Geeshsha Maxaafaa Xannaˈiyoogan Ne Woosaa Murutissa
Geeshsha Maxaafaa Xannaˈiyoogan Ne Woosaa Murutissa
“Abeet Godau, taani ne ashkkarai woossiyo [woosaa] . . . ne haittai ezggo.”—NAHIMIYAA 1:11.
1, 2. Geeshsha Maxaafan deˈiya issi issi woosata qoppiyoogee goˈˈiyoy aybissee?
WOOSAYNNE Geeshsha Maxaafaa xannaˈiyoogee tumu goynuwan keehi koshshiyaabata. (1 Tasalonqqe 5:17; 2 Ximootiyoosa 3:16, 17) Geeshsha Maxaafay woosa maxaafa gidennaagee erettidaagaa. Gidikkonne, Mazamure maxaafan deˈiya cora woosaa gujjin, daro woosay Geeshsha Maxaafan deˈees.
2 Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoonne xannaˈiyo wode, nena gakkidabau haniya woosaa demmana danddayaasa. Geeshsha Maxaafan deˈiya, woosa menttoy deˈiyo qaalata ne woosan goˈettiyoogee ne woosaa murutissees. Maaduwau woossidi zaaro demmidaageetuppenne eta woosaappe ay timirtte demmana danddayay?
Xoossaa Kaaletuwaa Koyanne Kaalla
3, 4. Abrahaama ashkkaray aybaayyo kiitettidee? Yihooway ayyo zaaridobaappe ayba timirtte demmana danddayiyoo?
3 Geeshsha Maxaafaa xannaˈiyoogan neeni Xoossaa kaaletuwaa demmanau ubbatoo woossana koshshiyoogaa akeekaasa. Israaˈeeletu aawaa Abrahaami, ba soo asa ubbau halaqatiya ashkkaraa, Elˈˈeezara gidennan aggenna, Yisaaqayyo Xoossaa yayyiya macho oychanaadan Masphexoomiyaa kiittido wode hanidabaa qoppa. Maccaasay haatta ollaappe haattaa duuqqiyo wode ashkkaray: “GODAU, . . . taani, ‘Ane otuwaa ziqqi oottada tana haattaa ushsha’ giyo wode, akka, ‘Hekko uya; qassi ne gaameelatakka taani ushshana’ yaagiyaara, hinna ne ashkkaraa Yisaaqayyo neeni dooridooro gidu; neeni ta godaayyo kehabaa oottidoogaa taani hegan erana” yaagidi woossiis.—Doomettaabaa 24:12-14.
4 Ribiqa a gaameelata haattaa ushshido wode, Abrahaama ashkkaraa woosay zaaruwaa demmiis. A sohuwaara Kanaane aara baada Yisaaqayyo siiqo macho gidaasu. Xoossay neeyyo dumma malaataa bessanaadan neeni naagana koshshennaagee qoncce. Gidikkokka, neeni woossiyaabanne a ayyaanay kaalettanaadan murttiyaaba gidikko, i nena deˈo layttan kaalettana.—Galaatiyaa 5:18.
Woosay Daro Unˈˈettennaadan Maaddees
5, 6. Yaaqoobi Eesawaara gayttanau woossido woosaara gayttidaagan akeekana koshshiyaabay aybee?
5 Woosay daro unˈˈettennaadan maaddana danddayees. Yaaqoobi ba mentte ishaa Eesawi ba bolli qoho gattees gi yayyidi, hagaadan woossiis: “Abeet GODAU, . . . neeni ne ashkkaraayyo oottido kehatettaunne tumatettau ubbau taani bessennaagaa. . . . Taani nena woossais; ta ishaa Eesawa kushiyaappe tana ashsha; aissi giikko, i yiidi, tananne aayeta eta naatuura xaissanaakkonne gaada yayyaas. SHin neeni tana, ‘Taani neeyyo tumu lo77obaa oottana; taani ne zerettaanne qoodanau danddayettenna abbaa shafiyaa keena oottana’ giidoogaa qoppa.”—Doomettaabaa 32:9-12.
6 Yaaqoobi ekkana bessiya tangguwaa ekkiis; shin a woosay zaaruwaa demmidoy inne Eesawi sigettido wode. (Doomettaabaa 33:1-4) A woosaa akeekan nabbaba; Yaaqoobi maado xallau woossibeennaagaa akeekana danddayaasa. Hidootan naagiyo Zerettan i ammaniyoogaanne Xoossaa aaro kehatettaa gishshau galatiyoogaa yootiis. Ne ‘wozanan yashshay deˈii’? (2 Qoronttoosa 7:5) Deˈiyaaba gidikko, woosay daro unˈˈettennaadan maaddiyoogaa Yaaqooba woosay nena hassayissana danddayees. Gidikkokka, ne woosay oysha xalla gidennan, ammanuwaakka qonccissiyaagaa gidana koshshees.
Aadhida Eratettaa Demmanau Woossa
7. Muusee Yihoowa ogiyaa eranau woossidoy aybissee?
7 Yihoowa ufayssanau koyiyoogee, aadhida eratettaa demmanau woossanaadan nena denttettana koshshees. Muusee Xoossaa ogiyaa eranau woossiis. I: “Neeni [Yihoowa] tana ‘Ha asaa [Gibxxeppe] kaaletta’ yaagadasa. . . . Neeni tana nashshidabaa gidikko, taani nena erana malanne sinttanaukka nenan nashettada daana mala, ne ogiyaa tana tamaarissa” yaagidi woossiis. (Kessaabaa 33:12, 13) Xoossay ba ogiyaa loyttidi eranaaadan oottiyoogan Muuse woosaa zaariis. I Xoossaa asaa kaalettanaadan he eraa Muuseyyo immiis.
8. Koyro Kawotu 3:7-14 wotta denttada qoppiyoogee nena waatidi goˈˈana danddayii?
8 Daawitikka: “Abeet GODAU, tana ne ogiyaa bessa” yaagidi woossiis. (Mazamure 25:4) Daawita naˈaa Solomoni Israaˈeela asaa bessiyaagaadan haaranau koshshiya aadhida eratettaa demmanau Xoossaa woossiis. Solomona woosay Yihoowa ufayssido gishshau, i oychidobaa xalla gidennan, duretaanne bonchuwaakka ayyo immiis. (1 Kawotu 3:7-14 nabbaba.) Neeyyo deexxiyaaba milatiya aawatettay gubaaˈiyan imettiyaaba gidikko, aadhida eratettaa demmanau woossanne ne huuphiyaa kawushsha. Yaatikko, neeni eraa demmanaadan, qassi he aawatettaa bessiyaagaadaaninne siiquwan kiyanau koshshiya aadhida eratettay neeyyo deˈanaadan Xoossay maaddana.
Wozanappe Woossa
9, 10. Beeta maqidasee anjjettiyo wode Solomoni ba woosan wozanaabaa qonccissidobaappe ay akeekay?
9 Nu woosay siyettanaadan wozanappe woossana bessees. Yihoowa beeta maqidasee 1026n K.K. anjjettido wode, 1 Kawotu shemppo 8n deˈiyaagaadan, Yerusalaamen shiiqida daro asaa sinttan Solomoni wozanappe woossiis. Maachaa taabootaa Ubbaappe Aadhiya Geeshsha sohuwan wotti simmiininne Yihoowa shaaray beeta maqidasiyaa kumi simmin, Solomoni Xoossaa sabbiis.
10 Solomona woosaa xannaˈa; qassi he woosay wozanan deˈiyaabaa ay qonccissiyaakko akeeka. Solomoni issi ura wozanaa eriyay Yihoowa xalla gidiyoogaa yootiis. (1 Kawotu 8:38, 39) ‘Ba kumetta wozanaappe Xoossaakko simmiya’ nagaaranchau hidooti deˈiyoogaakka he woosay bessees. Morkketi Xoossaa asaa omooddiyaaba gidikkonne, eti kumetta wozanaappe ammanettidi Yihoowakko woossikko eta woosaa i siyana. (1 Kawotu 8:48, 58, 61) Yaatiyo gishshau, ne woosay wozanappe gidana bessiyoogee qoncce.
Mazamureti Ne Woosaa Murutissana Danddayiyo Ogiyaa
11, 12. Amarida wodiyau Xoossaa beeta maqidasiyaa baana danddayibeenna issi Leewa zariyaa woosaappe ay tamaaradii?
11 Mazamureta xannaˈiyoogee ne woosaa murutissanaunne Xoossay ne woosaa zaaranaashin neeni naaganaadan maaddana danddayees. Omoodettida Leewa zariyaa danddayaa qoppa. Amarida wodiyau Yihoowa beeta maqidasiyaa baanau danddayibeennaba gidikkonne, i: “Tanooshsho, taani . . . aissi jabbukettiyaanaa? Taani Xoossan ufaissaa wottana. Aissi giikko, taani ha77ikka tana ashshiyaagaanne ta Xoossaa galatana” yaagidi yexxiis.—Mazamure 42:5, 11; 43:5.
12 He Leewa zariyaappe ay tamaarana danddayay? Geeshshatettaa gishshau qashettiyoogee ne mala Kiristtaanetuura goynniyoosaa beenna mala amarida wodiyau nena teqqiyaaba gidikko, Xoossay neeyyo hanotaa giigissanaashin danddayan naaga. (Mazamure 37:5) Kase Xoossau oottido ufayssiya wodiyaa wotta denttada qoppa; a asaara zaarettada ubbatoo shiiqanau danddayana mala ‘Xoossan ufayssaa wottada’ genccanaadan woossa.
Ammanuwan Woossa
13. Yaaqooba 1:5-8n deˈiyaagaara moggiya ogiyan neeni ammanuwan woossana koshshiyoy aybissee?
13 Ne hanotay ayba gidikkonne, ubbatoo ammanuwan woossa. Suuretettaa paacciyaabay nena gakkiiddi deˈiyaaba gidikko, erissiyo ashkkaraa Yaaqooba zoriyaa kaalla. Yihoowakko woossa; paaciyaa xoona kiyanau danddayissiya aadhida eratettaa neeyyo i immanaagaa siroppa. (Yaaqooba 1:5-8 nabbaba.) Xoossay nena gakkiya paaciyaa akeekees; i ba ayyaanaa baggaara nena kaalettananne minttettana danddayees. “Aibiininne sirennan” keehi ammanettada ne wozanaabaa ayyo yoota; a ayyaanaa kaaletuwaanne a Qaalaa zoriyaa siya.
14, 15. Haanna woossada he woosaara moggiyaabaa ammanuwan oottaasu gaana danddayettiyoy aybissee?
14 Leewa zariyaa Elqqaana naaˈˈu machotuppe issina, Haanna, woossada ba woosaara moggiyaabaa ammanuwan oottaasu. Naˈa yelabeenna Haanno amarida naata yelida Piniina baceessausu. Haanna attuma naˈaa yeliyaabaa gidikko, Yihoowayyo immanau gayttiyo dunkkaaniyan shiiqettaasu. A woossiyo wode menttershshay qaaxxiyoogaa beˈidi, Qeesetu Ubbaa Halaqaa Eeli o mattottidabaadan qoppiis. Hanotay hegaa gidennaagaa akeekido wode i: “neeni a woossidobaa Israa7eela Xoossai neeyyo immo” yaagiis. I woosaa zaaroy ayba gidanaakko Haanna erennaba gidikkonne, zaaro demmanaagaa ammanaasu. Yaatiyo gishshau, “hegaappe simmin mulekka azzanabeikku,” woykko hidoota qanxxabeykku.—1 Sameela 1:9-18.
15 Sameeli yelettidi xanttaa duuxxi simmin, gayttiyo dunkkaaniyan geeshsha oosuwaa oottanaadan Haanna Yihoowayyo a immaasu. (1 Sameela 1:19-28) Haanna he wode woossido woosaa wodiyaa immada wotta denttada qoppiyoogee ne woosaa murutissanau danddayees. Yihooway ne woosaa zaariyoogaa ammanettada woossiyaaba gidikko, unˈˈissiyaabay gakkin azzanikkokka hegaa xoonana danddayiyoogaa akeekanaadan he woosay nena maaddees.—1 Sameela 2:1-10.
16, 17. Nahimee woossidi hegaara moggiyaabaa ammanuwan oottido gishshau hanidabay aybee?
16 Ichashantta xeetu layttan K.K. deˈida, suure asa gidida Nahimee woossidi hegaara moggiyaaba ammanuwan oottiis. I: “Abeet Godau, taani ne ashkkarai woossiyo woosaanne nena bonchchanau dosiya, ne ashkkaratu woosaa ne haittai ezggo. Taani ne ashkkarai hachchi oottanau koyidobai taayyo ushachchanaadan, kawuwaa wozanaa shugissada tana maadda” yaagidi woossiis. He ‘kawoy’ oonee? Nahimee eessaa ayyo tigiyo, Parsse Kawuwaa Arxxekssiisa.—Nahimiyaa 1:11.
17 Baabiloona omooduwaappe naxa kiyida Ayhudati ‘gita metuwaaninne yeellaa giddon deˈiyoogaanne Yerusalaame gimbbiyaa dirssay kolettidoogaa’ siyidi, Nahimee daro gallassau ammanuwan woossiis. (Nahimiyaa 1:3, 4) Yerusalaame gimbbiyaa zaaridi gimbbanau baana mala Kawuwaa Arxxekssiisi paqqadido wode, Nahimee naagidoogaappe aaruwan a woosay siyettiis. (Nahimiyaa 2:1-8) Dirssaa gimbbee sohuwaara zaaretti gimbbettiis. Nahimee tumu goynuwan xeelaa wottidi ammanuwan woossido gishshau, a woosay siyettiis. Ne woosaykka hegaa malee?
Sabbiyoogaanne Galatiyoogaa Dogoppa
18, 19. Yihoowa ashkkaray a sabbananne galatana koshshiyo gaasoy aybee?
18 Woosan Yihoowa sabbiyoogaanne galatiyoogaa dogoppa. Hegaadan oottana koshshiyo daro gaasoy deˈees. Leemisuwau, Yihooway kawo gidiyo gishshau, Daawiti a sabbanau amottiis. (Mazamure 145:10-13 nabbaba.) Yihoowa Kawotettaa erissiyo maataa nashshiyoogaa ne woosay qonccissii? Mazamuraaweti giidobay gubaaˈiyaa shiiqotunne gita shiiqotu gishshau, neeni Xoossaa wozanappe woosan galatanaadankka maaddana danddayees.—Mazamure 27:4; 122:1.
19 Xoossaara neeyyo deˈiya alˈˈo dabbotaa nashshiyoogee, neeni hagaadan gaada wozanappe woossanaadan denttettana danddayees: “Abeet Godau, taani nena asaa giddon galatana; qassi kawotettaa giddon nena sabbana. Aissi giikko, aggenna ne siiqoi gita; salota gakkiis. Ne tumatettaikka bolla shaaradan xoqqees. Abeet Xoossau, salotuppe bollaara xoqqu xoqqu ga! Ne bonchchoi sa7a ubbaa bolli gido.” (Mazamure 57:9-11) Hegee keehippe minttettiya qofa! Mazamure maxaafan deˈiya hegaa mala minttettiya qaalati woosaara gayttidaagan nena maaddananne ne woosaa murutissana danddayiyoogaa maayikkii?
Bonchuwan Minttada Xoossaa Woossa
20. Mayraama Xoossau aqidoogaa waatada qonccissadee?
20 Neeni Xoossaa bonchiyoogee ne woosan qonccana koshshees. Mayraama Masiyaa aayo gidanaagaa era simmada daro takkennan bonchuwan haasayidobay, Sameeli gayttiyo dunkkaaniyan oottanaadan immido wode Haanna haasayidobaara issi mala. Mayraama Xoossaa bonchiyoogee a goˈettido qaalan qoncciis. A: “Taani a ailliyaa tooshettidoogaa i be7ido gishshau, ta shemppoi Godaa bonchchees; ta ayyaanaikka ta Xoossaa tana ashshiyaagan ufaittees” yaagaasu. (Luqaasa 1:46, 47) Hegaa mala qofaa qonccissiyoogan ne woosaa murutissana danddayay? Xoossaa yayyiya Mayraama Masiyaa Yesuusa aayo gidanau doorettidoogee garamissenna!
21. Yesuusa woosay bonchuwaanne ammanuwaa qonccissiyoy ayba ogiyaanee?
21 Yesuusi bonchuwaaninne kumetta ammanuwan woossiis. Leemisuwau, Alˈˈaazara denttanaappe kase, “Yesuusi saluwaa pude xeellidi, ‘Aawau, taani giyoogaa neeni siyido gishshau, nena galatais. Neeni ubba wode siyiyoogaa taani erais’” yaagiis. (Yohaannisa 11:41, 42) Ne woosay hegaa mala bonchuwaanne ammanuwaa qonccissii? Yesuusi tamaarissanau goˈettido, bonchiyoogaa bessiya woosaa xannaˈa; he woosan waannatiya yohoti Yihoowa sunttay anjjettiyoogaa, a Kawotettay yiyoogaanne a shenee polettiyoogaa gidiyoogaa akeekaasa. (Maatiyoosa 6:9, 10) Ne woosaabaa qoppa. Ne woosay neeni Yihoowa Kawotettaa, a sheniyaa poliyoogaanne a geeshsha sunttay anjjettiyoogaa keehippe koyiyoogaa qonccissii? Qonccissiyaagaa gidana koshshees.
22. Mishiraachuwaa yootanau Yihooway xalatettaa immanaagaa neeni ammanettana danddayiyoy aybissee?
22 Yedetay woykko hara metoy gakkiyo wode woossiyo woosay, darotoo Yihoowayyo xalatettan oottanau maaddanaadan a woossiyoogaa gujjees. Sanhedirina shilootay ‘Yesuusa sunttan tamaarissennaadan’ PHeexiroosanne Yohaannisa azazido wode, eti yootiyoogaa aggennaagaa xalatettan qonccissidosona. (Oosuwaa 4:18-20) Eti birshshetti simmidi, hanettidabaa hara Kiristtaanetuyyo yootidosona. Hegaappe simmin, he sohuwan deˈiya ubbati a Qaalaa xalatettan yootanau maaddanaadan Xoossaa mintti woossidosona. “Eta ubban Geeshsha Ayyaanai kumin, Xoossaa qaalaa xalan” yootana danddayido gishshau, he woosay siyettidoogan eti keehippe ufayttidosona! (Oosuwaa 4:24-31 nabbaba.) Hegaappe denddidaagan, daro asay Yihoowau goynniyaagaa gidiis. Neeni mishiraachuwaa xalan yootanau minnanaadankka woosay maaddana danddayees.
Ne Woosaa Murutissiyoogaa Aggoppa
23, 24. (a) Geeshsha Maxaafaa xannaˈiyoogee ne woosaa murutissana danddayiyoogaa bessiya leemisota yoota. (b) Ne woosaa murutissanau ay oottuutii?
23 Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogeenne xannaˈiyoogee ne woosaa murutissana danddayiyoogaa bessiya hara daro leemisoti deˈoosona. Leemisuwau, neeni woossiyo wode Yoonaasadan, “atotettai GODAAPPE yees” gaana danddayaasa. (Yoonaasa 2:1-10) Neeni deexo nagaran metootidabanne gubaaˈiyaa cimatu maaduwaa koyiyaaba gidikko, Daawiti woosa menttuwan qonccissidobay neeni nagaraappe simmanau koyiyoogaa ne buzo woosan qonccissanaadan maaddana danddayees. (Mazamure 51:1-12) Issi issitoo Ermmaasaagaadan, Yihoowa woosan galatana danddayaasa. (Ermmaasa 32:16-19) Aqo lagge koyiyaaba gidikko, Izira shemppo 9n deˈiya woosaa xannaˈiyoogeenne ne buzo woosay “Godaa ammaniya asaa wogan” ekkanau woykko gelanau murttido murttiyaa minttana danddayees.—1 Qoronttoosa 7:39; Izira 9:6, 10-15.
24 Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogaa, xannaˈiyoogaanne pilggiyoogaa aggoppa. Neeni ne woosan goˈettana danddayiyo qofaa koya. Neeni woossiyo wode, galatiyo wodenne sabbiyo wode, hegaa mala qofaa woosan goˈettana danddayaassa. Geeshsha Maxaafaa xannaˈiyoogan ne woosaa murutissiyo wode, Xoossaa Yihoowakko neeni keehippe shiiqiyoogaa ammanettaasa.
Woygada Zaaruutii?
• Nuuni Xoossaa kaaletuwaa koyananne kaallana koshshidoy aybissee?
• Nuuni aadhida eratettaa demmanau woossanaadan denttettiyay aybee?
• Mazamure maxaafay nu woosaa waati murutissana danddayii?
• Nuuni ammanuwaaninne bonchuwan woossana koshshiyoy aybissee?
[Oyshata]
[Sinttaa 15n deʼiya misiliyaa]
Abrahaama ashkkaray Xoossaa kaaletuwau woossiis. Neenishin?
[Sinttaa 17n deʼiya misiliyaa]
So Asaa Goynoy ne woosaa murutissana danddayees