DARO layttawu, Israaˈeelati tumu goynuwaa kaafanawu miishshaa immidosona. SHin, Yesuusi saˈan deˈiyo wode, Ayhudati banttawu deˈoy deexxanaadan oottida daro qommo giirata giirana koshshiis.

Gayttiyo dunkkaaniyaanne guyyeppe beeta maqidasiyaa kaafanawu gamma gakkida Ayhudati ubbay layttan layttan bagga shekiliyaa (naaˈˈu drakimaa) qanxxana koshshees. Yesuusi saˈan deˈiyo wode, asay he giiraa yarshshuwaassinne Heeroodisi keexissido beeta maqidasiyaa loytti oyqqanawu giirees. Yesuusi he giiraa giiriiyye giidi amarida Ayhudati PHeexiroosa oychchidosona, yaatin giiraa giiriyoogee bala gidennaagaa Yesuusi yootiis. He giiraa giiranawu santtimiyaa awuppe demmanaakko I PHeexiroosawu yootiis.—Maa. 17:24-27.

Beni wode deˈiya Xoossaa asay asirataa geetettiya hara giiraakka giirana koshshiis; yaatanawu eti bantta kattaappe woy demmiyo miishshaappe tammaappe issi kushiyaa immoosona. (Wog. 27:30-32; Qoo. 18:26-28) Asay gaden mokkiya ubbabaappe, ubba qassi “karetta sawuwaappe, katikallaappenne okashiyaappe” loytti naagettidi he giiraa giirana bessiyoogaa haymaanootiyaa kaalettiyaageeti yootoosona. Asirataa immiyoogaa Yesuusi boribeennaba gidikkonne, higgiyaa tamaarissiyaageetinne Parisaaweti asirataa higgiyaa bala ogiyan goˈettiyoogaa yootiis.—Maa. 23:23.

SHin he wode, Ayhudati banttana haariya Roomatuyyookka daro qommo giiraa giiroosona. Leemisuwawu, biittay deˈiyoogeeti miishshaa woy kattaa giirana koshshees. Asay biittaappe mokkidabaappe oyddu kushiyaappe issi kushiyaa immana koshshees. Ayhudati ubbaykka giiraa giiroosona. Parisaaweti Yesuusa oychchidoy he giiraa xeelliyaagaana. I “Qeesaaraagaa Qeesaarassi, Xoossaagaa Xoossaassi immite” giido wode giiraa giiriyoogaa nuuni waati xeellana koshshiyaakko qonccissiis.—Maa. 22:15-22.

Zalˈˈanchchati hara heeraappe gelissiyoobawu woy bantta heeraappe hara heeri efiyoobawukka qaraxaa qanxxana koshshees. He qaraxaa wodebiyan, zarphphiyan, ogeti gayttiyoosan woy katamata woy giyata geliyoosan ekkoosona.

Rooma haaruwan deˈiya asay qanxxiyo qaraxay eta wolqqaappe keehi aadhdhiyaaba. Yesuusi saˈan deˈiyo wode Kawuwaa Xibaariyoosi haarido layttan “Sooreenne Yihuday qanxxiyo qaraxay eta wolqqaappe keehi darido gishshawu qaraxaa guuttanaadan woossidoogaa” Roomatu taarikiyaa xaafee Tasitesi yootiis.

He qaraxaa shiishshiyaageeti bessiyaagaappe aaro qaraxaa ubbatoo qanxxissiyoogee qaraxay keehi deexxanaadan oottiis. Qaraxaa qanxxissiyoogee he oosuwaappe keehi daro miishshaa demissiya urawu imettees. Qaraxan keehi daro miishshaa ekkiyaageeti karinetuppe woriya demmoosona, qaraxaa qanxxissanawu haratuura konttiraatiya ekkoosonanne banttawu hegaappe worissoosona. Qaraxaa qanxxissiya hegaa mala asatussi Zakkiyoosi alaafe gidennan waayi aggana. (Luq. 19:1, 2) Asay hegan keehi hanqqettido gishshawu banttappe qaraxaa ekkiyaageeta ixxidoogee qoncce.