Beni wode, issi keettan sunttettida alaafee he keettaa woy izaawu aquwaa xomoosees. “Alaafiyaa” geetettidi birshshettida Ibraawettonne Giriiketto qaalay issi issitoo xomoosiyaagaa woy issi keettaa ayssiyaagaa bessees.

Yaaqooba naˈay Yooseefi, Gibxxen aylletettan deˈiyo wode, ba godaa keettan sunttettida alaafe gidiis. A goday Gibxxe bitanee “baayyo de7iya ubbabaa Yooseefau sheedhdhiis.” (Doo. 39:2-6) Guyyeppe, Yooseefi Gibxxen haariya wolqqaama asa gidido wode, ba keettan alaafiyaa sunttiis.—Doo. 44:4.

Yesuusa wode, gadiyaa godati darotoo bantta gadeppe haakkidi kataman deˈoosona. Hegaa gishshawu, gadiyaa godati bantta gaden oottiyaageeti galla galla oottiyoobaa xomoosanawu alaafiyaa sunttoosona.

Alaafe gidana danddayiyay oonee? Koyro xeetu layttan deˈida, Roome biittaa asa gidida Kolumela giyo xaafee issi keettan xomoosiyaagaa woy alaafe gididi sunttettiya ayllee, “deˈuwan beˈidoban paaccido ura” gidana bessiyoogaa zoriis. He izaawu, “oosanchchati oottiyoogaa kaalliyaaba gidikkonne meqettaa iita gidana bessenna.” Qassikka, ubbabaa erays giidi qoppana koshshennaageenne ubbatoo oorattabaa tamaaranawu koyana bessiyoogee sunttettida izaawuppe keehi koyettiyaaba gidiyoogaa I yootiis.

Xoossaa Qaalay, Kiristtaane gubaaˈiyan oosettiya amaridabaa issi keettan sunttettida alaafiyaanne I oottiyo oosuwaara geeddarssidi qonccissees. Leemisuwawu, kiitettida PHeexiroosi Kiristtaaneti Xoossaappe ekkido imotan “Xoossaa dumma imuwaa loitti gishiyaageetudan [issi keettaa bolli sunttettida alaafedan], issoi issuwau” oottanaadan minttettiis.—1 PHe. 4:10.

Yesuusi Luqaasa 16:1-8n deˈiya leemisuwan issi keettaa bolli sunttettida alaafiyaabaa yootiis. Hegaa bollikka, Yesuusi Kawo gididi qoncciyo wodiyaa malaatan ‘ammanettida wozannaama ashkkaraa,’ woy sunttettida ammanettiya alaafiyaa sunttanaagaa kasetidi yootiis. He alaafiyawu imettida waanna oosoy, wurssetta wodiyan deˈiya Kiristtoosa kaalliyaageetussi koshshiya ayyaanaabaa qumaa ubbaa immiyoogaa. (Maa. 24:45-47; Luq. 12:42) Ammanettida alaafee giigissiyoonne kumetta saˈaa gattiyo xuufeta nuuni demmana danddayidoogawu keehi galatoos.