1-3. Yihoowa asay yeekkanaadan oottana danddayiyaabati aybee?

 NEENI mata wode yeekkidoy awudee? Issi issitoo nuuni ufayttidi yeekkoos. SHin nuuni azzaniyo wode darotoo yeekkoos. Leemisuwawu, nuuni siiqiyo uri hayqqiyo wode yeekkoos. Amarkkan deˈiya Looril giyo michchiyaa hagaadan gaasu: “Ta naˈee hayquwan taani issi issitoo keehi azzaniyo gishshawu tana aybinne minttettennaba milatiis; he wodetun taani hegaa genccana danddayays gaada qoppabeykke.” *

² Nuuni yeekkanaadan oottiya hara gaasoti deˈana danddayoosona. Jaappaanen deˈiya Hiromi giyo aqiyne michchiyaa hagaadan gaasu: “Taani Geeshsha Maxaafaabaa sabbakiyo wode asay siyanawu koyenna gishshawu, issi issitoo taani azzanays. Tumaa siyanawu koyiya uraa taani demmana mala Yihooway tana maaddanaadan issi issitoo yeekkaydda A oychchays.”

³ Neeyyo issi issitoo he michchonttuugaadan siyettii? Nuuppe darotuyyo hegaadan siyettees. (1 PHe. 5:9) Nuuni ‘Yihoowawu ufayssan goynnanawu’ koyikkonne, nu siiqiyo uri hayqqiyo gishshawu, woy nuuni azzaniyo gishshawu, nuuni Xoossawu ammanettidi deˈennaadan oottiya metoy nuna gakkiyo gishshawu, issi issitoo yeekkoos. (Maz. 6:6; 100:2) Azzananaadan oottiyaabay nuna gakkiyo wode nuuni waani genccana danddayiyoo?

4. Nuuni ha huuphe yohuwan ay beˈanee?

⁴ Nuuni Yesuusa hanotaappe tamaarana danddayoos. Yeekkanaadan oottiyaabay Yesuusa gakkido wodetikka deˈoosona. (Yoh. 11:35; Luq. 19:41; 22:44; Ibr. 5:7) He hanotata ane pilggoos. Nuuni yaatiyo wode, Yesuusabaanne A Aawaa Yihoowabaa tamaarana danddayoos. Qassi nuuni yeekkanaadan oottiyaabay  nuna gakkiyo wode, nuuni waatana danddayiyaakko beˈana.

5. Yohaannisa 11:32-36n deˈiya taarikiyaappe Yesuusabaa nuuni ay tamaariyoo?

⁵ Yesuusawu loˈˈo laggee Alˈˈaazari 32 M.Ln, balggo wodiyan sahettidi hayqqiis. (Yoh. 11:3, 14) Alˈˈaazarawu Mayraamonne Martto giyo naaˈˈu michchontti deˈoosona; qassi Yesuusi he soo asaa keehi siiqees. Eta ishay hayqqido gishshawu he maccaasati keehi azzanidosona. Yesuusi Mayraamanne Martta deˈiyo Biitaaniyaa giyo heeri Alˈˈaazari hayqqi simmin biis. Martta Yesuusi yiidoogaa siyada aara gayttanawu eesuwan kiyaasu. A hagaadan giido wode ay keena azzanidaakko qoppa: “Godau, neeni hagan de7idabaa gidiyaakko, ta ishai haiqqenna.” (Yoh. 11:21) Yesuusi Mayraamanne harati yeekkiyoogaa beˈi simmidi sohuwaara “afuxxiis.”—Yohaannisa 11:32-36 nabbaba.

6. Yesuusi he wode yeekkidoy aybissee?

⁶ Yesuusi he wode yeekkidoy aybissee? Hegaa zaaruwaa Geeshsha Maxaafaa Loytti Akeekiyoogaa giya maxaafay hagaadan gees: “A laggee Alˈˈaazari hayqqidoogeenne hegaappe denddidaagan Alˈˈaazara michchontti kayyottidoogee Yesuusi ‘daro mishettanaadaninne afuxxanaadan’ oottiis.” * Yesuusi I siiqiyo laggee Alˈˈaazari sahettiyo wode ay keena waayettidaakko, qassi Alˈˈaazari hayqqana haniyoogaa akeekido wode awu aybi siyettidaakko qoppennan waayi aggana. Qassi Yesuusi Mayraamanne Martta bantta ishay hayqqidoogaa gaasuwan keehi kayyottidoogaa akeekidi afuxxidoogee qoncce. Neessi mata laggee woy so asappe issi uri hayqqiyo wode neenikka hegaadan azzananaagee qoncce. Ha hanotaappe neeni tamaarana danddayiyo heezzubaa ane beˈa.

7. Yesuusi ba laggiyawu afuxxidoogaappe nuuni Yihoowabaa ay tamaariyoo?

⁷ Neeyyo siyettiyaabaa Yihooway akeekees.  Yesuusi ‘muleera ba Aawaa meretaa ekkiis.’ (Ibr. 1:3) Yesuusi yeekkido wode, siiqiyo uri hayqqiyo wode Yihoowawu aybi siyettiyaakko qonccissiis. (Yoh. 14:9) Neeni siiqiyo uri hayqqiyo wode, Yihooway neeni kayyottidoogaa akeekiyoogaa xalla gidennan, I neeyyo qarettiyoogaakka ammanettana danddayaasa. I meqqida ne wozanaa pattanawu koyees.—Maz. 34:18; 147:3.

8. Nuuni siiqiyoogeeta Yesuusi hayquwaappe denttanaagaa nu ammanettana danddayiyoy aybissee?

⁸ Yesuusi ne siiqiyo uraa hayquwaappe denttanawu koyees. I yeekkanaappe guutta kasetidi Marttiyo hagaadan giis: “Ne ishai haiquwaappe denddana.” Martta Yesuusa ammanawusu. (Yoh. 11:23-27) Martta Yihoowawu goynniyo gishshawu, hananabaa yootiya Eelaasinne Elssaaˈi beni asaa hayquwaappe denttidoogaa erawusu. (1 Kaw. 17:17-24; 2 Kaw. 4:32-37) Qassi A Yesuusi hayquwaappe denttido asatubaakka siyennan waaya aggana. (Luq. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Ne siiqiyo hayqqidaageeti hayquwaappe denddin beˈanaagaa neenikka ammanettana danddayaasa. Yaatiyo gishshawu Yesuusi kayyottiya ba laggeta minttettiyo wode yeekkidoogaappe nuuni ay akeekiyoo? I hayqqidaageeta denttanawu yeemottiyoogaa akeekoos.

9. Kayyottiyaageeta Yesuusaagaadan waata maaddana danddayay? Leemisuwaa yoota.

⁹ Kayyottiyaageeta maaddana danddayaasa. Yesuusi Marttiiranne Mayraamiira yeekkiyoogaa xalla gidennan, eti yootiyoobaa siyiisinne eta minttettiis. Kayyottiyaageetussi nuuni hegaadan oottana danddayoos. Awusttiraaliyan deˈiya Daana giyo cimay hagaadan giis: “Ta machchiyaa hayqqa simmin tawu maadoy koshshiis. Daro ishanttinne eta machchoti taani yootiyoobaa ubbatoo siyoosona. Eti taani ta azzanuwaa yootanaadan oottidosona, qassi taani yeekkiyo wode eti pokkotibookkona. Taani ta kaamiyaa meeccana, suuqiyaappe shammiyoobaa shammananne qumaa kattana danddayenna wodetun, hegaa mala oosota oottiyoogankka eti tana maaddidosona. Qassi eti tanaara darotoo woossidosona. Eti tumu lagge gidiyoogaanne ‘metuwaa wode maaddanaassi yelettida’ ishantta gidiyoogaa bessidosona.”—Lee. 17:17.

10. Luqaasa 19:36-40n qonccidabay aybee?

¹⁰ Yesuusi Niisaana 9, 33 M.Ln, Yerusalaame gakkiis. I katamaa gakkanawu matido wode, daro asay shiiqiis, qassi eti A bantta Kawo oottidi ekkidoogaa bessanawu bantta maayuwaa A sinttan ogiyan hiixxidosona. Hegee tumuppe ufayssiya wode. (Luqaasa 19:36-40 nabbaba.) Yaatiyo gishshawu, kaallidi hanidabay I erissiyo ashkkarati qoppidoba waayi gidana. ‘Yesuusi katamaa gakkanawu matidi, katamaa beˈido wode qarettidi yeekkiis.’ Yesuusi yeekkiiddi, Yerusalaamen deˈiyaageeta gakkana metuwaabaa yootiis.—Luq. 19:41-44.

11. Yerusalaamen deˈiyaageetuyyo Yesuusi yeekkidoy aybissee?

¹¹ Yesuusi Kawotettaa mishiraachchuwaa daro Ayhudati siyanawu koyennaagaa erido gishshawu azzaniis. Hegaappe denddidaagan, Yerusalaame katamay xayana, qassi bashshaappe attiya Ayhudati omooddettana. (Luq. 21:20-24) Yesuusi yootidoogaadan daro asay I yootiyoobaa siyibeennaagee azzanttiyaaba. Neeni deˈiyo heeran Kawotettaa mishiraachchuwaa daro asay siyii? Neeni tumaa tamaarissanawu baaxetiyo wode, siyanawu koyiyaageeti amaridaageetu xalla gidikko Yesuusi I sabbakido asatussi yeekkidoogaappe neeni ay tamaarana danddayay? Hara heezzubata ane beˈa.

12. Yesuusi afuxxidoogaappe Yihoowabaa nuuni ay tamaarana danddayiyoo?

 ¹² Yihooway asawu qoppees. Yesuusi afuxxidoogee Yihooway asawu keehi qoppiyoogaa nuna hassayissees. Yihooway “ooninne ba nagaraappe simmanaadan koyeesippe attin, ooninne xayana mala koyenna.” (2 PHe. 3:9) Nuuni Kawotettaa mishiraachchuwaa asay eranaadan maaddanawu ubbatoo baaxetiyoogan ha wodiyan eta siiqiyoogaa bessoos.—Maa. 22:39. *

13-14. Yesuusi asawu qarettiyoogaa waati bessidee, qassi nuuni qarettiyaageeta waani gidana danddayiyoo?

¹³ Yesuusi minnidi haggaaziis. Yesuusi asaara gayttido wode ubban aggennan tamaarissiyoogan eta siiqiyoogaa bessiis. (Luq. 19:47, 48) I hegaadan oottidoy aybissee? Yesuusi etawu qarettido gishshataassa. Issi wode Yesuusi tamaarissiyoogaa siyanawu keehi daro asay yin, inne I erissiyo ashkkarati “harai atto, qumaa maanaukka danddayibookkona.” (Mar. 3:20) Qassi issi bitanee qammi Yesuusaara haasayanawu koyido wode Yesuusi he saatiyan aara gayttanawu eeno giis. (Yoh. 3:1, 2) Yesuusi tamaarissiyoobaa siyida daro asay I erissiyo ashkkara gidibeenna. Gidikkonne, I yootiyoobaa siyida ubbawu loytti markkattiis. Ha wodiyan ubba asay mishiraachchuwaa siyana mala nuuni yootanawu koyoos. (Oos. 10:42) Yaatanawu nuuni sabbakiyo ogiyaa laammiyoogee koshshana danddayees.

¹⁴ Laammana koshshiyaabaa laammanawu eeno ga. Nuuni haggaaziyo saatiyaa laammana xayikko, mishiraachchuwaa siyanawu koyiya asaa demmennan aggana danddayoos. Maatilido giyo aqinyaa hagaadan gaasu: “Ta azinaynne taani dumma dumma saatiyan asawu sabbakanawu maloos. Maallado guuran nuuni zalˈˈe heeran sabbakoos. Seeta gallassi daro asay ogiyaa kiyiyo gishshawu nuuni xuufiyaa wottiyo gaariyaa goˈettoos. Saateppe guyyiyan nuuni daro asaa eta son demmoos.” Nuuni sabbakana koshshiyoy nuuyyo injjetiya wode xallan gidennan, daro asaa demmana danddayiyo wodiyan sabbakanawu nu prograamiyaa laammana koshshees. Yaatiyo wode Yihooway ufayttanaagaa ammanettana danddayoos.

15. Luqaasa 22:39-44n odettidaagaadan, Yesuusi saˈan deˈido wurssetta qammi aybi hanidee?

¹⁵ Niisaana 14, 33 M.Ln, qammi Yesuusi Geetesemaane ataakiltte sohuwaa biis. I bawu siyettiyaabaa yan Yihoowawu yootiis. (Luqaasa 22:39-44 nabbaba.) Yesuusi he waayissiya wodiyan ‘keehi yeekkidinne afuxxidi woossiis.’ (Ibr. 5:7) Yesuusi I hayqqanaappe kase qammi ay demmanawu woossidee? Yihoowawu ammanettidi deˈanawunne A sheniyaa oottanawu wolqqaa demmanawu woossiis. Yihooway ba Naˈay wozanappe woossido woosaa siyidi A minttettanawu kiitanchchaa kiittiis.

16. Yesuusi Geetesemaane ataakiltte sohuwan woossiyo wode unˈˈettidoy aybissee?

¹⁶ Yesuusi Geetesemaane ataakiltte sohuwan woossiyo wode yeekkidoy asay A Xoossaa sunttaa bonchchenna uraadan xeellidoogan I unˈˈettido gishshataassa gidiyoogee qoncce. I ammanettidi deˈiyoogeenne ba Aawaa sunttay geeyanaadan oottiyoogee keehi koshshiyaaba gidiyoogaa erees. Neeni Yihoowawu ammanettada deˈiyoogee paacettanaadan oottiya unˈˈissiyaabay nena gakkiyo wode, Yesuusi afuxxidoogaappe ay tamaarana danddayay? Hara heezzubata ane beˈa.

17. Yesuusi wozanappe woossido woosaa Yihooway zaaridoogaappe nuuni Yihoowabaa ay tamaarana danddayiyoo?

¹⁷ Neeni minttada woossiyo woosaa Yihooway siyees. Yesuusi wozanappe woossido woosaa Yihooway siyiis. Aybissi? Ba Aawawu ammanettidi deˈiyoogeenne A sunttay geeyanaadan oottiyoogee Yesuusa qofissida waannaba gidiyo gishshataassa. Nuna qofissiya waannabay Yihoowawu ammanettidi deˈiyoogaanne A sunttay geeyanaadan oottiyoogaa gidikko, maaduwaa demmanawu nuuni woossiyo woosaa I zaarana.—Maz. 145:18, 19.

18. Yesuusi kehanne akeekanchcha lagge gidiyoy ayba ogetuunee?

¹⁸ Neessi siyettiyaabaa Yesuusi akeekees. Nuuni unˈˈettiyo wode, nuussi siyettiyaabaa akeekiya laggee deˈiyoogee nuna ufayssees; ubba qassi I nuugaa mala metoy gakkido uraa gidikko nuna minttettees. Yesuusi hegaa mala lagge. Daafuriyo wode siyettiyaabaanne maadoy koshshiyoogaa I erees. I nuuni daafuriyo wode akeekees; qassi nuuyyo maadoy “koshshiyo wode” nuuni maaduwaa demmanaadan  oottees. (Ibr. 4:15, 16) Geetesemaane ataakiltte sohuwan Yesuusi kiitanchchaappe maaduwaa demmidoogaadan, nuuni Yihooway nuussi immiyo maaduwaa ekkanawu eeno gaana koshshees; Yihooway nuna maaddiyoy xuufiyaa, biiduwaa, haasayaa, woy cimay woykko kayma laggee immiyo minttettuwaa baggaara gidana danddayees.

19. Neeni Xoossawu ammanettada deˈiyoogee paacettanaadan oottiya unˈˈissiyaabay nena gakkiyo wode minotettaa waata demmana danddayay? Leemisuwaa yoota.

¹⁹ Yihooway ‘Xoossaa sarotettaa’ neeyyo immana. Yihooway nuna waati minttii? Nuuni woossiyo wode “asa eratettaa ubbaappe aadhdhiya Xoossaa [sarotettaa]” demmoos. (Pili. 4:6, 7) Yihooway immiyo sarotettay nu wozanay woppu gaanaadan oottees, qassi nuuni suure qoppanaadan maaddees. Luuzo giyo michchee hanotay hegee tuma gidiyoogaa bessees. A hagaadan gaasu: “Taani darotoo boorasays. Yaatiyo gishshawu, taani issi issitoo Yihooway tana siiqennabadan qoppaas. Taani hegaadan qoppiyo wode taayyo siyettiyaabaa Yihoowawu sohuwaara yootays. Woosay taani woppu gaanaadan maaddees.” I hanotay bessiyoogaadan woossiyo wode nuuni sarotettaa demmana danddayoos.

20. Yesuusi afuxxidoogaappe nuuni tamaariyoobay aybee?

²⁰ Yesuusi afuxxidoogaappe nuuni keehi minttettiyaabaanne maaddiyaabaa tamaarana danddayoos! Nuuni kayyottiya nu laggeta maaddana koshshiyoogaa, qassi nu siiqiyo uri hayqqiyo wode Yihoowaynne Yesuusi nuna minttettanaagaa ammanettana koshshiyoogaa beˈida. Xoossaa Yihoowaynne Yesuus Kiristtoosi nuussi qarettiyo gishshawu, nuuni sabbakiyo wodenne tamaarissiyo wode haratussi qarettana koshshiyoogaa beˈida. Yihoowaynne I siiqiyo A Naˈay nuussi siyettiyaabaanne nuuni daafuriyoogaa akeekiyoogaa, qassi nu genccanaadan maaddanawu eti koyiyoogaa eriyoogee nuna minttettees. Yihooway nu “aifiyaappe afutta ubbaa [quccanawu]” qaalaa gelido maalaalissiyaabay polettiyo wodee gakkanaashin nuuni tamaaridobaa ubbatoo oosuwan peeshshiyaageeta gidoos.—Ajj. 21:4.