1. Abrahaamaa ammanuwabaa qoppiyo wode nuna woygi oychchana danddayiyoo?

 DARO asay Abrahaamabaa siyikkokka abaa darobaa erenna. Shin neeni Abrahaama xeelliyagan darobaa eraasa. Leemisuwawu, Abrahaami “Xoossaa ammaniya [ubbawu] . . . aawaa” geetettidoogaa neeni eraasa. (Roo. 4:11) Gidikkonne, neeni hagaadan qoppana danddayaasa, ‘Abrahaamaagaadan taani Xoossaa mintta ammanana danddayiyanaa?’ Ee, danddayaasa.

2. Nuuni Abrahaamaa taarikiya xannaꞌiyogee keehi koshshiyoy aybissee? (Yaaqooba 2:22, 23)

² Nuuni Abrahaamaagaadan ammanana danddayiyo issi ogee abaa xannaꞌiyogaa. Abrahaami Xoossay azazin haahosaa biis, daro layttawu dunkkaaniyan deꞌiisinne ba siiqiyo naꞌaa Yisaaqa yarshshanawu eeno giis. Abrahaami he ubbabaa oottidoy Yihoowa mintti ammaniyo gishshataassa. Abrahaama ammanoynne oosoy I Xoossaa ufayssanaadaaninne A dabbo gidanaadan oottiis. (Yaaqooba 2:22, 23 nabbaba.) Yihooway nena gujjin, nuuni ubbay A ufayssanaadaaninne A dabbo gidanaadan koyees. Hegaa gishshawu, I Geeshsha Maxaafaa xaafida Phawuloosinne Yaaqoobi Abrahaama taarikiya xaafanaadan denttettiis. Roome shemppo 4​ninne Yaaqooba shemppo 2n odettida Abrahaama taarikiya ane pilggoos. Phawuloosinne Yaaqoobi Abrahaamabaa keehi koshshiyabaa yootidosona.

3. Phawuloosinne Yaaqoobi awugaa xiqisiyan deꞌiya qofaa yootidonaa?

³ Phawuloosinne Yaaqoobi Doomettaabaa 15:6n deꞌiya qofaa ekkidi yootidosona, xiqisee hagaadan gees: “Abraami GODAA  ammaniis; GODAI hegaa ayyo xillotettadan qoodiis.” Issi uri Yihoowa ufayssiyo wode Yihooway A xillo asaadan woy boree baynna asadan xeellees. Xoossay nagaranchcha asaa boree baynna asadan xeelliyogee maalaalissiyaba! Xoossay nena xillo asadan xeellanaadan neeni koyiyogee qoncce, qassi I nena hegaadan xeellana danddayees. Yihooway Abrahaama xillo giidoy aybissakko, qassi nuunikka xillo geetettanawu ay oottana koshshiyakko haꞌꞌi beꞌana.

4. Asay xillo gidennaadan diggiyabay aybee?

⁴ Phawuloosi Roomen deꞌiya Kiristtaanetuyyo xaafido dabddaabbiyan asay ubbay nagaranchcha gidiyogaa yootiis. (Roo. 3:23) Yaatin Xoossay nunan ufayttananne nuna xillo asa gaana danddayiyoy aybissee? Phawuloosi ashkke Kiristtaaneti ubbay ha oyshaa zaaruwa eranaadan maaddanawu, Abrahaamabaa yootiis.

5. Yihooway Abrahaama xillo giidoy aybissee? (Roome 4:2-4)

⁵ Yihooway Abrahaama xillo giidi xeesidoy I Kanaane biittan deꞌiyo wodiyana. Yihooway Abrahaama xillo giidi xeesidoy aybissa gidana danddayii? Abrahaami Muuse Higgiya wottiyobi baynna ogiyan azazettido gishshataassee? Chii gidenna. (Roo. 4:13) Xoossay Abrahaama xillo giidi xeesoosaappe 400​ppe dariya layttay aadhdhi simmin he higgiya Israaꞌeelatuyyo immiis. Yaatin Xoossay Abrahaama xillo giidoy aybissee? Yihooway Abrahaamawu aaro kehatettaa bessiis, qassi A ammanuwappe denddidaagan A xillo giidi xeegiis.—Roome 4:2-4 nabbaba.

6. Yihooway nagaranchcha asa xillo gaana danddayiyoy aybissee?

⁶ Issi uray Xoossan ammaniyo wode, Xoossay ‘A ammanuwan A xillo’ oottidi xeelliyogaa Phawuloosi yootiis. (Roo. 4:5) Phawuloosi gujjidikka hagaadan giis: “Hegaadankka, ai oosoinne bainnan, Xoossai xillodan qoodido asa ufaissiyaabaa Daawiti haasayido wode giidoogee hagaa. ‘Xoossai eta mooruwaa atto giidoogeetinne eta nagaraa kammidoogeeti anjjettidaageeta. Godai a nagaraa qoodenna asi anjjettidaagaa.’” (Roo. 4:6-8; Maz. 32:1, 2) Xoossay an ammaniyageetu nagaraa atto gees woy kammees. I etawu muleera atto gees. Eta ammanuwappe denddidaagan I eta boree baynnanne xillo asadan xeellees.

7. Nuuni beni deꞌida Xoossaa ashkkarata xillo gaana danddayiyoy aybissee?

⁷ Abrahaami, Daawitinne Xoossawu ammanettidi goynnida harati nagaranchcha gidikkonne xillo geetettidosona. Shin eta ammanuwappe denddidaagan Xoossay eta bali baynna asadan xeelliis, ubba an ammanenna asaara eta geeddarssiyo wode eti boree baynna asa. (Efi. 2:12) Phawuloosi Roome Kiristtaanetuyyo xaafido dabddaabbiyan nuuni Xoossaa dabbo gidanawu nuussi ammanoy deꞌana koshshiyogaa yootiis. Abrahaaminne Daawiti Xoossan ammanido gishshawu, A dabbo gididosona, nuunikka Xoossan ammaniyo gishshawu A dabbo gidana danddayoos.

8-9. Phawuloosinne Yaaqoobi xaafidoban issoti issoti qoppiyo balabay aybee, qassi aybissi?

⁸ Banttana Kiristtaane giyageeti ammanoynne oosoy gayttiyo ogiyabaa daro xeetu layttawu palamettidosona. Haymaanootiya kaalettiya amaridaageeti neeni attanawu, Godaa Yesuus Kiristtoosa ammanana koshshees giidi tamaarissoosona. Eti, “Yesuusa ammaniyay attees” giyogaa siyennan aggakka.  Issoti issoti hegaadan giyoy Phawuloosi, “ai oosoinne bainnan, Xoossai xillodan [qoodees]” giidi tamaarissido gishshassa. (Roo. 4:6) Gidoppe attin, harati goynno sohuwa biyogeenne loꞌꞌobaa oottiyogee “ashshees” giidi yootoosona. Geella eti Yaaqooba 2:24 yootana danddayoosona: “Asi ammano xalaalaana gidennan, oosuwan [xillees].”

⁹ Asay hegaa mala dumma dummabaa ammaniyo gishshawu Geeshsha Maxaafaa eranchcha gidida amaridaageeti asi Xoossaa ufayssanawu oottana koshshiyabaa xeelliyagan Phawuloosinne Yaaqoobi maayettibokkona giidi qoppoosona. Haymaanootiya kaalettiya amaridaageeti Phawuloosi issi uri Xoossaa ufayssanawu ammano xallay koshshees giidi tamaarissiis, shin Yaaqoobi issi uri Xoossaa ufayssanawu loꞌꞌobaa oottana koshshees giidi tamaarissiis yaagidi yootoosona. Issi haymaanootiya eranchchay hagaadan giis: “Phawuloosi issi uri xillo geetettanawu ammano xallay koshshees giidoy aybissakko Yaaqoobi akeekibeenna, qassi Phawuloosa qofan maayettibeenna.” Shin Phawuloosikka Yaaqoobikka hegaa xaafanaadan denttettidaagee Yihoowa. (2 Xim. 3:16) Eti giidobaa akeekanawu metenna ogee deꞌees. Hegaa loytti akeekanawu eti bantta dabddaabbiyan xaafido harabaa nuuni pilggana koshshees.

10. Phawuloosi yootido ‘oosoy’ aybee? (Roome 3:21, 28) (Misiliyakka xeella.)

¹⁰ Phawuloosi Roome shemppo 3​ninne 4n yootido ‘oosoy’ aybee? Phawuloosi Israaꞌeelatuyyo imettida Muuse Higgiyawu azazettiyogaabaa loytti yootiis. (Roome 3:21, 28 nabbaba.) Phawuloosa wodiyankka amarida Ayhuda Kiristtaaneti Muuse Higgiya kaallana bessees giidi ammanennan aggokkona. Yaatiyo  gishshawu, Phawuloosi issi uri xillo geetettanawu Muuse Higgiya kaallana koshshennaagaa qonccissanawu Abrahaamabaa yootiis. Xillo gidanawu nuussi ammanoy koshshiyogaa Phawuloosi yootiis. Hegee nuna minttettees; ayssi giikko, nuuni Xoossaaninne Kiristtoosan ammanikko, Xoossan sabettana danddayiyogaa hegaappe tamaaroos.

11. Yaaqoobi yootido “oosoi” aybee?

¹¹ Shin Yaaqooba shemppo 2n odettida oosoy Muuse Higgiyawu azazettiyogaa mala gidenna. Yaaqoobi Kiristtaaneti bantta deꞌuwan oottana koshshiyabaa yootiis. He oosoti issi Kiristtaaniyawu mino ammanoy deꞌiyakko woy baynnaakko qonccissoosona. Yaaqoobi yootido naaꞌꞌu leemisota ane beꞌoos.

12. Yaaqoobi ammanuwanne oosuwa waati qonccissidee? (Misiliyakka xeella.)

¹² Yaaqoobi yootido koyro leemisuwan, Kiristtaaneti asa asappe shaakkana bessennaagaa qonccissiis. Duriyawu kehidi hiyyeesawu kehibeenna issi bitaniyabaa yootiyogan hegaa qonccissiis. Hegaa mala asi bayyo ammanoy deꞌiyogaa yootikkokka, I oottiyobay ayyo ammanoy baynnaagaa qonccissiyogaa Yaaqoobi yootiis. (Yaaq. 2:1-5, 9) Yaaqoobi yootido naaꞌꞌantto leemisuwan ‘issi ishaassi woykko michcheessi maayiyobi woy miyobi baynnaagaa’ beꞌidi koshshiyaban maaddibeenna issi uraabaa yootiis. He uri tawu ammanoy deꞌees giidi yootikkonne, A oosoy awu ammanoy baynnaagaa bessees. “Ammanoi oosoi bainnan barkka de7ikko haiqqidaagaa” gidiyogaa Yaaqoobi yootiis.—Yaaq. 2:14-17.

13. Nuuni ammanuwa oosuwan qonccissana koshshiyogaa bessanawu Yaaqoobi O taarikiya yootidee? (Yaaqooba 2:17, 26)

¹³ Ammanuwa oosuwan bessiyogan loꞌꞌo  leemiso gidida Raꞌaabibaa Yaaqoobi yootiis. (Yaaqooba 2:17, 25 nabbaba.) A Yihoowabaa siyaasunne I Israaꞌeelata maaddidoogaa eraasu. (Yaas. 2:9-11) Biittaa wochchiya naaꞌꞌu Israaꞌeela asata hayquwappe ashshiyogan A ba ammanuwa oosuwan bessaasu. Ha nagaranchcha maccaasiya Israaꞌeela asa gidana xayikkonne, Abrahaamaagaadan xillo geetettaasu. Nu ammanuwa oosuwan bessiyogee keehi koshshiyaba gidiyogaa Raꞌaabippe tamaaroos.

14. Phawuloosinne Yaaqoobi yootidobay phalqqettenna gaana danddayiyoy aybissee?

¹⁴ Phawuloosinne Yaaqoobi ammanuwanne oosuwa naaꞌꞌu dumma dumma ogetun qonccissidosona. Ayhuda Kiristtaaneti Muuse Higgiya kaalliyogaa xallan Xoossaa ufayssana danddayennaagaa Phawuloosi yootiis. Qassi Yaaqoobi ubba Kiristtaanetikka haratussi loꞌꞌobaa oottiyogan bantta ammanuwa bessana koshshiyogaa yootiis.

15. Nuuni ammanuwa oosuwan bessana danddayiyo amarida ogeti awugeetee? (Misiliyakka xeella.)

¹⁵ Yihooway nuuni xillo geetettanawu koyikko, Abrahaami oottido ubbabaa oottana koshshees giidi yootibeenna. Nuuni nu ammanuwa oosuwan bessana danddayiyo daro ogeti deꞌiyogee qoncce. Galchchaa yiida oorattata mokkana, metootida nu ishanttanne michchontta maaddana, qassi nu so asawu loꞌꞌobaa oottana danddayoos; ha ubbabay nuuni Xoossan sabettanaadaaninne anjjettanaadan oottees. (Roo. 15:7; 1 Xim. 5:4, 8; 1 Yoh. 3:18) Nu ammanuwa oosuwan bessana danddayiyo keehi loꞌꞌo ogetuppe issoy mishiraachchuwa haraatussi minnidi yootiyogaa. (1 Xim. 4:16) Yihooway qaalaa gelidobay polettanaagaanne A ooso ubbay keehi loꞌꞌo gidiyogaa  nuuni ammaniyogaa oosuwan bessana danddayoos. Qassi nuuni yaatikko Xoossay nuna xillo asadan xeellanaagaanne nuuni A dabbo gidanaagaa loytti ammanettana danddayoos.

16. Abrahaami hidootidobaynne ammanidobay aybee?

¹⁶ Roome shemppo 4n odettida Abrahaama taarikiyappe keehi koshshiya harabaakka tamaaroos. Nu hidootay polettiyogaa ubbatoo yeemuwan naagana koshshiyogaa he shemppuwappe tamaaroos. Yihooway ‘daro kawotettati’ Abrahaama baggaara anjjettanaagaa yootiis. Abrahaami yeemuwan naagana danddayiyo ufayssiya hidootaa qoppa! (Doo. 12:3; 15:5; 17:4; Roo. 4:17) Shin Abrahaama layttay 100, qassi Saari layttay 90 gidikkokka, eti naꞌaa yelibookkona. Asa qofan, Abrahaaminne Saara naꞌa yelana danddayennaba milatiis. Hegee Abrahaamawu gita paace. “Abrahaami ammanidinne sinttappe demmana giidi, ufaissan naagidi, daro zaretuyyo aawa gidiis.” (Roo. 4:18, 19) Abrahaami hidootan naagidobay guyyeppe polettiis. I yeemuwan naagido Yisaaqa yeliis.—Roo. 4:20-22.

17. Nuuni Xoossaara dabbotidi xillo geetettana danddayiyogaa aybin eriyoo?

¹⁷ Nuunikka Abrahaamaagaadan Xoossaa ufayssana, xillo geetettananne Xoossaa dabbo gidana danddayoos. Phawuloosi hegaabaa hagaadan giidi loytti qonccissiis: “Ayyo xillotettan qoodiis giya qaalai [Abrahaama] xalaalau xaafettibeenna. He qaalai nu Godaa Yesuusa haiquwaappe denttida Xoossaa ammaniya nuuyyookka xillotettan qoodettana mala xaafettiis.” (Roo. 4:23, 24) Abrahaamaagaadan nuunikka Yihoowan ammanana, loꞌꞌobaa oottananne Yihooway qaalaa gelidobay polettanaagaa mintti ammanettana koshshees. Phawuloosi Roome shemppo 5n, nu hidootaabaa gujjidi yootiis, qassi hegaa kaalliya huuphe yohuwan beꞌana.