HARA gallassikka a yin maccaasiyaa o keehi hanqqettaasu. Yaatin Toona waatadee? A, “Hanotay tana keehi deexxiis. A tana gaasoy baynnan hanqqettaasu” yaagaasu. Gidikkokka, Toona zaarettadakka bana atto gaanaadan o oychaasunne i metuwaa akeekidoogaa yootaasu.

Neeni Toono gidiyaakko, waatanaba milatii? Ashkketettan zaaranawu maluutee? Hanqqettennan agganawu baaxetuutee? Qommoogaa mala hanotay merettiyo wode, yiillotennan aggiyoogee metana danddayees. Nuna yiilloyiyaabay merettiyo wode ashkke gidiyoogee metana danddayees.

Gidikkokka, Geeshsha Maxaafay Kiristtaaneti ashkke gidanaadan minttettees. Geeshsha Maxaafay ubba he eeshshaa aadhida eratettaara dabboyees. Yaaqoobi, “Intte giddon aadhdhida eranchchinne akeekanchchi oonee? Ba lo77o de7uwan oosettida ba oosuwaa ashkketettaaninne aadhdhida eratettan besso” yaagiis. (Yaaq. 3:13) Ashkketettay bollappe yiya aadhida eratettaa bessiyaaba gididoy aybiinee? Xoossaa ufayssiya ha eeshshay  deˈiyoogeeta gidanaadan nuna aybi maaddanee?

Ashkketettay ooshshaa teqqees. “Liiqo haasayai hanqquwaa zarbbissees; shin porddolla qaalai hanqquwaa denttettees.”—Lee. 15:1.

Mittay tamaa darissiyoogaadan, hanqqettiyoogee ufayssenna hanotay yaa iitanaadan oottana danddayees. (Lee. 26:21) SHin ashkketettan haasayiyoogee darotoo hanotaa zarbbissees. Ubba hegee nu bolli yiillotida uraykka ba qofaa laammanaadan oottana danddayees.

Toona hegee tuma gidiyoogaa akeekaasu. Toona ashkketettan haasayin, he maccaasiyaa yeekkiyoogaa doommaasu. Maccaasiyaa babaaninne ba soo asaaban keehi unˈˈettidoogaa yootaasu. Toona iyyo mishiraachuwaa yootada, o Geeshsha Maxaafaa xannaˈissiyoogaa doommaasu; hegawu gaasoy i ashkketettaanne saruwan deˈanawu a baaxetidoogaa.

Ashkketettay nuuni ufayttanaadan oottana danddayees. “Ashkketi anjjettidaageeta; aissi giikko, eti sa7aa laattana.”—Maa. 5:5.

Ashkketi anjjettiyoy woy ufayttiyoy aybissee? Issi wode hanqquwaa suulliya daroti ashkketettaa maayiyoogan haˈˈi ufayttoosona. Eta deˈoy kaseegaappe giiga gidiis; qassi eti sinttappe maalaalissiyaabaa demmanawu hidootoosona. (Qol. 3:12) Isppeenen woradaa xomoosiya Adolfoy tumaa siyanaappe kase ay mala deˈuwaa deˈidaakko hassayees.

Adolfoy hagaadan giis: “Taani ufayssenna deˈuwaa deˈaas. Taani darotoo keehi hanqqettada hanttaarabaa haniyo gishshawu, ta laggetuppe issoti issoti yayyoosona. SHin guyyeppe laamettanaadan oottiyaabay merettiis. Taani warettaydda usppusan cadettido gishshawu, daro suuttay gukkin hayqqaycha attaas.”

SHin haˈˈi Adolfoy haasayiyoobaaninne oottiyooban harati ashkke gidanaadan tamaarissees. I siiqiyaanne loˈˈo eeshshay deˈiyoogaa gidiyo gishshawu daroti a siiqoosona. Adolfoy kaseegaappe laamettido gishshawu ufayttiyoogaa yootees. Qassi i ashkke gidanaadan Yihooway maaddido gishshawu a galatees.

Ashkketettay Yihoowa ufayssees. “Ta na7au, neeni aadhdhida eranchcha gida. Yaatiyaakko taani ufaittananne tana boriyaageetu oishaakka zaarana.”—Lee. 27:11.

Yihoowa waanna morkkee Dabloosi a borees. Seexaanay hegaadan cayiyo gishshawu, Xoossay hanqqettana danddayikkokka, Geeshsha Maxaafay i “danddayanchchaa” gidiyoogaa yootees. (Kes. 34:6) Nuuni danddayanchanne ashkke gidiyoogan Xoossaa milatanawu baaxetiyo wode, Yihoowa keehi ufayssiya aadhida eratetta gididabaa oottoos.—Efi. 5:1.

Ha alamee ixoy kumidoogaa. Nunaara gayttiya asati “ceeqettiyaageeta, ayyiyaageeta, cayiyaageeta, . . . zigirssanchchata, banttana naagennaageeta, kehennaageeta” gidana danddayoosona. (2 Xim. 3:2, 3) SHin issi Kiristtaanee hegaa mala hanotankka ashkke gidana bessees. Xoossaa Qaalay ‘bollappe yiya aadhida eratettay sarotettaynne ashkketettay’ kumidoogaa gidiyoogaa yootees. (Yaaq. 3:17) Sarotettaaninne ashkketettan deˈiyoogan, Xoossaa aadhida eratettaa demmidoogaa bessoos. He aadhida eratettay hanqqettanaadan oottiyaabay merettiyo wode nuuni ashkke gidanaadan denttettees; qassi zawi baynna aadhida eratettawu Pultto gidida Yihoowakko kaseegaappe aaruwan shiiqanaadan oottees.