshshiyoy aybissee?

12 Solomoni hagaadan giis: “Ubbabaappekka ne wozanaa minttada naaga; aissi giikko, de7oi appe pulttees.” (Leemiso 4:23) Nu ‘wozanay’ nu garssa oonatettaa; Yihooway hegaa beˈees. Nuuni beˈiyoobay nuna keehi qohana danddayees. Ammanettida Iyyoobi hagaadan giis: “Maccaasa xeellada amottennaadan, taani ta aifiyaara maachchaa maacettaas.” (Iyyooba 31:1) Iyyoobaagaadan, nuuni beˈiyoobaaninne qoppiyooban naagettana koshshees. Qassi nuuni, “Pattennabaa xeellenna mala, ta aifeta teqqa” giidi woossida mazamuraawiyaagaadan woossoos.—Mazamure 119:37.

DIINA EEYYATETTAN DOORIDOBAA

13. Diina ay mala laggeta dooradee?

13 Nu laggeti nuuni loˈˈobaa woy iitabaa oottanaadan denttettana danddayoosona. Xoossay kessido maaraa kaalliyaageeta neeni lagge oottikko, hegaadan oottana mala nena eti maaddana danddayoosona. (Leemiso 13:20; 1 Qoronttoosa 15:33 nabbaba.) Laggeta dooriyoogee keehi koshshiyaaba gidiyoogaa Diino gakkidabaappe nuuni akeekana danddayoos. A Yaaqooba naˈiyo gidiyo gishshawu, Yihoowayyo goynniya keettan diccaasu. Diina kandduwan iita asa gidukku; shin A Yihoowayyo goynnenna Kanaane macca naatussi mata lagge gidaasu. Kanaanetuyyo mattumaa gaytettaa xeelliyaagan Xoossaa asaagaappe keehi dummatiya xeellay deˈees; qassi eti pokkobaa oottiyoogan erettoosona. (Wogaabaa 18:6-25) Diina ba laggetuura deˈiyo wode, O siiqiya SHekeema giyo Kanaane biittaa asa gidida yelagaara gayttaasu. SHekeemi bantta son ‘ubbaappe aadhdhi bonchchettida’ yelaga. SHin I Yihoowa siiqenna.—Doomettaabaa 34:18, 19.

14. Diini bolli gakkidabay aybee?

14 SHekeemi I bessiyaabanne likkeba giidi qoppiyooba oottiis. I Diino siiqido gishshawu, “o dafi efiidi mooriis.” (Doomettaabaa 34:1-4 nabbaba.) He danobay Diini bollinne eta soo asa ubbaa bolli daro metoy gakkanaadan oottiis.—Doomettaabaa 34:7, 25-31; Galaatiyaa 6:7, 8.

15, 16. Nuuni aadhdhida eranchcha waani gidana danddayiyoo?

15 Yihooway kandduwawu kessido maaray nuna maaddiyoogaa tamaaranawu nuuni Diiniigaadan balana koshshenna. “Aadhdhida eranchcha asatuura hemettiya asi aadhdhida eranchcha gidees; shin eeyya asatuura hemettiya asi metuwan gelees.” (Leemiso 13:20) “Lo77o ooso ubbaa” eranawu halchcha; yaatikko neeni bessenna metuwaappenne tuggaappe haakkana.—Leemiso 2:6-9; Mazamure 1:1-3.

16 Nuuni Xoossaa Qaalaa xannaˈiyoogan, issibaa kuuyanaappe kase A woossiyoogaaninne ammanettida wozannaama ashkkaray immiyo loˈˈo zoriyaa kaalliyoogan aadhdhida eranchcha gidana danddayoos. (Maatiyoosa 24:45; Yaaqooba 1:5) Nuuni ubbay shugonne nagaranchcha gidiyoogaa neeni eriyoogee qoncce. (Ermmaasa 17:9) SHin neeni pokkobaa oottana danddayiyoogaa issi uri ne hanotaappe akeekidi nena zorikko waatuutee? Neeni hanqqettuuteeyye, nena ziqqi oottada maaduwaa ekkuutee?—2 Kawotu Maxaafaa 22:18, 19.

17. Issi Kiristtaanee zoriyo zoree nuna waati maaddana danddayiyaakko bessiya leemisuwaa yoota.

17 Leemisuwawu, ha hanotaa qoppa. Ooso sohuwan, issi michchiyo issi uri siiqiyoogaa doommido gishshawu, O ekkanawu qoppidi iira wodiyaa aattanawu shoobbiis. I Yihoowawu haggaazana xayikkonne, keehi loˈˈonne keha asa milatees. Hara michchiya issippe eta beˈaasu; qassi guyyeppe hegaa xeelliyaagan O zoranawu malaasu. Yaatin zoree imettido michchiyaa waatanee? A ba oottidobay likke gayiyye, imettida zoriyaa akeekay? Michchiyaa Yihoowa siiqiyo gishshawu likkebaa oottanawu koyana danddayawusu. SHin A he bitaniyaara ubbatoo wodiyaa aattiyaaba gidikko, A ‘shaaramuxappe baqatayiyye,’ ‘banan ammanettay’?—Leemiso 22:3; 28:26; Maatiyoosa 6:13; 26:41.

YOOSEEFA HANOTAAPPE TAMAARA

18, 19. Yooseefi shaaramuxappe waani baqatidaakko qonccissa.

18 Yooseefi yelagatettan Gibxxen aylle. Galla galla, A godaa machchiyaa I iira zinˈˈanaadan oychchawusu; shin Yooseefi hegaadan oottiyoogee bala gidiyoogaa erees. Yooseefi Yihoowa siiqeesinne A ufayssanawu koyees. He maccaasiyaa Yooseefa cimmanawu malido wode ubban, I ixxis giis. I aylle gidiyo gishshawu, ba godaa aggidi baana danddayenna. Issi gallassi godaa machchiyaa I iira zinˈˈanaadan wolqqanttanawu malin, I “sooppe kare woxxidi kiyiis.”—Doomettaabaa 39:7-12 nabbaba.

19 Yooseefi pokkobaa qoppidaba gidiyaakko woy O amottidaba gidiyaakko, hanotay keehi dumma gidana danddayees shin. Gidoppe attin, Yooseefayyo Yihoowaara dabbotiyoogee hara aybippenne aadhdhees. I maccaaseeyyo hagaadan giis: “Ta godai . . . neeni a keettaayyiyo gidiyo gishshau ne xalaalappe attin, ta godai taayyo immibeennabi baawa. Yaatin taani waatada hagaa mala daro iitabaa hanada Xoossaa bolli nagaraa oottoo?”—Doomettaabaa 39:8, 9.

20. Yihooway Yooseefan ufayttidoogaa nuuni waati eriyoo?

20 Yooseefi bantta soo asaappenne bantta sooppe keehi haahuwan deˈikkonne, I ubbatoo Xoossawu ammanettiis; qassi Yihooway A anjjiis. (Doomettaabaa 41:39-49) Yooseefi ammanettido gishshawu Yihooway ufayttiis. (Leemiso 27:11) Pokkobaa eqettiyoogee deexxiyaaba gidana danddayees. SHin hagaa hassaya: “Yihoowa siiqiyaageetoo, iitabaa ixxite. I bawu ammanettiyaageeta naagees; qassi I eta iitatu kushiyaappe ashshees.”—Mazamure 97:10, NW.

21. Issi yelaga ishay waani Yooseefa milatidee?

21 Yihoowa asay xalatettan ‘iitabaa ixxiyoogaanne loˈˈobaa dosiyoogaa’ ubba galla bessees. (Amoxa 5:15) Neeni naˈa gidin gastta asa gidin, Yihoowayyo ammanettana danddayaasa. Issi yelaga ishaa ammanoy timirtte keettan paacettiis. Issi naˈiya I hisaabiyaa paaciyan O maaddikko, A aara mattumaa gayttanaagaa awu yootaasu. He ishay waatidee? I Yooseefadan oottiis. I, “Taani sohuwaara I shoobiyaa ixxaas. Ammanettiyoogee taani ubbatoo tana bonchchada deˈanaadan oottiis” yaagiis. ‘Guutta wodiyaa ufayssawu’ oottiyo pokkoba ubbay darotoo metuwaanne azzanuwaa kaalettees. (Ibraawe 11:25) Yihoowayyo azazettiyoogee ubbatoo merinaa ufayssaa demissees.—Leemiso 10:22.

YIHOOWAY NENA MAADDANAADAN EENO GA

22, 23. Nuuni gita nagaraa oottikkokka Yihooway nuna waati maaddana danddayii?

22 Seexaanay nuna oyqqanawu shaaramuxiyoogaa goˈettanawu malees; hegee qassi paace gidana danddayees. Nuuni ubbay issi issitoo balabaa qoppana danddayoos. (Roome 7:21-25) Yihooway hegaa akeekees; qassi “nuuni biitta gidiyoogaa” hassayees. (Mazamure 103:14) Gidoppe attin, issi Kiristtaanee shaaramuxiyoogan gita nagaraa oottikko shin? Awu hidooti baawee? CHii, deˈees. Issi uri wozanappe ba nagaraappe simmikko, Yihooway A maaddana. Xoossay “atto giyaagaa.”—Mazamure 86:5; Yaaqooba 5:16; Leemiso 28:13 nabbaba.

23 Nuussi qoppiya, “imota” gidida siiqiya cimatakka Yihooway nuuyyo immiis. (Efisoona 4:8, 12; Yaaqooba 5:14, 15) Nuuni aara nu dabbotaa zaarettidi giigissanawu nuna maaddanaadan I cimata immiis.—Leemiso 15:32.

“AADHDHIDA ERATETTAA” GOˈETTA

24, 25. ‘Aadhdhida eratettay’ shaaramuxiyoogaappe haakkanaadan nuna waati maaddana danddayii?

24 Nuuni loˈˈobaa kuuyanawu, Yihoowa higgee nuna waati goˈˈiyaakko akeekana koshshees. Nuuni Leemiso 7:6-23n odettida yelagaa mala gidana koyokko. I “wozanaa kunttibeenna” gishshawu, shaaramuxan cimettidi oyqqettiis. Akeekiyoogee eraappe aadhdhees. Nuuni akeekanchcha gidikko, Xoossaa qofaa akeekanawu maloosinne hegaa nu deˈuwan oosuwan peeshshoos. Ha loˈˈo zoriyaa hassaya: “Aadhdhida eratettaa demmiyaagee bana siiqees; akeekaa qoraphphiyaagee lo77obaa demmees.”—Leemiso 19:8.

25 Neeni Xoossaa maarati likke gidiyoogaa wozanappe ammanay? He maarata kaalliyoogee neeni ufayttanaadan oottiyoogaa tumuppe ammanay? (Mazamure 19:7-10; Isiyaasa 48:17, 18) Hanno gakkanawu neeni hegaa ammanana xayikko, Yihooway neessi oottido loˈˈoba ubbaa hassaya. ‘Yihooway keha gidiyoogaa xeella beˈa.’ (Mazamure 34:8) Neeni kaseegaappe aaruwan hegaadan oottiyo wode, Xoossaa loytta siiqana. I siiqiyoobaa siiqa; qassi I ixxiyoobaa ixxa. Tumuban, mooro gidennaban, geeshshaban, siiqobaaninne loˈˈoban ne guuggiyaa kuntta. (Piliphphisiyuusa 4:8, 9) Yihoowa aadhdhida eratettan goˈettida, Yooseefa mala gidana danddayoos.—Isiyaasa 64:8.

26. Nuuni kaallidi ay pilgganee?

26 Neeni aqo oyqqida ura gidin gidana xayin, ne deˈuwan ufayttanaadan Yihooway koyees. Kaalliya naaˈˈu shemppoti aqo deˈoy giiga gidanaadan nuna maaddana danddayiyaabaa yootoosona.

^ “Pornograafiyaa” giyo qaalay beˈiyaageeti, nabbabiyaageeti woy siyiyaageeti mattumaa qaaqqatanaadan oottiya pokkobaa qoncciyan bessiyaaba. Hegee biiduwaa, misiliyaa, xuufiyaanne cenggurssan giigidaba gidana danddayees.