Kaddiyoogee Wodiyaa Malaata Gidida Hirggissiyaaba

‘Nu deˈoy geeshsha, xillonne borettennaagaa.’—1 TAS. 2:10.

HA WAANNA QOFATA SHAAKKADA ERA:

Daliila, Abeseloominne Asqqorootu Yihuday kaddidoogaappe, nuuni naagettanaadan maaddiyaabaa ay tamaarana danddayiyoo?

Yonaataaninne PHeexiroosi ammanettidaageeta gidido leemisuwaa nuuni kaallana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

Nu aqo laggiyaunne Yihoowau ammanettidaageeta gididi deˈana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

1-3. (a) Wodiyaa malaata gidida hirggissiyaabay aybee, hegee ay ay gujjii? (b) Nuuni zaaruwaa beˈana heezzu oyshati awugeetee?

 DALIILA, Abeseloominne Asqqorootu Yihuday issi malabaa ay oottidonaa? Eti ubbaykka, giishin Daliila o siiqida Daannaa Samssoonau, Abeseloomi ba aawaa, Kawuwaa Daawitau, Yihuday ba Godaa, Kiristtoos Yesuusau ammanettiyaageeta gidibookkona. Ha asati huuphiyan huuphiyan oottido iitabay harata keehippe qohiisinne azzanttiis. SHin hegaabaa nuuni qoppana koshshiyoy aybissee?

² Ha wodiyan deˈiya issi xaafiyaa, kaddiyoogee ha wodiyan meeze gidida iitabatuppe issuwaa gidiyoogaa xaafaasu. Hegan nuuni garamettana koshshenna. “Wodiyaa wurssettaayyo malatai” aybakko yootido wode Yesuusi, daroti “bantta giddon issoi issuwaa aattidi” immanaagaa qonccissiis. (Maa. 24:3, 10) “Kaddiyoogaa” giyoogee issi urau ammanettennan ixxidi, morkkiyau aattidi immiyoogaa giyoogaa. Asay ammanettennaagaa gidiyoogaa ha wodiyan beˈiyoogee, PHauloosi asati “geeshshatetti bainnaageeta, . . . kashi erikke giyaageeta” gidanaagaa kasetidi yootido ‘wurssetta gallassan’ nuuni deˈiyoogaa bessees. (2 Xim. 3:1, 2, 4) Pilmiyaa xuufiyaanne maxaafaa xaafiyaageeti ammanettennaagaa darotoo ufayssiyaabadan woykko loˈˈobadan qonccissoosona; shin ammanettennaageenne kaddiyoogee tumuppe qohiyaabanne azzanttiyaaba. Hegaa mala oosoy wodiyaa malaata gidida hirggissiyaaba gidiyoogee tuma!

³ Beni wode deˈida ammanettibeenaageetubaa Geeshsha Maxaafaappe ay tamaarana danddayiyoo? Haratussi ammanettida asatuppe ay leemiso kaallana danddayiyo? Nuuni oossi ammanettidaageeta gididi deˈana koshshii? Ane beˈoos.

 NAAGETTANAADAN AKEEKISSO GIDIYA BENI WODE HANIDABATA

4. Daliila Samssoona kaddidoy ayba ogiyaanee, hegee keehippe iitaba gididoy aybissee?

⁴ Koyruwan, Daannaa Samssooni keehippe siiqido, ammanettabeenna Daliilibaa qoppa. Samssooni Xoossaa asaa gishshaa Pilisxxeematuura olettiyo olaa kaalettanau koyiis. Pilisxxeematu halaqati ichashati Daliila Samssoonau ammanettennaaro gidiyoogaa erennan aggokkona. Eti Samssoona woranau koyidi, ayyo asaagaappe aadhiya minotettay deˈidoy aybissakko Daliila erikko, iyyo daro miishshaa immanau qaalaa gelidosona. Yaaretiya Daliila etau eeno giidaba gidikkokka, Samssoona xuuraa eranau a heezzutoo malada danddayabeykku. A hegaappe simmin Samssoona “hachchi hachchi zaara zaara oichchada” wayssaasu. Wurssettan, i “haniyoobaa xayiis.” Yaatiyo gishshau, i ba huuphiyaa binnaanay meedeti erennaagaa, qassi meedettiyaaba gidikko ba wolqqay xayanaagaa iyyo yootiis. * Daliila hegaa erada, Samssoona ba kiyuwan xiskkissada a huuphiyaa meedaasu; yaatada a morkketi bantta koyidobaa oottanaadan etau aatta immaasu. (Daan. 16:4, 5, 15-21) A keehi iitabaa oottaasu! Daliila yaaretiyoogaappe denddidaagan, bana siiqiya ura kaddaasu.

5. (a) Abeseloomi Daawitayyo ammanettennaagaa gididoy ayba ogiyaanee, qassi hegee abaa ay qonccissidee? (b) Akixoofeeli kaddidoogan Daawitau aybi siyettidee?

⁵ Naaˈˈanttuwan, kaddida Abeselooma qoppa. Abeseloomi haariyo maataa keehippe koyidi, ba aawaa, Kawuwaa Daawita bolli denddiis. Koyruwan, Abeseloomi oottennabaa qaalaa geliyoogaaninne asaa dosiyaaba milatiyoogan ‘Israaˈeela asaa wozanaa wuuqqiis.’ Tumuppe asau qoppiyaaba, qassi eta maaddanau koyiyaaba milatidi eta qoommidi yerees. (2 Sam. 15:2-6) Guyyeppe Daawita kaddidi, a araataappe wottanau maqettida, Daawita zoriya ammanettida Akixoofeelakka Abeseloomi baakko zaariis. (2 Sam. 15:31) Daawiti hegee bana ay keena qohidaakko Mazamure 3⁠ninne 55n xaafiis. (Maz. 3:1-8; Mazamure 55:12-14 nabbaba.) Abeseloomi iita qofaa qoppidoy Yihooway sunttido kawuwaa bollaana. Hegee, kawo gidiya ura dooranau Xoossau deˈiya maataa i karidoogaa bessees. (1 Odi. 28:5) Wurssettan, Abeseloomi maqqido maqqoy polettennan attiis; qassi Daawiti Yihooway sunttidoogaa gidiyoogaadan hegaappe simminkka haariis.

6. Yihuday Yesuusa kaddidoy ayba ogiyaanee, qassi ha wodiyan asay Yihuda giya sunttaa ay qonccissanau goˈettii?

⁶ Ane qassi, ammanettibeenna Asqqorootu Yihuday Kiristtoosa bolli oottidobaa qoppa. Yesuusi ba kiittido 12tuura wurssetta Paasikaa bonchiyo wode etau, “Taani intteyyo tumaa odais; intteppe issi urai tana aattidi immana” yaagiis. (Maa. 26:21) Hegaappe simmin qammi, Geetesemaane ataakiltte sohuwan Yesuusi PHeexiroosau, Yaaqoobaunne Yohaannisau, “Be7ite, tana aattidi immiyaagee hageeho gakkiis” yaagiis. Sohuwaara, Yihuday banaara maqettidaageetuura ataakiltte sohuwaa yiidi, “Yesuusakko shiiqidi, ‘Tamaarissiyaagoo, saro de7ai’ yaagidi a yeri ekkiis.” (Maa. 26:46-50; Luq. 22:47, 52) Yihuday Yesuusa woranau koyiya a morkketuyyo aattidi immido wode, “geeshsha asa” kaddiis. Yaaretiya Yihuday woqqu miishshau giidi Yesuusa aattidi immidee? Hasttamu bira xallaassa! (Maa. 27:3-5) He wodeppe doommidi, asay Yihuda giya sunttaa kaddiya ura, ubba qassi ba laggiyaa kaddiya ura qonccissanau goˈettees. *

7. Nuuni (a) Abeseloomanne Yihuda, qassi (b) Daliili hanotaappe ay timirtte demmidoo?

⁷ Nuuni naagettanaadan akeekisso gidiya ha leemisotuppe ay tamaariyoo? Abeseloominne Yihuday Yihooway tiyidoogeeta kaddido gishshau, naaˈˈaykka kawushsha  hayqo hayqqidosona. (2 Sam. 18:9, 14-17; Oos. 1:18-20) Asay Daliili sunttaa siyiyo wode awudenne a ammanettennaagaanne worddo siiquwaa siiqiyoogaa bessido ogiyaa qoppees. (Maz. 119:158) Nuuni Yihoowan nashettennaadan oottiya, maataa demmanau amottiyoogaappe woy yaaretiyoogaappe haakkiyoogee keehippe koshshiyaaba! Ammanettennaageeta gidiyoogaappe nuuni haakkanau maaddiya hagaa mala wolqqaama timirttee deˈana danddayii?

AMMANETTIDI DEˈIDAAGEETU LEEMISUWAA KAALLA

8, 9. (a) Yonaataani Daawitayyo ammanettidaagaa gidanau qaalaa gelidoy aybissee? (b) Nuuni Yonaataana leemisuwaa kaallana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

⁸ Geeshsha Maxaafay ammanettida daro asatubaakka yootees. Hegeetuppe naaˈˈatu leemisuwaappe ay tamaarana danddayiyaakko ane beˈoos. Daawitassi ammanettida asa gidida uran doommana. Kawuwaa Saaˈoolau bayra naˈay Yonaataani ba aawaa araataa laattidi Israaˈeelen kawotana danddayees. SHin Saaˈoolappe kaallidi Israaˈeele kawo gidanaadan Yihooway Daawita dooriis. Yonaataani Xoossay qachido qofaa bonchiis. Daawita morkkedan xeellibeenna woy qanaatibeenna. Hegaappe dumma hanotan, “Yonaataani Daawitaara daro mino dabbotettaa medhdhiis,” qassi ayyo ammanettidaagaa gidanau qaalaa geliis. Yonaataani ubba ba maayuwaa, bisuwaa, wonddafiyaanne qabattuwaa Daawitassi immiyoogan, kawossi bessiyaagaadan a bonchiis. (1 Sam. 18:1-4) Yonaataani ‘Daawita minttettanau’ ba danddayiyo ubbabaa oottiis; ubba a Saaˈoola kushiyaappe ashshido wode ba shemppuwau hirggissiyaabaa oottiis. Yonaataani ammanettidaagaa gididi Daawitau, “Neeni Israa7eela bolli kawotana; taanikka neeppe garssaara haarana” yaagiis. (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17) Yonaataani hayqqido wode Daawiti ayyo azzanidoogaanne a siiqiyoogaa zilaassan qonccissidoogee garamissenna.—2 Sam. 1:17, 26.

⁹ Yonaataani oossi ammanettidaagaa gidana koshshiyaakko erees. I Ubbaa Haariya Yihoowayyo kumetta wozanaappe haarettiis; qassi Daawiti Xoossay tiyidoogaa gidiyo gishshau, a kumetta hanotan kaafiis. Nuunikka hegaadan, ha wodiyan nuuyyo gubaaˈiyan dumma maatay imettana xayikkokka, nuna kaalettanaadan sunttettida ishantta ufayttidi kaafana koshshees.—1 Tas. 5:12, 13; Ibr. 13:17, 24.

10, 11. (a) PHeexiroosi Yesuusau ammanettidaagaa gididi deˈidoy aybissee? (b) Nuuni PHeexiroosa leemisuwaa kaallana danddayiyoy ayba ogiyaanee, qassi nuuni ay oottanau wozanappe koyana bessii?

¹⁰ Nuuni beˈana hara loˈˈo leemisoy, Yesuusau ammanettidaagaa gidanau qaalaa gelida, kiitettida PHeexiroosaagaa. Kiristtoosi mata wode yarshshana ba ashuwaaninne suuttan ammaniyoogee keehippe koshshiyoogaa qonccissanau leemiso hanotaa goˈettido wode, i erissiyo ashkkaratuppe daroti hegan dagammidi a aggidi biidosona. (Yoh. 6:53-60, 66) Yaatiyo gishshau, Yesuusi ba kiittido 12tukko simmidi, “Inttekka aggi bayidi baanau koyeetii?”  yaagiis. Yaagin kaallidi deˈiyaagaadan zaariday PHeexiroosa: “Godau, nuuni ookko baanee? Neeyyo merinaa de7uwaa qaalai de7ees. Neeni Xoossaa geeshshaa gidiyoogaa nuuni ammanoosinne eroos.” (Yoh. 6:67-69) Hegaa giyoogee Yesuusi mata wode bana yarshshanaagaa xeelliyaagan yootidobaa ubbaa PHeexiroosi loyttidi akeekiis giyoogee? Akeekennan aggana danddayees. Gidikkokka, PHeexiroosi tiyettida, Xoossaa Naˈaa Yesuusau ammanettidaagaa gidanau murttiis.

¹¹ PHeexiroosi Yesuusa qofay likke gidenna giidi, qassi I sinttappe hegaa akeekidi Ba giidobaa laammana giidi qoppibeenna. PHeexiroosi ba huuphiyaa kawushshiis, qassi Yesuusau “merinaa de7uwaa qaalai” deˈiyoogaa eriis. Hegaadan ha wodiyan, ‘ammanettiya ashkkaray’ giigissiyo xuufetun nuuni akeekanau metiyaabaa woy nu qofaara moggennabaa nabbabiyo wode waaniyoo? Hegee nu qofaara moggiya ogiyan sinttappe laamettana giidi naagiyoogaappe he qofaa akeekanau baaxetana koshshees.—Luqaasa 12:42 nabbaba.

NE AQO LAGGIYAU AMMANETTADA DEˈA

12, 13. Issi uri ba aqo laggiyaa kaddana danddayiyoy aybissee, qassi hegaa malabaa layttan gaasoyana koshshennay aybissee?

¹² Ayba ogiyaana gidikkokka issi ura kaddiyoogee iitaba. Kaddiyoogee Kiristtaane so asaagaanne gubaaˈiyaa sarotettaanne issippetettaa mooranaadan nuuni paqqadana bessenna. Nu aqo laggiyaunne nu Xoossau ammanettidaageeta gididi deˈanau ay oottana danddayiyaakko ane beˈoos.

¹³ Wodiraa laammiyoogee kaddiyoogaa bessiya, aybippenne aaruwan qohiyaabatuppe issuwaa. Wodiraa laammiya uri ba aqo laggiyau ammanettiyoogaa aggidi, hara asa siiqiis. Kaddido aqo laggee qoppennan barkka attees; he ura deˈoy aadhi wodhidabadan muleera laamettees. Issi wode siiqettiya naaˈˈu asatu giddon hegaa malabay waanidi hanii? Darotoo hegaa malabay doommiyoy aqo laggeti issoy issuwau siyettiyaabaa sheneho giyo wode. Gabreela Turnaaturi geetettiya, Issippetetta Duussaabaa Saynisiyaa Profeeseriyaa, aqo laggeti bantta dabbotaa minttanau eti danddayiyo ubbabaa oottennaagaappe denddidaagan issoy issuwaa kaddana danddayiyoogaa qonccissaasu. Aqo deˈuwan daro wodiyaa takkida gastta aqo laggetakka hegaa malabay gakkana danddayees. Leemisuwau, layttay 50 gidido issi bitanee ba siiqido hara maccaasiyo ekkanau, 25 layttaa banaara deˈida, ammanettida ba machiyo yeddiis. Issoti issoti layttay he bitaniyaagaa keena gidin hegaa malabaa oottiyoogee wottin deˈiyaaba goosona. SHin hegaa malabaa layttan gaasoyana koshshenna. Issi uri ba aqo laggiyau ammanettennaagee wottin deˈiyaaba gidennan, kaddiyoogaa bessiyaaba. *

14. (a) Aqo laggiyaa kaaddiyoogaa xeelliyaagan Yihoowayyo aybi siyettii? (b) Aqo laggiyau ammanettiyoogaa xeelliyaagan Yesuusi woygidee?

¹⁴ Geeshsha Maxaafay yootiyo gaasuwan gidennan coo aqo laggiyaa aggidi biyoogaa xeelliyaagan Yihoowayyo aybi siyettii? Nu Xoossay ‘machiyo yeddiyoogaa ixxees;’ qassi i bantta aqo laggeta bessenna ogiyan oyqqiyaageetanne aggidi biyaageeta minttidi seerees. (Milkkiyaasa 2:13-16 nabbaba.) Yesuusi ba Aawaa qofaara moggiya ogiyan, issi uri ammanettida ba aqo laggiyaa aggi biidi woy yedettidi aynne mooribeennabadan qoppana danddayennaagaa tamaarissiis.—Maatiyoosa 19:3-6, 9 nabbaba.

15. Aqo oyqqidaageeti bantta aqo laggiyau kaseegaappe aaruwan ammanettana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

¹⁵ Aqo oyqqidaageeti bantta aqo laggiyau ammanettidi deˈana danddayiyoy ayba ogiyaanee? Geeshsha Maxaafay, “Yelagatettan neeni ekkido ne maccaaseera [woykko azinaara] ufaitta,” qassi “Neeni siiqiyo ne machcheera [woykko azinaara] ufaittada de7a” yaagees. (Lee. 5:18; Era. 9:9) Aqo laggeti  gastti gastti biyo wode, bantta dabbotay minnidi deˈanaadan asatettaaninne qofan banttau danddayettida ubbabaa oottana bessees. Hegaa giyoogee issoy issuwau kehiyoogan, issoy issuwau koshshiyaabaa kunttiyoogaaninne issoy issuwaara wodiyaa aattiyoogan aqo laggeti matattidi deˈana koshshees giyoogaa. Eti bantta aqo deˈoynne banttau Yihoowaara deˈiya dabbotay moorettennaadan minnidi naagana koshshees. Hegaadan oottanau, aqo laggeti Geeshsha Maxaafaa issippe xannaˈana, ubbatoo issippe haggaazananne Yihoowa anjjuwaa demmanau issippe woossana koshshees.

YIHOOWAYYO AMMANETTADA DEˈA

16, 17. (a) Xoossaayyo ammanettiyoogaara gayttidaagan so giddooninne gubaaˈiyan nuuni paacettana danddayiyoy ayba ogiyaanee? (b) Bohettida dabbotuura issippe gayttennaadan Xoossay azazido azazuwaa naagiyoogee anjjuwaa demissana danddayiyoogaa bessiya leemisoy awugee?

¹⁶ Deexo nagaraa oottin, ‘etau mino ammanoy deˈanaadan minttidi seerido’ issoti issoti gubaaˈiyan deˈoosona. (Tii. 1:13, 14) Etappe issoti issoti bantta oottidobaa gaasuwan gubaaˈiyaappe bohettidosona. Qixaatee ‘an loohidaageeti’ ayyaanaaban minnanaadan maaddiis. (Ibr. 12:11, NW) Nuuyyo bohettida dabboy woy mata laggee deˈikko shin? Hegaa mala wodiyan nuuni oottiyoobay nuuni ammanettiyoy he uraassakko woy Yihoowassakko paacettanaadan oottees. Yihooway bohettida oonaaranne issippe gayttennaadan i azazido azazuwaa nuuni naagiyaakkonne beˈanau nuna wochees.—1 Qoronttoosa 5:11-13 nabbaba.

¹⁷ Bohettida dabbotuura issippe gayttennaadan Yihooway azazidoogaa issi keettaa asay ammanettidi naagiyo wode demmiyo anjjuwaappe ane issuwaa beˈoos. Issi yelagay bohettidi takkido tammu layttappe dariya wodiyan a aaway, a aayyiyaanne a oyddu ishati ‘aara issippe gayttibookkona.’ I issi issitoo etaara wodiyaa aattanau malidaba gidikkokka, so asay ubbay Yihoowayyo ammanettidi deˈidosona. Aara aybiininne gayttibookkana. I gubaaˈiyaara walahetti simmidi, bantta soo asaara gayttiyoogee attidoogan ubbatoo, ubba qassi omarssi barkka deˈiyo wode azzanidoogaa yootiis. SHin, bantta soo asay guuttaakkonne banaara gayttidaba gidiyaakko, etaara wodiyaa aattanau koyiyo koshshay polettin hegan i alanaagaa yootiis. Gidikkokka, eta soo asaappe ooninne guuttabankka aara haasayibeenna. Yaatiyo gishshau, i etaara gayttanau keehippe koyiyoogee Yihoowaara deˈiya dabbotaa zaarettidi giigissanaadan denttettidabatuppe issuwaa. Bohettida dabbotuura issippe gayttennaadan Xoossay azazido azazuwaa kanttanau neeni paacettiyaaba gidikko hegaa qoppa.

18. Ammanettiyoogaa goˈˈaanne ammanettennaagee kaalettiyo qohuwaa beˈa simmada ay oottanau murttadii?

¹⁸ Nuuni asay ammanettennanne kaddiyo alamiyan deˈoos. Gidoppe attin, ammanettidaageeta gididanne nuuni eta leemisuwaa kaallana danddayiyo daroti Kiristtaane gubaaˈiyan deˈoosona. Eti ‘geeshsha, xillonne borettennaageeta’ gidiyoogaa eta deˈoy bessees. (1 Tas. 2:10) Nuuni ubbay Xoossaayyoonne issoy issuwaayyo ammanettidi deˈanau danddayiyo ubbabaa oottiyaageeta gidoos.

[Tohossa qofata]

[Oyshata]

[Sinttaa 16n deʼiya misiliyaa qonccissuwaa]

Harati Yesuusa ixxidaba gidikkokka, PHeexiroosi tiyettida, Xoossaa Naˈaayyo ammanettiis