1. Geeshsha Maxaafay tumu siiquwaa waati qonccissii?

 SIIQUWAA “[lacoy] Xoossaa tamaa lacuwaa mala. Haattaa daroi siiquwaa tamaa toissanau danddayenna; di7oikka meeccidi efaanau danddayenna.” b (Sii. 8:6, 7) Hagee tumu siiquwaa loytti qonccissees! Ha qofay aqo oyqqidaageeta minttettees: Intte issoy issuwaara tumuppe siiqettana danddayeeta.

2. Aqo laggeti bantta siiqoy irxxennaadan waatana koshshii?

² Aqo laggeti bantta deˈo laytta ubban issoy issuwaara siiqettanawu baaxetana koshshees. Leemisuwawu, issi uri taman mittaa aggennan wottikko, tamay toˈennan aggana danddayees. Issi uri taman mittaa wottana xayikko, tamay toˈana. Hegaadankka, issi azinaynne machchiyaa bantta dabbotaa minttikko eta siiqoy minnidi deˈana danddayees. Aqo laggeti miishshaa metuwaa, sahuwaa woy naata dichchiyoogaara gayttida metuwaa gencciyo wode, eta siiqoy irxxiiddi deˈiyaabadan issi issitoo qoppana danddayoosona. Hegaa gishshawu, intte aqo oyqqidaba gidikko intte aqo deˈuwan ‘Yihoowa tamaa lacoy’ aggennan eexxanaadan waatana danddayeetii? Intte dabbotay minnidi deˈanaadaaninne intte aqo deˈuwan ufayttanaadan maaddiya heezzubata ha huuphe yohuwan beˈana. c

3. Yihoowaara mintti dabbotiyoogee aqo laggeti aggennan siiqettanaadan waati maaddii? (Eranchchaa 4:12) (Misiliyaakka xeella.)

³ ‘Yihoowa tamaa lacoy’ aggennan eexxanaadan azinaynne machchiyaa Yihoowaara dabbotido dabbotaa minttanawu baaxetana koshshees. Yihoowaara dabbotaa minttiyoogee eta aqo deˈuwaa waati maaddana danddayay? Aqo laggeti  saluwan deˈiya bantta aawaara dabbotido dabbotaa nashshiyo wode A zoriyaa oosuwan peeshshanawu yeemottoosona, qassi hegee eta siiqiyoy irxxanaadan oottana danddayiya metuwaappe naagettanaadaaninne metuwaa genccanaadan maaddees. (Eranchchaa 4:12 nabbaba.) Yihoowaara dabbotaa minttidaageeti A milatanawu, qassi I bessido kehatettaa, danddayaanne atto giyoogaa mala eeshshaa bessanawu banttawu danddayettida ubbabaa oottoosona. (Efi. 4:32–5:1) Aqo laggeti ha eeshshata bessiyoogee eta siiqoy minnanaadan oottees. Aqo deˈuwan 25 layttaappe daruwaa deˈida Leeno giyo michchiyaa hagaadan gaasu: “Yihoowaara dabbotaa minttida ura siiqiyoogeenne bonchchiyoogee metennaba.”

4. Mase gidana naˈaassi aawanne aayo gidanaadan Yihooway Yooseefanne Mayraamo dooridoy aybissee?

⁴ Geeshsha Maxaafay yootiyo issi taarikiyaa ane beˈoos. Mase gidana naˈaassi aawanne aayo gidiya aqo laggeta Yihooway doorana koshshido wode, Daawita zerettatuppe Yooseefanne Mayraamo dooriis. Aybissi? Eti Yihoowaara dabbotido gishshataassanne bantta aqo deˈuwan A kaseyanaagaa Yihooway erido gishshataassa. Aqo oyqqidaageetoo, Yooseefappenne Mayraamippe ay tamaarana danddayeetii?

5. Azinati Yooseefappe ay tamaarana danddayiyoonaa?

⁵ Yooseefi Yihoowa kaaletuwaa sohuwaara azazettidoogee I loˈˈo azina gidanaadan maaddiis. Baa giishin heezzu wodetun, A soo asaa xeelliyaagan Xoossay awu kaaletuwaa immiis. Azazettiyoogee deexxiyaaba gidido wodetunkka, I sohuwaara azazettiis. (Maa. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Yooseefi Xoossay immido kaaletuwaa kaalliyoogan Mayraamo qohuwaappe ashshiisinne iyyo koshshiyaabaa kunttiis. Yooseefi oottidobay Mayraama A kaseegaappe aaruwan siiqanaadaaninne bonchchanaadan maaddidoogaa qoppite! Azinatoo, intte intte soo asawu koshshiyaabaa kunttanawu Geeshsha Maxaafay yootiyo zoriyaa kaalliyoogan Yooseefa milatana danddayeeta. d Azazettiyoogee deexiyaaba gidikkokka intte ha zoriyaa oosuwan peeshshiyo wode, intte machchota siiqiyoogaa besseeta; qassi intte aqo deˈoy minnanaadan ootteeta. Vanuwatu giyoosan deˈiya aqo deˈuwan 20ppe dariya layttaa deˈida issi michchiyaa hagaadan gaasu: “Ta azinay kaaletuwaa Yihoowa oychchiyo wodenne hegaa oosuwan peeshshiyo wode taani kaseegaappe aaruwan A bonchchays. Taani woppu gaysinne I kuuyidoban ammanettays.”

6. Machchoti Mayraamippe ay tamaarana danddayiyoonaa?

⁶ Mayraama Yihoowaara dabbotaasu; A ba ammanuwaa minttada deˈaasu. A Geeshsha Maxaafaa loytta erawusu. (Luq. 1:46 e) A  wotta denttada qoppanawukka wodiyaa bazzaasu. (Luq. 2:19, 51) Mayraama Yihoowaara dabbotidoogee A keehi loˈˈo machcho gidanaadan oottidoogee qoncce. Ha wodiyan daro machchoti Mayraamiigaadan oottanawu baaxetoosona. Leemisuwawu, Emiiko giyo michchiyaa hagaadan gaasu: “Taani aqo oyqqabeenna wode, ta kaalliyo ayyaanaabaa meezeti tawu deˈoosona. Taani aqo oyqqa simmin, ta azinay nuussi woosseesinne so asaa goynuwaa kaalettees. Hegaa gishshawu, ta ammanuwaa minttiyay I oottiyoobaa xalla gaada qoppiyoogaa doommidoogaa akeekaas. Qassi taani Yihoowaara dabbotido ta dabbotaa minttanawu ta oottana koshshiyaabay deˈiyoogaa akeekaas. Yaatiyo gishshawu haˈˈi woossiyoogan, Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogan, qassi A qofaa wotta denttada qoppiyoogan ta Xoossaara tarkka haasayanawu wodiyaa bazzaas.” (Gal. 6:5) Machchotoo, intte Yihoowaara dabbotido dabbotaa ubbatoo minttiyo wode intte azinati inttena kaseegaappe aaruwan galatananne siiqana.—Lee. 31:30.

7. Aqo laggeti issippe goynniyoogaa xeelliyaagan Yooseefappenne Mayraamippe ay tamaarana danddayiyoonaa?

⁷ Yooseefinne Mayraama Yihoowaara dabbotido bantta dabbotaa minttidi deˈanawu hashetidikka oottidosona. So asay issippe Yihoowawu goynniyoogee keehi koshshiyaaba gidiyoogaa eti akeekidosona. (Luq. 2:22-24, 41; 4:16) Etawu daro naati deˈiyo wode, yaatiyoogee metiyaaba gidana danddayikkonne, eti hegaadan oottidosona. Hegee ha wodiyan aqo oyqqidaageetussi keehi loˈˈo leemiso! Yooseefanne Mayraamiigaadan, inttessi naati deˈikko shiiqota shiiqiyoogee woy so asaa goynuwawu wodiyaa demmiyoogee metiyaaba gidana danddayees. Aqo laggeti issippe xannaˈanawu woy woossanawu wodiyaa demmiyoogeekka keehi deexxiyaaba gidana danddayees. SHin intte issippe Yihoowawu goynniyo wode akko kaseppe aaruwan shiiqanaagaanne intte loytti siiqettanaagaa hassayite. Yaatiyo gishshawu goynuwaa kaseyite.

8. Aqo deˈuwan metoy merettido azinaynne machchiyaa so asaa goynuwaappe loytti goˈettanawu waatana danddayiyoonaa?

⁸ Intte aqo deˈuwan metoy merettikko waatana danddayeetii? So asaa goynuwawu issippe shiiqiyoogee ufayssennaba milatana danddayees. Yaatikko, intte naaˈˈaykka tobbanawu maayettiyo qanttanne ufayssiyaabaa xannaˈiyoogan doommite. Hegee intte issoy issuwaara loytti siiqettanaadaaninne issippe Yihoowawu goynnanawu koyanaadan maaddana danddayees.

9. Azinaynne machchiyaa issippe wodiyaa aattana koshshiyoy aybissee?

⁹ Aqo laggetoo, intte issippe wodiyaa aattiyoogan ubbatoo siiqettana danddayeeta. Intte yaatiyoogee intte aqo laggeti qoppiyoobaa intte ubbatoo akeekanaadan maaddana. (Doo. 2:24) Aqo deˈuwan 15 layttaappe daruwaa deˈida Liliyanne Ruslani aqo deˈuwaa oyqqi simmidi sohuwaara akeekidobaa beˈite. A hagaadan gaasu: “Nuuni qoppidoogaa keenaa nu issippe aattiyo daro wode baynnaagaa akeekida. Nuuni ooso sohuwan oottiyoogan, son oottiyoogan, qassi naata dichchiyoogan daro wodiyaa aattoos. Nuuni aqo lagge gidiyoogaadan, issippe wodiyaa aattana xayikko, siiqettennan aggana danddayiyoogaa akeekida.”

10. Efisoona 5:15, 16n deˈiya maaraa aqo laggeti waati oosuwan peeshshana danddayiyoonaa?

¹⁰ Azinaynne machchiyaa issippe wodiyaa aattanawu waatana danddayiyoonaa? Issippe wodiyaa aattanawu halchchuwaa kessana danddayoosona. (Efisoona 5:15, 16 nabbaba.)  Nayjeeriyan deˈiya Uzondu giyo ishay hagaadan giis: “Taani prograamiyaa kessiyo wode, taaninne ta keettaayiyaa issippe aattiyo wodiyaa bazzays; qassi he wodiyaa kaseyays.” (Pili. 1:10) Ba wodiyaa loytta goˈettiya Anastaseyo giyo Moldova giyoosan worada xomoosiyaagaa machchee hanotaa akeekite. A hagaadan gaasu: “Ta azinay bawu imettida aawatettaa poliyo wode taani oottana koshshiyaabata oottanawu baaxetays. Yaatiyoogan, issippe wodiyaa aattana danddayoos.” SHin oosoy darin issippe aattiyo wodiyaa demmiyoogee metikko shin?

11. Aqiilinne PHirisqqila issippe ay oottidonaa?

¹¹ Beni deˈida daro Kiristtaaneti siiqiyo, Aqiilanne PHirisqqilo giyo aqo laggetu hanotaappe azinatinne machchoti tamaarana danddayoosona. (Roo. 16:3, 4) Geeshsha Maxaafay eta aqo deˈuwaa xeelliyaagan darobaa yootana xayikkonne, eti issippe oottidoogaa, sabbakidoogaanne harata maaddidoogaa yootees. (Oos. 18:2, 3, 24-26) Qassi Geeshsha Maxaafan Aqiilabaynne PHirisqqilibay ubbatoo issippe odettiis.

12. Issi azinaynne machchiyaa issippe daro wodiyaa aattanawu waatana danddayiyoonaa? (Misiliyaakka xeella.)

¹² Aqo laggeti Aqiilanne PHirisqqili leemisuwaa waati kaallana danddayiyoonaa? Inttenne intte aqo laggeti oottana danddayiyo darobaa qoppite. He oosotuppe amaridaageeta intterkka oottiyoogaappe issippe oottana danddayeetii? Leemisuwawu, Aqiilinne PHirisqqila issippe sabbakidosona. Intte ubbatoo hegaadan oottanawu halchchana danddayeetii? Qassi Aqiilinne PHirisqqila issippe oottidosona. Inttessinne intte aqo laggetussi issi mala oosoy deˈennan aggana danddayees, shin so oosota issippe oottana danddayeetii? (Era. 4:9) Intte issi oosuwaa maadettidi oottiyo wode loyttidi hashetiyoogaa akeekeeta, qassi issippe haasayana danddayeeta. Robertinne Lindda aqo deˈuwan 50ppe dariya layttaa deˈidosona. I hagaadan giis: “Tumaa yootanawu, allaxxiyoogan issippe aattiyo daro wodee nuussi baawa. SHin taani sayniyaanne hegaa mala harabata meeccishin ta keettaayiyaa hegaa melissiyo wode woy taani gaden oottishin taakko yaada tanaara oottiyo wode keehi ufayttays. Nu issippe oottiyoogee nuuni siiqettanaadan oottees. Qassi nu siiqoy ubbatoo minnees.”

13. Azinaynne machchiyaa tumuppe issippetettan deˈanawu ay oottana bessii?

¹³ Gidikkonne, issippe deˈiyoogaa xallay issippetettay deˈanaadan oottana danddayennaagaa hassayite. Brazilen deˈiya issi machchiyaa hagaadan gaasu: “Ha wodiyan nuuni keehi darobaa oottiyoogee nuuni issi keettan deˈiyo gishsha xallawu issippe wodiyaa aattiyaabadan qoppanaadan oottana danddayees. SHin issippe deˈiyoogaa xallay gidennaagaa taani akeekaas. Taani ta azinawu koshshiyaabaakka loytta akeekanawu bessees.” Issoy issuwaa hanotaa loytti akeekida Burunanne A  keettaayee Taysi hanotaa beˈite. I hagaadan giis: “Nuuni issippe aattiyo wode, nu silkkiyaa goˈettenna gishshawu ufayssiya wodiyaa aattoos.”

14. Azinaynne machchiyaa issippe wodiyaa aattiyoogan ufayttana xayikko, waatana danddayiyoonaa?

¹⁴ SHin inttenne intte aqo laggeti issippe wodiyaa aattiyoogan ufayttana xayikko waatana danddayeetii? Geellaa inttena ufayssiyaabay dumma dummaba gidennan aggenna; woy intte issoy issuwaa yiilloyiyaabaa oottennan aggekketa. Yaatin waatana danddayeetii? Qommoora odettida tamaa leemisuwaa qoppite. Tamay oyttosaara goobenna. Intte taman aggennan mittaa wottana bessees. Hegaadankka, ubba galla amarida wodiyaa issippe aattiyoogan doommana danddayeeta. Inttena ooshshana danddayiyaaba gidennan, ufayssiyaabaa oottite. (Yaaq. 3:18) Guuttabaa oottiyoogan intte issoy issuwaa loytti siiqiyoogaa akeekana danddayeeta.

15. Aqo laggeti ubbatoo siiqettanaadan bonchchiyoogee keehi koshshiyoy aybissee?

¹⁵ Bonchchiyoogee aqo deˈuwan keehi koshshiyaaba. Hegee tamay aggennan eexxanaadan oottiya carkkuwaa mala. Carkkoy xayikko tamay sohuwaara toˈees. Hegaadankka, aqo laggeti issoy issuwaa bonchchana xayikko eta siiqoy sohuwaara irxxana danddayees. SHin issoy issuwaa bonchchanawu baaxetiya azinaynne machchiyaa eta siiqoy ubbatoo minnidi deˈanaadan oottoosona. Gidikkonne, waannabay intte bonchchiyaabadan qoppiyoogaa gidennan, intte aqo laggee bonchchettidabadan qoppiyoogaa gidiyoogaa hassayite. Peenanne Areeti aqo deˈuwan 25 layttaappe daruwaa deˈidosona. A hagaadan gaasu: “Nuuni issoy issuwaa bonchchiyoogee nu son siiqoy deˈanaadan oottiis. Nuuni issoy issuwaa qofaa xoqqu ootti xeelliyoogaa eriyo gishshawu nuuni nu qofaa laˈatettan yootoos.” Yaatikko, intte aqo laggee woy aqo laggiyaa intte tumuppe bonchchiyaabadan qoppana mala maaddanawu waatana danddayeetii? Abrahaamanne Saari taarikiyaa ane beˈoos.

16. Abrahaama taarikiyaappe azinati ay tamaarana danddayiyoonaa? (1 PHeexiroosa 3:7) (Misiliyaakka xeella.)

¹⁶ Abrahaami Saaro bonchchiis. I Saara yootiyoobaa loytti siyiisinne O qofissidabaa akeekiis. Issi wode, Saara unˈˈettaasu; qassi A keehi yiillotidoogaa Abrahaamawu yootaasunne he metuwawu gaasoy A gaasu. Abrahaami hanqqettidi I bolli iitabaa haasayidee? CHii. Saara azazettiyaanne kaafiya machcho gidiyoogaa I erees. Abrahaami A yootiyoobaa siyidi metuwaa giigissanawu baaxetiis. (Doo. 16:5, 6) Nu ay tamaarana danddayiyoo? Azinatoo, intte so asaa xeelliyaagan issi issibaa kuuyiyo maatay intteyyo deˈees. (1 Qor. 11:3) Gidikkonne, intte kuuyiyoobay intte machchotuura gayttidaba gidikko, kuuyanaappe kase  eta qofaa akeekanaadan siiqoy inttena keehi maaddana. (1 Qor. 13:4, 5) Issi issitoo, intte machchoti keehi unˈˈettananne banttawu siyettiyaabaa intteyyo yootanawu koyana danddayoosona. Eti yootiyoobaa wozanappe ezggiyoogan eta bonchcheetii? (1 PHeexiroosa 3:7 nabbaba.) Anjjeelanne Dimitri aqo deˈuwan 30 gidiya layttaa deˈidosona. I azinay O bonchchiyoogaa A akeekanaadan I waatiyaakko hagaadan yootaasu: “Taani yiillotiyo wode woy ta haasayanawu koyiyo wode ta yootiyoobaa siyanawu Dimitri ubbatoo giigi uttiis. Taani keehi hanqqettiyo wodekka I tabaa danddayees.”

17. Machchoti Saari taarikiyaappe ay tamaarana danddayiyoonaa? (1 PHeexiroosa 3:5, 6)

¹⁷ Saara Abrahaami kuuyiyooban maayettiyoogan A bonchchaasu. (Doo. 12:5) Issi wode Abrahaami qoppennan yiida imattata mokkanawu kuuyiis. Saara ba oottiyoobaa aggada daro oyttaa uukkanaadan iyyo yootiis. (Doo. 18:6) Saara Abrahaami yootidobaa sohuwaara oottaasu. Machchotoo, intte azinati kuuyiyooban maayettiyoogan Saari leemisuwaa kaallana danddayeeta. Intte yaatiyo wode intte aqo deˈoy minnanaadan ootteeta. (1 PHeexiroosa 3:5, 6 nabbaba.) Hagaappe kasetiya menttuwan odettida Dimitri A machchiyaa A bonchchiyoogaa I akeekanaadan waatiyaakko qonccissiis. I hagaadan giis: “Anjjeela ta kuuyidoban maayettana xayikkonne, hegaa kaafanawu baaxetiyo baaxiyaa nashshays. Hegee loˈˈo ayfiyaa demissenna wodekka, A tana borukku.” Inttena bonchchiya ura siiqiyoogee aynne metennaba!

18. Aqo laggeti bantta siiqoy mino gididi deˈanaadan baaxetiyoogan waani goˈettiyoonaa?

¹⁸ Ha wodiyan, Kiristtaane aqo laggeti issoy issuwaara siiqettiyoogaa agganaadan Seexaanay koyees. Aqo laggeti issoy issuwaara siiqettiyoogaa aggikko, eti Yihoowappe haakkana danddayiyoogaa I erees. SHin tumu siiqoy mule xayana danddayenna! Simmi yaakko, aqo deˈuwan intte siiqettiyo siiqoy Siiquwaa Sabaa maxaafan odettida siiquwaa mala gidanaadan amottoos. Intte aqo deˈuwan Yihoowa kaseyanawu, issippe wodiyaa aattanawu, qassi issoy issuwaa qofissiyaabaanne issoy issuwawu koshshiyaabaa akeekanawu murttidaageeta gidite. Intte yaatiyo wode, intte aqo deˈoy tumu siiquwawu pultto gidida Yihoowa bonchchissana, qassi aggennan eexxiya tamaadan intte siiqoy intte deˈo laytta ubban mino gidana.