Iyyoobi Yihoowa Sunttaa Bonchiis

“GODAA [“Yihoowa,” NW] sunttai galatetto.”—IYYOOBA 1:21.

1. Iyyooba maxaafaa xaafidabadan qofettiyay oonee? Awude xaafettidabadan qofettii?

MUUSEE Paarooni worennaadan baqatidi Midiyaama biittan deˈanau biido wode ayyo layttay 40 heera. (Oosuwaa 7:23) Yan deˈiiddi, matan deˈiya Uuxa giyo biittan deˈida Iyyooba gakkida waayiya a siyennan aggenna. Daro layttay aadhi simmin, Muuseenne Israaˈeela asay bazzuwaa hemetaa wurssettaa heeran Uuxa mata gakkiyo wode, Iyyooba deˈuwan wurssettan hanidabaa Muusee siyennan aggenna. Ayhudatu wogan odettiyaagaadan, Muusee Iyyooba maxaafaa xaafidoy Iyyoobi hayqqi simmiina.

2. Iyyooba maxaafay ha wodiyan deˈiya Yihoowa ashkkaratu ammanuwaa minttiyoy ayba ogetuunee?

² Iyyooba maxaafay ha wodiyan deˈiya Xoossaa ashkkaratu ammanuwaa minttees. Ayba ogiyan? He taarikee nuuni saluwan hanettida issi gita allaalliyaa akeekanaadan maaddees; hegee Xoossay ubbabaa haariyo maataa bolli denddida gita oyshaa qonccissees. Qassi Iyyooba taarikee nuuni suuretetta equwaa naagiyoogee ay gujjiyaakko loyttidi akeekanaadaaninne Yihooway ba ashkkarati waayettanaadan issi issitoo ayssi paqqadiyaakko akeekanaadan maaddees. Hegaa bollikka, Iyyooba maxaafay Seexaanaa Dabloosi Yihoowaara eqettiya waannaa gidiyoogaanne asaa naatu morkke gidiyoogaa yootees. Qassi he maxaafay Iyyooba mala polo gidenna asaa naati wolqqaama paacee gakkishinkka Yihoowayyo ammanettidi deˈana danddayiyoogaa qonccissees. Iyyooba maxaafan qonccida issi issi hanotata ane pilggoos.

Iyyooba Seexaanay Paacciis

3. Iyyoobi ay mala asee? Seexaanay a bolli zambbidoy aybissee?

³ Iyyoobi ba soo asaa loˈˈo ogiyan ayssiya, durenne erettida asa. I metootidaageeta maaddiya, asaa zoriya bonchettida asa gidiyoogee qoncce. Ubbabaappekka aaruwan, Iyyoobi Xoossau yayyiya asa. Iyyoobi “boree bainnanne suure asa; Xoossaassi yayyidi, iitabaappekka haakkida asa” geetettiis. Seexaanay Iyyooba qohanau zambbidoy, a duretettaanne i erettida asa gidiyoogaa gishshataassa gidennan, Xoossau aqidaagaa gidiyo gishshataassa.—Iyyooba 1:1; 29:7-16; 31:1.

4. Suuretetta eqoy aybee?

⁴ Iyyooba maxaafaa doomettan deˈiya taarikee, kiitanchati saluwan Yihoowa sinttan shiiqido shiiquwaabaa yootees. Seexaanaykka he sohuwan beettidi Iyyooba mootiis. (Iyyooba 1:6-11 nabbaba.) Seexaanay Iyyooba aquwaabaa denttidaba gidikkonne, i xeelaa wottidoy Iyyooba suuretetta  equwaa bolli oyshaa denttiyoogaana. “Suuretettaa equwaa” giyoogee suure, boree baynnaagaanne geeshsha gidiyoogaa qonccissees. Geeshsha Maxaafan, asaa naatu suuretettaa equwaa giya qofay wozanappe Yihoowayyo aqiyoogaa bessees.

5. Seexaanay Iyyooba xeelliyaagan woygidee?

⁵ Seexaanay Iyyoobi Xoossaayyo goynniyoy ba goˈˈaa gishshataassa yaagiis. Iyyoobi Yihoowayyo ammanettiyoy Xoossay a anjjiyoonne naagiyo wode xalaalaana yaagidi Seexaanay mootiis. Seexaanaa mootuwau zaaruwaa immanau Seexaanay he ammanettida bitaniyaa paaccanaadan Yihooway paqqadiis. Hegaappe denddidaagan, issi gallassan a mehee wuuqettidoogaa woy xayidoogaa, a ashkkaratinne a tammu naati hayqqidoogaa Iyyoobi siyiis. (Iyyooba 1:13-19) Seexaanay Iyyoobi suuretetta equwaa naagennaadan oottidee? Iyyooba bolli iitabay gakkin bau siyettidabaa i woygidaakko Geeshsha Maxaafay: “GODAI immiis; GODAI zaaridi ekkiis. GODAA sunttai galatetto” yaagidi qonccissees.—Iyyooba 1:21.

6. (a) Saluwan hara shiiquwaa wode aybi hanidee? (b) Iyyoobi Yihoowau ammanettiyoogaa Seexaanay pacciyo wode, oona ba qofan wottidee?

⁶ Guyyeppe, kiitanchati haranttuwaa saluwan Yihoowa sinttan shiiqidosona. Seexaanay zaarettidi Iyyooba hagaadan giidi mootiis: “‘Hegee ta mashuwaa ekko!’ yaagiyoogaadan, asi ba shemppuwaa gishshau, bau de7iyaabaa ubbaa immana. SHin neeni ne kushiyaa yeddada, a bolla ubbaa ane shoca. Yaatiyaakko i nena tumu ne sinttan qanggana.” Seexaanay ba mootuwaa aassidoogaa akeeka. Dabloosi, “Asi ba shemppuwaa gishshau, bau de7iyaabaa ubbaa immana” yaagiyoogan, Iyyooba xalla gidennan Yihoowayyo goynniya ‘asa’ ubbaa suuretettaa equwaa bolli oyshaa denttiis. Hegaappe simmin, iita masunttay Iyyooba bolli kiyanaadan Seexaanay oottana mala Xoossay paqqadiis. (Iyyooba 2:1-8) SHin Iyyooba gakkida paacee hegaa xalla gidenna.

Iyyooba Hanotaappe Ay Tamaarana Danddayiyoo?

7. Iyyooba maccaasiyaanne a oychanau yiidaageeti a bolli sugettaa gattidoy ayba ogiyaanee?

⁷ Iyyooba paaciyaa doomettan a macheessikka aagaadan siyettiis. I naati hayqqidoogeenne aqoy xayidoogee o qohidoogee qoncce. I azinay iita harggiyan waayettiyoogaa beˈiyoogee o qohidoogee erettidaba. A yiillotada: “Ha77i gakkanaassikka neeni ne suuretettan minna uttadii? Xoossaa qanggada haiqqaaga” yaagaasu. Hegaappe simmin, Elifaaza, Bilddaadanne Xoofaara giyo heezzu asati Iyyooba minttettana giidi yiidosona. Minttettiyoogaappe, eti bala qofaa goˈettidi ‘minttettoos giiddi, metiyaageeta’ gididosona. Leemisuwau, Bilddaadi Iyyooba naati iitabaa oottido gishshau, eta gakkidabay bessiyaaba yaagiis. Elifaazi Iyyooba gakkiya waayee kase i oottido nagarau qixaate giyoogaa malabaa yootiis. I ubba suuretetta equwaa naagiyaageeti Xoossau ay maaddiyoonaa giya oyshaa denttiis. (Iyyooba 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Iyyoobi hegaa keena wolqqaama sugettay deˈishinkka, suure gididi deˈiis. “Iyyoobi Xoossaa xillo giyoogaa aggidi, bana xillo oottido” wode balidoogee tuma. (Iyyooba 32:2) Gidikkonne, i he ubbaban ammanettidaagaa gididi deˈiis.

8. Ha wodiyan zoriyaageetuyyo Elihu aybin loˈˈo leemiso gidii?

⁸ Hegaappe simmin, Iyyooba oychanau yiida Elihubaa nabbaboos. Elihu koyro Iyyoobinne a  heezzu laggeti haasayiyoobaa ezggiis. Elihu oyddu asatuppekka yelaga gidikkonne, etaagaappe aadhiya eratettay deˈiyoogaa bessiis. I Iyyooba bonchiyoogaa bessiya hanotan haasayissiis. Elihu Iyyooba a suuretettaa gishshau galatiis. Gidikkonne, Iyyoobi bessiyaagaappe aaruwan banan bali baynnaagaa qonccissanau baaxetidoogaa yootiis. Hegaappe simmin, Elihu Xoossau ammanettidi oottiyoogee ubbatoo goˈˈiyaaba gidiyoogaa Iyyoobau boxooxissiis. (Iyyooba 36:1, 11 nabbaba.) Ha wodiyan harata zoriyaageetuyyo ayba loˈˈo leemisoo! Elihu danddayancha gidiyoogaa bessiis; akeekan siyiis; galatana bessiyaaban galatiis; qassi minttettiya zoriyaa zoriis.—Iyyooba 32:6; 33:32.

9. Yihooway Iyyooba waati maaddidee?

⁹ Wurssettan, Yihooway Iyyooba haasayissido wode a garamissiyaabay haniis! Taarikee: “GODAI gotiyaa giddoppe Iyyoobassi hagaadan yaagidi zaariis” yaagees. Iyyoobi ba qofaa laammanaadan daro oyshaa oychidi, Yihooway kehatettan a zoriis. Iyyoobi: “Taani pattenna laafa asa . . . taani bidinttaaninne baanan uttada paaxais” yaagidi seeraa eeno giidi ekkiis. Yihooway Iyyooba haasayissi simmidi, Iyyooba heezzu laggeti tuma gidennabaa haasayido gishshau, eta seeriis. Iyyoobi etau woossana koshshiis. “Iyyoobi ba laggetuyyo woossidoogaappe guyyiyan, GODAI ayyo zaaridi ishalissiis; ayyo kaseegaa gishshaa naa77u kushe oottidi immiis.”—Iyyooba 38:1; 40:4; 42:6-10.

Nuuni Yihoowa Wozanappe Siiqiyoo?

10. Yihooway Seexaanaa karidi aggiigibeennay woy xayssibeennay aybissee?

¹⁰ Yihooway salo gufanttuwaanne saˈa micettaa Medhidaagaa; mereta ubbaappe Bollaa. I Dabloosa mootuwaa xaasayidi aggiigibeennay aybissee? Seexaanaa karidi aggiigiyoogee, woykko a xayssiyoogeekka denddida oyshau zaaro gidennaagaa Xoossay erees. Dabloosi, suure asa gidida Iyyoobi ba aquwaa xayikko, ammanettiyaagaa gidenna yaagiis. Paacee deˈishinkka Iyyoobi ammanettiis. Hegaappe simmin, Seexaanay ooninne asatettan waayettiyaaba gidikko, Xoossaappe haakkees yaagiis. Iyyoobi waayettiis; shin suure gididi deˈiyoogaa aggibeenna. Yaatiyo gishshau, polo gidana xayikkonne ammanettida Iyyooba hanotan, Seexaanay worddancha gidiyoogee qoncciis. Xoossau goynniya haratubaa shin woygana danddayiyoo?

11. Seexaanaa mootuwau Yesuusi waatidi bixe zaaruwaa immidee?

¹¹ Seexaanay a bolli ay gattikkonne suuretetta naagidi deˈiya, Xoossau oottiya ubbay he meqetti baynna morkkee denttiyo mootoy worddo gidiyoogaa ba hanotan qonccissees giyoogaa mala. Yesuusi saˈaa yiidi Seexaanay worddancha gidiyoogaa geeshshidi qonccissiis. Nu koyro Aawaa Addaameegaadan, Yesuusi polo asa. Yesuusi hayqqana gakkanaassi ammanettidaagaa gididoogee Seexaanay worddancha gidiyoogaanne a mootoy worddo gidiyoogaa loyttidi qonccissiis.—Ajjuutaa 12:10.

12. Yihoowayyo oottiya ubbau ayba injjeenne maatay deˈii?

¹² Gidikkonne, Seexaanay Yihoowau goynniyaageeta paacciyoogaa aggibeenna. Nuuni ubbay huuphiyan huuphiyan suuretetta equwaa naagidi deˈiyoogan, Yihoowayyo oottiyoogee nu huuphiyaa siiqidi gidennan, a siiqiyo gishshataassa gidiyoogaa bessiyo injjiyaanne maataa demmoos. Nuuni he maataa aybidan xeelliyoo? Yihoowayyo ammanettiyoogaa gita maatadan xeelloos. Yihooway nuussi genccanau wolqqaa immiyoogaanne, Iyyooba hanotan beˈiyoogaadan, nu wolqqaappe aaruwaa paacettanaadan paqqadennaagaa eriyoogeekka nuna minttettees.—1 Qoronttoosa 10:13.

Seexaanaa—Toochiya Morkkiyaanne Kaddidaagaa

13. Iyyooba maxaafay Seexaanaa xeelliyaagan loyttidi qonccissiyoy aybee?

¹³ Seexaanay Yihoowa mootiyoogaaninne asaa naata bashshau kaalettiyoogan oottiyo sheneyiyaabaa, Ibraysxxe Geeshsha Maxaafaa xuufeti loyttidi qonccissoosona. Kiristtaane Giriike Geeshsha Maxaafaa xuufetun, Seexaanay Yihoowaara  eqettiyoogaa xeelliyaagan gujo qofaa demmoos; qassi Ajjuutaa maxaafaappe, Yihooway ubbabaa hariyo maatay qoncciyoogaanne Seexaanay wurssettan xayiyoogaa akeekoos. Iyyooba maxaafay Seexaanaa makkalaabaa nuuni gujjidi eranaadan oottees. Seexaanay saluwan shiiquwan beettido wode, Yihoowa sabbanau giidi shiiqibeenna. Dabloosau iita xeelaynne gene halchoy deˈees. Iyyooba mootidi, a paaccanau piqaadiyaa demmi simmidi, “Seexaanai GODAA sinttappe kiyidi biis.”—Iyyooba 1:12; 2:7.

14. Seexaanay Iyyooba ixxiyoogaa waatidi bessidee?

¹⁴ Hegaa gishshau, Seexaanay asaa naatuyyo meqetti baynna morkke gidiyoogaa Iyyooba maxaafay yootees. Iyyooba 1:6⁠ninne Iyyooba 2:1n odettida, saluwan shiiqido naaˈˈu shiiqotu giddon ay keena wodee aadhidaakko erettenna. He wodiyan Iyyooba iita paacee gakkiis. Iyyoobi ammanettidaagaa gididoogee, Yihooway Seexaanau: “Neeni tana denttettinkka, ha77i gakkanaassi [Iyyoobi] ba suuretettan minni eqqiis” yaagidi zaaranaadan danddayissiis. SHin Seexaanay Iyyooba mootido mootoy worddo gidiyoogaa ammanidi ekkibeenna. Hegaappe dumma hanotan, i Iyyooba hara wolqqaama paaciyaa paaccanau Yihoowa oychiis. Yaatiyo gishshau, Iyyoobi dure gidido wodiyankka, manqqido wodiyankka Dabloosi a paacciis. Seexaanay hiyyeesatussi gidin, metoy gakkidoogeetussikka gidin, qarettennaagee qoncce. I suuretetta equwaa naagidi deˈiya asaa ixxees. (Iyyooba 2:3-5) Gidikkokka, Iyyoobi ammanettidoogee Seexaanay worddancha gidiyoogaa qonccissiis.

15. Ha wodiyan deˈiya kaddidaageeti Seexaanaara issi mala gididoy aybiinee?

¹⁵ Kaddida koyro meretay Seexaanaa. Ha wodiyan deˈiya kaddidaageeti Dabloosaagaa mala eeshshaa bessoosona. Eti gubaaˈiyan deˈiyaageeta, Kiristtaane cimata woykko Bollaara Heemmiyaagaa toochiyoogan erettidaageeta gidana danddayoosona. Kaddidaageetuppe amaridaageeti Yihoowa giya sunttaa goˈettiyoogee bessenna yaagoosona. Eti Yihoowabaa tamaaranau woykko ayyo haggaazanau koyokkona. Kaddidaageeti bantta aawaa Seexaanaagaadan suuretetta equwaa naagiyaageetu ammanuwaa mooranau baaxetoosona. (Yohaannisa 8:44) Yihoowa ashkkarati etaara gayttennan ixxiyoy hegaassa!—2 Yohaannisa 10, 11.

Iyyoobi Yihoowa Sunttaa Bonchiis

16. Yihoowa xeelliyaagan Iyyoobau ayba xeelay deˈii?

¹⁶ Iyyoobi Yihoowa sunttaa sabbiisinne a sunttan goˈettiis. Ubba ba naati hayqqidoogaa siyidi azzanido wodekka, Iyyoobi Xoossaa amassalibeenna. Iyyoobi bana gakkidabaa Xoossay oottiis giidi qoppidaba gidikkonne, Yihoowa sunttaa bonchiis. Guyyeppe Iyyoobi: “Xoossaassi yayyiyoogee aadhdhida eratetta; iitaappe haakkiyoogeekka akeeka” yaagidi qonccissiis.—Iyyooba 28:28.

17. Iyyoobi ba suuretetta equwaa naagidi deˈanau maaddiday aybee?

¹⁷ Iyyoobi ba suuretetta equwaa naagidi deˈanau maaddiday aybee? Metoy gakkanaappe kase Yihoowaara deˈiya dabbotaa i minttidoogee qoncce. Seexaanay Yihoowaara eqettiyoogaa Iyyoobi erees gaanau nuuyyo naqaashi deˈennaba gidikkokka,  Iyyoobi ammanettidi deˈanau qofaa qachiis. I: “Haiqqana gakkanaassikka taani tana suure giyoogaa [“ta suuretetta equwaa naagada deˈiyoogaa,” NW] aggikke” yaagiis. (Iyyooba 27:5) Iyyoobi ha mino dabbotaa medhidoy ayba ogiyaanee? Ayyo haaho dabbo gidida, Abrahaameera, Yisaaqaaranne Yaaqoobaara gayttidaagan Xoossay oottidobaa siyidi i hegaa xoqqu oottidi xeellidoogau siree baawa. Qassi meretaabaa qoppiyoogan Iyyoobi Yihoowa eeshshaappe daruwaa akeekana danddayees.—Iyyooba 12:7-9, 13, 16 nabbaba.

18. (a) Iyyoobi Yihoowayyo aqidoogaa waatidi bessidee? (b) Iyyooba loˈˈo leemisuwaa nuuni ayba ogiyan kaallana danddayiyoo?

¹⁸ Iyyoobi eridobay Yihoowa ufayssanaadan a koshshaa denttettiis. I ba soo asay Xoossaa ufayssennabaa oottennan aggokkona, woykko “bantta wozanan Xoossaa” qanggennan aggokkona giidi ubbatoo yarshshuwaa yarshshees. (Iyyooba 1:5) Daro paacee a gakkido wodekka, Yihoowa xeelliyaagan suurebaa yootiis. (Iyyooba 10:12) Ayba loˈˈo leemiso gidii! Nuunikka ubbatoo Yihoowabaanne a halchuwaabaa suure eraa demmana koshshees. Nuuni Yihoowaara deˈiya nu dabbotaa minttanau, xinaatiyaa, shiiquwan beettiyoogaa, woosaanne mishiraachuwaa sabbakiyoogaa mala loˈˈo meezeti deˈoosona. Hegaa bollikka, Yihoowa sunttaa erissanau nuuyyo danddayettida ubbabaa oottoos. Qassi Iyyooba suuretettay Yihoowa ufayssidoogaadan, ha wodiyan deˈiya Xoossaa ashkkaratu suuretetta eqoykka Yihoowa wozanaa ufayssees. Ha qofaa kaalliya huuphe yohuwan beˈana.

Hassayay?

• Seexaanaa Dabloosi Iyyooba bolli xeelaa wottidoy aybissee?

• Iyyoobi ayba paacetun genccidee? Hegau ayba zaaro immidee?

• Iyyoobaagaadan nuuni nu suuretetta equwaa naaganau aybi maaddanee?

• Iyyooba maxaafaappe Seexaanaabaa ay tamaariyoo?

[Oyshata]

[Sinttaa 12n deʼiya misiliyaa]

Iyyooba taarikee Xoossay ubbabaa haariyo maataa bolli denddida gita oyshaa nuuni akeekanaadan maaddees

[Sinttaa 14n deʼiya misiliyaa]

Ne suuretetta eqoy ayba hanotan paacettana danddayii?