Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

Zaarettidi 2013n Giigissido Ooratta Alamiyaa Birshshettaa

Zaarettidi 2013n Giigissido Ooratta Alamiyaa Birshshettaa

DARO layttaa giddon Ooratta Alamiyaa Geeshsha Maxaafaa Birshshettaa darotoo zaaretti giigissikkokka, 2013n awudeegaappenne aaruwan darobaa zaarettidi giigissida. Leemisuwawu, ha birshshettan haˈˈi xeetaappe 10u kushe gidiyaagaa kaseegaappe guuxxiya Inggilizetto qaalay deˈees. Geeshsha Maxaafan deˈiya waannatiya amarida qaalati laamettidosona. Issi issi shemppoti danttuwawu laamettidosona, qassi qonccissanawu tohossa qofay gujettiis. Laamettida ubbabaa ha huuphe yohuwan qonccissana danddayettenna, shin laamettidabaappe waannatiyaageeta ane beˈoos.

Geeshsha Maxaafan deˈiya waannatiya qaalatuppe laamettidaageeti awugeetee? Hagaappe kasetiya huuphe yohuwan qonccidaagaadan, “SHiˈol,” “Heydis,” qassi “shemppuwaa” giyo qaalata zaarettidi giigissida. SHin hara daro qaalatakka giigissida.

Leemisuwawu, Yesuusa waati woridaakko asay balabaa qoppennaadan oottanawu kase “mittan cadettiis” geetettida qaalay “mitta bolli kaqettiis” geetettidi birshshettiis. (Maa. 20:19; 27:31) Kase “iita eeshsha” geetettidaagee Giriiketto qaalay qonccissiyoogaadan pokkiyaabaa gidana mala “pokko eeshsha” geetetti birshshettiis. Kase “waayettiiddi takkiyoogaa” geetettida qaalay daro wodiyawu waayettiyoogaa milatana danddayees; “danddayaa” giya qaalay qofaa loytti qonccissees. (Gal. 5:19) Kase “siiqo-kehatettaa” giya qaalaa gishshaa “aggenna siiquwaa” geetettidi suure birshshettiis. Geeshsha Maxaafan ‘ammanettiyoogaa’ giya qaalaara darotoo geeddarssiyo he qaalaa qofaa hegee loytti qonccissees.—Maz. 36:5; 89:1.

Ubba sohuwan issi mala gididi birshshettida amarida qaalati haˈˈi yuushuwan deˈiya qofaadan birshshettidosona. Leemisuwawu, ʽoh·lamʹ giya Ibraawetto qaalaa kase “ay keenakko erettenna wodiyaa” giidi birshshidoogaa “merinaa” gaanakka danddayettees. Mazamure 90:2nne Mikiyaasa 5:2 mala xiqisetu birshshetta hegee waati laammiyaakko geeddarssa.

“Zerettaa” geetettidi birshshettida Ibraawettonne Giriiketto qaalati goshshaara gayttidabankka “zariyawu” leemiso gididikka Geeshsha Maxaafan daro sohuwan deˈoosona. Kase attamettida Ooratta Alamiyaa Birshshettan Doomettaabaa 3:15 gujjin, ubbasan “zerettaa” geetettiis. SHin, “zariyaa” gaanawu Inggilizetto qaalan haˈˈi darotoo “zerettaa” geetettenna; yaatiyo gishshawu, zaaretti giigissidoogan Doomettaabaa 3:15ninne hegaa mala hara xiqisetun “zariyaa” geetettiis. (Doo. 22:17, 18; Ajj. 12:17) Hara sohotun yuushuwan deˈiya qofaadan birshshettiis.—Doo. 1:11; Maz. 22:30; Isi. 57:3.

Daro qaalata bixe qaalan birshshidoogaa laammidoy aybissee? Loˈˈo Geeshsha Maxaafaa birshshettay “bixe qaalan birshshiyoogee qofaa laammiyo woy genttiyo wode, issi qaalaa woy qofaa suure qonccissiyoogaa,” zaarettidi 2013n giigissidoogan Gujo Qofaa A1y yootees. Geeshsha Maxaafay koyro xaafettido qaalaa leemisoti hara qaalan geliyaaba gidikko, bixe qaalan birshshettidosona. He maaraa kaalliyo wode, Ajjuutaa 2:23n ‘wozanaa qoriyaagaa’ giya qofay daro qaalan geliyaaba. SHin he xiqisiyan ‘kilahuwaa qoriyaagaa’ giya qofaa akeekanawu metana danddayiyo gishshawu, koyro xaafettida qofaara maayettana mala, “kilahuwaa” giya qaalay zaarettidi giigissidoogan “wozanaa qofaa” geetettiis. Hegaadankka, Zaarettido Wogaa 32:14n “gisttiyaa kilahuwaa modhuwaa” giya leemisoy “loˈˈo gisttiyaa” geetettidi geliya ogiyan birshshettiis. “Ta menttershshay qaxxarettibeenna” giya qofay “haasayanawu metootays” giyoogaa keena daro qaalan qoncce gidennay hegaa mala gaasuwaana.—Kes. 6:12.

“Israaˈeela attuma naata,’’ qassi “aawi baynna guutta attuma naata” giya qaalati haˈˈi “Israaˈeelata,” qassi “aawi baynna naata” geetettidi birshshettidoy aybissee? Yootiyoobay attuma asaabaakko woy macca asaabaakko darotoo Ibraawettuwan qonccees. SHin, attuman odettiya qaalati issi issitoo attuma asawukka macca asawukka odettiyaaba gidana danddayoosona. Leemisuwawu, “Israaˈeela attuma naata” geetettidaageeti attumaageetakka maccaageetakka gidiyoogaa issi issi xiqisetu yuushuwan deˈiya qofay bessiyo gishshawu, haˈˈi daro sohuwan hegee “Israaˈeelata” geetettiis.—Kes. 1:7; 35:29; 2 Kaw. 8:12.

Hegaadan, Doomettaabaa 3:16n Ibraawettuwan “attuma naata” giya qaalay kase attamettida Ooratta Alamiyaa Birshshettan “naata” geetettiis. SHin, he qaalay Kessaabaa 22:24n, “Intte naati [Ibraawettuwan, “attuma naati”] aawu baynnaageeta gidana” geetettidi, haˈˈi zaarettidi giigiis. Hara xiqisetunkka hegaa maaran “aawi baynna guutta attuma naˈa” giyo qaalay “aawi baynna naˈa” geetettidi laamettiis. (Zaa. 10:18; Iyy. 6:27) Giriiketto Sepitujenttiyankka hegaadan birshshettiis. Hegaappe denddidaagan, Eranchchaa 12:1nkka “neeni yelaga attuma asa gidiyo layttan” giidoogaa laammidi, “ne yelagatettaa layttan” giida.

Ibraawetto peesho qaalati daroti geliya ogiyan birshshettidoy aybissee? Waannatiya Ibraawetto peesho qaalati naaˈˈu qommo; hegeetikka polettiiddi deˈiyaabaanne polettiichidabaa qonccissiyaageeta. Kase attamettida Ooratta Alamiyaa Birshshettan polettiiddi deˈiyaabaa woy zaaretti zaarettidi polettiyaabaa qonccissiya Ibraawetto peesho qaalatu qofaa ubbasan peesho qaalaanne hara gujo qaalaa goˈettidi qonccissida. * Polettidabaa qonccissiya peesho qaalatussi “tumuppe” giyo, “bessees” giyoonne hegaa mala qaalata goˈettiyoogan hanidaba gidiyoogaa qonccissida.

Zaarettidi 2013n giigissidoogan qofaa qonccissanawu koshshana xayikko, hegaa mala gujo qaalata goˈettibookko. Leemisuwawu, Xoossay zaari zaaridi “Pooˈoy hano” giidobadan qonccissana koshshenna; yaatiyo gishshawu, “yaagiis” giya peesho qaalaa zaarettidi giigissidoogan polettiiddi deˈiyaabadan birshshibookko. (Doo. 1:3) SHin, Yihooway Addaama darotoo xeesidoogee tuma; hegaa gishshawu, hegaa qonccissanawu haˈˈikka Doomettaabaa 3:9n “aggennan xeesiis” geetettiis. Darotoo, Ibraawetto peesho qaalaa polettichibeenna woy polettida hanotaa qonccissiyoogaappe geliya ogiyan qonccissida. Ibraawetto qaalay qanttan qofaa qonccissiyoogaa akeekanawukka hegee maaddees.

Koyro danttuwan xaafettidoogaa maaraadan, kaseegaappe daro shemppoti haˈˈi dantto gididosona

Kaseegaappe daro shemppoti haˈˈi dantto gididoy aybissee? Geeshsha Maxaafan deˈiya daro qofay koyro danttuwan xaafettiis. Ha wodiyaa qaalatun danttuwaa wurssettan darotoo cenggurssay issi mala; shin Ibraawetto danttuwan keehi koshshiyaabay misatiya qofaanne issoy issuwaappe dummatiya qofaa qonccissiyoogaa. Ibraawetto danttuwan kaalliya qofaa wurssetta qaalay appe kasetiyaagaara cenggurssan issi mala gidana xayikkonne, he qofaara gaytti uttidaba.

Kase attamettida Ooratta Alamiyaa Birshshettan Iyyooba maxaafaynne Mazamure maxaafay danttuwan xaafettiis; hegee yexxanaadan woy zaarettanaadan giigidoogaa bessees. Hegaadan xaafiyoogee qofaa minttiya danttuwaa shaahota qonccissees, qassi hassayanaadan maaddees. Zaarettidi 2013n giigissidoogan Leemiso maxaafay, Siiquwaa Sabaa maxaafaynne hiraagaa maxaafatun daro shemppotikka kase dantto gidiyoogaa bessanawu, qassi misatiya qofaanne issoy issuwaappe dummatiya qofaa qonccissanawu danttuwan xaafettidosona. Hegawu issi leemisoy maara ubban issoy issuwaappe dummatiya qofay deˈiyoonne Xoossaa pirddaappe ooninne attennaagaa qonccissanawu gaytti uttida qofay ubba maaran xaafettido Isiyaasa 24:2. Nabbabiya uri hegaa mala qofay dantto gidiyoogaa akeekiyoogee Geeshsha Maxaafaa xaafidaagee Xoossaa Qaalaa minttidi yootanawu danttuwaa goˈettidoogaappe attin, coo zaarettidoba gidennaagaa eranaadan oottees.

Ibraawetto xuufee danttokko dantto gidennaakko shaakki eranawu issi issitoo metana danddayiyo gishshawu, danttuwan xaafettidabay Geeshsha Maxaafaa issi birshshettaappe haran dummatees. Danttuwan xaafettiya xiqisee awugaakko birshshiya uri qoppidi kuuyana koshshees. Danttuwan xaafettibeenna issi issi qofay keehi qoncce gidana mala leemisuwan, misatiya qofaa yootiyoogaaninne hegaa mala ogiyan xaafettiis.

Maxaafaa gidduwaa qonccissiya ooratti giigidabay, beni danttuwan xaafettida Siiquwaa Sabaa maxaafan haasayiyaageeti darotoo laamettiyo wode akeekanaadan keehi maaddees.

Koyro qaalan kushiyan xaafettidaagaa xannaˈiyoogee zaarettidi giigissiyo wode waati maaddidee? Koyro Ooratta Alamiyaa Birshshettay Masoretike xuufiyaappe, qassi Weskotinne Horti Giriikettuwan giigissido xuufiyaappe birshshettiis. Beni kushiyan xaafettida Geeshsha Maxaafaa kaseegaappe aaruwan xannaˈiyoogee amarida Geeshsha Maxaafaa xiqiseta loytti akeekanaadan maaddiis. Maxine Abbaa matan beettida xaaxettida maxaafaa duuqqidoogaa haˈˈi demmana danddayettees. Xannaˈiyaageeti kushiyan xaafetida Giriiketto xuufeta haratakka pilggidosona. Kushiyan xaafettidaagaa mata wode xannaˈido darobay kompputeriyan giigiis; hegee Ibraawetto woy Giriiketto xuufiyaa waati birshshin loˈˈokko kuuyanawu kushiyan xaafettidaageetu giddon deˈiya dummatettaa akeekanawu metootennaadan oottiis. Ooratta Alamiyaa Geeshsha Maxaafaa Birshshettaa Konttee issi issi xiqiseta pilgganawu hegaa goˈettidi, amaridabaa laammiis.

Leemisuwawu, Giriiketto Septujenttee 2 Sameela 13:21n, “SHin i ba naˈaa Amnoona azzanttanawu koyibeenna; ayssi giikko, awu bayra naˈa gidiyo gishshawu a siiqees” yaagees. Masoretike xuufiyan hegee baynna gishshawu, beni Ooratta Alamiyaa Birshshettankka hegee baawa. SHin, Maxine Abbaa matan beettida xaaxettida maxaafatun hegee deˈiyo gishshawu, zaarettidi 2013n giigissidoogankka deˈees. Koyro Sameela maxaafan Xoossaa sunttay ichashu sohuwan gujettanaadan oottidaykka hegaa. Giriiketto xuufiyaa xannaˈidoogee Maatiyoosa 21:29-31n deˈiya qofay xaafettido maaraakka laammanaadan oottiis. Yaatiyo gishshawu, Giriiketto xuufiyaa issuwaa mintti kaalliyoogan gidennan, kushiyan xaafettidabaa yiggi xeelliyoogan issi issibaa laammida.

Ooratta Alamiyaa Birshshettaa asaara haasayiya Xoossay immido imotadan xeelliya daroti ufayttidi nabbabanaadaaninne loytti akeekanaadan maaddida laamettida darobaappe hageeti amaridaageetu xalla.

^ MENT. 10 Pilgganawu maaddiya qofaa oyqqida—Ooratta Alamiyaa Geeshsha Maxaafaa Birshshettaa, Gujo Qofaa 3Cn “Polettiiddi Deˈiyaabaa Qonccissiya Ibraawetto Peesho Qaalaa” giyaagaa xeella.