Koyro Xeetu Layttaaninne Ha Wodiyan Ayyaanay Kaalettido Asata
Koyro Xeetu Layttaaninne Ha Wodiyan Ayyaanay Kaalettido Asata
“Ha ubbabaa oottiyaagee he issi Geeshsha Ayyaanaa.”—1 QOR. 12:11.
1. Ha huuphe yohuwan ay beˈanee?
PHENXXAQOSXXE gallassi 33 M.Ln maalaaliyaabay haniis. (Oos. 2:1-4) He gallassi geeshsha ayyaanay wodhidoogee, Xoossay ba ashkkarata kaalettiyo ogiyaa he wode laammidoogaa bessiyaaba gidiis. Hagaappe kasetiya huuphe yohuwan, beni wode deˈida, ammanettida asati deexo oosuwaa oottanaadan Xoossaa ayyaanay maaddido issi issi ogeta beˈida. SHin Xoossaa ayyaanay koyro xeetu layttan oottido ogiyaanne hegaappe kase wodiyan oottido ogiyaa giddon deˈiya dummatettay aybee? Xoossaa geeshsha ayyaanay ha wodiyan oottiyooban Kiristtaaneti ayba ogiyan goˈettana danddayiyoonaa? Ane hegaa beˈoos.
‘Taani Yihoowa Aylliyo’
2. Geeshsha ayyaanay oottiyoobaa Mayraama ba ayfiyan beˈidoy ayba ogiyaanee?
2 Yerusalaamen issi pooqiyan deˈiyaageetu bolli qaalaa gelido geeshsha ayyaanay wodhiyo wode Mayraama yan deˈausu. (Oos. 1:13, 14) SHin hasttamu layttappe dariya wodiyaappe kase, Yihoowa ayyaanay maalaaliya ogiyan oottiyoogaa a ba ayfiyan beˈaasu. Yihooway ba naˈaa deˈuwaa saluwaappe saˈaa yuushshidi, Mayraama geelaˈo gida uttada shahaaranaadan oottiis. A shahaaridoy ‘geeshsha ayyaanaana.’—Maa. 1:20.
3, 4. Xoossay oychidobaa xeelliyaagan Mayraamissi aybi siyettidee, qassi nuuni i leemisuwaa waatidi kaallana danddayiyoo?
3 Mayraama laggetiyaabi baynna he maataa demmidoy aybissee? Kiitanchay o xeelliyaagan Yihoowa shenee aybakko yooti simmin, Mayraama, “Taani Godaa ailliyo; ne qaalaadan, taassi hano” yaagaasu. (Luq. 1:38) Mayraama giidobay a ay mala asakko qonccissiis; Yihooway iyyo qoppidobay polettanaadan eeno gaasu. A shahaaridoogan asay bana woyganeeshsha woykko bana giigissidaagaara deˈiya gaytotettay waananeeshsha gaada oychchabeykku. Mayraama bana aylle yaagiyoogan, Yihoowa ba Godadan xeellada kumetta hanotan an ammanettiyoogaa bessaasu.
4 Xoossaa oosuwaara gayttida aawatettaa kiyanau danddayennabadan issi issitoo intteyyo siyettii? Nuuni ubbay hagaadan giidi nuna oychana koshshees: ‘Yihooway issibaa ba sheniyaara moggiya ogiyan polanaagaa kumetta hanotan ammanettiyaanaa? Tumuppe eeno gaada azazettiyaanaa?’ Xoossay kumetta wozanaappe banan ammanettiyaageetussinne baayyo haarettiyaageetussi ba ayyaanaa immiyoogaa ammanettite.—Oos. 5:32.
PHeexiroosa Xoossaa Ayyaanay Maaddiis
5. PHeexiroosi geeshsha ayyaanay oottiyoogaa 33 M.L. PHenxxaqosxxe gallassaappe kase ayba ogetun beˈidee?
5 Mayraamiigaadan kiitettida PHeexiroosikka, 33 M.L. PHenxxaqosxxe gallassaappe kase Xoossaa ayyaanay wolqqaamabaa oottiyoogaa ba ayfiyan beˈiis. Iita ayyaanaa kessanaadan, Yesuusi ayyoonne hara kiitettidaageetussi maataa immiis. (Mar. 3:14-16) Geeshsha Maxaafay hegaa xeelliyaagan darobaa yootennaba gidikkokka, PHeexiroosi he maataa goˈettidaba milatees. PHeexiroosi Galiila Abbaa bolli hemettidi baakko yaanaadan Yesuusi shoobbin i akko biido wodekka, Xoossaa wolqqay qoncciis. (Maatiyoosa 14:25-29 nabbaba.) PHeexiroosi wolqqaama oosuwaa oottanau maaddanaadan geeshsha ayyaanan zemppidoogee qoncce. Hegaappe simmin takkennan, PHeexiroosinne hara erissiyo ashkkarati harabaa oottanaadan he ayyaanay maaddiis.
6. Xoossaa ayyaanay maaddin, 33 M.Ln PHenxxaqosxxe gallassinne hegaappe simmin PHeexiroosi ay oottidee?
6 PHeexiroosinne harati 33 M.Ln, PHenxxaqosxxe baalau Yerusalaame yiida asaa qaalan haasayanaadan maalaaliya wolqqay imettiis. Hegaappe simmin, shiiqida asaa PHeexiroosi sintta xeera gididi haasayissiis. (Oos. 2:14-36) Ee, issi issitoo yayyiyaanne issibaa yuushshi qoppennan oottiya PHeexiroosi yedetay gakkishinkka xalan markkattiis. (Oos. 4:18-20, 31) Xoossay qonccissin i eraa demmiis. (Oos. 5:8, 9) Hayqqida asaa denttanaukka wolqqaa demmiis.—Oos. 9:40.
7. Yesuusi tamaarissidobaappe PHeexiroosi ayyaanan tiyetti simmidi geeshshi eridobati awugeetee?
7 PHeexiroosi PHenxxaqosxxe gallassaappe kasekka, Yesuusi tamaarissido tumaappe daruwaa akeekiis. (Maa. 16:16, 17; Yoh. 6:68) SHin i Yesuusa timirttiyaappe issi issibaa PHenxxaqosxxe gallassaappe kase geeshshi eribeenna. Leemisuwau, Kiristtoosi ayyaana bollay deˈiyoogaa gididi heezzantto gallassi hayquwaappe denddanaagaa woy Kawotettay saluwaana gidiyoogaa PHeexiroosi akeekibeenna. (Yoh. 20:6-10; Oos. 1:6) Asay ayyaana mereta gididi, saluwaa Kawotettan haaranaagee PHeexiroosayyo qonccibeenna. I geeshsha ayyaanan xammaqettidi saluwan deˈiyo hidootaa demmiyo wode, hegaa xeelliyaagan Yesuusi tamaarissidobaa akeekana danddayees.
8. Ayyaanan tiyettidaageetinne ‘hara dorssati’ eridobay aybee?
8 Yesuusi erissiyo ashkkarati geeshsha ayyaanay eta bolli wodhi simmin, kase akeekana danddayennabaa akeekidosona. Kiristtaane Giriike Geeshsha Maxaafaa Xuufeta xaafidaageeti, Yihoowa halchuwaa xeelliyaagan maalaaliya tumaa ayyaanay denttettin nu goˈˈaassi qonccissidosona. (Efi. 3:8-11, 18) Ha wodiyan, ayyaanan tiyettidaageetinne ‘hara dorssati’ he tumaa issippe xannaˈoosonanne akeekoosona. (Yoh. 10:16) Geeshsha ayyaanay intte Xoossaa Qaalaappe eranaadaaninne akeekanaadan oottidobaa nashsheetii?
PHauloosan ‘Geeshsha Ayyaanay Kumiis’
9. PHauloosi geeshsha ayyaanaa maaduwan ay oottidee?
9 PHenxxaqosxxe gallassi 33 M.Lppe issi laytta gidiya wodee aadhi simmin, Xoossaa imota gidida geeshsha ayyaanaa ekkida hara urikka deˈees. He imotaa ekkidaagee, guyyeppe PHauloosa geetettida Saaˈoola. Ha wodiyan nunakka goˈˈiyaabaa oottanaadan ayyaanay a maaddiis. Kiitettida PHauloosi Geeshsha Maxaafaa giddoppe 14 maxaafata xaafanaadan ayyaanay denttettiis. Xoossaa ayyaanay PHeexiroosa maaddidoogaadan, PHauloosikka saluwan hayqqennaaninne musennan deˈiyo deˈuwaa hidootaabaa akeekanaadaaninne qonccissidi xaafanaadan maaddiis. PHauloosi geeshsha ayyaanay maaddin harggidaageeta pattiis, iita ayyaanaa kessiis, ubba qassi hayqqidaageetakka denttiis. Gidikkokka, geeshsha ayyaanaa wolqqay imettiyoy hegaappekka aaruwan koshshiyaabaa oottanaassa; ha wodiyan deˈiya Xoossaa ashkkarati ubbay hegaa malabaa oottanau, maalaaliya ogiyan gidana xayikkonne he wolqqa demmoosona.
10. PHauloosi loytti haasayanaadan geeshsha ayyaanay maaddidoy ayba ogiyaanee?
10 PHauloosi “banan Geeshsha Ayyaanai kumin” shareechuwaa bolli xalan haasayiis. PHauloosi yootiyoobaa ubbaa ezggiiddi deˈiya, Qophiroosa biittaa haariyaagaa hegee ay keena maaddideeshsha! Deriyaa haariya he bitanee, “Godai tamaarissiyoogan garamettidi” tumaa ekkiis. (Oos. 13:8-12) Geeshsha Maxaafaa tumaa asau yootiyo wode, Xoossaa geeshsha ayyaanay keehippe koshshiyoogaa PHauloosi eriyoogee qoncce. (Maa. 10:20) I guyyeppe, loyttidi ‘haasayanau’ Xoossay maaddanaadan Efisoona gubaaˈee a gishshaa mintti woossanaadan yootiis.—Efi. 6:18-20.
11. PHauloosi Xoossaa ayyaanaa kaaletuwaa kaallidoy ayba ogiyaanee?
11 Geeshsha ayyaanay PHauloosi loyttidi haasayanaadan maaddidoogaa xalla gidennan, issi issi heeran qaalaa yootennaadankka diggiis. PHauloosi misoonaawe oosuwau biyo wode ubban Xoossaa ayyaanaa kaaletuwaa kaalliis. (Oos. 13:2; Oosuwaa 16:6-10 nabbaba.) Yihooway sabbakiyo oosuwaa ha wodiyankka ba geeshsha ayyaanaa baggaara kaalettees. Yihoowayyo azazettiya ashkkarati ubbay, PHauloosaagaadan xalaaninne mishettidi tumaa sabbakanau baaxetoosona. Xoossay kaalettiyoogee PHauloosa wodeegaa keena ha wodiyan qoncci beettennaba gidikkonne, tumaa koyiyaageeti siyanaadan Yihooway ba geeshsha ayyaanaa goˈettiyoogaa ammanettana danddayoos.—Yoh. 6:44.
‘Oottiyo Dumma Dumma’ Ogiyaa
12-14. Xoossaa ayyaanay a ashkkaratu ubbaa bolli oottiyoy issi mala ogiyaanee? Qonccissa.
12 Koyro xeetu layttan deˈida, ayyaanan tiyettida Kiristtaanetu gubaaˈiyaa Yihooway anjjidoogaa bessiya taarikee, ha wodiyan deˈiya, Xoossau aqida a ashkkarata minttettiyaabee? Minttettiyoogee erettidaba! PHauloosi ba wodiyan imettida maalaaliya ayyaanaa imotaa xeelliyaagan ayyaanay denttettin Qoronttoosa gubaaˈiyau xaafido, kaallidi deˈiya qofaa akeekite: “Ayyaanaa imoi dumma dumma; shin immiya Ayyaanai issuwaa. Qassi oottiyo oosoi dumma dumma; shin Godai issuwaa. Oosuwaa oottanau dumma dumma ogee de7ishin, he oottiyo oge ubbaa asa ubbau qonccissiya Xoossai issuwaa.” (1 Qor. 12:4-6, 11) Ee, geeshsha ayyaanay Xoossau oottiya dumma dumma asaa dumma dumma ogiyan maaddana danddayees; hegaadan oottiyoy Xoossaa halchuwaa polanaassa. Kiristtoosa ‘amarida dorssa wudeenne’ ‘hara dorssatikka’ geeshsha ayyaanaa kaaletuwaa kaalliyoogee tuma. (Luq. 12:32; Yoh. 10:16) Gidikkokka, geeshsha ayyaanay gubaaˈiyan deˈiya ubbaa bolli ubbatoo issi mala ogiyan oottenna.
13 Leemisuwau, cimati geeshsha ayyaanan sunttettoosona. (Oos. 20:28) SHin ayyaanan tiyettida ubbati gubaaˈe cima gidokkona. Hegaappe ay akeekiyoo? Xoossaa ayyaanay gubaaˈiyan deˈiyaageetu bolli dumma dumma ogiyan oottiyoogaa akeekoos.
14 Ayyaanan tiyettidaageetussi eti “Xoossaa naata” gidiyoogee erettanaadan oottiya ayyaanay, Yihooway ba mexi issi naˈau hayqqenna deˈuwaa saluwan immanau a hayquwaappe denttanau goˈettido ayyaanaara issi mala. (Roome 8:11, 15 nabbaba.) Yihooway meretaa ubbaa medhidoykka he ayyaanaana. (Doo. 1:1-3) Baxaaliˈeelau gayttiyo dunkkaaniyaara gayttidaagan dumma oosuwaa oottiyo giday deˈanaadan, Samssooni keehi gita wolqqaa koshshiya oosuwaa oottanaadan, qassi PHeexiroosi haattaa bolli hemettanaadan maaddanau Yihooway he geeshsha ayyaanaa goˈettiis. Yaatiyo gishshau, Xoossaa ayyaanaa kaaletuwaa kaalliyoogee ayyaanan tiyettiyoogaara issi mala giidi qoppana bessenna. Ayyaanan tiyettiyoogee ayyaanay oottiyo ogetuppe issuwaa. Ayyaanan tiyiyoogeeta dooriyay Xoossaa.
15. Geeshsha ayyaanan xammaqettiyoogee merinau deˈiyaabee? Qonccissa.
15 Xoossaayyo ammanettida ashkkarati deˈido wode ubban, ubba ayyaanan tiyiyoogaa doommanaappe kase shaˈan qoodettiya layttau, Xoossaa ayyaanay ammanettida a ashkkaratu bolli dumma dumma ogiyan oottiis. Ayyaanan tiyiyoogee 33 M.Ln PHenxxaqosxxe gallassi doommidabaa gidikkonne, hegee merinau deˈiyaaba gidenna. Geeshsha ayyaanan xammaqettiyoogee attana; shin Xoossaa asay a sheniyaa merinau oottanaadan a ayyaanay eta bolli ubbatoo oottana.
16. Xoossaa ashkkarati a ayyaanay maaddin ha wodiyan ay oottiiddi deˈiyoonaa?
16 Yihoowa geeshsha ayyaanaa maaduwan ha wodiyan saˈaa bolli aybi oosettiiddi deˈii? Ajjuutaa 22:17y, he oyshaa zaaruwaa hagaadan gees: “Geeshsha Ayyaanainne bullashettiyaara, ‘Haaya’ yaagoosona. Qassi hagaa siyiya ooninne, ‘Haaya’ yaago. Saamettida asi ooninne haa yo. De7o haattaa koyiya asi ooninne coo ekko.” Ha wodiyan deˈiya Kiristtaaneti Xoossaa ayyaanay denttettin, deˈo haattaa ekkanau “koyiya asi ooninne” Yihooway deˈuwaa immanau shoobbiyo shoobiyaa ekkanaadan yootoosona. Ayyaanan tiyettida Kiristtaaneti sintta xeera gididi he oosuwaa oottoosona. SHin hara dorssatikka etaara issippe he shoobiyaa asau yootoosona. Ha naaˈˈu citatikka he oosuwaa polanau geeshsha ayyaanaa kaaletuwaa kaalloosona. He naaˈˈu citan deˈiyaageetikka, “Aawaa sunttan, Na7aa sunttaaninne Geeshsha Ayyaanaa sunttan” xammaqettiyoogan banttana Yihoowayyo geppidoogaa bessidosona. (Maa. 28:19) Eti ubbaykka geeshsha ayyaanay bantta deˈuwan ayfiyaa ayfanaadan paqqadiyoogan, Xoossaa ayyaanay banttana kaalettanaadan eeno goosona. (Gal. 5:22, 23) Ayyaanan tiyettidaageetuugaadan hara dorssatikka Xoossaa ayyaanaa kaaletuwaa eeno giidi kaalloosona. Eti ayyaanaa maaduwan, Yihoowa sinttan geeshsha gididi deˈanau banttau danddayettida ubbabaa oottoosona.—2 Qor. 7:1; Ajj. 7:9, 14.
Geeshsha Ayyaanaa Demmanau Ubbatoo Woossite
17. Xoossaa ayyaanay nunan deˈiyoogaa waatidi bessana danddayiyoo?
17 Yaatiyo gishshau, Xoossay intteyyo immido merinaa deˈuwaa hidootay saluwaana woy saˈaana gidin, intte suuretettan minnidi deˈanaadaaninne intte woytuwaa demmanaadan Yihooway “ubbaappe aadhdhiya” wolqqaa intteyyo immana danddayees. (2 Qor. 4:7) Kawotettaa mishiraachuwaa aggennan sabbakiyo gishshau, asay inttena baceessana danddayees. SHin “asi inttena Kiristtoosa sunttaa gishshau boriyaabaa gidikko, intte anjjettidaageeta; aissi giikko, bonchcho Ayyaanai, Xoossaa Ayyaanai, intte bolli” shemppanaagaa hassayite.—1 PHe. 4:14.
18, 19. Yihooway ba geeshsha ayyaanaa baggaara nena maaddiyoy ayba ogiyaanee, hegaa xeelliyaagan ne murttidobay aybee?
18 Geeshsha ayyaanay wozanappe koyiyaageetussi Xoossay immiyo imota. Geeshsha ayyaanay Xoossaa oosuwan intteyyo eraa gujjiyoogaa xalla gidennan, intte danddayettida ubbabaa oottanau koyanaadankka maaddana danddayees. “Xoossai inttena bau eeno giissanaadaaninne qassi i qoppidobaa intte oottanaadan intte giddon ubba wode oottees.” Alˈˈo gidida geeshsha ayyaanaa imotaynne “de7uwaa wonggeliyaa mishiraachchuwaa [“qaalaa,” NW]” mintti oyqqanau nuuni wozanappe baaxetiyoogee, “yashshatettaaninne kokkorssan [nu] atotettaa polanau” maaddees.—Pili. 2:12, 13, 16.
19 Simmi, Xoossaa ayyaanan wozanappe ammanettidi ayba oosuwaanne wozanappe oottite; intteyyo imettida oosuwau eraa gujjite; qassi Yihooway maaddanaadan woossite. (Yaaq. 1:5) A Qaalaa akeekanau, deˈuwan gakkiya metuwan genccanaunne mishiraachuwaa sabbakanau intteyyo koshshiya maaduwaa i immana. “Woossite, intte ekkana; koyite, intte demmana; kare yiidi xeesite; karee intteyyo dooyettana”; hegee geeshsha ayyaanaa demmiyoogaakka gujjees. (Luq. 11:9, 13) Beni wode deˈidanne ha wodiyan deˈiya, geeshsha ayyaanaa kaaletuwaa kaallida, ammanettida asatu leemisuwaa kaallanau ubbatoo Yihoowakko woossite.
Qonccissana Danddayay?
• Neeni oottanaadan Yihooway koyiyoobaa Mayraamiigaadan eeno gaada oottay?
• PHauloosi Xoossaa ayyaanaa kaaletuwaa kaallidoy ayba ogiyaanee?
• Ha wodiyan Xoossaa ashkkarati Xoossaa ayyaanaa kaaletuwaa kaalliyoy ayba ogiyaanee?
[Oyshata]
[Sinttaa 26n deʼiya misiliyaa qonccissuwaa]
Xoossaa ayyaanay PHauloosi iita ayyaanaa qohuwaa eqettanaadan maaddiis
[Sinttaa 28n deʼiya misiliyaa qonccissuwaa]
Ha wodiyan deˈiya Kiristtaanetu hidootay awaananne gido, geeshsha ayyaanay eta maaddees
