1, 2. Addaameenne Hewaana koyro waani deˈidonaa, qassi denddiya oyshati awugeetee?

ADDAAMEENNE Hewaana merettido wode etawu ayba morkkeenne baawa. Eti gannatiyan deˈiya, nagari baynna asa. Eti banttana Medhidaagawu attuma naˈanne macca naˈa gididi aara mata dabbotan deˈidosona. (Doo. 2:7-9; Luq. 3:38) Xoossay etawu gita oosuwaa immiis. (Doomettaabaa 1:28 nabbaba.) ‘Saˈaa kumiyoogeenne haariyoogee’ daro wode ekkiyaaba gidenna. SHin Addaameenne Hewaana ‘biittaa bolli woxxi qaaxxiya, paxa deˈiya mereta ubbaa haariiddi deˈanawu’ merinawu deˈana bessees. Eti banttawu imettida he oosuwaa oottiiddi merinawu deˈana danddayoosona shin.

² Yaatin, haˈˈi hanotay hegaa mala gidennay aybissee? Ubbaappe wurssetta morkkiyaa hayquwaa gujjin, asaa naati ufayttennaadan oottiya hegaa mala hara morkketi daridoy aybissee? Xoossay he morkketa waati xayssanee? Ha oyshatunne hegaara gayttida hara oyshatu zaaruwaa Geeshsha Maxaafaappe demmana danddayoos. Ane hegaa kaallidi beˈoos.

3, 4. (a) Xoossay Addaamanne Hewaano woygi azazidee? (b) He azazuwaa azazettiyoogee ay keena koshshiyaabee?

³ Addaameenne Hewaana merinawu deˈanaadan merettidaba gidikkokka, eti hayqqenna mereta gidokkona. Eti deˈanawu maana uyana, qassi shemppananne xiskkana koshshees. He ubbaappe aaruwan, eti banttawu deˈuwaa Immida Yihoowaara mata dabbotan deˈana bessees. (Zaa. 8:3) Eti hayqqennan ufayttidi deˈanawu Yihoowayyo azazettana bessees. Yihooway Hewaana merettanaappe kasekka hegaa Addaameyyo mintti yootiis. Woygi yootidee? “GODAI Xoossai bitaniyaa, ‘Gannatiyaa mittaa teeraa ubbaappe neeni maana giikko ma; shin lo77uwaanne iitaa erissiya mittaa teeraappe mooppa; aissi giikko, neeni appe miido gallassi tumu haiqqana’ yaagidi azaziis.”—Doo. 2:16, 17.

⁴ ‘Loˈˈuwaanne iitaa erissiya mittay’ loˈˈo woy iita gididabay aybakko kuuyiyo maatay Xoossaassa gidiyoogaa bessees. Addaamee Xoossaa leemisuwan merettido gishshawunne awu zoriya wozanay deˈiyo gishshawu, i iitaa kehaa shaakki erana danddayiyoogee qoncce. He mittay Addaameenne Hewaana ubba wode Yihoowa kaaletuwaa kaallana koshshiyoogaa hassayissiyaagaa. He mittaa teeraappe miyoogee eti Yihoowa kaaletuwaa kaallanawu koyennaagaa bessiyaaba; hegee qassi eta bollinne eta zaretu bolli wolqqaama metuwaa kaalettiyaaba. Eti azazettennaba gidikko hegaa mala daafabay gakkanaagaa Xoossay kasetidi yootiis.

5. Addaameenne Hewaana Yihoowayyo azazettibeennay aybissee?

⁵ Hewaana meretta simmin, Xoossay azazidobaa Addaamee iyyo yootiis. A he azazuwaa loytta eriyo gishshawu, aynne ashshennan zaarettada yootaasu. (Doo. 3:1-3) A hegaa shooshshaa baggaara bana haasayissida Seexaanawu yootaasu. Seexaanaa Dabloosi haarettiiddi deˈiyoogaappe ba huuphe haaranawu keehi amottiis. (Yaaqooba 1:14, 15⁠ra gatta xeella.) I ba iita amuwaa polanawu, Xoossay worddotidabadan Hewaaniyyo yootiis. I a Xoossaayyo azazettennaba gidikko, hayqqennaagaa, ubba Xoossaa mala gidanaagaa yootiis. (Doo. 3:4, 5) Hewaana i yootidobaa ammanada, he mittaa teeraappe miyoogan Xoossawu haarettana koyennaagaa bessaasu; qassi Addaameekka hegaappe maanaadan oottaasu. (Doo. 3:6, 17) Dabloosi wordduwaa yootidi o cimmiis. (1 Ximootiyoosa 2:14 nabbaba.) SHin Addaamee eriiddi ‘ba keettaayee oduwaa siyiis.’ SHooshshay keha milatidi shiiqidaba gidikkokka, Seexaanaa Dabloosi he worddo qofay kaalettiyoobaa milxxi ootti eriya, meqetti baynna iita morkke.

6, 7. Yihooway nagaraa oottidaageetuyyo waatidi pirddaa immidee?

⁶ Addaameenne Hewaana banttawu deˈuwaanne hara ubbabaa immida Yihoowa bolli makkalidosona. He wode eti oottidobaa Yihooway beˈidoogee qoncce. (1 Odi. 28:9; Leemiso 15:3 nabbaba.) SHin i Addaamee, Hewaananne Seexaanay bantta dosan ayyo azazettanaadan koyiis. Yihooway eta Aawa gidiyo gishshawu, eti oottidoban i keehi seelettidoogee qoncce. (Doomettaabaa 6:6⁠ra gatta xeella.) SHin i Pirddiyaagaa gidiyo gishshawu, he nagaranchatuyyo bessiya pirddaa immiis.

⁷ Xoossay Addaameyyo, “Neeni [loˈˈuwaanne iitaa erissiya mittaa teeraappe] miido gallassi tumu haiqqana” yaagidi yootiis. Addaamee he mittaappe miido gallassi away wullanaappe kase hayqqana giidi qoppennan aggenna. SHin he gallassi “sa7ai omarido wode” Yihooway Addaamanne Hewaano haasayissiis. (Doo. 3:8) I suure pirddiya Daanna gidiyo gishshawu,  eta qofaa siyiis. (Doo. 3:9-13) Hegaappe simmidi, etawu bessiya pirddaa immiis. (Doo. 3:14-19) I eta sohuwaara xayssidaba gidiyaakko, i asaa naatuyyo halchidobay polettana danddayenna. (Isi. 55:11) I eta bolli hayquwaa pirddaa pirddidabanne nagaray kaalettiyoobay sohuwaara gakkiyoogaa doommidaba gidikkokka, Addaameenne Hewaana naata yelanaadan paqqadiis; eti yeliyo naati i sinttappe giigissiyooban goˈettana. Addaameenne Hewaana nagaraa oottido gallassi Yihoowa sinttan hayqqidosona; qassi eti issi “gallassa” mala gidida 1,000 layttay wurennan hayqqidosona.—2 PHe. 3:8, NW.

8, 9. Addaame zerettati a nagaran waani qohettidonaa? (Ha huuphe yohuwaa doomettan deˈiya misiliyaa xeella.)

⁸ Addaameenne Hewaana oottidoban eta naati qohettanee? Ee. Roome 5:12y, “Nagarai ha sa7aa issi asa baggaara geliis; he nagarai banaara haiquwaa ehiis; hegaa gaasuwan, asai ubbai nagara oottido gishshau, haiqoi asa zare ubbaa gakkiis” yaagees. Koyro hayqqiday ammanettida asa gidida Aabeela. (Doo. 4:8) Hegaappe simmin, Addaame naati harati cimidi hayqqidosona. Eti nagaraanne hayquwaa laattidonaa? Kiitettida PHawuloosi ‘issi uray azazettennan ixxido gaasuwan, daro asay nagarancha gididoogaa’ yootiis. (Roo. 5:19) Addaameppe laattido nagaraynne hayqoy asaa naatuyyo meqetti baynna morkke gididosona; nagarancha asi ay oottikkokka he morkketuppe baqatana danddayenna. Addaame zerettati nagaraanne hayquwaa waati laattiyaakko nuuni geeshshidi erennaba gidikkokka, hegaa gaasuwan gakkiyaabaa akeekana danddayoos.

⁹ Geeshsha Maxaafay nagaraynne hayqoy “asa ubbaa [k]ammidabaa, kawotetta ubbaa bollankka micettida magalashuwaa” mala gidiyoogaa yootees. (Isi. 25:7) Nagaraanne hayquwaa laattibeenna asi baawa. Ee, ‘Asay ubbay Addaameera dabbotido gishshawu hayqqees.’ (1 Qor. 15:22) Yaatiyo gishshawu PHawuloosi, “Tana haiquwau efiya ha asatettaappe ashshanai oonee?” yaagidi oychiis. PHawuloosa ashshana danddayiya uri deˈii? *—Roo. 7:24.

10. (a) Yihooway hayquwaa xayssanaagaa yootiya xiqiseti awugeetee? (b) He xiqiseti Yihoowabaanne a Naˈaabaa ay qonccissiyoonaa?

¹⁰ Ee, Yihooway PHawuloosa ashshana danddayees. Geeshsha Maxaafay, “Haiquwaa i merinau mittana; Ubbaa Haariya GODAI aife ubbaappe afuttaa quccana” yaagees. (Isi. 25:8) Issi aaway ba naati waayettanaadan oottidabaa xayssidi eta ayfiyaappe afuttaa qucciyoogaadan, Yihoowaykka Addaame gaasuwan gakkiya hayquwaa xayssiyoogan ufayttana! Yesuusikka he oosuwan aara hashetana. Koyro Qoronttoosa 15:22y, “Asai ubbai Addaameera dabbotido gishshau haiqqidoogaadan, Kiristtoosaara dabbotido gishshau, ubbai de7uwaassi denddana” yaagees. PHawuloosikka, “Tana . . . ashshanai oonee?” yaagi oychi simmidi, “Nu Godaa Yesuus Kiristtoosa baggaara Xoossau galatai gido” yaagiis. (Roo. 7:25) Addaameenne Hewaana nagaraa oottido gishshawu, Yihooway asaa naata siiqiyoogaa aggibeennaagee qoncce. Qassi Yihooway koyro azinaanne machiyo medhiyo wode aara issippe oottida Yesuusikka asaa naatun ufayttiyoogaa aggibeenna. (Lee. 8:30, 31) SHin asaa naati nagaraappenne hayquwaappe waani attanee?

11. Yihooway asaa naata maaddanawu ay giigissidee?

¹¹ Addaamee nagaraa oottido wode  Yihooway a bolli hayquwaa pirdda pirddiis. Hegaappe denddidaagan, asa ubbay nagaraanne hayquwaa laattiis. (Roo. 5:12, 16) Geeshsha Maxaafay, “Issi urai nagara oottido gaasuwan asa ubbaa bolli mooranchchadan pirddai [yiis]” yaagees. (Roo. 5:18) Yihooway ba maaraa kanttennan asaa naata maaddanawu ay oottana danddayii? Yesuusi, “Taani Asa Na7ai, . . . daro asaa wozanau ta shemppuwaa immanau [yaas]” yaagidi yootidobaappe he oyshaa zaaruwaa demmana danddayoos. (Maa. 20:28) Nagari baynna asa gidida Yesuusi ‘wozuwaa’ qanxxana danddayees. Ha wozoy suure pirddaara waani maayettii?—1 Xim. 2:5, 6.

12. Yihooway kessido maaraara maayiya ogiyan qanxxettida, bixe gidida wozoy aybee?

¹² Yesuusan nagari baynna gishshawu, merinawu deˈana danddayees. Yihooway Addaameekka hegaadan deˈana mala koyiis. Yihooway nagari baynna Addaame zareti saˈaa kumanaadan halchiis. Yesuusi Yihoowanne Addaame zerettata siiqiyo gishshawu, asa gididi nagari baynna ba deˈuwaa yarshshiis. Ee, Yesuusi Addaameppe halida nagari baynna deˈuwaara lagge gidida ba deˈuwaa yarshshiis. Guyyeppe, Yihooway ba Naˈaa ayyaana mereta oottidi hayquwaappe denttiis. (1 PHe. 3:18) Addaameppe halida nagari baynna deˈuwaa gishshawu nagari baynna hara uraa deˈoy wozo gididi qanxxettiis; he wozoy Yihooway kessido maaraara maayettiyaaba. Yesuusi Addaame zerettati merinawu deˈiyo hidootaa demmanaadan maaddiis. PHawuloosi, “Xoossaa maxaafan, ‘Koiro bitanee, Addaamee, paxa de7iya asa gidi merettiis’ yaagees. SHin wurssetta Addaamee de7uwaa immiya ayyaana gidiis” yaagidoy hegaassa.—1 Qor. 15:45.

13. “Wurssetta Addaamee” hayqqida asaa waatanee?

¹³ Mata wode, “wurssetta Addaamee” asaa naatuyyo “de7uwaa immiya ayyaana” gidana. Addaame zerettatuppe hayqqida daroti zaarettidi saˈan deˈanawu hayquwaappe denddana.—Yoh. 5:28, 29.

14. Yihooway Addaamee laatissido nagaraappe asaa naata naxa kessanawu ay giigissidee?

¹⁴ Asaa naati laattido nagaraappe waani naxa kiyana danddayiyoonaa? Yihooway ‘wurssetta Addaameenne’ asaa naatuppe doorettidaageeti ayssiyo Kawotettaa essiis. (Ajjuutaa 5:9, 10 nabbaba.) Yesuusaara saluwan haariya 144,000ti kase nagarancha gididi deˈido gishshawu, eti ayssiyo asatu hanotaa akeekoosona. Yesuusinne aara haariyaageeti 1,000 laytta giddon saˈan deˈiyaageeti nagaraappe geeyanaadan maaddana.—Ajj. 20:6.

15, 16. (a) Geeshsha Maxaafay ‘ubbaappe wurssetta morkkiyaa, hayquwaa’ giyoobay aybee, qassi hegee awude xayanee? (b) Koyro Qoronttoosa 15:28y yootiyoogaadan, Yesuusi wodeppe ay oottanee?

¹⁵ He Kawotettay haariyo shaˈu layttaa wurssettan, azazettiya asaa naati Addaame makkalido gishshawu gakkida, morkke gidida ubbabaappe naxa kiyana. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Asai ubbai Addaameera dabbotido gishshau haiqqidoogaadan, Kiristtoosaara dabbotido gishshau, ubbai de7uwaassi denddana. SHin ubbaikka ba kayan kayan denddana. Kiristtoosi ubbaappe kasetidi denddiis; hegaappe guyyiyan, Kiristtoosaageeti [aara haariyaageeti] Kiristtoosi yiyo wode denddana. Hegaappe guyyiyan, Kiristtoosi halaqatetta ubbaa, godatetta ubbaanne wolqqaanne xaissidi, Xoossaassi ba Aawaassi kawotettaa immiyo wode, wodiyaa wurssettai yaana. Aissi giikko, Xoossai a morkketa ubbaa a tohuwaappe garssaara wottana gakkanaassi, Kiristtoosi haaranau bessees. Ubbaappe wurssettan xayana morkkee haiquwaa [‘Ubbaappe wurssetta morkkee, hayqoy xayana,’ NW].” (1 Qor. 15:22-26) Ee, Addaameppe laattido hayqoy wurssettan xayana. He wode, asaa naata  ubbaa ‘kammidabay’ merinawu xayana.—Isi. 25:7, 8.

¹⁶ Kiitettida PHawuloosi geeshsha ayyaanay denttettin yootidobaa hagaadan giidi kuuyiis: “Ubbabai Kiristtoosassi haarettidoogaappe guyyiyan, Kiristtoosi qassi ba huuphen ubbabaa bana haarissida Xoossaassi haarettana. Xoossai qassi ubbabaa wurssidi haarana.” (1 Qor. 15:28) He wode, Yesuusa haaruwan oottanawu halchidobay ubbay polettana. Hegaappe simmin, Naˈay keehi ufayttidi ba haaruwaa ba Aawawu immana; qassi nagaraappe geeyida asaa naata Yihoowassi sheedhana.

17. Wurssettan Seexaanay waananee?

¹⁷ Asaa naatu ubbaa bolli wolqqaama metuwaa gattida Seexaanay waananee? Ajjuutaa 20:7-15y i waananaakko yootees. SHaˈu layttaa wurssettan, Seexaanay nagaraappe geeyida asaa naata paaccana. Hegaappe simmin, Dabloosinne a kaalliyaageeti ‘naaˈˈantto hayquwan’ merinawu xayana. (Ajj. 21:8) ‘Naaˈˈantto hayquwaa’ hayqqiyaageeti merinawu xayiyo gishshawu, he hayqoy mule ‘xayenna.’ SHin nuuni Yihoowawu ammanettiyaageeta gidikko, ‘naaˈˈantto hayqoy’ nuna qohana giidi yayyana bessenna.

18. Xoossay Addaameyyo immido oosoy waani polettanee?

¹⁸ He wode, asaa naati ubbay nagaraappe geeyidi Yihooway merinaa deˈuwaa immiyoogeeta gidana. Eti ufayttennaadan oottiya ay morkkeenne he wode deˈenna. Addaameyyo imettida oosoy a naatu baggaara polettana. Addaame naati saˈaa, mehiyaanne doˈaa loytti oyqqana. Ubbaappe wurssetta morkke gidida hayquwaa xayssanawu Yihooway oottiyoobaa ubbatoo nashshiyaageeta gidoos!