Kapitulo 88

An Riko Ngan hi Lasaro

NAG-INISTORYA hi Jesus ha mga disipulo mahitungod han husto nga paggamit han karikohan ngan nagsaysay nga diri puydi pagdunganon an pagpauripon ha karikohan ngan ha Dios. Nagpinamati liwat an mga Pariseo, ngan nanyam-id hira kan Jesus kay mahigugmaon hira ha salapi. Salit ginsidngan niya hira: “Nagpapakamatadong kamo ha atubangan han mga tawo, kondi maaram an Dios han aada ha iyo kasingkasing, kay an ginpapahitaas han mga tawo mangil-ad ha pagkita han Dios.”

Panahon na nga mabaliskad an kahimtang han mga riko ha kalibotan, gamhanan ha politika, ngan may kontrol ngan impluwensya ha relihiyon. Pauubson hira. Pero pahihitas-on an mga tawo nga naghuhunahuna han ira espirituwal nga panginahanglan.

Ginpabug-atan ni Jesus ito nga pagbag-o han nagsiring hiya ha mga Pariseo: “An Balaud ngan an mga sinurat han mga Propeta iginpasamwak tubtob kan Juan [nga Parabaptis]. Tikang hadto, iginpapasamwak an maopay nga sumat han Ginhadian han Dios, ngan an ngatanan nga klase han tawo nangangalimbasog nga makasulod hito. Ha pagkamatuod, mas mawawara pa an langit ngan an tuna kay ha mawara an usa nga letra han Balaud nga diri matutuman.”

Iginrarakudaku han mga eskriba ngan mga Pariseo nga nasunod hira ha Balaud ni Moises. Hinumdumi nga han milagroso nga nagtambal hi Jesus hin lalaki nga buta ha Jerusalem, naghambog hira: “Kami mga disipulo ni Moises. Maaram kami nga an Dios nakiistorya kan Moises.” Pero yana natuman na an katuyoan han Balaud ni Moises nga giyahan an mga mapainubsanon ngadto ha ginpili han Dios nga Hadi, hi Jesu-Kristo. Salit pagtikang han ministeryo ni Juan, nangalimbasog gud nga magin sakop han Ginhadian han Dios an ngatanan nga klase hin tawo, labi na an mga mapainubsanon ngan pobre.

Yana nga natuman na an katuyoan han Mosaiko nga Balaud, tapos na an obligasyon ha pagtuman hito. Igintugot han Balaud an pagdiborsyo ha iba-iba nga hinungdan, pero yana hi Jesus nagsiring: “An bisan hin-o nga nakikigdiborsyo ha iya asawa ngan nag-aasawa hin iba, nag-aadulteryo. Ngan an nag-aasawa hin babaye nga nakigdiborsyo ha bana, nag-aadulteryo.” Sigurado nga nasina hito an mga Pariseo, labi na kay igintutugot nira an pagdiborsyo ha damu nga hinungdan!

Nagsaysay pa hi Jesus ha mga Pariseo pinaagi hin ilustrasyon mahitungod han duha nga lalaki nga nabag-o gud an kahimtang paglabay han panahon. Maaram ka ba kon hin-o an ginrirepresentaran han duha nga lalaki ngan kon ano an kahulogan han pagbag-o han ira kahimtang?

“May usa nga riko nga tawo,” siring ni Jesus, “nga an bado marahalon nga purpura [ngan lino nga tela]. Kada adlaw nagkikinabuhi hiya ha kalipayan ngan kahimyang. Pero may makililimos nga Lasaro an ngaran nga puno hin samad. Gindadara hiya pirme ha ganghaan han riko nga tawo. Ngan naghihingyap hiya nga mabusog han mga pagkaon nga nahuhulog tikang ha lamesa han riko nga tawo. Gindidilaan pa ngani han mga ayam an iya mga samad.”

Gin-gamit ni Jesus dinhi an riko basi magrepresentar ha mga Judio nga lider han relihiyon, nga nag-uupod diri la han mga Pariseo ngan mga eskriba kondi pati han mga Saduseo ngan punoan nga mga saserdote. Riko hira ha espirituwal kay damu an ira pribilehiyo ngan oportunidad ha pag-alagad ha Dios, ngan nagawi hira sugad han riko nga tawo. An ira bado nga marahalon nga purpura nagsisimbolo han ira maopay nga katungdanan, ngan an busag nga lino nga tela nagpapakita han ira pagpakamatadong.

Inin mapahitas-on nga riko nga klase minos gud an pagtratar ha ordinaryo nga mga tawo nga gintatawag nira nga ‛am ha·’ aʹrets, o mga tawo han tuna. An makililimos nga hi Lasaro nagrirepresentar hini nga mga tawo nga diri gintatagan han mga lider han relihiyon hin husto nga espirituwal nga pagkaon ngan mga pribilehiyo. Salit, pariho ha puno hin samad nga hi Lasaro, ginmiminos gud an ordinaryo nga mga tawo sugad nga may sakit ha espirituwal, ngan ha mga ayam la angay makig-upod. Pero inin Lasaro nga klase nagugutom ngan nauuhaw ha espirituwal salit aadto hira ha ganghaan, naghihingyap nga makapurot bisan hin gudtiay nga tipik han espirituwal nga pagkaon nga nahuhulog tikang ha lamesa han riko nga tawo.

Nagpadayon hi Jesus ha pagsaysay han mga pagbag-o ha kahimtang han riko ngan ni Lasaro. Ano ito nga mga pagbag-o, ngan ano an ginrirepresentaran hito?

Pagbag-o ha Riko Ngan kan Lasaro

An riko nagrirepresentar ha mga lider han relihiyon nga damu an pribilehiyo ngan oportunidad ha pag-alagad ha Dios, ngan hi Lasaro nagrirepresentar ha ordinaryo nga mga tawo nga nagugutom ha espirituwal. Iginsaysay ni Jesus an daku nga pagbag-o ha kahimtang han duha nga lalaki.

“Paglabay han panahon,” siring ni Jesus, “namatay an makililimos, ngan gindara hiya han mga anghel ngan ginpalingkod ha sapit ni Abraham. Namatay liwat an riko nga tawo ngan iginlubong. Didto ha Hades diin hiya nagsasakit, hinangad hiya ngan ha hirayo nakita niya hi Abraham ngan hi Lasaro nga magsapit nga nalingkod.”

Tungod kay an riko ngan hi Lasaro diri literal nga mga tawo kondi nagsisimbolo la ha klase han mga tawo, husto la nga an ira kamatayon simboliko liwat. Ano an ginsisimbolohan o ginrirepresentaran han ira kamatayon?

Ginpabug-atan pa la ni Jesus an pagbag-o han mga kahimtang han nagsiring hiya nga ‘an Balaud ngan an mga sinurat han mga Propeta iginpasamwak tubtob kan Juan nga Parabaptis, pero tikang hadto iginpapasamwak na an Ginhadian han Dios.’ Salit, pinaagi ha pagsangyaw ni Juan ngan ni Jesu-Kristo, sugad hin namatay an riko ngan hi Lasaro ha ira kahimtang hadto.

An mga mapainubsanon ngan mabinasulon nga Lasaro nga klase sugad hin namatay ha ira kahimtang hadto nga gutom ha espirituwal pero yana gin-uuyonan na han Dios. Hadto naglaom la hira ha nahuhulog nga mga tipik hin pagkaon han mga lider han relihiyon ha espirituwal nga lamesa, pero yana tagbaw na hira han ira panginahanglan tungod han iginsumat ni Jesus nga mga kamatuoran tikang ha Kasuratan. Gindara hira ngadto ha sapit, o pwesto nga may espesyal nga pabor han Mas Harangdon nga Abraham, hi Jehova nga Dios.

Ha luyo nga bahin, an riko nga klase waray uyuni han Dios kay padayon nga iginsalikway nira an mensahe han Ginhadian nga igintutdo ni Jesus. Salit sugad hin namatay hira ha baga hin inuyonan nga kahimtang nira hadto. Ha pagkamatuod, iginsaysay nga nag-aantos hira hin simboliko nga pagsakit.

Ini an ginsiring han riko: “Amay nga Abraham, malooy ka ha akon, ngan sugoa hi Lasaro nga itunlob ha tubig an iya tudlo basi patugnawon an akon dila, kay nagsasakit ako tungod hinin naglalaga nga kalayo.” An sugad hin kalayo nga mga mensahe han paghukom han Dios nga iginpapasamwak han mga disipulo ni Jesus an nakapasakit ha riko nga klase. Karuyag nira nga an mga disipulo diri na magpasamwak hini nga mga mensahe, basi makapahuway hira ha pagsakit.

“Pero hi Abraham nagsiring, ‘Anak, hinumdumi nga han buhi ka pa, nakarawat mo hin bug-os an mag-opay nga butang, pero hi Lasaro magraot nga butang an nakarawat. Kondi yana mahimyang hiya didi, samtang ikaw nagsasakit. Dugang pa, may hilarom nga pangpang ha butnga naton, salit an naruruyag kumada ha iyo tikang didi diri makakahimo, ngan diri liwat makakatabok an mga tawo tikang dida ngadi ha amon.’”

Makatadunganon ngan husto gud ito nga kabaliskad han kahimtang han Lasaro nga klase ngan han riko nga klase! Nahitabo ito paglabay hin pipira ka bulan, han an daan nga Balaud nga kasabotan ginsaliwnan han bag-o nga kasabotan han Pentekostes 33 C.E. Hito nga panahon, nagin matin-aw na gud nga an mga disipulo an gin-uuyonan han Dios, diri an mga Pariseo ngan iba nga mga lider han relihiyon. Kon sugad, an “hilarom nga pangpang” nga nagbubulag ha simboliko nga riko nga tawo ngan ha mga disipulo ni Jesus nagrirepresentar han matadong ngan diri mababag-o nga paghukom han Dios.

Sunod, nakimalooy an riko nga tawo: ‘Amay nga Abraham, pakadtoa hi Lasaro ha balay ni Tatay, basi masumatan niya an akon lima nga bugto nga lalaki.’ Kon sugad, an riko nga tawo nagsusumat nga may duok hiya nga relasyon ha iba nga amay, hi Satanas nga Yawa. Nakimalooy hiya nga pagaanon ni Lasaro an mga mensahe han paghukom han Dios basi an iya “lima nga bugto nga lalaki,” an iya mga kaalyansa ha relihiyon, diri hingada “hini nga lugar han pagsakit.”

“Pero nagsiring hi Abraham, ‘Aadto ha ira hi Moises ngan an mga Propeta, sadang hira mamati ha ira.’” Oo, basi makalikay ha pagsakit an “lima nga bugto nga lalaki,” kinahanglan la nira sundon an iginsurat ni Moises ngan han mga Propeta nga nagpapakilala nga hi Jesus an Mesias, ngan magin mga disipulo niya. Pero diniri an riko: “Diri, Amay nga Abraham, pero kon may kumadto ha ira tikang ha mga patay, magbabasol hira.”

Pero ginsidngan hiya: “Kon diri hira namamati kan Moises ngan ha mga Propeta, diri liwat hira makukombinse kon may kumadto ha ira nga nabanhaw tikang ha mga patay.” Diri magpapakita an Dios hin espesyal nga mga tigaman o milagro basi makombinse an mga tawo. Kinahanglan basahon ngan buhaton nira an ginsisiring han Kasuratan kon karuyag nira makarawat an iya pag-uyon. Lucas 16:14-31; Juan 9:28, 29; Mateo 19:3-9; Galacia 3:24; Colosas 2:14; Juan 8:44.

▪ Kay ano nga simboliko an kamatayon han riko ngan ni Lasaro, ngan ano an ginsisimbolohan hito?

▪ Han nagtikang an ministeryo ni Juan, ano nga pagbag-o an nahitabo sumala kan Jesus?

▪ Ano an natapos han mamatay hi Jesus, ngan ano an epekto hito may kalabotan ha diborsyo?

▪ Hin-o an ginrirepresentaran han riko ngan ni Lasaro?

▪ Ano nga pagsakit an gin-antos han riko nga tawo? Ano an iya ginhangyo basi makapahuway hira?

▪ Ano an ginrirepresentaran han “hilarom nga pangpang”?

▪ Hin-o an totoo nga amay han riko? Hin-o an iya lima nga bugto nga lalaki?