Yelagatoo Intte Dichay Qonccidi Beettanaadan Oottite

“Ne dichchai asa ubbau qonccana mala, hegaa mintta qoppa. Hagaa ubba wode ootta.”—1 XIMOOTIYOOSA 4:15.

1. Xoossay yelagatuyyo amottiyoobay aybee?

“NENOO yelagau, yelagatettai keehi lo77obaa gidiyo gishshau, ne yelagatettaa laittan ufaitta; ne wozanaikka ufaitto.” (Eranchchaa 11:9) Hegaadan xaafiday beni Israaˈeele Kawuwaa Solomona. Yelagatoo, ha kiitaa Immidaagee, Xoossaa Yihooway intte ufayttanaadan koyiyoogee qoncce. Hegaappekka aadhidi, yelagatetta wodiyaappe simminkka intte ufayttanaadan Yihooway koyees. Gidikkokka, he wodetun yelagati darotoo bantta sinttanaa ufayssaa bochana danddayiya moorobaa oottoosona. Ubba ammanettida Iyyoobikka ‘ba yelagatettan oottido mooroy’ kaalettidoban azzaniis. (Iyyooba 13:26) Panttatetta wodiyaaninne hegaappe kaallidi deˈiya layttatun, issi Kiristtaanee darotoo deexo kuushshata kuuyana bessees. Bala kuushshata kuuyiyoogee i keehi zilˈˈettanaadan oottanaunne a sinttanaa deˈuwaa bochiya metoy  merettanaadan oottanau danddayees.—Eranchchaa 11:10.

2. Yelagati wolqqaama mooruwaa oottiyoogaappe haakkanaadan Geeshsha Maxaafay waati maaddana danddayii?

² Loˈˈo kuushshaa kuuyiyoogaa yelagati meezetana bessees. Kiitettida PHauloosi Qoronttoosa Kiristtaanetuyyo yootido zoriyaa akeekite. I: “Qofan na7a mala gidoppite; intte wozanaa qofan wozannaamata gidite” yaagidi xaafiis. (1 Qoronttoosa 14:20) Wozannaama asadan qoppiyaageetanne akeekancha gidanaadan imettida zoriyaa kaalliyoogee yelagati wolqqaama mooruwaa oottennaadan maaddees.

3. Wozannaama gidanau ay oottana danddayeetii?

³ Neeni yelaga gidikko, wozannaama gidanau baaxiyaa koshshiyoogaa hassaya. PHauloosi Ximootiyoosayyo hagaadan giis: “Neeni yelaga gidiyo gishshau, nena ooninne karoppo. SHin ammaniyaageetuyyo haasayan, hanotettan, siiquwan, ammanuwaaninne geeshshatettan leemiso gida. . . . Asassi Xoossaa maxaafaa nabbabiyoogan, Xoossaa qaalaa yootiyoogaaninne tamaarissiyoogan minna. . . . Ne dichchai asa ubbau qonccana mala, hegaa mintta qoppa. Hagaa ubba wode ootta.” (1 Ximootiyoosa 4:12-15) Yelaga Kiristtaaneti dichaa bessanaunne eta dichay haratuyyo qonccanaadan oottana koshshees.

Dichay Aybee?

4. Ayyaanaaban dichaa bessiyoogee ay ay gujjii?

⁴ Dicciyoogee “giigi giigi biyoogaa, loˈˈo laamiyaa oottiyoogaa” malaatees. Ximootiyoosi haasayan, hanotan, siiquwan, ammanuwaaninne geeshshatettan, qassi ba haggaaziyo ogiyan bau danddayettida ubbabaa oottanaadan PHauloosi zoriis. I ba deˈuwan leemiso gidanau baaxetiyoogaa koshshiis. Hegaa gishshau, Ximootiyoosi ayyaanaaban ubbatoo dichaa oottana bessiis.

5, 6. (a) Ximootiyoosa dichay qoncciyoogaa doommidoy awudee? (b) Dichaa bessiyoogaara gayttidaagan, ha wodiyan deˈiya yelagati waatidi Ximootiyoosa leemisuwaa kaallana danddayiyoonaa?

⁵ PHauloosi ha zoriyaa K.S., 61ppenne 64ppe gidduwan deˈiya wodiyan xaafido wode, Ximootiyoosi gamˈˈida cima. Ayyaanaaban dichaa bessiyoogaa biron doommiya asa gidenna. Ximootiyoosi 49n woy 50n K.S., 20u laytta heeran deˈiya yelaga gidishin, he wode i ayyaanaaban loˈˈo dichaa bessidoogaa “Lisxxiraaninne Iqooniyoonen de7iya ishantti . . . loittidi markkattidosona.” (Oosuwaa 16:1-5) He wode, PHauloosi miisonaawe oosuwau Ximootiyoosa banaara ekkidi biis. Ximootiyoosi gujjidi dichaa bessidoogaa amarida aginau PHauloosi akeekoogaappe guyyiyan, Tasalonqqe kataman deˈiya Kiristtaaneta minttettanaadan kiittiis. (1 Tasalonqqe 3:1-3, 6 nabbaba.) Ximootiyoosi yelagatettan deˈiiddi, ba dichay haratuyyo qoncci beettanaadan oottiyoogaa doommidoogee sirissenna.

⁶ Gubaaˈiyan deˈiya yelagatoo, ayyaanaaban koshshiya eeshshata haˈˈi dichite; yaatikko, intte dichay Kiristtaane deˈuwaaninne Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaarissiyo eran qonccidi beettana. Yesuusi baayyo layttay 12 gidido wode, ‘aadhida eratettan dicciyoogee’ qoncciis. (Luqaasa 2:52) Intte deˈuwan dichay qoncci beettanaadan oottana danddayiyo heezzu ogeta ane pilggoos: (1) inttena metoy gakkiyo wode, (2) ekkanau woy gelanau giigettiyo wodenne (3) haggaazuwaa polanau intte baaxetiyo wode.

‘Suure Qofay Deˈiyoogeeta’ Gidiyoogan Metuwaa Xoonite

7. Yelagata metoy waatidi qohana danddayii?

⁷ Karol geetettiya, layttay 17 gidido issi Kiristtaaniyaa: “Issi issitoo wonttaara denddanau metootanaadan oottiya unˈˈoy qofan gakkeesinne bollaykka keehippe arggaacees” yaagaasu. * A hegaa keenaa unˈˈettidoy aybissee? Karolissi layttay tamma gidido wode, i aaway i aayyiyoo yeddiis; hegaappe Geeshsha Maxaafaa kandduwaa maaraadan deˈiyoogaa aggida ba aayyeera deˈiyoogaa doommaasu. Inttekka Karoliigaadan giigissana danddayenna issi issi wolqqaama metuwaara baaxetiiddi deˈana danddayeeta.

8. Ximootiyoosi ayba metuwaara baaxetidee?

⁸ Ximootiyoosikka ayyaanaaban dichaa bessiiddi, metuwaara baaxetiis. Leemisuwau, i uluwaa sahuwaa ‘ubba wode sakettiis.’ (1 Ximootiyoosa 5:23) PHauloosa maataa eqettiyaageeti denttido issi issi metuwaa giigissanaadan PHauloosi  Ximootiyoosa Qoronttoosa gubaaˈiyaa kiittido wode, i “yayyennan” etaara takkana mala ishantti a mokki ekkanaadan yootiis. (1 Qoronttoosa 4:17; 16:10, 11) Ximootiyoosi yayyiyaaba woy dungguuxa milatees.

9. Suure qofay deˈiyoogeeta giyoogee woygiyoogee? Hegee yashsha ayyaanaappe dummatiyoy aybiinee?

⁹ Ximootiyoosa maaddanau, PHauloosi: “Xoossai nuuyyo wolqqaa, siiquwaanne nu huuphiyaa naagiyoogaa [“suure qofay deˈiyoogeeta gidiyoogaa,” NW] immiya Geeshsha Ayyaanaa immiisippe attin, yashsha ayyaanaa immibeenna” yaagidi guyyeppe a hassayissiis. (2 Ximootiyoosa 1:7) “Suure qofay deˈiyoogeeta” gidiyoogee, qoppana danddayiyoogaanne loytti akeekiyoogaa gujjees. Hegee, hanotati intte koyiyoogaadan hanana xayikkokka, he hanotan gencciyoogaa gujjees. Wozannaama gidenna issi issi yelagati daro saatiyau xiskkiyoogan woy televizhiiniyaa beˈiyoogan, jallissiya xaliyaa woy cammiya ushshaa bessenna ogiyan goˈettiyoogan, gibiraa sohuwaa biyoogan woykko shori baynna asho gaytotettaa poliyoogan unˈˈissiyaabaappe shemppo demmanau koyiyoogan yashsha ayyaanay deˈiyoogeeta gidiyoogaa qonccissoosona. Kiristtaaneti ‘nagara oosuwaanne ha saˈaa amuwaa agganaadaaninne bantta huuphiyaa naagidi [“suure qofay deˈiyoogeeta gididi,” NW], ha saˈan Xoossaa milatidi, xillotettan deˈanaadan’ etau zoree imettiis.—Tiitu 2:12.

10, 11. Suure qofaara deˈiyoogee nuuni ayyaanaaban minnanaadan waatidi maaddii?

¹⁰ Geeshsha Maxaafay “yelaga attumaasati banttana naagana [“suure qofay deˈiyoogeeta gidana,” NW] mala” zorees. (Tiitu 2:6) Ha zoriyaa oosuwan peeshshiyoogee inttena metoy gakkiyo wode, woosaaninne Xoossay immiyo wolqqan ammanettiyoogaa bessees. (1 PHeexiroosa 4:7 nabbaba.) Yaatiyo gishshau, ‘Xoossay immiyo wolqqan’ wozanappe ammanettana danddayeeta.—1 PHeexiroosa 4:11.

¹¹ Suure qofaara deˈiyoogeenne woosay Karolo maaddiis. A: “Ta aayyiyaa kaalliyo moorettida kandduwaappe dumma ogiyan deˈiyoogee, tana gakkida meto ubbaappe deexxiyaagaa. SHin woosay tana keehippe maaddiis. Yihooway tanaara deˈiyoogaa eriyo gishshau, haˈˈi yayyikke” yaagaasu. Metoy intte kaseegaappe loˈˈo asa gidanaadaaninne minnanaadan oottana danddayiyoogaa hassayite. (Mazamure 105:17-19; Zilaassaa 3:27) Inttena gakkiya metoy ayba gidikkokka, Xoossay inttena mule aggenna. I inttena “maaddana.”—Isiyaasa 41:10.

Ufayssiya Aqo Duussau Giigettiyoogaa

12. Ekkanau woy gelanau koyiya Kiristtaaneti, Leemiso 20:25n deˈiya baaso siraataa oosuwan peeshshana koshshiyoy aybissee?

¹² Issi issi yelagati ufayssaa xayiyo wode, baddotettay siyettiyo wode, deˈoy salettiyo wodenne so giddon metoy merettiyo wode hegaappe shemppanau giidi ekkanau woy gelanau dirbboosona. Gidoppe attin, ekkiyo woy geliyo wode maacettiyo maachay deexoba. Beni wode issoti issoti yuushshi qoppennan eesotidi Xoossaassi qaalaa gelidosona. (Leemiso 20:25 nabbaba.) Yelagati issi issitoo aqo deˈuwan etappe koyettiyaabay aybakko loytti qoppokkona.  Guyyeppe eti qoppidobaappe aadhiya darobay koshshiyoogaa akeekoosona.

13. Ekkanau woy gelanau qoppiyaageeti woygiya oyshata qoppana koshshii? Eta maaddiya ayba zoree deˈii?

¹³ Yaatiyo gishshau, ekkanaappe woy gelanaappe kase kaallidi deˈiyaagaadan nena oycha: ‘Taani ekkanau woy gelanau koyiyoy aybissee? Taani appe woy ippe ay demmanee? Ha aawu woy aaya taassi haniya asee? Taani ta aawatettaa kiyanau giigidanaa?’ Ha yohuwaa xeelliyaagan intte loyttidi pilgganau maaddanaadan ‘ammanettida wozannaama ashkkaray’ aaho qofaa oyqqida xuufeta giigissiis. * (Maatiyoosa 24:45-47) Hegaa mala xuufeta Yihooway neeyyo immido zoredan xeella. He xuufiyan deˈiya qofaa loytta akeekada oosuwan peeshsha. “Wozani bainna baqulodan woi paradan” hanoppa. (Mazamure 32:8, 9) Aqo deˈoy kaalettiyoobaa akeekiyoogan wozannaama gida. Macho oychanau giigidaba gidikko, “geeshshatettan leemiso gida” giyaagaa ubbatoo hassaya.—1 Ximootiyoosa 4:12.

14. Ayyaanaaban dichaa bessiyoogee neeni ekkiyo woy geliyo wode waati maaddii?

¹⁴ Ayyaanaaban wozannaama gidiyoogee ekki woy geli simminkka ufayssaa demissees. Ayyaanaaban wozannaama gidida Kiristtaanee “Kiristtoosa polo dichchaa keenaa” diccana gakkanaashin baaxetees. (Efisoona 4:11-14) I Kiristtoosaagaa mala eeshshaa dichanau baaxetees. Nuussi leemiso gidiyoogaadan, “Kiristtoosikka bana ufaissibeenna.” (Roome 15:3) Aqo laggeti naaˈˈaykka bantta goˈˈaa gidennan haraa goˈˈaa kaseyiyo wode, so asaa deˈoy sarotettaynne woppay deˈiyoogaa gidana. (1 Qoronttoosa 10:24) Azinay ba goˈˈaa yarshshiyoogan siiquwaa bessees; qassi machiyaa Yesuusi baassi Huuphe gididaagau haarettidoogaadan ba azinau haarettanau murttidaaro gidausu.—1 Qoronttoosa 11:3; Efisoona 5:25.

“Oottiyo Ooso Ubbaa Pola”

15, 16. Intte dichay haggaazuwan qoncci beettanaadan waatana danddayeetii?

¹⁵ Ximootiyoosassi imettida gita oosuwaa xeelliyaagan, PHauloosi: “Taani nena Xoossaa sinttaaninne, . . . Kiristtoos Yesuusa sinttan, . . . zorais. Qaalaa . . . minnada yoota. . . . Wonggeliyaa mishiraachchuwaa yootiyaagee oottiyo oosuwaa ootta. Xoossaa ashkkaradan, ne oottiyo ooso ubbaa pola” yaagidi xaafiis. (2 Ximootiyoosa 4:1, 2, 5) Ha azazuwaa polanau, Ximootiyoosi ‘ammanuwaa timirttiyaa qaalaa maana’ koshshiis.—1 Ximootiyoosa 4:6 nabbaba.

¹⁶ Intte ‘ammanuwaa timirttiyaa qaalaa’ waatidi maana danddayeetii? PHauloosi: “Asassi Xoossaa maxaafaa nabbabiyoogan, Xoossaa qaalaa  yootiyoogaaninne tamaarissiyoogan minna. . . . Hegaa mintta qoppa. Hagaa ubba wode ootta” yaagidi xaafiis. (1 Ximootiyoosa 4:13, 15) Dichaa bessanau buzo xinaatiyan minniyoogaa koshshees. “Hagaa ubba wode ootta” giya qonccissoy issibaa bolli sheekkiyoogaa giyoogaa. Intte xinaatiyaa meezee ay malee? Intte ‘Xoossaabaa geemettida yohuwaa’ eranau sheekkeetii? (1 Qoronttoosa 2:10) Woy guutta baaxe xallaa ootteetii? Intte xannˈiyoobaa mintti qoppiyoogee intte wozanaa denttettees.—Leemiso 2:1-5 nabbaba.

17, 18. (a) Intte ayba meeziyaa dichanau baaxetana koshshii? (b) Ximootiyoosaagaa mala xeelaa dichiyoogee inttena haggaazuwan waati maaddii?

¹⁷ Miishel geetettiya yelaga aqinyiyaa: “Tumuppe muruta gidida ogiyan haggaaziyaaro gidanau, taassi loˈˈo xinaatiyaa prograamee deˈees; qassi shiiquwan ubbatoo beettays. Hegaappe denddidaagan, taani ayyaanaaban ubbatoo diccays” yaagaasu. Aqinye gididi haggaaziyoogee Geeshsha Maxaafaa haggaazuwan qara ogiyan intte goˈettanaadaaninne ayyaanaaban dichaa bessanaadan keehippe maaddees. Loytti nabbabiyaageetanne Kiristtaane shiiquwan loˈˈo qofaa immiyaageeta gidanau baaxetite. Ayyaanaaban wozannaama yelaga gidanau, Tiˈokiraase Haggaazo Timirtte Keettan imettiya kifileta, haasayaa shiishshanau imettida xuufiyaa loyttidi kaalliyoogan intte giigettanau koshshees.

¹⁸ “Wonggeliyaa mishiraachchuwaa yootiyaagee oottiyo oosuwaa” oottiyoogee, haggaazuwaa muruta ogiyan intte oottiyoogaanne harati atotettaa demmanaadan maaddiyoogaa giyoogaa. Hegaadan oottanau, ‘tamaarissiyo’ hiillaa dichana koshshees. (2 Ximootiyoosa 4:2) Daro wodiyau ha oosuwaa oottidaageetuura issippe haggaaziyoogan, Ximootiyoosi PHauloosaara issippe oottiyoogan tamaaridoogaadan, eti tamaarissiyo ogiyaa tamaareeta. (1 Qoronttoosa 4:17) PHauloosi ba maaddidoogeeta xeelliyaagan, etayyo mishiraachuwaa yootiyoogaa xalla gidennan, eta keehippe siiqido gishshau, ba ‘deˈuwaa’ immidoogaa woykko ba deˈuwaa eta maaddanau goˈettidoogaa yootiis. (1 Tasalonqqe 2:8) Haggaazuwan intte PHauloosa leemisuwaa kaallanau, haratuyyo wozanappe qoppiyaanne “wonggeliyaa oosuwaa” loytti oottida Ximootiyoosaagaa mala xeelaa oyqqana bessees. (Piliphphisiyuusa 2:19-23 nabbaba.) Intte haggaazuwan intte goˈˈaa yarshshiyo hagaa mala koshshaa besseetii?

Dichay Tumu Ufayssaa Demissees

19, 20. Ayyaanaaban dichaa bessiyoogee ufayssaa demissiyoy aybissee?

¹⁹ Ayyaanaaban dichaa bessanau baaxetana koshshees. SHin danddayan tamaarissiyo hiillaa dichiyoogan, intte guyyeppe ayyaanaaban ‘daro asaa dureyiyo’ maataa demmeeta; qassi eti intte “ceeqettiyo akiliile” gidana. (2 Qoronttoosa 6:10; 1 Tasalonqqe 2:19) Fred geetettiya, kumetta wodiyau haggaaziyaagee: “Kaseegaappe aaruwan harata maaddiyoogan ta wodiyaa aattays. Ekkiyaagaappe immiyaagee daro ufayttees giya qaalay tuma” yaagiis.

²⁰ Daafin geetettiya yelaga aqinyiyaa, Yihoowaara loˈˈo dabbotay deˈiyooro gidada diccidoogan demmido ufayssaanne woppatettaa kaallidi deˈiyaagaadan yootaasu. “Yihoowabaa darobaa tamaarido payduwan, aara deˈiya ta dabbotay keehippe minniis. Intte danddayido keena ubban Yihoowa ufayssiyo wode, keehippe ufaytteeta; woppaa demmeeta!” Ayyaanaaban dichaa bessiyoogaa asay darotoo akeekennan aggana danddayikkokka, Yihooway ubbatoo akeekeesinne xoqqu oottidi xeellees. (Ibraawe 4:13) Yelaga Kiristtaanetoo, saluwan deˈiya nu Aawau intte bonchuwaanne sabaa immana danddayiyoogee sirissenna. Intte dichay qonccidi beettanaadan wozanappe oottiyoogan, a wozanaa ubbatoo ufayssite.—Leemiso 27:11.

[Footnotes]

Ay Tamaaradii?

• Ayyaanaaban dichaa bessiyoogee ay gujjii?

• Intte dichay . . .

metoy gakkiyo wode,

ekkanau woy gelanau giigettiyo wode,

haggaazuwan qonccidi beettanaadan waatana danddayeetii?

[Oyshata]

[Sinttaa 19n deʼiya misiliyaa]

Intte metuwaa xooni kiyanaadan woosay maaddana danddayees

[Sinttaa 20n deʼiya misiliyaa]

Aassiya yelagati tamaarissiyo muruta ogiyaa waatidi dichana danddayiyoonaa?