ISSI hiyyeesa amˈˈiyaa ba mexi issi naˈaa qoomma uttaasu. A keehippe ufayttaasu. Hegaappe guuttaa kasetada, a ba naˈaa ahaa idimmada keehippe azzana uttaasu. Haˈˈi a hayquwaappe denddida ba naˈay pashkki giyaagaa beˈada keehippe ufayttaasu. I son deˈiya imattay iyyo, “Be7a, ne na7ai paxiis” yaagiis.

Hegee 3,000 gidiya layttappe kase hanidaba. He taarikee 1 Kawotu Maxaafaa shemppo 17n deˈees. Maccaasee son deˈiya imattay Xoossay kiittin hananabaa yootiya Eelaasa. Maccaasiyaa shin oonee? A Siraafita kataman deˈiya sunttay odettibeenna amˈˈiyo. I naˈay hayquwaappe denddidoogee i ammanoy keehippe minnanaadan oottidabatuppe issuwaa. Nuuni i hanotaa qoppiyo wode, keehi loˈˈobaa tamaaroos.

Iita gidida Israaˈeela kawuwaa Akaaba wode, Yihooway daro wodiyau gamˈˈiya koshaa yeddanau qofaa qachiis. Eelaasi koshay denddanaagaa yooti simmin, Xoossay a Akaabappe qottidi, maalaalissiya ogiyan qooraaseti au oyttaanne ashuwaa ehaanaadan oottiis. Yihooway he wode Eelaasa, “Ha sohuwaappe denddada, Sidoona matan de7iya Siraafiti ba; baada yan de7ashsha. Issi am77e maccaasiyaa nena qumaa mizanaadan taani azazaas” yaagiis.—1 Kaw. 17:1-9.

Eelaasi Siraafita gakkiyo wode, issi hiyyeesa amˈˈiyaa mittaa mixiyaaro demmiis. Eelaasa qumaa mizanaara ha maccaasiishsha? A ba huuphe keehippe hiyyeesa gidaydda waatada hegaadan oottana danddayay? Eelaasi hegaadan qoppennan aggenna, shin maccaasiyo haasayissiyoogaa doommiis. I, “Hayyanaa, tau uyanau haatta bulen ekka yarkkii” yaagiis. A haattaa ehanau biishin Eelaasi, “Hayyanaa guutta baso oittakka ekkada yarkkii” yaagiis. (1 Kaw. 17:10, 11) Amˈˈiyaa he imattau immiyo haatti xayenna, shin oyttaa immanaagee keehi metiyaaba.

 A hagaadan gaasu: “[“Yihooway,” NW] ne Xoossai ero! Taayyo oitti baawa. Taayyo otuwan issi kuuchcha xiilleenne xaaruwan qii zaite xalaalai de7ees. Taani hagaa yiidoogee guutta mitta mixada, soo simmada, hinnokka taayyoonne ta na7aayyo issitoo uukkanaassanne miidi haiqqanaassa.” (1 Kaw. 17:12) Eta haasayay ay qonccissiyaakko ane qoppoos.

Amˈˈiyaa Eelaasi Xoossaa yayyiya Israaˈeela asa gidiyoogaa eraasu. A, ‘Yihooway ne Xoossay ero’ giidoogaappe hegaa akeekana danddayoos. A Israaˈeela Xoossaabaa amaridabaa eriyaaba milatausu, shin Yihoowabaa yootiyo wode “ta Xoossaa” gabeykku. A Sidoona matan deˈiya Siraafita kataman deˈausu. Siraafiti Baalau goynniya asay deˈiyoosa milatees. Gidikkokka, Yihooway ha amˈˈee wozanan issi dummatiyaabaa beˈiis.

Ha hiyyeesa amˈˈiyaa eeqau goynniya asaa giddon deˈiyaaba gidikkokka, ammanoy deˈiyo asa gidiyoogaa bessaasu. Yihooway Eelaasa ikko kiittidoy akka Eelaasikka goˈettanaadaana. Hegaappe nuuni loˈˈobaa tamaarana danddayoos.

Baalau goynniya Siraafitan deˈiya asay ubbay keehi iita gidenna. Yihooway Eelaasa ha amˈˈeekko kiittidi, baayyo goynnennaageeta gidikkokka, loˈˈobaa oottanau koyiyaageeta akeekiyoogaa bessiis. Xoossay, “dere ubban baassi yayyiyaagaanne xillo ooso oottiyaagaa [galatiyoogee]” qoncce.—Oos. 10:35.

Siraafita amˈˈee mala gidida ay keena asay intte moottan deˈii? Eta yuushuwan deˈiya asay worddo haymaanootiyaa kaalliyaaba gidikkokka, eti hegaappe loˈˈobaa koyiyaageeta gidana danddayoosona. Eti Yihoowabaa aynne erennan aggana woy guuttabaa erana danddayoosona; yaatiyo gishshau, eti tumu goynuwaa goynnanaadan maaddana koshshees. Intte hegaa mala asata koyiiddinne maaddiiddi deˈeetii?

Eelaasi amˈˈe maccaasiyaa ay oottanaadan oychidaakko akeekan qoppite. A bau deˈiya guutta kattaa issitoo xalla kattin anne i naˈay miidi hayqqanaagaa yootaasu. SHin Eelaasi woygidee? “Yayyoppa; baada neeni giidoogaadan ootta. SHin kasetada ne xiilliyaappe guutta komppuwaa komppada taayyo ekka ya; hegaappe simmada neeyyoonne ne na7aayyo komppa. Aissi giikko, GODAI Israa7eela Xoossai, ‘Sa7aa bollan GODAI iraa bukissana gakkanaashin, xiillee otuwaappe wurenna; zaiteekka xaaruwaappe coroshettenna’ yaagees” yaagiis.—1 Kaw. 17:11-14.

Issoti issoti, ‘Qilliiccayiyye, tau deˈiya qumay hegaa xalla shin akka imma baya gay?’ gaana danddayoosona. SHin he amˈˈiyaa hegaadan gabeyikku. A Yihoowabaa eriyoobay guutta gidikkokka, Eelaasi giidobaa ammanada, i oychidobaa oottaasu. Hegee ammanuwaa keehi paacciyaaba gidikkokka, a ba aadhida eraa bessiyaabaa oottaasu.

He hiyyeesa amˈˈiyo Xoossay aggi bayibeenna. Eelaasi giidoogaadan, Yihooway koshaa wodee wurana gakkanaashin Eelaasi, amˈˈiyaanne i naˈay maanaadan, iyyo deˈiya guutta kattaa darissiis. Tumakka, “GODAI Eelaasa baggaara yootido qaalaa naagidi, otuwaappe xiillee wuribeennanne xaaruwaappe zaiteekka coroshettibeenna.” (1 Kaw. 17:16; 18:1) He maccaasiyaa Eelaasi giidobaa oottabeennaba gidiyaakko, a he wode uukkana xiilleenne zaytee issitoo xallau kattin wuri aggana. A  bau ammanoy deˈiyoogaa bessaasu; Yihoowan ammanettaasu; qassi kasetada Eelaasau miyoobaa immaasu.

Xoossay banttau ammanoy deˈiyoogaa bessiyaageeta anjjiyoogaa hegaappe tamaarana danddayoos. Intte suuretettaa paacciyaabay gakkiyo wode ammanoy deˈiyoogeeta gidiyoogaa bessikko, Yihooway inttena maaddana. Intte he paaciyan genccanaadan maaddidi, i intteyyo koshshiyaabaa kunttiyaagaa, inttena naagiyaagaanne intte dabbo gidana.—Kes. 3:13-15.

Ha amˈˈee taarikiyaappe tamaariyoobaa 1898n kiyida Xiyoone Wochiyo Keelay hagaadan qonccissiis: “Ha maccaaseessi azazettanaadan oottiya ammanoy deˈiyaaba gidikko, hananabaa yootiyaagaa baggaara Goday o maaddana; a ammanoy deˈiyooro gidana xayikko, hegaadan oottiya hara amˈˈiyaa deˈana danddayausu. Nu hanotaa xeelliyaagankka, Goday nu deˈuwan dumma dumma ogiyan nu ammanoy paacettanaadan oottana danddayees. Nuuni ammanoy deˈiyoogeeta gidikko anjjuwaa demmana; hegee xayikko, he anjjuwaa demmokko.”

Nuna paacee gakkiyo wode, Geeshsha Maxaafaappenne Geeshsha Maxaafaa qofaa oyqqida xuufetuppe Xoossaa kaaletuwaa koyana bessees. Yaatidi, oosuwan peeshshanau deexxiyaaba gidikkokka, Yihooway immiyo kaaletuwaadan oottana koshshees. Nuuni, “Ne polo wozanan GODAA ammanetta; ne akeekan zemppoppa. Neeni oottiyo ooso ubban a sinttaya; i nena likke ogiyaa kaalettana” yaagiya aadhida eratetta zoriyaa oosuwan peeshshiyaaba gidikko, tumuppe anjjuwaa demmana.—Lee. 3:5, 6.

He amˈˈee ammanuwaa paacciya harabaykka o gakkiis. Geeshsha Maxaafay, “Guutta wodiyaappe guyyiyan he keettaa godee na7ai harggiis; harggee goobi goobidi bin, wurssettan na7ai shemppuwaa teqettidi haiqqiis” yaagees. Keehippe azzanida ha maccaasiyaa hagaa mala metoy o gakkido gaasuwaa eranau Eelaasa, “Xoossaa asoo, neeni tana morkkiyoobi aibiinee? Neeni ta nagaraa hassayissada ta na7aa woranau yaadii?” yaagaasu. (1 Kaw. 17:17, 18) A yiillotada hegaadan giidoy aybissee?

A kase oottido, i zoriya wozanaa qumˈˈiya nagaraa hassayada hegaadan gaadeeshsha? A ba naˈay hayqqidoy Xoossay qaxxayiina, qassi Eelaasi naˈaa woranau Xoossay kiittin yiidaagaa gaada qoppadeeshsha? Geeshsha Maxaafay hegaa xeelliyaagan aybanne yootenna, shin issibay qoncce: He amˈˈiyaa iitaban aybiininne Xoossaa amaassalabeykku.

Eelaasi, he amˈˈee naˈay hayqqidoogaaninne maccaasiyaa bana keehippe kayyoyiyaabay gakkidoy i yiido gishshataassa ga qoppidoogan dagammennan aggenna. I naˈaa ahaa pooqiyaa pude efiidi, “Abeet GODAU, ta Xoossau, qassi ha taani de7iyo mishiree am77ee na7aa worada, i bollakka meto ehai?” yaagidi waassiis. Eelaasi ha keha maccaasiyaa tuggatanaadan Xoossay paqqadikko, Xoossaa sunttay borettin siyanau koyibeenna. Yaatiyo gishshau, Eelaasi, “Abeet GODAU, ta Xoossau, ha na7aa shemppuwaa zaara” yaagidi woossiis.—1 Kaw. 17:20, 21.

Yihooway a woosaa siyiis. He amˈˈiyaa Xoossay kiittin hananabaa yootiyaagau miyoobaa immaasu, qassi ammanoy deˈiyooro gidiyoogaa bessaasu. Xoossay naˈay hayquwaappe denddanaagaanne hegee sinttappe yaana yeletau hidootay deˈanaadan oottanaagaa eriyo gishshau, i hayqqanaadan paqqadidaba milatees; hegee hayqqida uri denddidoogaa yootiya Geeshsha Maxaafan xaafettida koyro taarike. Eelaasi woossin Yihooway naˈay paxanaadan oottiis. Eelaasi, “Be7a, ne na7ai paxiis” yaagin amˈˈiyaa ayba ufayttidaakko qoppite! Yaatin amˈˈiyaa Eelaasau, “Neeni Xoossaa asa gididoogaanne ne doonaappe odettiya GODAA qaalai tuma gididoogaa taani ha77i eraas” yaagaasu.—1 Kaw. 17:22-24.

Koyro Kawotu maxaafaa shemppo 17y ha maccaaseebaa harabaa yootenna. Gidikkokka, Yesuusi he maccaasiyo xeelliyaagan loˈˈobaa yootido gishshau, a Yihoowayyo ammanettida ashkkara gidada deˈennan aggukku. (Luq. 4:25, 26) Xoossay ba ashkkaratuyyo loˈˈobaa oottiyaageeta anjjiyoogaa i taarikiyaappe tamaaroos. (Maa. 25:34-40) Xoossay ammanettidaageetuyyo iita wodiyankka koshshiyaabaa kunttiyoogaa he taarikee qonccissees. (Maa. 6:25-34) Qassi Yihooway hayqqidaageeta denttanau koyiyoogaanne denttana danddayiyoogaakka bessees. (Oos. 24:15) Ha allaalleti Siraafita amˈˈiyo hassayanaadan oottiya loˈˈo gaaso.