Matthew Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai 13:1-58
13 Naꞌapain uruu kamoo dono, Jesus makon naꞌiaꞌo kabaun diꞌiki karishii zaꞌiti, naꞌiki naꞌii usakanatan udanoma ii.
2 Iriba pidannao kasabaꞌukinan uꞌidaꞌati, uruu idi upaidinan kanawa zoꞌiti, naꞌiki usakanatan naꞌii pidannao naꞌian puꞌu karishii zaꞌa.
3 Udaunaꞌan uparadan, ukaiwaa diꞌitinapa-kinai kuwai kida, patominapa-kida-kinaa nii ĩdyaun. Ukian, “Baukapaiman, pidan makon pazakapun iti upaopaꞌanan papaoriba uuda kida.
4 Pabiꞌi kida upaoriba uuda upararaanii kida waotan dobaapa-kizai an, kotuꞌuznao kaawan naꞌiti, sariapa ĩnikanuzu.
5 13:5-6 Baꞌoran kida upararaan kubataꞌo imiꞌi idaꞌan. Kadiman usodaꞌakan padamata, mazan kamoo wiichaꞌakan idi, sariapa uzowian wuruꞌu sodaꞌakaꞌoraz zii paoribai sodi kida. Ushaꞌapanum kauꞌan aonaa naꞌitim uꞌishatabaꞌu zaamatinan.
6 Pytykap 13:5
7 Pabiꞌi kida upaoriba uuda waotan kaiwada-karu bii an. Sariapa ukauꞌan kaiwada-karu bazobatanuzu.
8 Mazan pabiꞌi upararaanii papaoriba uuda kida kaimanaꞌo imiꞌi idaꞌan. Uruu idi ukaakan powaꞌa zii ukaꞌuudan diriꞌi kida, baꞌoran kida ukaꞌuudan diriꞌi kida manawun.
9 Pukakinaon an puabataꞌa naa kakinaorii!”
Kanom niꞌo Jesus kaiwaan diꞌitinapa-kinai kuwai kida
10 Uruu daunaꞌan patominapa-kidaniinao pishaan Jesus. Ĩkian uꞌati, “Kanom nii pukakuwaapan pidannao ati diꞌitinapa-kinai kuwai kida idaꞌan?”
11 Udakoꞌatin ĩdyaun, ukian, “Unao atiꞌo karikaonan utaa-kao wuruꞌu aitapaaba-karuz Tominkaru naobanai-tinpan dauaꞌoraz aonaꞌoraz uaitapanata-kao, mazan wunao atiꞌi, aonaa utaa-kao wuruꞌu aitapaaba-karuz.
12 Ukauꞌan pidan kainaꞌaꞌo aimaakan uꞌidaꞌa, aimaakan taa-karu nii diriꞌi powaꞌa zii uꞌati. Uruu idi powaꞌaꞌo nii zii udiriꞌin uꞌidaꞌa. Powaꞌa zii manawun udiriꞌin uaiapa-kao ai. Mazan wuruꞌu pidan, aonaꞌoraz kanom uꞌidaꞌa, kanom masakaudaꞌu sodiꞌi uꞌidaꞌa, kazata-karu nii uꞌai.
13 Uruu idiꞌo õkaiwaan wuruꞌu diꞌitinapa-kinai kuwai kidaz õkakuwaapan dono ĩꞌati. Uruu idi awunuutapa padamata ĩdyaun, mazan aonaa ĩtukapan, naꞌiki ĩabatapan padamata, mazan aonaa ĩabatan, naꞌiki aonaa ĩaitapan.
14 Ĩnao ukauꞌan wuruꞌu mishiaꞌoraz Tominkaru poitoru Prophet Isaiah paradan. Ukianuz kaikapaꞌa:ꞌUabatapan nii mazan aonaꞌo nii uaitapan uabatanii,uawunuutapan nii padamata, mazan aonaꞌo nii utukapanuz.
15 Ushaꞌapanum idi wuruꞌu pidannaouz ĩdadaradan panyukunuu,aonaa ĩabataꞌazon naꞌiki aonaa ĩtukapaꞌazon.Mazan ĩtukapaꞌazon an mani,ĩabataꞌazon an mani,naꞌiki ĩaitapan an mani kaiman panyukunuu ii,uruu idi ĩtanawatin mani õꞌidaꞌati,naꞌiki õkakuda mani ĩdyaun.ꞌ Tominkaru kian.*
16 “Kaiman zii unao ati, utukapan idi uawun idi, naꞌiki uabatan idi ukinao idi.
17 Mishiꞌo õkian uꞌati. Iriba Tominkaru prophetinnao naꞌiki kotuaꞌo kaimanainao pidannao, tuukiaꞌo padamata ĩtukapaꞌazon wuruꞌu utukapaniaz ushaꞌapata-kao, mazan aonaa ĩtukapanuzu. Naꞌiki ĩabataꞌazon uabatanii, mazan aonaa ĩabatauzonuzu.
Jesus kainaabatan pakuwaa paopaꞌo dauaꞌoraz
18 “Aizii uabatapa uaitapa kizi naꞌapam õkainaabatan paopaꞌo dauaꞌoraz kuwai.
19 Pidannao abatainaouz kuwai, Tominkaru naobanai-tinan dauꞌan, mazan aonaa ĩaitapanuz. Ĩnao naꞌapaꞌo uudai kawan pararaa-kariwaiz dobaapa-kizai an. Satan kaawaꞌakan naꞌan, mashaꞌapannaa uzaamataꞌakan wuruꞌu paowa-kariwaiz naꞌan kida.
20 Uudai kida pararaa-kariwaiz kuba baawu an, kainaabata naꞌapaꞌo pidannao, ĩabatan dono sodiꞌo karikaonan, ĩkonaukii-kidaꞌakan Tominkaru dauaꞌoraz kuwai.
21 Mazan aonaa ĩtaapan kuwai kaimanaiman paꞌidaꞌa, uruu idi aonaa umashaapan kotuaꞌiki ĩꞌidaꞌa. Ukauꞌan naꞌapainim ĩbaiaapan dono oo ĩpatakaꞌuta-kao kuwai dikin ii, sariapa ukaakinpan.
22 Aizii uudai kida pararaa-kariwaiz kaiwada-karu baawu an, kainaabatan naꞌapam pidannao abatainaouz kuwai padamata. Mazan ĩdiꞌitinpan aimaakan aiapa-kao dauꞌu, naꞌiki kashaꞌapauzi-karu dauꞌu. Uruu idi ĩmanyukunuutan naa wuruꞌu kuwaiz. Naꞌiki aonaꞌa naa ĩshaꞌapainpan kaiman kuwai kawanaꞌati.
23 Naꞌiki wuruꞌu uudai kida paowa-kariwaiz kaimanaꞌo imiꞌi idaꞌan, uruu kainaabatan wunaouꞌu abatainaouz kuwai naꞌiki kaiman ĩaitapanuz. Uruu idi ĩmashaapan naa ukawanaꞌati, pakaꞌiitinan kawanaꞌati kida, naꞌapa paoribai kida kawan kaakaꞌoraz kaiman, baꞌoran kaakan powaꞌa zii udiriꞌin kida.”
Diꞌitinapa-kinai kuwai kazamakaꞌo paowanaka-kao dauaꞌo
24 Aizii Jesus kowaadan baꞌoran diꞌitinapa-kinai kuwai ĩꞌati. Ukian, “Kaikapaꞌo wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz: pidan paowan kawan kaimanaꞌo paoribai uuda kida pazakapun ii.
25 Aiwakaꞌan ipai pidan daꞌawun puꞌu, utaruba kaawan uzakapun ii. Upaowankan kazamakaꞌo uuda kida upaoriba wheat bii an, udaunaꞌan umakoꞌokan naa.
26 Paoribai sodan donoꞌo naa naꞌiki ukaakan donoꞌo naa, kainaꞌa kazamakaꞌo kida sodan ĩbii an kapam.
27 Upoitorunao kaawan uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati, ꞌNaobanai, kaimanaꞌo paoribai uuda kida shaꞌatii pupaowanii, mazan diinaꞌaꞌa naa kazamakaꞌo kida aidinanuꞌu.ꞌ
28 “ꞌÕtaruba wuruꞌu paowankaꞌoraz naꞌapaꞌo,ꞌ ukian ĩꞌati.
“Upoitorunao kian uꞌati, ꞌPuaiapa wasoꞌotan wuruꞌu kazamakaꞌoraz?ꞌ
29 “ꞌAonaa,ꞌ ukian ĩꞌati. ꞌPanaadon usoꞌotan dono kazamakaꞌo, usoꞌotan nii paoribai kida kapam.
30 Marii zii paoribai naꞌiki kazamakaꞌo sawatan baokopa atii paoribai dukutapa-kao dono. Aizii udukutapa-kao uaꞌii, õdyuudan nii dukutapainao soꞌotan kazamakaꞌo naꞌiki ĩkasabaꞌuunuzu, naꞌiki udaunaꞌan marii ĩkawaodanuzu. Mazan õpaoriba aka, õdyuudan nii ĩsaabaanuz padapunaa diꞌiti.ꞌ”
Diꞌitinapa-kinai kuwai, paoribai mustard uuda dauaꞌo
31 Jesus kowaadan ĩꞌati baꞌoran diꞌitinapa-kinai kuwai. Ukian, “Kaikapaꞌo wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz: mustard uuda paowa-kao kawan zakapu ii.
32 Wuruꞌu mustard uudaz, uruu duusodiꞌo manawun ipai baꞌoran paoribai uuda kida ai. Mazan usodan dono, udyaupain nii udaru baꞌoran paoribai kida ai. Udaruꞌo paoribai nii utominan, uruu idi kotuꞌuznao kaawan ĩkashimakainpan uwaoda an kida.”
Diꞌitinapa-kinai kuwai, yeast dauaꞌo
33 Jesus kowaadan ĩꞌati powaꞌa zii baꞌoran diꞌitinapa-kinai kuwai. Ukian, “Kaikapaꞌo wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz: pidan muudan kawanuꞌo masakaudaꞌu yeast diriꞌiꞌo poroom-biꞌiti, atii upoodadan ipai diriꞌiꞌoraz poroom.”
Kanom niꞌo Jesus kaiwaan tominapa-kinai kuwai kida
34 Jesus kaiwaan diꞌitinapa-kinai kuwai kida pakakuwaapa-kinaa nii iribaꞌo pidannao ati. Aonaa naꞌapainim ukakuwaapauzon ĩꞌati makaiwaaka-daun uruu kaduz kuwai.
35 Ukakuwaapauzon naꞌapa umishii-kinaa Tominkaru prophetin kianuz.“Õkaiwaan nii diꞌitinapa-kinai kuwai kidaõparadinan dono ĩꞌati.Õkowaadan nii ĩꞌati aimaakan kidaaonaꞌo ĩaitapauzo-kao kida,amazada tominan diꞌikiꞌo.”
Jesus kainaabatan kazamakaꞌo dauaꞌoraz diꞌitinapa-kinai kuwai
36 Jesus makoꞌokan daunaꞌan iribainnao pidannao diꞌiki, uruꞌu naa umorotan kabaun nazo iti. Utominapa-kidaniinao kaawan uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati, “Pukowaada waꞌati naꞌapaꞌoram wuruꞌu diꞌitinapa-kinai kuwai kainaabataniaz zakapu iaꞌo kazamakaꞌo dauaꞌoraz.”
37 Jesus kian ĩꞌati, “Wuruꞌu paowaꞌoraz kaimanaꞌo paoriba uuda kida, uruu Daonaiora Aokazi Ikiꞌo.
38 Wuruꞌu zakapuz, uruu imiꞌi baara. Kaimanaꞌo paoribai uuda kida, uruu pidanannao naobanaitapainao niꞌo Tominkaru. Wuruꞌu kazamakaꞌoraz, uruu Satan pidanannao.
39 Naꞌiki wuruꞌu utarubaz paowankaꞌoraz kazamakaꞌo, uruu Satan. Wuruꞌu paoribai soꞌotapa-kao, uruu amazada katokon-tinan dauꞌanaꞌo. Soꞌotapainaouz paoribai, ĩnao angelnao wuruꞌu.
40 Aizii wuruꞌu kazamakaꞌo kasabaꞌuu-kaoaz naꞌiki ukawaoda-kaoaz, naꞌapaꞌo nii aimaakan shaꞌapan diꞌoraꞌa amazada katokon-tinan dono.
41 Daonaiora Aokazi Ikiꞌo dyuudan nii papoitoru angelnao kabootaꞌanan panaobanai-tinapa-kizi ai ipai aimaakan shaꞌapata-kidaꞌoraz oiaꞌo pidannao ati, naꞌiki ipai shaꞌapatainaouz oii kidaꞌo,
42 ĩkabootan nii ĩdyaun Tuubaruꞌo Tikazi wuꞌiti. Naꞌiaꞌo nii ĩzaadan tuukii naꞌiki ĩkuzowan nii paudako padopian idi.
43 Mazan kaimanainao, Tominkaru pidanannaouz, ĩkanadapan nii naꞌapa kamoo kawan paDaru naobanai-tinapa-kizi ii. Pukakinaon an puabataꞌa naa kakinaorii!”
Diꞌitinapa-kinai kuwai, kawinipinaꞌo aimaakan dizapa-kao dauaꞌo
44 “Kaikapaꞌo wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz: kawinipinaꞌo aimaakan dizapa-kao kawan zakapu ii. Pidan ikodanuzu, sariapa udidaꞌakan powaa itiz. Tuukii ukonaukian, uruu idi usellian ipai pashaꞌapauz. Udaunaꞌan utorian wuruꞌu zakapuz paꞌidiwau nii.
Diꞌitinapa-kinai kuwai, pearl dauaꞌo
45 “Kaikapaꞌo kapam wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz: pidan dorotapaꞌo kawan kawinipinaꞌo aimaakan, pearl kiaꞌo uꞌuu.
46 Aizii uikodan dono baudaꞌapa dobataꞌo uwinipinaa, uruꞌu naa uselliaꞌanan ipai pashaꞌapauz, naꞌiki utorian naa wuruꞌu pearl pashaꞌapauz winipinaa idaꞌan.
Diꞌitinapa-kinai kuwai, kopautapauzonao dauaꞌo
47 “Kaikapaꞌo kapam wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz: naꞌapaꞌo kopautapainao sairoopan kawan karishii ii, naꞌiki ĩzaamatan pabiꞌinaaka kopau.
48 Aizii ĩsairon paidan donoꞌo naa, ĩmaaratan naazu unaawa iti, naꞌiki ĩwidauan naa wuruꞌu kopau kidaz. Kaiman kidaꞌo kopau, ipai ĩpaidan pakinnaa kida zoꞌiti. Mazan dikauda kidaꞌo kopau, aonaa ĩaipan, ipai ĩkabootan kidaz.
49 Naꞌapaꞌo nii diꞌoraꞌa amazada katokon-tinan dono. Angelnao makon nii diꞌitinapa kidaꞌa ĩwidauaꞌanan oiainao pidannao kaimanainao pidannao ai.
50 Naꞌiki ĩkabootan nii ĩdyaun Tuubaruꞌo Tikazi wuꞌiti, naꞌiaꞌo nii ĩzaadan tuukii naꞌiki ĩkuzowan nii paudako padopian idi.”
Paꞌinaꞌo naꞌiki kotuaꞌo kuwai dauaꞌo
51 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Uaitapa naꞌapaꞌoram dauꞌatiꞌo kaiwuruꞌu õkuwaa kidaz?”
“Oo,” ĩkian uꞌati.
52 Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Ukauꞌan pidan tiichaapauzo Moses kakinaori dauꞌu, aitapaꞌoraz naa kapam Tominkaru naobanai-tinpan dauꞌu, naꞌapaꞌo uruu pidan kawan saabaaꞌo umanawun kidaꞌo aimaakan, kotuꞌu kidaꞌo naꞌiki paꞌinaa kidaꞌo aimaakan pakaiwaan nii.”
Nazareth sannao manaudapakan Jesus
53 Jesus makoꞌokan naa paipaian daunaꞌan pakakuwaapan diꞌitinapa-kinai kuwai idaꞌan.
54 Ukiwan padyaupai-kizi donoi iti. Naꞌiaꞌa naa utominapa-kidan pidannao synagogue ii. Aizii abatainaouz ukakuwaapan, tuukii ĩdiꞌitinpan, naꞌiki ĩkian, “Naꞌikiꞌoram uikodan wuruꞌu aitapa-karuz, naꞌiki wuruꞌu umanawun kidaꞌoraz shaꞌapainapa-karu?
55 Aonaa mooko uruu mani carpenter daniz? Aonaa mooko Mary mani udaro nii? Naꞌiki aonaa uꞌinawuzunao mani James, Joseph, Simon naꞌiki Judas?
56 Aonaa udadakoonao mani watumainaouz? Naꞌapa dii mooko ukaꞌiitan pashaꞌapatan ipai kaikapa kidaꞌoraꞌa?”
57 Uruu idi pidannao toꞌora-kizaitapanuz.
Jesus kian ĩꞌati, “Ipai naꞌiaꞌakan prophet taapa-kao umanawunuꞌo nii, mazan pawiiziꞌi naꞌiki pairibannao biiꞌi, aonaa utaapa-kao naꞌapa.”
58 Ĩmamishidakan idi, aonaa Jesus shaꞌapatan iriba umanawun kidaꞌo aimaakan naꞌii.
Footnotes
^ 13:15 Isaiah 6:9-10
