BENI Israaꞌeelatu wogan muuziqay keehi xoqqu ootti xeelliyoba. Muuziqa miishshata kaaꞌiyanne mazamureta yexxiya asatubaa Geeshsha Maxaafay darotoo yootees. Geeshsha Maxaafaappe tammu kushe gidiyageeti mazamureta. Leemisuwawu Mazamure maxaafaa, Siiquwaa Sabaa maxaafaanne Ermmaasa Zilaassaa maxaafa. Beni wode asatu deꞌuwabaa yootiya issi maxaafay Israaꞌeelati bantta deꞌuwan dumma dumma hanotatun muuziqaa yexxiyogaa Geeshsha Maxaafay loytti qonccissiyogaa yootees.

Muuziqaanne Israaꞌeelatu deꞌuwa. Israaꞌeelati banttawu siyettiyabaa qonccissanawu muuziqa miishshata kaaꞌoosonanne yexxoosona. (Isi. 30:29) Kawoy kawotiyo wode, olanchchati olaa xooniyo wodenne, baalatu wodiyan maccaasati karaabiya baqqiiddi ufayssan yexxoosonanne duroosona. (Daan. 11:34; 1 Sam. 18:6, 7; 1 Kaw. 1:39, 40) Qassi Israaꞌeelati issi uri hayqqiyo wode azzanidoogaa qonccissanawu zilaaloosona. (2 Odi. 35:25) Israaꞌeelati muuziqaa keehi dosiyogee qoncce.

Muuziqaanne kawo keettaa. Israaꞌeela kawoti muuziqaa siyiyogaa dosoosona. Kawuwa Saaꞌooli bawu diittaa diixxanaadan ba kawo keettaa Daawita ehiissiis. (1 Sam. 16:18, 23) Daawiti kawo gidido wode, muuziqa miishshata giigissiis, ufayssiya mazamureta xaafiis, qassi guyyeppe Xoossaa garuwan yexxanaadan yexxiyageeta darajjayiis. (2 Odi. 7:6; Amo. 6:5) Kawuwa Solomona kawo keettan attumanne macca yettanchchati deꞌoosona.—Era. 2:8.

Muuziqaanne goynuwa. Ubbaappe aaruwan, Israaꞌeelati Yihoowawu goynnanawu mazamureta yexxidosona. Yerusalaamen deꞌiya Xoossaa garuwan, 4,000 attuma asati muuziqaa miishshata kaaꞌidosona. (1 Odi. 23:5) Eti daalata, diittata, maazinqqetanne xurumbbata kaaꞌidosona. (2 Odi. 5:12) Shin mazamuretun Yihoowawu goynnidaageeti muuziqaa eray deꞌiyo ha asatu xalaala gidokkona. Daro Israaꞌeelati baalata bonchchanawu Yerusalaame biiddi mazamureta yexxoosona. He mazamureti Pudettaa Kiyiiddi Yexxiyo Yettaa geetettidosona. (Maz. 120–134) Qassi Ayhudatubaa yootiya xuufee qonccissiyogaadan, Israaꞌeelati Paasikaa wode Haleel geetettiya mazamureta a yexxoosona.

Ha wodiyan deꞌiya Xoossaa ashkkaratikka muuziqaa keehi xoqqu oottidi xeelloosona. (Yaaq. 5:13) Nuuni Yihoowa sabbanawu mazamureta yexxoos. (Efi. 5:19) Mazamureti ishanttunne michchonttu giddon issippetettay deꞌanaadan oottoosona. (Qol. 3:16) Nuuni Yihoowabaa yootiya mazamureta yexxiyo woy siyiyo wode, minettoos; qassi nu metuwa genccanawu wolqqaa demmoos. (Oos. 16:25) Muuziqay nuuni Yihoowa ammaniyogaanne A siiqiyogaa qonccissiyo keehi loꞌꞌo oge.