YIHOOWA MARKKA gidida amarida yelagati silimaa beˈanawu qofaa qachidosona. Eti banttanaara tamaariya naatuppe daroti hegaa beˈidi keehi ufayttidoogaa siyidosona. Eti silimaa beˈiyo sohuwaa biidi, asaa woriyo wolqqaama miishshatunne ba kalluwaa bessiya maccaasee pootuwaa kaqqidoogaa beˈidosona. Yaatin eti waatanee? Eti ‘ba hanaa hano’ giidi hegaa beˈanawu giddo gelanee?

Ha hanotay, nu ayyaanaabaa hanotaanne nuuyyo Yihoowaara deˈiya dabbotaa minttiya woy mooriya darobaa nuuni galla galla kuuyiyoogaa bessees. Issi issitoo, issibaa oottanawu halchaasa; shin hegaa zaaretta qoppada ne qofaa laammaasa. Yaatin hegee neeni issibaa suure kuuyenna asa gidiyoogaa bessiyaabeeyye, neeni suure kuuyiya asa gidiyoogaa bessiyaabee?

Nuuni nu huuphiyaa Yihoowawu geppidoynne xammaqettidoy a siiqiyo gishshataassa. Nuuni Xoossawu ammanettidi deˈanawu keehi koyoos. SHin, nu morkkee Seexaana Dabloosi nuuyyo Yihoowaara deˈiya dabbotaa mooranawu baaxetees. (Ajj. 12:17) Nuuni Yihoowawu oottanawunne a azazota naaganawu murttida. Nu huuphiyaa Yihoowawu geppidoogaara gayttidaagan nu qofaa laammiyoogee keehi azzanttiyaaba! Ubba hegee shemppo miyaaba.

Baabiloone Kawuwaa Naabukadanaxoori 2,600ppe dariya layttappe kase, gita misiliyaa worqqaappe medhidi ubba asaykka gufannidi he misiliyawu goynnanaadan higgiyaa kessiis. He higgiyawu azazettenna ooninne itoone taman olettana. SHin Xoossawu yayyiya yelagati Sidiraaqi, Misaaqinne Abddanaagoy hegaadan oottibookkona. Eti he misiliyawu goynnibeenna gishshawu itoone taman olettidosona. Yihooway maalaalissiya ogiyan eta he tamaappe ashshiis; shin eti Yihoowawu ammanettidi deˈiyoogaa aggiyoogaappe hayqqanawu kuuyidosona.—Dane. 3:1-27.

 Guyyeppe, asay gaammotu ollan yegganawu yashissishinkka hananabaa yootiya Daaneeli woosan gencciis. Ee, i kase oottiyoogaadankka hachi hachi heezzutoo Yihoowakko woossiyoogaa aggibeenna. Daaneeli tumu Xoossawu goynnanawu murttidobaa agganawu koyibeenna. Hegaappe denddidaagan, Yihooway Daaneela ‘gaammotu doonaappe ashshiis.’—Dane. 6:1-27.

Ha wodiyan deˈiya Xoossaa asatikka Xoossawu goynnanawu geppidi, hegaara maayiya ogiyan deˈidosona. Afirkkan deˈiya issi timirtte keettan tamaariya amarida Yihoowa Markkati he biittaa banddirawu goynnanawu ixxiis giidosona. Hara tamaareti oottiyoogaadan eti oottennaba gidikko, timirtte keettaappe yedettana giidi eta yashissidosona. SHin hegaappe daro takkennan, he biittaa timirttiyaa moconay he katamaa xomoosiyo wode Yihoowa Markka gidida he tamaaretuppe amaridaageeta haasayissiis. He yelagati ashkketettan, qassi yayyennan bantta murttidobaa ayyo yootidosona. He wodeppe simmin, he timirtte keettan he allaallee zaaridi denddibeenna. Yelaga ishatanne michota Yihoowayyo ammanettiyoogaa agganaadan oottiya paacee zaarettidi gakkibeenna.

A machiyaa kansseriyaa sahettada sohuwaara hayqqido Josefabaa qoppa. Josefa dabboti baliyaara gayttidaagan a qofaa akeekidi, hegaa maayidosona. SHin a machee dabboti Yihoowa Markka gidenna gishshawu, baliyaa wode Xoossaa ufayssenna wogaa polanawu koyidosona. Josefi hagaadan giis: “Taani ta qofaa laammennan ixxido gishshawu, eti ta naata cimmanawu baaxetidosona; shin naati bantta qofaa laammibookkona. Qassi eti heeraa wogaadan ta son ahaa naagiiddi aqanawu koyidosona; shin taani eti ta son ahaa naagana bessennaagaa yootaas. Ahaa naagiiddi aqiyoogee taani ammaniyoobaarakka ta machiyaa ammaniyoobaarakka maayettennaba gidiyoogaa eroosona; hegaa gishshawu eti hegaadan oottanawu harasaa biidosona.

“Nuuni keehi kayyottido he wodiyan, ta soo asay Yihoowa higgiyaa kanttennaadan maaddana mala Yihoowakko mintta woossaas. I ta woosaa siyiis; qassi nuuni dabbotu paaciyaa minnidi eqettanaadan maaddiis.” Josefinne a naati Yihoowawu azazettanawu murttidi, bantta qofaa laammanawu koyibookkona.

Israaˈeela biittaa asa gidenna issi maccaasiyaa, 32 M.Ln bonchido Paasikaa baalaappe daro takkennan, Sidoona biittan Yesuusaara gayttaasu. A xalahee oyqqido ba naˈiyo Yesuusi pattanaadan zaara zaarada oychaasu. Koyro, Yesuusi iyyo qaalanne qaattibeenna. I ba erissiyo ashkkaratuyyo, “Taani bayida dorssau, Israa7eela asaa xalaalau kiitettaas” yaagiis. He maccaasiyaa zaara zaarada a oychido gishshawu i, “Naatu qumaa ekkidi, zairotuyyo oliyoogee lo77o gidenna” yaagiis. SHin he maccaasiyaa, “Ee ta Godau, hegee tuma; shin harai atto zairotikka bantta godati miishin, masoofiyaappe laalettida suuppaa moosonattennee” yaagaasu; hegee iyyo mino ammanoy deˈiyoogaa bessiyaaba. Yaatin Yesuusi eeno giidi i naˈiyo pattiis.—Maa. 15:21-28.

Yesuusi hegaadan oottiyoogan, laammana koshshiyo wode ba qofaa laammiya Yihoowa leemisuwaa kaalliis. Leemisuwawu, Israaˈeelati worqqaappe eeqaa medhido wode Yihooway eta xayssanawu koyiis; shin Muusee I eta xayssennaadan woossin, Yihooway ba qofaa laammanawu eeno giis.—Kes. 32:7-14.

Kiitettida PHawuloosi Yihoowanne Yesuusa leemisuwaa kaalliis. Marqqoosa giyo Yohaannisi PHawuloosanne Barnaabaasa koyro misoonaawe buussaa wode aggidi harasaa biido gishshawu, PHawuloosi a banaara efaanawu koyibeenna. SHin guyyeppe Marqqoosi keehi minnido gishshawu, PHawuloosi i bana keehi maaddana danddayiyoogaa akeekiis. PHawuloosi Ximootiyoosayyo,  “Marqqoosi tana oosuwan keehi maaddanau danddayiyo gishshau, a demmada nenaara ekkada ya” yaagiis.—2 Xim. 4:11.

Nuuni shin? Danddayancha, atto giyaanne siiqiya Aawa gidida, saluwan deˈiya Yihoowa leemisuwaa kaallidi nuunikka issi issitoo nu qofaa laammiyoogee bessiyaaba gidana danddayees. Leemisuwawu, nuuni harata xeelliyo ogiyaa issi issitoo laammana koshshees. Yihoowaynne Yesuusi polo; shin nuuni nagarancha. Yaatin, eti bantta qofaa laammanawu eeno giyaaba gidikko, nuuni nuugaadan nagarancha gididaageetu metuwaa akeekidi, nu qofaa laammana bessennee?

Ayyaanaabaa hoolliyaara gayttidaagan nu qofaa laammiyoogee bessiyaaba gidana danddayees. Geeshsha Maxaafaa xannaˈiya, qassi gubaaˈe shiiqota shiiqiya issoti issoti xammaqettennan takkana danddayoosona. Woykko, issi issi ishatinne michoti Yihoowawu loytti haggaazanawu aqinye gidana danddayiiddi hegaadan oottanawu koyennan aggana danddayoosona. Issi issi ishati qassi gubaaˈiyan aawatettaa ekkanawu koyennaba milatees. (1 Xim. 3:1) Geella ne hanotaykka hegaa maleeshsha? Yihooway neeni hegaa mala aawatettan oottanaadan siiquwan shoobbees. Yaatin ne qofaa laammada, Yihoowayyonne haratuyyo oottiyoogan ayssi ufayttikkii?

Issi Afirkka biittan Yihoowa Markkatu macara biiruwan oottiya Eela hagaadan gaasu: “Taani Beeteele koyro yiyo wode, daro wodiyaa takkana gaada qoppabeykke. Taani ta kumetta shemppuwaappe Yihoowawu oottanawu koyiyaaba gidikkokka, nu soo asaa keehi siiqays. Koyro heeran, nu soo asaa keehi laamotaas! SHin Beeteelen tanaara issi kifiliyan deˈiya michiyaa tana keehi minttettido gishshawu, yan deˈanawu qofaa qachaas. Beeteelen tammu layttawu takka simmada, ishanttanne michontta maaddiyo ha oosuwaa taani danddayido peeshshan Beeteelen oottanawu murttaas.”

Qaayeeli ba ishaa qanaatidi keehi yiillotido wode a gakkidabaa hassayay? I  hanqquwaa suullidi iitabaa oottennaadan Yihooway mintti yootiis. Xoossay Qaayeeli ‘ba penggen zuggida’ nagaraa xoonanaadan zoriis. Qaayeeli ba qofaa laammana koshshees; shin i Xoossaa zoriyaa sheneho giis. Qaayeeli ba ishaa woriis; hegaappe denddidaagan, i shemppo worida koyro asa gidiis!—Doo. 4:2-8.

Kawuwaa Ooziyaana hanotaakka qoppa. I koyro Yihoowa sinttan loˈˈobaa oottiis; qassi aggennan Xoossaa koyiis. SHin Ooziyaani guyyeppe otorettiya asa gidiis. I qeese gidana xayikkonne, Yihoowayyo ixaanaa cuwayanawu beeta maqidasiyaa geliis. Qeeseti i otoruwan hegaadan oottennaadan zorin i ba qofaa laammidee? CHiikka. Ooziyaani “hanqqettidi” eti giyoobaa siyibeenna. Hegaappe denddidaagan, Yihooway wolqqaama goga harggiyan i oyqqettanaadan oottiis.—2 Odi. 26:3-5, 16-20.

Ee, issi issitoo nu qofaa laammiyoogee keehi koshshiyaaba. Ha wodiyan hanida issibaa beˈa. Joˈakiimi 1955n xammaqettiis; shin i 1978n gubaaˈiyaappe bohettiis. I 20 layttappe guyyiyan, ba nagaraappe simmidoogaa bessiyaabaa oottidi zaarettidi Yihoowa Markka gidiis. I Yihoowakko simmennan hegaa keena daro wodiyaa takkidoy aybissakko gubaaˈe cimay mata wode a oychiis. Joˈakiimi hagaadan giidi zaariis: “Taani kase hanqqettiyaanne otorettiya asa. Taani gubaaˈiyawu simmennan daro wodiyawu takkidoogee tana michees. Taani bohettada takkido wodetunkka Yihoowa Markkati tumaa tamaarissiyoogaa erays.” I ba qofaa laammidi ba nagaraappe simmiyoogee bessiyaaba.

Nuunikka issi issitoo qoppidobaanne kuuyidobaa laammiyoogee koshshiyaaba gidana danddayees. Yihoowa ufayssanawu, laammana koshshiya ubbaban nu qofaa laammiyaageeta gidoos.—Maz. 34:8.