Powula: Nuuni keehi ufayttida! Wodee Hidaare 1985, qassi he wode Arggo Afirkkan deꞌiya Laybeeriyan misoonaawe gididi koyro maddabettidosaa biiddi deꞌoos. Nuuni biyo horophphillee Senegaale gakkidi eqqiis. Aana hagaadan gaasu: “Nuuni Laybeeriya gakkanawu issi saate gidiyagee attiis.” Hegaappe simmin, hagaadan giya erissoy odettiis: “Laybeeriya biya asay horophphiliyappe wodhdhite. Amarida makkalanchcha asati kawotetta olanawu denddido gishshawu Laybeeriya biyogee teqettiis.” Kaalliya tammu gallassawu nuuni Senegaalen deꞌiya misoonaawetuura takkida; qassi yan deꞌiiddi daro asay he makkalaa gaasuwan Laybeeriyan hayqqidoogaa, ay asinne ba sooppe kiyikko kawotettay woranaagaa qonccissiya oduwa siyida.

Aano: Nuuni hegaa mala hanotan akeekanchcha gidida. Taani naatettaappe doommada yayyiyogan erettiyo gishshawu, ‘dungguuxa Aano geetettays.’ Ubba taani ogiyara kanttiyo wodekka yayyays! Shin Laybeeriya biyogee metiyaba gidikkokka, yaa baanawu kuuyida.

Powula: Taaninne Aana arggo Inggilizen deꞌiya issi heeran diccida. Tana yelidaageetinne Aani aayyiya nuuni aqinye gidanaadan minttettido gishshawu, naaꞌꞌantto xekka timirttiya wurssosaara aqinyetettaa doommida. Nuuni ubba wode haggaazuwa haggaazanawu halchchidoogaa polanaadan eti nuna keehi maaddidosona. Taayyo layttay 19 gidido wode, Beeteelen haggaazanaadan shoobettaas, qassi Aananne taani 1982n aqo oyqqin, akka Beeteele gelanaadan shoobettaasu.

Aano: Nuuni Beeteelen haggaaziyogaa dosikkonne, aassiyageeti keehi koshshiyosaa biidi haggaaziyogaa ubbatoo koyoos. Kase misoonaawe gididi haggaazidaageetuura Beeteelen oottidoogee, misoonaawe gididi haggaazanawu kaseegaappe aaruwan koyanaadan denttettiis. Misoonaawe gididi haggaazanawu koyiyogaabaa qammi qammi heezzu laytta kumettaa Yihoowa woossiiddi takkida. Qassi nuuni 1985n Giiliyade Timirtte Keettan 79tta kayan tamaaranaadan shoobettidoogan keehi ufayttida! Nuuni Arggo Afirkkan deꞌiya Laybeeriyan haggaazanaadan maddabettida.

Powula: Nuuni Laybeeriya biya koyro horophphilliya demmida. Nuuni yaa gakkiyo wode, asay hirggi uttiisinne omarssi omarssi ba sooppe kiyana danddayenna. Asay yayyiyo gishshawu kaamiya cenggurssaa siyiyo wode, waasseesinne baqatees. Nuuni woppu  gaanawu ubba galla qammi Mazamure maxaafaappe amarida xiqiseta nabbaboos. He biittan metiya hanotay deꞌikkokka, nuuni nu haggaazuwa keehi dosida. Aana misoonaawe gidada haggaazawusu; qassi taani Jon Charukuura Beeteelen haggaazays. I Laybeeriyan daro wodiyawu deꞌido gishshawunne ishanttanne michchontta gakkiya metuwa loytti eriyo gishshawu, taani appe darobaa tamaaraas.

Aano: Nuuni Laybeeriyan deꞌiya nu ishanttunne michchonttu gaasuwan nu haggaazuwa keehi dosida. Eti siiqiyageetanne ammanettiyageeta. Nuuni etawu loꞌꞌo lagge gidida; etikka nuuyyo ooratta so asaa mala gididosona. Eti yootido loꞌꞌo zoree nuna ayyaanaaban minttettiis. Haggaazoy yan keehi ufayssiyaba. Asay eti koyidoogaa keenaa nuuni eta son takkana xayikko ufayttokkona! Awankka asay Geeshsha Maxaafaabaa haasayees. Etaara haasayiyogaa doommanaagee daro metennaba. Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiya daro asay deꞌiyo gishshawu, eta ubbaa xannaꞌissiyogee metiyaba. Nuuni keehi ufayssiya wodiya aattida!

Powula: Oyddu layttawu he biittay amarida hanotan woppu giidi takkiis. Shin 1989n wolqqaama olay doommiis. Makkalanchchatu citay Isiine 2, 1990n Beeteele matan deꞌiya heeraa dooddiis. Heezzu aginawu nu soo asaanne waanna biiruwan deꞌiya ishantta gujjin, oonaaranne gayttennan takkida. Ubbasan makkalaynne danobay kumiis, kattay qaxuwatiis, qassi harati wolqqan mattumaa gayttidoogan daro maccaasati qohettidosona. Yashshiya he hanotay 14 layttawu he biittan takkiis.

Aano: Issi zaree hara zariyara oletteesinne issoy hara worees. Ogiyan ubbasan wotaaddarati deꞌoosona. Eti daro olaa miishshaa gixxidosona, qassi ubba keettaa gelidi bantta koyidobaa ekkidi boosona. Issotu issotuyyo asa woriyogee kuttuwa woriyogaa mala. Makkalanchchati ogiya gorddidi asay beennaadan teqqoosona, qassi kanttidi baanawu koyiyageeta woroosona. Hegaappe simmin ahaa issuwa haraa bolli dooroosona. Hegee ubbay Beeteele matankka haniis. Naaꞌꞌu misoonaaweta gujjin, ammanettida ishanttanne michchontta woridosona.

Makkalanchchati eti ixxiyo zariya awankka demmikko woroosona. Ishanttanne michchontta qottidi ashshanawu nu ishantti bantta shemppuwa daafaban yeggidosona. Misoonaawetinne Beeteelen haggaaziyageetikka hegaadan oottidosona. Beeteele baqatidi yiida ishanttuppenne michchonttuppe amaridaageeti pooqiyawu garssa kifiliyan, qassi harati pooqiyan deꞌiya nu kifiliyan deꞌidosona. Nuuni nu kifiliyan hara laappun asatuura deꞌida.

Powula: Makkalanchchati nuuni asaa qosidaakkonne eranawu galla galla Beeteele yiidi xomoosoosona. Nuuni naagiya oyddu asata giigissida: naaꞌꞌati maskkootiya baggaara qassi naaꞌꞌati dirssaa penggiya matan gididi wochchoosona. Karen deꞌiya naaꞌꞌu ishantti bantta kushiya sintta baggawu xaaxi wottikko hanotay loꞌꞌo gidiyogaa akeekoos. Shin eti bantta kushshiya  guyye xaaxi wottikko, hegee makkalanchchati keehi hanqqettidoogaa qonccissiyo gishshawu, maskkootiyara wochchiyageeti ishanttanne michchontta eesuwan qottoosona.

Aano: Issi galla ishantti hanqqettida makkalanchchatu citay soo gellennaadan teqqana danddayibookkona. He wode taaninne issi michchiya bollaa meecettiyo kifiliya gelidi kariya gorddida; yan asi qosettana danddayiyo xuntta sohoy deꞌiyo saaxinee deꞌees. He michchiya hegaa giddon qosettaasu. Olaa miishshaa oyqqida makkalanchchati tana kaallidi pooqiyan deꞌiya kifiliyakko yiidosona. Eti pengge gakkidi hanqqettidi waassidosona. Powuli, “Ta machchiya bollaa meecettiyo kifiliyan deꞌiyo gishshawu hayyanintta geloppite” giidi eta woossiis. Michchiya qosettanawu gelido saaxiya taani gorddiyo wode, cenggurssay siyettiis. Kaallidi, saaxiniyappe kiyidabaa guyye yeggiyogee amarida wodiya ekkiis. Makkalanchchati taani oottaydda deꞌiyobaa erana gaada hirggido gishshawu ta bollay mulee kokkoriyogaa doommiis. Kariya dooyana danddayabeykke. Yihooway maaddanaadan ta wozanan woossaas. Hegaappe simmin kariya dooyaasinne woppu gaada eta sarotaas. Etappe issoy tana sugi gelidi saaxiniya dooyidi patipanniis. I aybanne demmibeenna gishshawu malaalettiis. Inne A citan deꞌiya harati hara kifiletanne pooqiyawu garssa baggan deꞌiya kifileta xeellidosona. Shin haꞌꞌikka aybanne demmibokkona.

Powula: Darotoo nuussi qanꞌꞌee baawa, shin Beeteele maallado goynoy nuuyyo qanꞌꞌe mala. Nuuni ubbay Geeshsha Maxaafaa nabbabiyogeenne xannaꞌiyogee ubba galla minnidi genccanaadan maaddiis.

Nuuni qumaa woy haattaa koyanawu biyaba gidikko, qottido asata naagana danddayennaagaanne eta makkalanchchati worana danddayiyogaa eroos. Darotoo Yihooway nuussi koshshiyabaa bessiya wodiyaninne malaaliya ogiyan kunttiis. Yihooway nuna naagiisinne nuuni yayyiyogaa aggidi woppu gaanaadan maaddiis.

Alamiya hanotay xumi xumi biyaba gidikkokka tumay pooꞌi pooꞌi bees. Nu ishanttuppenne michchonttuppe daroti bantta shemppuwa ashshanawu darotoo baqatidosona, shin eti bantta mino ammanuwa minttidi deꞌidosonanne metiya hanotay deꞌishinkka woppu giidosona. Amaridaageeti olaa gaasuwan eta gakkidabay “gita waayiyawu giigettanaadan maaddidoogaa” yootidosona. Cimatinne yelaga ishantti xalatettan ishanttanne michchontta maaddanawu banttawu danddayettidabaa oottidosona. Harasaa baqatida ishanttinne michchontti issoy issuwa maaddidosona, biido heeran deꞌiya asawu mishiraachchuwa yootidosona. Eti woraappe demmidobaa goꞌettidi qeeri Shiiquwa Addaraashaa giigissidi shiiqota shiiqidosona. He metiya wodiyan shiiqota shiiqidoogeenne mishiraachchuwa haratuyyo yootidoogee ishanttinne michchontti hidootan xeelaa wottanaadaaninne xala gidanaadan maaddiis. Nuuni qumaa, maayuwanne harabata ishanttussinne michchonttussi gishiyo wode, etappe daroti maayuwa gidennan, haggaazo borssaa oychchidosona. Hegee nuna keehi minttettiis. Azzanidanne keehi unꞌꞌettida asati mishiraachchuwa siyidosona. Eti Yihoowa Markkati ufayttiyageetanne loꞌꞌobaa qoppiyageeta  gididoogan malaalettidosona. Ishanttinne michchontti xuman pooꞌiya pooꞌo mala gididosona. (Mat. 5:14-16) Ishanttu eeshshaanne hanotaa beꞌidi amarida makkalanchchati Yihoowa Markka gididosona.

Powula: Heezzutoo amarida wodiyawu, qassi naaꞌꞌutoo kumetta layttawu he biittaappe kiyana koshshiyo hanotay merettiis. Nuuni he biittaa aggidi baana koshshido wode, issi misoonaawiya nuussi siyettidabaa loytta qonccissaasu: “Nu xeelaa haggaazuwan wottana bessiyogaa Giiliyaden tamaarida; qassi hegaadan oottida. Yaatiyo gishshawu, nu ishanttanne michchontta hegaa mala hanotan aggidi biyogan nuuni keehi azzanida!” Shin Laybeeriya matan deꞌiya biittan uttidi ishantta maaddana danddayidoogan keehi ufayttida.

Aano: Nuuni Uddufune 1996n oydda gididi Laybeeriyan oosettiya oosuwa qonccissiyabaa Beeteele kaamiyan caanidi biiddi deꞌoos. Nuuni kataman woppay deꞌiyo hara ginaakko laaggidi baanawu koyida; hegee 16 kilo meetiriya haakkees. Sohuwara nu heeran qohoy gakkiis. Keehi hanqqettida makkalanchchati zayyiya saluwa tokkosidi nu kaamiya essidosona; yaatidi nuuppe heezzata wolqqan kaamiyappe wottidi, Powuli kaamiya giddon deꞌishin kaamiya laaggidi biidosona. Nuuni keehi dagammida. Nu qoppennan Powuli nuukko yiyagaa beꞌida. A huuphee suuxxees. Nuuni A huuphee xiitiyan shoꞌettiis giidi koyro heeran qoppida! Shin hegaadan gidiyakko, I nuukko hemettiiddi yaana danddayennaagaa akeekida. Makkalanchchatuppe issoy kaamiyappe A sugi kessiiddi dechchiis. Ufayssiyabay, I darin masunxxibeenna.

Keehi hirggida asaa caanida wotaaddaratu kaamee nuuni deꞌiyosaa gakkiis. Nuuni he kaamiyan caanettanawu koyida. Shin kaamiya giddon asay kumido gishshawu kaamiyawu kare baggaa nu kushiyan mintti oyqqidi biida. Kaamiya laaggiyagee eesuwan laaggiyo gishshawu nuuni kunddiichchi attida. Nuuni I essanaadan woossida; shin I hegaa siyanawu koyibeenna. Nuuni kunddennan agganawu baaxetiiddi wodhdhiyosaa gakkida, qassi kaamiya mintti oyqqidoogaappe denddidaagan nu kushee arggaaciis; qassi nuuni yashshan kokkorida.

Powula: Nu maayoy qitattiis, ubba pooshettiis, qassi nuuni hayqqennan attidoogan maalaalettidi issoy issuwa xeellida. Nuuni gakkidosan xiitee darosaa lukkidonne meqqana haniyaba milatiya helikoptteree deꞌees. He helikoptteree wonttetta galla nuna Seera Liyone efaana deꞌees. Yaatiyo gishshawu, he galla nuuni yan aqida. Nuuni hayqqennan attidoogan keehi ufayttida, shin nu mala Kiristtaanetu hanotay nuna keehi hirggissiis.

Aano: Seera Liyonen, Firitawune kataman deꞌiya Beeteele gakkido wode, ishantti nuna loytti maaddidosona. Shin kase hanida daganttiyabata qoppiyogaa doommaas. Hegaa mala daganttiyabay hanana gaada ubba galla hirggiyo gishshawu, suure qoppana danddayabeykke. Ta yuushshuwan haniiddi deꞌiyabay tuma gaada ammananawu metootaas. Qammi qammi darotoo, daganttiyabay haniis gaada kokkorayddaanne yayyaydda xiskkuwappe beegottays. Qassi shemppanawukka metootays. He wode Powuli tana qoommidi taayyo woossees. Taani woppu gaana gakkanaashin Kawotettaa mazamureta yexxoos. Ta guuggee suure waayi oottana, qassi hagaappe simmin misoonaawe gidada haggaazana danddayikke gaada qoppaas.

Hegaappe simmin hanidabaa taani mule dogikke. He saaminttan nuuni naaꞌꞌu maxeeteta demmida. Issoy Tamme 8, 1996 Beegottite! maxeetiya. Hegan, “Unꞌꞌissiyabaa Genccanawu Ay Oottana Danddayeetii?” (Inggilizettuwa) giya huuphe yohoy deꞌees. Taayyo hegaadan siyettiyoy aybissakko haꞌꞌi akeekaas. Haray, “Minotettaa Eti Awuppe Demmiyonaa?” (Amaarattuwa) giya Uddufune 15, 1996 Wochchiyo Keelaa. He Wochchiyo Keelan qefee qohettido muquwa misilee deꞌees. He huuphe yohoy muqoy ba qefee keehi qohettikkokka, miyogaanne paalliyogaa aggennaagaadan, nuuni daafurikkokka Yihoowa ayyaanay maaddin harata aggennan minttettana danddayiyogaa qonccissees. Hagee koshshiya wodiyan Yihooway nuna minttettanawu immido quma. (Mat. 24:45) Hegaa mala huuphe yohota koyada shiishsha wottidoogee tana keehi maaddiis. Amarida wodiyappe guyyiyan taani kaseegaadan unꞌꞌettiyogaa aggaas.

Powula: Laybeeriya guyye simmiyo injjee merettiyakko, nuuni keehi ufayttana. Nuuni yan haggaaziyogaa doommoosappe 2004 wurssetta heeran nuuyyo 20 laytta gidiis. He wode olay eqqiis. Yan macara biiruwa keexxanawu halchchoy kiyiis. Shin qoppennan nuuyyo ooratta aawatettay imettiis.

 Hegee nuussi keehi deexxiis. Laybeeriyan deꞌiya ishanttanne michchontta nuuni keehi siiqoos. Eti nuuyyo so asaa mala, qassi eta aggidi baanawu koyibookko. Shin Yihooway nuna kase waati anjjidaakko hassayidoogee nuuni he ooratta aawatettaa ekkanaadan maaddiis. Nuuni matan deꞌiya Gaanan haggaazanaadan maddabettida.

Aano: Nuuni Laybeeriya aggidi biyo wode azzanidi yeekkida. Frankka giyo kayma cimay, “Nubaa dogite” yaagidi yootido wode nuuni malaalettida! Kaallidi I hagaadan giis: “Intte nuna dogennaagaa nuuni eroos, shin intte kumettaa wozanaa ooratta aawatettaa bolli wottana koshshees. Hegee Yihooway immido aawatetta gidiyo gishshawu, yan deꞌiya ishanttanne michchontta maaddiyogaabaa qoppite.” Gaanan nuna eriyageeti guutta gidikkokka, qassi ubbabay nuuyyo ooratta gidikkokka, he ishay yootidobay nuuni ooratta laggeta demmanawu giigettanaadan maaddiis.

Powula: Shin Gaanan deꞌiya ishanttinne michchontti sohuwara nuuyyo ooratta so asa gididosona. Yan daro Yihoowa Markkati deꞌoosona! Nu ooratta laggetuppe mino ammanuwabaa tamaarida. Gaanan 13 layttawu haggaazidoogaappe guyyiyan hara ufayssiya aawatettay nuussi imettiis. Nuuni Arshsho Afirkkan deꞌiya Keeniya macara biiruwan haggaazanaadan shoobettida. Gaanaaninne Laybeeriyan deꞌiya ishanttanne michchontta keehi laamotidaba gidikkonne, Keeniyan deꞌiya ishanttuuranne michchonttuura sohuwara laggetida. Yan aassiyageeti keehi koshshiyosan haꞌꞌikka haggaaziiddi deꞌoos.

Aano: Ta deꞌuwan keehi waayissiyabatanne yashshiyabata beꞌaas. Yashshiyabatinne hirggissiya hanotati nuna gakkidoogee nuuni sahettanaadaaninne unꞌꞌettanaadan oottidosona. Yihooway nuna malaalissiya ogiyan he hanotatuppe naagibeenna. Taani haꞌꞌikka xiitiya cenggurssaa siyiyo wode keehi unꞌꞌettaysinne ta kushee donjjillees. Nu ishanttunne michchonttu maaduwa gujjin, Yihooway nuna minttettanawu oottiyo ubbaban ammanettana koshshiyogaa taani eraas. Nuuni xannaꞌiyaba, woossiyaba, shiiqota shiiqiyabanne haggaaziyaba gidikko, nu aawatettaa polanaadan Yihooway maaddana danddayees.

Powula: “Intte aawatettaa doseetii?” giidi issoti issoti nuna oychchoosona. Nuuni haggaazido biittati loꞌꞌiyaba gidikkonne, issi issitoo woppay baynnaageetanne keehi yashshiyageeta. Yaatiyo gishshawu, he biittaappe aaruwan nuuni keehi dosiyobay deꞌees. Hegeekka nu so asaa mala gidida siiqo ishanttanne michchontta. Nuuni ubbay dumma dumma so asaappenne heeraappe yiidaba gidikkonne Yihoowabaa xeelliyagan nuuni qoppiyobay issi mala. Nuuni harata minttettanawu yaa kiitettidaba gidikkokka, tumuppe nuna minttettidaageeti eta.

Kumetta saꞌan deꞌiya ishanttu maabaray Yihoowappe beettida malaalissiyaba. Awa biikkokka nuussi soo asay deꞌees. Nuuni galchchaa yara gididi deꞌido wode ubban nuuyyo so asay deꞌees, qassi nuuni woppu goos. Nuuni Yihoowan ammanettiyogaa aggennaba gidikko, I nuussi koshshiyaban nuna minttettanaagaa aynne sirokko.—Pili. 4:13.