1. Kiitettida PHeexiroosi hayqqanaappe guutta kasetidi, ayyaanay kaalettin ay oottidee?

 KIITETTIDA PHEEXIROOSI daro layttawu Yihoowawu ammanettidi oottiis. Yesuusi sabbakiyo wode aara sabbakiis, Ayhuda gidenna asatussi sabbakiyoogaa doomissiis, qassi guyyeppe oosuwaa kaalettiya citaa yara gidiis. A deˈuwaa wurssettaa heeran, I hayqqanawu matidoogaa erido wode Yihooway awu daro oosuwaa immiis. I, 62-64 M.L. heeran, Geeshsha Maxaafan 1​nne 2 PHeexiroosa geetettiya naaˈˈu dabddaabbeta xaafanaadan ayyaanay A denttettiis. Ha dabddaabbeti I hayqqi simmin, Kiristtaaneta maaddanaagaa ammanettiis.—2 PHe. 1:12-15.

2. PHeexiroosa dabddaabbeti bessiya wodiyan xaafettidosona giyoy aybissee?

² PHeexiroosi ba dabddaabbeta xaafidoy ba mala Kiristtaaneti “dumma dumma paaciyan” paacettiyo wodiyaana. (1 PHe. 1:6) Iita asati Kiristtaane gubaaˈiyan worddo timirtteta tamaarissanawunne iita kanddoy deˈanaadan oottanawu baaxetidosona. (2 PHe. 2:1, 2, 14) Yerusalaamen deˈiya Kiristtaanetuyyo ‘ubbabaa wurssettay matattiis;’ hegaa giyoogee Rooma wotaaddarati he katamaanne yan deˈiya beeta maqidasiyaa xayssana hanoosona giyoogaa. (1 PHe. 4:7) Kiristtaaneti banttana gakkiiddi deˈiya metuwaa genccanawunne sinttappe gakkana paaciyawu giigettanawu waatana danddayiyaakko eranaadan PHeexiroosi xaafido dabddaabbeti maaddidoogee qoncce. b

3. PHeexiroosa dabddaabbeta nuuni pilggana koshshiyoy aybissee?

 ³ PHeexiroosi ba dabddaabbeta koyro xeetu layttan deˈiya Kiristtaanetuyyo xaafikkokka, Yihooway hegeeti Ba Qaalaa shaaho gidanaadan oottiis. Yaatiyo gishshawu nuuni ha wodiyan he dabddaabbetuppe goˈettana danddayoos. (Roo. 15:4) He Kiristtaanetuugaadan, nuunikka Yihoowawu haggaazanawu metootanaadan oottana danddayiya iita kanddoy kumido alamiyan deˈoos. Hegaa bollikka, Yerusalaamenne yan deˈiya beeta maqidasee xayido wode Ayhudati waayettido waayiyaappe keehi aadhdhiya waayee mata wode nuna gakkana. PHeexiroosi xaafido naaˈˈu dabddaabbetun keehi koshshiya hassayissoti deˈoosona. Yihoowa gallassaa naagi uttanaadan, asa yayyiyoogaa agganaadaaninne issoy issuwaara wozanappe siiqettanaadan hegee nuna maaddana. Ha hassayissoti cimati bantta gubaaˈiyan deˈiya ishanttinne michchontti ayyaanaaban mino gididi deˈanaadan waati kaafana danddayiyaakko akeekanaadankka maaddana.

4. Naaˈˈantto PHeexiroosa 3:3, 4y yootiyoogaadan, nu ammanuwaa shugissana danddayiyaabay aybee?

⁴ Nuuni Geeshsha Maxaafaa hiraagan ammanenna asay kumido alamiyan deˈoos. Nuuni wodiyaa wurssettay matidoogaa daro layttawu yootido gishshawu eqettiyaageeti nu bolli qilliiccana danddayoosona. Amarida asay hegee mule yeenna yaagees. (2 PHeexiroosa 3:3, 4 nabbaba.) Nuuni sabbakiyo uraappe, nunaara oottiya asappe, woy nu soo asaa yaraappe hegaa mala qofaa siyiyo wode nu ammanoy shuggana danddayees. PHeexiroosi nuna maaddana danddayiyaabaa yootiis.

5. Ha alamee xayiyo wodiyaa danddayan naaganaadan nuna aybi maaddanee? (2 PHeexiroosa 3:8, 9)

⁵ Amaridaageetuyyo Yihooway ha iita alamiyaa xayssanawu gamˈˈiyaaba milatana danddayees. PHeexiroosi giidobay Yihooway wodiyaa xeelliyaagan qoppiyo ogee asaagaappe keehi dumma gidiyoogaa nuuni hassayanaadan oottiyo gishshawu, hegee nuna maaddana danddayees. (2 PHeexiroosa 3:8, 9 nabbaba. c) Yihoowa matan shaˈu layttay issi gallassaa mala. Yihooway danddayanchcha, qassi oonikka xayana mala koyenna. SHin I keerido gallassay gakkiyo wode ha alamee xayana. Attida wodiyaa kumetta saˈan deˈiya asaayyo markkattanawu goˈettiyoogee nuuyyo gita maata.

6. Yihoowa gallassaa nuuni waati matayidi xeellana danddayiyoo? (2 PHeexiroosa 3:11, 12)

⁶ PHeexiroosi nuuni Yihoowa gallassaa matayidi xeellanaadan zoriis. (2 PHeexiroosa 3:11, 12 nabbaba.) Hegaadan waati oottana danddayiyoo? Nuuni ooratta alamiyan demmana keehi ufayssiya deˈuwaa ubba galla qoppana danddayoos. Geeshsha carkkuwaa shemppiyoogaa, bollawu maaddiya qumaa miyoogaa, hayquwaappe denddiya nu siiqiyoogeeta mokkiyoogaanne keehi daro layttaappe kase deˈida asawu Geeshsha Maxaafaa hiraagay polettidoogaa xeelliyaagan tamaarissiyoogaa qoppa. Neeni hegeeta wotta dentta qoppiyoogee he wodiyaa yeemuwan naaganaadaaninne wurssettay matan yaanaagaa ammanettanaadan nena maaddana. Sinttanaabaa nuuni ‘kasetidi eriyo gishshawu’ worddo timirttetun ‘cimettidi wora bookko.’—2 PHe. 3:17.

7. Asaa yayyiyoogee nuna waati qohana danddayii?

⁷ Yihoowa gallassay keehi matidoogaa nuuni eriyo gishshawu, haratuyyo mishiraachchuwaa yootanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottanawu koyoos. SHin issi issitoo markkattanawu yayyana danddayoos. Aybissi? Asay nubaa ay qoppanee woy nu bolli ay oottanee giidi  nuuni yayyiyo gishshataassa. PHeexroosikka yayyiis. Yesuusi shilootan eqqido qammi, PHeexiroosi Yesuusi erissiyo ashkkaratuppe issuwaa gidiyoogaa yootanawu yayyiisinne A eriyoogaakka zaari zaari kaddiis. (Maa. 26:69-75) Gidoppe attin, PHeexiroosi asa yayyiyoogaa aggidi, guyyeppe xalatettan hagaadan giis: “Asau yayyoppitenne hirggoppite.” (1 PHe. 3:14) PHeexiroosi giidobay nuuni asa yayyiyoogaa aggana danddayiyoogaa ammanettanaadan oottees.

8. Asa yayyiyoogaa agganaadan nuna aybi maaddana danddayii? (1 PHeexiroosa 3:15)

⁸ Asa yayyiyoogaa agganaadan nuna aybi maaddana danddayii? PHeexiroosi hagaadan giis: “Kiristtoosa intte wozanan bonchchitenne a intte Goda oottite.” (1 PHeexiroosa 3:15 nabbaba.) Yesuus Kiristtoosi nu Kawuwaa gidiyoogaanne awu gita wolqqay deˈiyoogaa nuuni ubbatoo hassayana danddayoos. Neeni issi urawu mishiraachchuwaa yootana danddayiyo wodiyan hirggikko woy yayyikko nu Kawuwaa hassaya. I saluwan uttidi haariyoogaanne A yuushuwan daro miiloone kiitanchchati deˈiyoogaa qoppa. ‘Maata ubbay saluwaaninne saˈan ayyo imettidoogaanne I wodiyaa wurssettay gakkanaassi ubba wode nenaara deˈiyoogaa’ hassaya. (Maa. 28:18-20) Nuuni ammaniyoobaa haratuyyo yootanawu ‘ubba wode giigi uttanaadan’ PHeexiroosi nuna zoriis. Ooso sohuwan, timirtte keettan, woy harasan sabbakanawu koyay? Markkattana danddayiyo wodiyaabaa  kasetada qoppa, qassi woyganaakko giigetta. Xala gidanawu woossa, qassi asa yayyiyoogaa agganaadan Yihooway nena maaddanaagaa ammanetta.—Oos. 4:29.

9. Issi wode, PHeexiroosi siiquwaa bessennan aggidoy ayba ogiyaanee? (Misiliyaakka xeella.)

⁹ PHeexiroosi siiquwaa waati bessanaakko tamaariis. Yesuusi hagaadan giido wode I he sohuwan deˈees: “Taani inttena ooratta azazuwaa azazais; issoi issuwaa siiqite. Taani inttena siiqidoogaadankka, intte issoi issuwaa siiqana bessees.” (Yoh. 13:34) Gidoppe attin, guyyeppe PHeexiroosi Ayhuda Kiristtaaneta yayyido gishshawu Ayhuda gidenna ba ishanttuuranne michchonttuura qumaa meennan ixxiis. Kiitettida PHawuloosi PHeexiroosi oottidobay cimo gidiyoogaa yootiis. (Gal. 2:11-14) PHeexiroosi PHawuloosa seeraa ekkidi hegaappe tamaariis. Nuuni nu ishanttanne michchontta siiqiyoogaa xalla gidennan, nu siiquwaa oosuwan bessana koshshiyoogaakka I xaafido naaˈˈu dabddaabbetun qonccissiis.

10. ‘Loˈˈo milatiya iitatetti baynnan siiqettanaadan’ nuna aybi maaddanee? (1 PHeexiroosa 1:22)

¹⁰ Nuuni nu mala Kiristtaaneta “lo77o milatiya iitatetti bainnan” siiqana koshshiyoogaa PHeexiroosi yootiis. (1 PHeexiroosa 1:22 nabbaba.) ‘Tumatettaayyo azazettiyoogee’ nuuni hegaadan siiqettanaadan oottees. ‘Xoossay asa somˈˈo xeellennaagaa’ yootiya timirtteekka he tumaa bessees. (Oos. 10:34, 35) Nuuni gubaaˈiyan deˈiya amaridaageeta siiqidi harata aggikko, siiquwaa xeelliyaagan Yesuusi yootido azazuwaa azazettana danddayokko. Yesuusaagaadan, nuunikka haratuppe aaruwan amaridaageetuura siiqettana danddayoos. (Yoh. 13:23; 20:2) Nu ishanttinne michchontti ubbay nu soo asaa gidiyo gishshawu, nuuni eta siiqana koshshiyoogaa PHeexiroosi nuna hassayissiis.—1 PHe. 2:17.

11. Harata ‘minttidi wozanappe siiqiyoogaa’ giyoogee woygiyoogee?

¹¹ PHeexiroosi nuuni ‘issoi issuwaara minttidi wozanappe siiqettanaadan’ zoriis. Ha sohuwan, ‘minttidi siiqettite’ giya qofay issi urawu siiquwaa bessiyoogee metiyo wodekka A siiqiyoogaa qonccissees. Leemisuwawu, issi ishay nuna yiilloyikko woy naaqqikko shin? Koyro heeran, nuuni siiquwaa bessiyoogaa aggidi, I oottidoogaadan oottanawu koyana danddayoos. SHin haluwaa kiyiyoogee Xoossaa ufayssennaagaa PHeexiroosi Yesuusappe tamaariis. (Yoh. 18:10, 11) PHeexiroosi hagaadan giis: “Iitaa gishshaa iitaa woi cashshaa gishshaa cashshaa zaaroppite; hegaa aggidi, . . . anjjite.” (1 PHe. 3:9) Neeni minttada siiqiyaaba gidikko, nena qohidaageetuyyokka kehananne qoppana.

12. (a) Mintti siiqiyoogee nuuni hara ay oottanaadan maaddii? (b) Alˈˈo Gidida Issippetettaa Naagite giya biiduwan qonccidaagaadan, neeni ay oottanawu baaxetana koyay?

¹² PHeexiroosi ba koyro dabddaabbiyan “wozanappe siiqettite” giya qofaa yootiis. Hegaa mala siiqoy amarida nagaraa xalla gidennan, ‘daro nagaraa kammees.’ (1 PHe. 4:8) Atto giyoogaa xeelliyaagan Yesuusi daro layttaappe kase tamaarissidobaa PHeexiroosi hassayennan aggenna. He wode, PHeexiroosi ba ishawu “laappuntto gakkanaassi” atto gaanaagaa yootido wode, I bana keha asa giidi qoppennan aggenna. SHin Yesuusi “laappun tammutoo laappuntto” hegeekka, zawi baynnan atto gaanaadan PHeexiroosakka nunakka tamaarissiis. (Maa. 18:21, 22) Ha zoriyaa oosuwan peeshshanawu neeni metootikko hidootaa qanxxoppa! Yihoowawu oottiya nagaranchcha asati ubbaykka atto gaanawu issi issitoo metootoosona. Neeni haˈˈi oottana koshshiya waannabay ne ishawu atto gaanawunne aara sigettanawu neessi danddayettida keenaa baaxetiyoogaa. d

13. Cimati bantta ishanttanne michchontta minttettiyo wodiyaa demmanawu metootanaadan oottana danddayiyaabay aybee?

¹³ Yesuusi hayquwaappe denddi simmidi, PHeexiroosa, “Ta dorssata heemma” giidi yootidoogaa I mule dogibeennaagee tuma. (Yoh. 21:16) Neeni cima gidikko, he azazuwaa azazettana koshshiyoogaa neenikka eraasa. SHin ha gita aawatettaa polanawu gidiya wodiyaa demmiyoogee issi cimawu deexxiyaaba gidana danddayees. Cimati kasetidi bantta so asaayyo deˈuwawu koshshiya ubbabaa kunttana, so asay issoy issuwaara siiqettanaadan oottananne bantta so asay Yihoowakko loytti shiiqanaadan maaddana bessees. Eti sabbakiyo oosuwaa, qassi gubaaˈe, woradaanne killiliyaa shiiqotun banttawu imettida kifileta giigettanawunne shiishshanawu minni oottoosona. Amaridaageeti qassi Hosppitaaletuura Gattiya Kontteta woy Halchchuwaa Kesuwaanne Keexuwaa Kifiliyaa maaddoosona. Cimatuyyo tumukka oosoy daro!

14. Dorssaa wudiyaa heemmanaadan cimata aybi denttettana danddayii? (1 PHeexiroosa 5:1-4)

¹⁴ PHeexiroosi ba mala cimati ‘Xoossaa dorssaa wudiyaa heemmanaadan’ zoriis. (1 PHeexiroosa 5:1-4 nabbaba.) Neeni cima gidikko, ne ishanttanne michchontta siiqiyoogaanne heemmanawu koyiyoogaa eroos. Gidikkonne, neessi oosoy keehi dariyo gishshawu woy neeni keehi daafuriyo gishshawu ha aawatettaa polana danddayennabadan issi issitoo qoppana danddayaasa. Yaatin neeni waatana danddayay? Ne wozanaabaa Yihoowawu yoota. PHeexiroosi hagaadan giis: “Ooninne maaddiyaabaa gidikko, Xoossai ayyo immiyo wolqqan maaddo.” (1 PHe. 4:11) Ne ishanttanne michchontta gakkiiddi deˈiya metoy ha wodiyan xayana danddayennaba gidana danddayees. SHin “heemmiyaageetu halaqai,” Yesuus Kiristtoosi neeni danddayiyoogaappe aaruwan eta maaddana danddayiyoogaa hassaya. I ha wodiyankka ooratta alamiyankka hegaadan oottana danddayees. Yihooway cimati bantta ishantta siiqanaadan, heemmanaadaaninne ‘dorssaa wudiyawu leemiso’ gidanaadan koyees.

15. Issi cimay ishantta waati maaddidee? (Misiliyaakka xeella.)

¹⁵ Daro layttawu cima gididi haggaazida Wiliyaami ishanttanne michchontta minttettiyoogee keehi koshshiyoogaa akeekiis. Koronaa harggee doommido wode inne aara oottiya cimati  bantta citan deˈiyaageeta ubbaa saaminttan saaminttan oychchanawu baaxetidosona. Hegaadan oottido gaasuwaa I hagaadan qonccissiis: “Daro ishantti son banttarkka deˈoosona, qassi eti iitabaa qoppiyoogaa sohuwaara doommana danddayoosona.” Wiliyaami ba mala Kiristtaaniyaa metoy gakkiyo wode, he uraa qofissidabaanne awu koshshiyaabaa akeekanawu loytti ezggees. Yaatidi, I he uraa minttettanawu goˈettana danddayiyo xuufetanne biidota nu websaytiyaappe demmanawu baaxetees. I hagaadan giis: “Ishanttanne michchontta minttettiyoogee awudeegaappenne aaruwan ha wodiyan koshshiyaaba. Asay Yihoowabaa eranaadan maaddanawu loytti baaxetoos; qassi nu ishantti tuman deˈanaadan maaddanawu hegaadan loytti baaxetana koshshees.”

16. PHeexiroosa dabddaabbetuppe nuuni tamaaridobaa ayba ogetun oosuwan peeshshana danddayiyoo?

¹⁶ Nuuni PHeexiroosi xaafido naaˈˈu dabddaabbetuppe amaridabatu xallaa beˈida. Geella neeni giigissana koshshiya ginaa akeekennan aggakka. Leemisuwawu, ooratta alamiyan neeni demmana anjjota darotoo wotta dentta qoppanawu koyay? Ooso sohuwan, timirtte keettan, woy harasan markkattanawu halchchuwaa kessadii? Kaseegaappe aaruwan ne ishanttanne michchontta mintta siiqana danddayiyo ogeta akeekadii? Cimatoo, Yihoowa dorssata dosaaninne loˈˈo qofan heemmanawu murttidetii? Neeni nena loytta qoriyoogee ne shugo miyyiyaa neeni akeekanaadan oottana danddayikkonne, hidootaa qanxxoppa. “Godai [Yesuusi] keha” gidiyo gishshawu neeni hegaa giigissanaadan maaddana. (1 PHe. 2:3) PHeexiroosi hagaadan giis: ‘Xoossay ba huuphen nena loyttananne minttana. Qassi I nena wolqqanttana.’—1 PHe. 5:10.

17. Nuuni ammanettidi deˈikko, qassi Yihooway nuna loohissanaadan eeno giikko, demmanabay aybee?

¹⁷ PHeexiroosi koyro heeran Yesuusaara issippe gidiyoogee awu bessennabadan qoppiis. (Luq. 5:8) SHin, Yihoowaynne Yesuusi siiquwan maaddido gishshawu PHeexiroosi ammanettidi Yesuusa kaalliis. Yaatiyo gishshawu, PHeexiroosi “Nu Godaanne nuna ashshiya Yesuus Kiristtoosa merinaa kawotettaa geliyo” maataa demmiis. (2 PHe. 1:11) Hegee keehi ufayssiya anjjo! Neeni PHeexiroosaagaadan ammanettada deˈikko, qassi Yihooway nena loohissanaadan eeno giikko, neenikka merinaa deˈuwaa woytuwaa demmana. Neeni ‘ne ammanuwawu polo gidiya ne shemppuwaa atotettaa ekkana.’—1 PHe. 1:9.