1, 2. Deˈuwan laamettana danddayiyoogaa Tona hanotay waati bessii?

TONA giyo issi tamaaree naaˈˈantto xekka timirttiyaa agganawu qoppiis. Ayyo aawi baawa, I timirttiyaa darin dosenna, qassi Qeeraanne Woggaa pilmiyaa beˈiiddi woy ba laggetuura issippe wodiyaa aattees. I makkalibeenna; qassi jallissiyaabay awu amale gidibeenna. I deˈuwawu halchchidobi baawa. Qassi I Xoossay deˈiyoogaa sirees. He wode, Yihoowa Markka gidida issi azinaaranne machcheera gayttidi I siriyoobaanne oychchiyoobaa etawu yootiis. Deˈon Deˈiyaabay Merettidee? giyoonne Deˈuwaa Doomettaa—Oychana Koshshiyo Ichashu Oyshata giyo naaˈˈu brooshureta eti ayyo immidosona.

² Azinaynne machchiyaa zaarettidi biyo wode, Toni ba qofaa laammiis. I brooshureta keehi nabbabido gishshawu eti dakkotidosonanne kulˈˈidosona. I, “Xoossay deˈana koshshees” yaagiis. I Geeshsha Maxaafaa xannaˈanawu eeno giis; qassi deˈuwaa xeelliyaagan loddan loddan A qofay laamettiis. I kase gooba tamaare gidenna, shin simmidi ba timirtte keettan keehi gooba tamaaretuppe issuwaa gidiis. Qassi Tona ooratta ammanuwaabaa erida A dilekteree garamettiis. I hagaadan giis: “Ne xeelaynne ne markkee keehi loˈˈiis. Hegee neeni Yihoowa Markkatuura gayttido gishshataassee?” Toni ee gi zaaridi loytti markkattiis. I naaˈˈantto xekka timirttiyaa  wurssiis; qassi ha wodiyan ubba wode aqinyenne gubaaˈiyawu oottiyaagaa gididi haggaazees. I siiqiya Aawaa, Yihoowa eridoogan haˈˈi ufayttees.—Maz. 68:5.

3. Yelagata Yihooway zoriyoobay aybee?

³ Nu giddon deˈiya yelagatoo, Yihooway inttessi wozanappe qoppiyoogaa Tona gakkidabay nuna hassayissees. I intte tumuppe injjenne ufayssiya deˈo deˈanaadan koyees. Hegaa gishshawu, I inttena, ‘Intte yelagatettaa layttan inttena Medhdhidaagaa qoppite’ yaagidi zorees. (Era. 12:1) Ha alamiyan, hegee issi issitoo metana danddayees. SHin, hegee danddayettennaba gidenna. Xoossay maaddin, intte intte yelagatettaa laytta xallan gidennan, deˈo laytta ubban injjetidoogeeta gidana danddayeeta. Leemisuwawu, Israaˈeelati Hidootaa Biittaa xoonidoogaappenne Daawiti Gooliyaadaara olettidoogaappe nuuni tamaarana danddayiyoobaa qoppite.

4, 5. Israaˈeelati Kanaane xoonidoogaappenne Daawiti Gooliyaadaara olettidoogaappe nuuni maaddiyaabaa ay tamaarana danddayiyoo? (Doomettan deˈiya misileta xeella.)

⁴ Israaˈeelati Hidootaa Biittaa matido wode, Xoossay eti qara olanchcha gidanaadan woy olawu loohanaadan azazibeenna. (Zaa. 28:1, 2) I eti ba azazuwaa azazettananne banan ammanettana koshshiyoogaa yootiis. (Yaas. 1:7-9) Asa xeelan, he zoree loˈˈo milatenna! SHin, ba asay Kanaaneta darotoo xoonanaadan Yihooway oottido gishshawu, hegee aybippenne aadhdhiya zore. (Yaas. 24:11-13) Ee, Xoossawu azazettanawu ammanoy koshshees; qassi ammanoy izaawussi muletoo injjetanaadan oottees. Hegee beni wodekka ha wodiyankka tuma.

⁵ Geesay heezzu meetire heera gidiyo Gooliyaada giyo wolqqaama olanchchay olaa miishshaa loytti gixxi uttiis. (1 Sam. 17:4-7) SHin Daawitawu naaˈˈubay deˈees; hegeekka, yambbarshshaanne Xoossaa Yihoowa I ammaniyo ammanuwaa. Ammanoy shuggidoogeetussi, Daawiti eeyya milatidoogee qoncce. Gidoppe attin, eti keehi balidosona! Eeyyay Gooliyaada.—1 Sam. 17:48-51.

6. Nuuni ha huuphe yohuwan ay xannaˈanee?

⁶ Nuuni ufayttanaadaaninne nu deˈuwan nuuyyo injjetanaadan maaddiya oyddubata hagaappe kasetiya huuphe yohuwan xannaˈida. Hegeeti ayyaanaaban nuussi koshshiyaabaa kunttiyoogaa, Xoossay immido laggeta nashshiyoogaa, maaddiya halchchuwaa halchchiyoogaanne Xoossaa asa gidiyoogan nuuni demmido laˈatettaa xoqqu oottidi xeelliyoogaa. Ane haˈˈi ha yohota gujjidi beˈoos; yaatiyo wode Mazamure 16n deˈiya amarida maarata pilggana.

7. (a) Ayyaanaabaa qoppiya ura waata qonccissuutee? (b) Daawita “saamai” aybee, qassi hegee A waati maaddidee?

⁷ Ayyaanaabaa qoppiya uri Xoossan ammaneesinne issibaa Xoossaagaadan xeellanawu malees. I kaaletuwaa demmanawu Xoossaakko xeelleesinne awu azazettanawu murttees. (1 Qor. 2:12, 13) Daawiti hegawu loˈˈo leemiso. I, “Ta GODAU, ta de7uwaa saamai nena; tana koshshiya ubbaa neeni taassi immaasa” yaagidi yexxiis. (Maz. 16:5) He “saamai” Daawiti baqati attiyo soho oottido Xoossaara dabbotido dabbotaa. (Maz. 16:1) Hegaappe denddidaagan, I, ‘Ta shemppoy ufayttees’ yaagiis. Ee, Xoossawu mata dabbo gidiyoogaappe aaruwan Daawita ufayssiyaabi baawa.—Mazamure 16:9, 11 nabbaba.

8. Deˈuwan tumuppe ufayttanawu maaddiya amaridabati aybee?

⁸ Bantta deˈuwan ufayssaanne duretettaa koyiyaageeti Daawitaagaadan ufayttokkona. (1 Xim. 6:9, 10) Kanaada biittan deˈiya issi ishay, “Nuuni deˈuwan demmana danddayiyoobaappe gidennan, loˈˈo imota ubbaa Immiya Xoossaa Yihoowawu immiyoobaappe  tumu ufayssay beettees” yaagiis. (Yaaq. 1:17) Ee, intte Yihoowan ammaniyoogeenne awu haggaaziyoogee ufayssaanne woppaa demissana. Ammanuwan intte kaseegaappe aaruwan waani minnana danddayeetii? Intte Yihoowa Qaalaa nabbabana, I medhdhido loˈˈiyaabata loytti xeellananne I inttena siiqiyoogaa gujjin, A eeshshatubaa qoppana bessees; hegee intte aara wodiyaa aattiyoogaa mala.—Roo. 1:20; 5:8.

9. Xoossaa Qaalay Daawitaagaadan inttena laammana mala waani eeno gaana danddayeetii?

⁹ Xoossay nuna siiqiyoogee I Aawadan seeriyoogan issi issitoo qonccees. Daawiti hegaa mala keha zoriyaa ekkiis. I, “Tana zoriya GODAA galatais; bilahekka ta wozanai tana seerees” yaagiis. (Maz. 16:7) Daawiti Xoossaa qofaa wotti dentti qoppiis; I hegaa ba qofa oottiis. I Xoossaa qofay bana laammanaadan oottiis, hegaa giyoogee he qofay I loˈˈo asa gidanaadan oottiis giyoogaa. Intte ammanuwan hegaadan oottikko, inttekka kaseegaappe aaruwan Xoossaa siiqananne ayyo azazettanawu koyana. Intte ayyaanaabankka kayma gidana. Kirstino giyo michchiyaa hagaadan gaasu: “Taani pilggiyo wodenne nabbabidobaa wotta dentta qoppiyo wode, hegaa Yihooway taassi xaafissidobadan tawu siyettees!”

10. Isiyaasa 26:3y yootiyoogaadan, ayyaanaabaa qoppiyoogee inttena waati maaddanee?

¹⁰ Intte ayyaanaabaa qoppikko, ha alamiyaanne sinttappe A gakkanabaa Xoossaagaadan xeellana. Yihooway inttessi ha maalaalissiya eraanne akeekaa immees. Aybissi? Deˈuwan keehi koshshiyaabay aybakko intte eranaadan, loˈˈobaa kuuyanaadaaninne aynne yayyennan sinttanaa wodiyaa hidootan naaganaadan I koyees! (Isiyaasa 26:3 nabbaba.) Amarkkan deˈiya Jashuwaa giyo ishay hagaadan giis: “Yihoowaara mata dabbo gididi deˈiyoogee ubbabaa muletoo maara qoppanaadan oottees.” Hegee daro ufayssaa demissiyoogee qoncce!

11. Tumu laggeta dooranawu maaddiyaabaa Daawiti waati qonccissidee?

¹¹ Mazamure 16:3 nabbaba. Daawiti loˈˈo laggeta waati demmanaakko erees. I Yihoowa siiqiyaageetuura laggetiyoogan keehi ‘ufayttiis.’ ‘Geeshshata’ geetettidaageeti kandduwan geeshshanne suure asata. Hara mazamuraaweekka dooriyo laggeta xeelliyaagan ayyo hegaadan siyettiis. I, “Taani neeyyo yayyiyaageetu ubbaayyoonne ne wogaa naagiyaageetuyyo [lagge]” yaagiis. (Maz. 119:63) Nuuni hagaappe kasetiya huuphe yohuwan beˈidoogaadan, Yihoowayyo yayyiyaageetunne ayyo azazettiyaageetu giddoppe inttekka loˈˈo laggeta darota demmana danddayeeta. Intte laggeti layttan inttenaara lagge gidana koshshenna.

12. Daawitinne Yonaataani loˈˈo lagge gididoy aybissee?

¹² Mazamuraawee Daawiti layttan banaara lagge gididaageetu xallaara laggetibeenna. Daawita mata laggetuppe issuwaa yootana danddayay? Neeni Yonaataana qoppana danddayaasa. Daawitanne Yonaataana laggetettay Geeshsha Maxaafan xaafettida keehi ufayssiya laggetettaappe issuwaa. SHin Yonaataani Daawitappe 30 laytta gidiyaagaa bayratiyoogaa neeni eray? Yaanin, eti lagge gidanaadan oottidabay aybee? Xoossan ammaniyoogaa, issoy issuwaa bonchchiyoogaanne eti Xoossaa morkketuura olettiyo wode issoy issuwaa xalatettaa beˈidoogaa.—1 Sam. 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1.

13. Neeni waatada laggeta gujjana danddayay? Leemisuwaa yoota.

¹³ Daawitaagaadaaninne Yonaataanaagaadan, Yihoowa siiqiyaageetanne an ammaniyoogaa bessiyaageeta siiqiyoogan nuunikka keehi ‘ufayttoos.’ Xoossawu daro layttaa haggaazida Kiira hagaadan gaasu: “Dumma dumma wogan diccida, kumetta saˈan deˈiya daro asaara taani laggetaas.” Intte hegaadan oottiyo wode, Xoossaa Qaalaynne ayyaanay  asay issippetettan deˈanaadan oottiyoogaa akeekana.

14. (a) Loˈˈo halchchuwaa intte halchchanaadan aybi maaddana danddayii? (b) Ayyaanaabaa halchchiyoogaa xeelliyaagan issi issi yelagati woygiyoonaa?

¹⁴ Mazamure 16:8 nabbaba. Xoossawu haggaaziyoogee Daawiti aybippenne aattidi xeelliyooba. Intte halchchiyo wode Daawita leemisuwaa kaallana koyikko, qassi Yihooway inttessi koyiyoobaa ubbatoo qoppikko, intte intte deˈuwan ufayttana. Istiven giyo ishay, “Taani halchchidobawu maaddiyaabaa oottiyoogee, hegaa poliyoogee, yaatada qassi taani giigissidobaa hassayiyoogee tana ufayssees” yaagiis. Haˈˈi hara biittan haggaaziya issi Jarmane biitta yelaga ishay, “Taani cimiyo wode, ta kase deˈuwaa qoppada taani oottido ubbabay tabaa xalla gidin beˈanawu koyikke” yaagiis. Inttessikka hegaadan siyettees giidi hidootoos. Yaanikko, intte imotata Xoossaa bonchchissanawunne haratussi oottanawu goˈettite. (Gal. 6:10) Inttessi ayyaanaabaa halchchite; qassi intte hegaa polanaadan maaddana mala Yihoowa woossite. I hegaa mala woosaa zaariyoogan ufayttees.—1 Yoh. 3:22; 5:14, 15.

15. Intte inttessi ayba halchchota halchchana danddayeetii? (“ Maaddiya Amarida Halchchota” giya saaxiniyaa xeella.)

¹⁵ Intte ayyaanaaban ayba halchchota halchchana danddayeetii? Gubaaˈe shiiqotun xuufiyaappe nabbabennan zaaranawu, aqinye gidanawu, Beeteele gelanawu halchchana danddayeeta. Hara biittaa qaalaa goˈettiya gubaaˈiyan haggaazanawu hara qaalaa tamaarana danddayeeta. Baaraka giyo ubba wode haggaaziya issi yelagay, “Ubba galla ta wolqqa ubban Yihoowassi oottiyoogaa eriyoogaadan siyettanaadan oottiya ayba oosoynne baawa” yaagiis.

16. Yihoowa higgetanne maarata xeelliyaagan Daawitawu aybi siyettidee, qassi aybissi?

¹⁶ Mazamure 16:2, 4 nabbaba. Nuuni hagaappe kasetiya huuphe yohuwan beˈidoogaadan, Xoossay xillotettawu kessido higgetinne maarati nuuni loˈˈobaa dosanaadaaninne iitabaa ixxanaadan maaddiyoogan nuna laˈa kessoosona. (Amo. 5:15) Mazamuraawee Daawiti Yihooway baayyo loˈˈotettaa Pultto gidiyoogaa yootiis.  Loˈˈotettay kandduwan suure gidiyoogaa. Daawiti Xoossaa leemisuwaa kaallanawunne Yihooway siiqiyoobaa siiqanawu baaxetiis. Daawiti Xoossaa xeelan iita gididaba ixxiyoogaakka meezetiis. Hegeetuppe issoy asaa kawushshiyaanne Yihoowayyo bessiya bonchchuwaa immennaadan diggiya eeqaa goynuwaa.—Isi. 2:8, 9; Ajj. 4:11.

17, 18. (a) Worddo goynoy kaalettiyo iitabaa xeelliyaagan Daawiti woygidee? (b) Ha wodiyan asay ‘ba bolli metuwaa darissanaadan’ oottiyaabay aybee?

¹⁷ Beni wode, worddo goynoy shaaramuxiyoogaara gayttidaba. (Hoo. 4:13, 14) Daro asay shaaramuxiyoogan ufayttiyo gishshawu, worddo goynuwaa dosees, shin he goynoy eti ufayttanaadan oottidee? Mulekka oottibeenna! Daawiti, ‘worddo xoossata kaalliyaageeti bantta bolla metuwaa darissiyoogaa’ yootiis. Eti zawi baynna naati daroppe waayettanaadankka oottidosona. (Isi. 57:5) Meqettaa iita gidiyoogaa bessiya hegaa mala hanotaa Yihooway ixxees! (Erm. 7:31) Intte he wodiyan deˈidaba gidiyaakko, inttena yelidaageeti Yihoowan ammanettidoogaaninne ayyo azazettidoogan intte eta keehi galatanaagee qoncce.

¹⁸ Ha wodiyankka, shaaramuxiyoogaa, haray atto mattuman issi mala gididaageeti mattumaa gayttiyoogaakka worddo goynoy darotoo xaasayidi xeellees. SHin kandduwaa laˈatetta giyooban ufayttiyoogee kaalettiyoobay beniisappe doommidi laamettibeenna. (1 Qor. 6:18, 19) Asay ‘ba bolli metuwaa darissiyoogaa’ intte beˈennan aggekketa. Hegaa gishshawu, yelagatoo, saluwan deˈiya intte Aaway yootiyoobaa siyite. Ayyo azazettiyoogee inttena goˈˈiyoogaa loytti ammanite. Iitabaa oottidi guutta wodiyawu ufayttiyoogaappe he iitabaa gaasuwan gakkiya qohoy wolqqaama gidiyoogaa akeekite. (Gal. 6:8) Qommoora abaa denttido, Jashuwaa giyo ishay, “Nu laˈatettaa nu koyiyo ayba ogiyankka goˈettana danddayoos, shin A bessenna ogiyan goˈettiyoogee ufayssaa demissenna” yaagiis.

19, 20. Yihoowan ammaniyaanne ayyo azazettiya yelagata ayba anjjoy naagii?

¹⁹ Yesuusi ba erissiyo ashkkaratussi hagaadan giis: “Intte taani tamaarissiyoogau azazettikko, tumu tana kaalliyaageeta. Intte tumatettaakka erana; qassi tumatettai inttena ailletettaappe kessana.” (Yoh. 8:31, 32) He laˈatettay worddo haymaanootiyaappe, era xayiyoogaappenne mala ammanuwaappe laˈa kiyiyoogaara gayttidaba. Qassi I hegaa xallakka gidenna. Nuuni sinttappe “Xoossaa naati ailletettaappe kiyido bonchcho kessaa” yeemuwan naagoos. (Roo. 8:21) ‘Kiristtoosi tamaarissiyoobawu azazettiyoogan’ ha wodiyankka he laˈatettaa demmana danddayeeta. Yaatiyoogan, intte tumatettaabaa tamaariyoogaa xalla gidennan, an deˈiyoogan ‘tumatettaa erana.’

²⁰ Yelagatoo, Xoossay inttessi immido laˈatettaa nashshite. He laˈatettaa akeekan goˈettite; yaatiyoogan inttessi wodeppe aybippenne aadhdhiya loˈˈobaa demissana danddayiyaabaa intte haˈˈi kuuyana. Issi yelaga ishay hagaadan giis: “Yelagatettan laˈatettaa akeekan goˈettiyoogee haniya ooso demmiyoogaa woy ekkanawu woykko ekkennan guutta wodiyawu deˈanawu dooriyoogaa mala gitabaa wodeppe kuuyiyo wode maaddees.”

21. “Tumu de7uwaa” ogiyan intte waani deˈana danddayeetii?

²¹ Ha ceega alamiyan asi loˈˈo deˈo giyoobaykka ammanttenna, qassi guutta wodiyaassa. Wontto hananabaa nuuni erokko. (Yaaq. 4:13, 14) Yaatiyo gishshawu, akeekanchcha gidiyoogaa bessiyaabaa oottidi “tumu de7uwaa,” hegeekka merinaa deˈuwaa demissiya ogiyan deˈiyoogee aybippenne loˈˈo. (1 Xim. 6:19) Nuuni he ogiyan baanaadan Xoossay giddennaagee qoncce. Nuuni doorana danddayoos. Yihooway inttessi ‘saama’ gidanaadan oottite. I inttessi immido daro ‘loˈˈobaa’ nashshite. (Maz. 103:5) I inttessi daro ‘ufayssaa’ merinawu immana danddayiyoogaa ammanettite.—Maz. 16:11.