Kay Ano nga Kita Nalalagas Ngan Namamatay?
Kapitulo 6
Kay Ano nga Kita Nalalagas Ngan Namamatay?
1. Ano an diri maisaysay han mga sientista mahitungod han tawhanon nga kinabuhi?
AN MGA sientista diri maaram kon kay ano nga an mga tawo nalalagas ngan namamatay. An aton mga selyula baga in makakagpadayon ha pagbag-o ngan mahimo kita mabuhi ha kadayonan. An libro nga Hyojun Soshikigaku (Standard Histology) nasiring: “Usa ka daku nga misteryo ito kon paonan-o an kalagas han mga selyula mayada kalabutan ha kalagas ngan kamatayon han usa nga tawo.” Damu nga mga sientista an natoo nga mayada “natural nga kinaiya” nga tubtuban ha kinabuhi. Naghuhunahuna ka ba nga husto hira?
2. Ano an ginbubuhat han iba tungod ha kahalipot hinduro han kinabuhi?
2 An mga tawo pirme nga naghahandum han hilawig nga kinabuhi ngan nangangalimbasug pa ngani nga makadangat ha pagkadiri-mamaratyon. Tikang han ikaupat ka siglo A.K.P., an mga droga nga gindisenyo kuno basi himoon nga posible an pagkadiri-mamaratyon nakadani han atension han Intsik nga mga harangdon. An iba han Intsik nga mga emperador ha urhi nagsari han droga nga tinatawag nga mga eliksir han kinabuhi—nga ginhimo tikang ha mercury—ngan namatay! Ha ngatanan nga bahin han tuna, natoo an mga tawo nga an kamatayon diri an kataposan han ira pag-eksister. An mga Budhista, mga Hindu, mga Muslim, ngan iba pa mayada malamrag nga mga paglaom ha kinabuhi katapos han kamatayon. Ha Kakristianohan, ginhahandum han damu an langitnon nga himaya katapos han kamatayon.
3. (a) Kay ano nga an mga tawo naghihingyap han kinabuhi nga waray kataposan? (b) Ano nga mga pakiana mahitungod han kamatayon an kinahanglan batunon?
3 An mga ideya mahitungod han kalipayan katapos han kamatayon nagpapakita han paghandum han kinabuhi nga dayon. “Bisan an kadayonan iya iginbutang ha ira kasingkasing,” siring han Biblia mahitungod han ideya han kadayonan nga iginbutang ha aton han Dios. (Eklesiastes 3:11) Iya ginlarang an siyahan nga mga tawo nga mayada paglaom nga mahimo hira mabuhi ha waray kataposan ha tuna. (Genesis 2:16, 17) Kon sugad, kay ano nga an mga tawo namamatay? Paonan-o sinulud an kamatayon ha kalibotan? An kahibaro han Dios naghahatag hin kalamrag hini nga mga pakiana.—Salmo 119:105.
MARAUT HINDURO NGA PLANO
4. Paonan-o ipinakilala ni Jesus an kriminal nga mayada baratunon ha kamatayon han tawo?
4 An usa nga kriminal nangangalimbasug ha pagtago han ebidensia han iya sala. Sugad liwat hini an kahimtang han usa nga nagbuhat hin krimen nga nagresulta ha kamatayon han binilyon nga mga tawo. Iya ginmaniobra an mga butang nga magtabon han kamatayon han tawo ha misteryo. Iginpakilala ni Jesu-Kristo ini nga kriminal han Iya ginsumatan adton nag-iparatay ha Iya: “Kamo tikang ha iyo amay nga Yawa, ngan karuyag niyo nga buhaton an mga hingyap han iyo amay. Ito nga usa parapamatay han magtikang hiya, ngan hiya waray tindog hin marig-on ha kamatuoran, kay an kamatuoran waray dida ha iya.”—Juan 8:31, 40, 44.
5. (a) Ano an tinikangan han usa nga nagin Satanas nga Yawa? (b) Ano an kahulogan han mga pulong nga “Satanas” ngan “Yawa”?
5 Oo, an Yawa amo an maraut nga “parapamatay.” Iginpapahayag han Biblia nga hiya usa ka totoo nga persona, diri la kay maraut ha kasingkasing han usa. (Mateo 4:1-11) Bisan kon ginlarang sugad nga matadong nga anghel, “waray hiya tindog hin marig-on ha kamatuoran.” Angayan gud nga ginngaranan hiya nga hi Satanas nga Yawa! (Pahayag 12:9) Tinatawag hiya nga “Satanas,” o “parakontra,” kay nakontra hiya ngan nagdudumiri kan Jehova. Ini nga kriminal tinatawag liwat nga “Yawa,” nga nangangahulogan “parapakaraut,” kay mapasiparahon nga nagtampalas hiya ha Dios.
6. Kay ano nga nagrebelde hi Satanas ha Dios?
6 Ano an nagpagios kan Satanas nga magrebelde ha Dios? Kahakog. Hakognon nga naipa hiya han pagsingba nga nakarawat ni Jehova tikang ha mga tawo. Waray isalikway han Yawa an hingyap nga makarawat an sugad nga pagsingba, nga para gud la ha Maglalarang. (Itanding an Esekiel 28:12-19.) Lugod, ginpatubo han anghel nga nagin Satanas inin hakognon nga hingyap tubtub nga nagbunga ito ngan nag-anak hin sala.—Jakobo 1:14, 15.
7. (a) Ano an hinungdan han kamatayon han tawo? (b) Ano an sala?
7 Nakikilala naton an kriminal nga an iya ginbuhat nga krimen nagtutugway ha kamatayon han mga tawo. Kondi ano an espisipiko nga hinungdan han kamatayon han tawo? An Biblia nasiring: “An lara nga nakakamatay amo an sala.” (1 Korinto 15:56) Ngan ano an sala? Basi hisabtan ini nga pulong, aton paghisgutan an kahulogan hito ha orihinal nga mga yinaknan han Biblia. An Hebreo ngan Griego nga mga verbo nga iginhuhubad nga “makasala” nangangahulohan “diri pakaabot” ha karuyag sidngon han diri pakaabot han marka o diri pakadangat ha tumong. Ano nga marka an waray maabut naton ngatanan? An marka han hingpit nga pagsugot ha Dios. Kondi, paonan-o sinulud an sala ha kalibotan?
KON PAONAN-O GINBUHAT AN PLANO
8. Paonan-o nangangalimbasug hi Satanas nga hingada ha iya an pagsingba han mga tawo?
8 Maikmat nga naghimo hin plano hi Satanas nga naghunahuna hiya nga magtutugway ha iya pagmando ha ngatanan nga mga tawo ngan makarawat an ira pagsingba. Nagdesisyon hiya nga sulayon an siyahan tawhanon nga mag-asawa, hi Adan ngan Eva, nga makasala kontra ha Dios. Tinagan ni Jehova an aton siyahan nga mga ginikanan hin kahibaro nga magtutugway unta ngadto ha kinabuhi nga waray kataposan. Maaram hira nga maopay an ira Maglalarang kay iginbutang hira ha matahum nga hardin ha Eden. Labi nga inabat ni Adan an pagkamaopay han iya langitnon nga Amay han iginhatag han Dios ha iya an mahusay ngan mabinuligon nga asawa. (Genesis 1:26, 29; 2:7-9, 18-23) An padayon nga kinabuhi han siyahan tawhanon nga mag-asawa nagdepende ha pagsugot ha Dios.
9. Ano nga sugo an iginhatag han Dios ha siyahan nga tawo, ngan kay ano nga makatadonganon ini?
9 An Dios nagsugo kan Adan: “Tikang ha tagsa nga kahoy ha hardin mahimo ka kumaon ha katagbaw. Kondi mahitungod han kahoy han kahibaro ha maopay ngan maraut diri ka gud kumaon hito, kay ha adlaw nga ikaw kumaon hito sigurado nga mamamatay ka.” (Genesis 2:16, 17) Sugad nga Maglalarang, hi Jehova nga Dios mayada katungod nga magbutang hin mga suruklan ha moral ngan ha pagsiguro kon ano an maopay ngan kon ano an maraut para ha iya mga linarang. Makatadonganon an iya sugo tungod kay hi Adan ngan Eva libre nga kumaon han bunga tikang ha ngatanan iba nga mga kahoy ha hardin. Maipapakita nira an ira apresasyon para han katungod ni Jehova ha pagmando pinaagi ha pagsugot hini nga balaud imbes nga mapahitas-on nga maghimo han ira kalugaringon nga mga suruklan ha moral.
10. (a) Paonan-o dinaraon hi Satanas ha mga tawo basi madani hira nga dumapig ha iya? (b) Ano nga mga motibo an iginbutangbutang ni Satanas kan Jehova? (c) Ano an ginhuhunahuna mo mahitungod han pag-atake ni Satanas ha Dios?
10 An Yawa nagplano nga ipahirayo ha Dios an siyahan nga mga tawo. Basi madani hira nga dumapig ha iya, nagbuwa hi Satanas. Ginagamit an usa nga halas, sugad han paggamit han ventriloquist (usa ka tawo nga nagyayakan nga diri nagkikiwa an im-im pinaagi) hin usa nga dummy (o manyika), an Yawa nagpakiana kan Eva: “Totoo gud ba nga an Dios nagsiring ha iyo nga diri gud kamo kumaon tikang ha tagsa nga kahoy ha hardin?” Han iginsaysay ni Eva an sugo han Dios, hi Satanas nagpahayag: “Sigurado nga diri kamo mamamatay.” Iya kon sugad ginbutangbutangan nga mayada maraut nga mga motibo hi Jehova ha pagsiring: “Maaram an Dios nga ha adlaw mismo nga kamo kumaon hito mapupukrat an iyo mga mata ngan mahanunugad kamo han Dios, nga maaram han maopay ngan han maraut.” (Genesis 3:1-5) Iginpasabot kon sugad han Yawa nga an Dios nagpupugong han usa ka butang nga maopay. Nagpapakaraut gud ito nga pag-atake ha pagkamaminatud-on, mahigugmaon langitnon nga Amay, hi Jehova!
11. Paonan-o hi Adan ngan Eva binulig kan Satanas ha pagbuhat hin maraut?
11 Hi Eva nagkita utro ha kahoy, ngan an bunga hito yana baga in labi kamakaruruyag. Salit iya ginkuha an bunga ngan ginkaon ito. Ha urhi, an iya bana tinuyo nga inupod ha iya hinin makasasala nga buhat han pagtalapas ha Dios. (Genesis 3:6) Bisan kon hi Eva nalimbongan, hiya ngan hi Adan pariho nga nagsuporta ha plano ni Satanas nga magmando ha tawhanon nga rasa. An resulta, hira nagin iya mga kaupod ha pagbuhat hin maraut.—Roma 6:16; 1 Timoteo 2:14.
12. Ano an nagin resulta tikang ha pagrebelde han tawo ha Dios?
12 Kinahanglan atubangon ni Adan ngan Eva an mga resulta han ira mga buhat. Waray hira magin sugad han Dios, nga mayada espesyal nga kahibaro. Lugod, inabat hira hin kaawod ngan nagtago hira. Gintawag ni Jehova hi Adan ha pakighusay ngan iginpahayag ini nga sirot: “Ha balhas han imo bayhon makaon ka hin tinapay tubtub ha paghiuli mo ha tuna, kay tikang ka dida. Kay ikaw tapotapo ngan ha tapotapo ka hiuuli.” (Genesis 3:19) “Ha adlaw” nga an aton siyahan nga mga ginikanan kinaon tikang ha kahoy han kahibaro ha maopay ngan maraut, ginsirotan hira han Dios ngan namatay tikang ha iya panhunahuna. Ngan ginpaiwas hira tikang ha Paraiso ngan nagtikang an ira kahulog ngada ha pisikal nga kamatayon.
KON PAONAN-O NAGSARANG AN SALA NGAN KAMATAYON
13. Paonan-o nagsarang an sala ha ngatanan tawhanon nga rasa?
13 Baga in naglampos hi Satanas ha iya plano nga makarawat an pagsingba han tawo. Kondi, diri niya mahihimo tipigan an iya mga magsiringba nga buhi. Han nagtikang umepekto an sala ha siyahan tawhanon nga mag-asawa, diri na nira mahihimo ipasa an pagkahingpit ha ira mga tulin. Sugad han usa nga sinurat nga tinigib ha bato, an sala iginuhit hin hilarum ha genes han aton siyahan nga mga ginikanan. Salit, mahihimo la magkaanak hira hin diri-hingpit nga mga tulin. Tungod kay an ngatanan han ira mga anak iginpanamkon katapos nga nakasala hi Adan ngan Eva, an ira mga tulin nakapanunod han sala ngan kamatayon.—Salmo 51:5; Roma 5:12.
14. (a) Kan kanay mahimo naton igpariho adton nagninigar han ira sala? (b) Paonan-o nahibaro an mga Israelita han ira pagkamakasasala?
14 Kondi, yana nga adlaw, damu an natoo nga diri hira makasasala. Ha iba nga mga bahin han kalibotan, an ideya han napanunod nga sala diri hinbabaroan han kadam-an. Kondi diri iton proyba nga an sala diri naeksister. An usa nga bata nga lalaki nga mahugaw an nawong mahimo mag-angkon nga limpyo hiya, ngan bangin makombinse nga diri ngay-an katapos la nga nagkita hiya ha espeho. An kadaan nga mga Israelita pariho han sugad nga bata nga lalaki han kinarawat nira an Balaud han Dios pinaagi han Iya propeta nga hi Moises. Iginpatin-aw han Balaud nga an sala naeksister. “Tinuod diri ko hibabaroan an sala kon diri pinaagi han Balaud,” siring ni apostol Pablo. (Roma 7:7-12) Sugad han bata nga lalaki nga nagkikinita ha espeho, pinaagi ha paggamit han Balaud ha pagkita ha ira kalugaringon, makikita han mga Israelita nga hira mahugaw ha mga mata ni Jehova.
15. Ano an iginpapahayag pinaagi ha pagkita ha espeho ha Pulong han Dios?
15 Pinaagi ha pagkita ha espeho ha Pulong han Dios ngan pagtigaman han mga suruklan hito, aton makikita nga kita diri-hingpit. (Jakobo 1:23-25) Pananglitan, tagda an ginsiring ni Jesu-Kristo ha iya mga disipulo mahitungod han paghigugma ha Dios ngan ha ira amyaw, sugad han nahisurat ha Mateo 22:37-40. Agsub gud nga an mga tawo napapakyas ha pagbuhat hini nga mga bahin! Damu an diri naabat hin kangutngot han konsensia tungod ha kapakyas ha pagpakita hin gugma ha Dios o ha ira mga amyaw.—Lukas 10:29-37.
PAG-IKMAT HA MGA TAKTIKA NI SATANAS!
16. Ano an mahihimo naton basi malikyan an pagin biktima han mga taktika ni Satanas, ngan kay ano nga makuri ini?
16 Hi Satanas nangangalimbasug ha pagsagda ha aton nga tuyoon an pagbuhat hin sala. (1 Juan 3:8) Mayada ba paagi ha paglikay nga diri magin biktima han iya mga taktika? Oo, nagkikinahanglan ini nga makig-away kita ha mga hilig ha tinuyo nga pakasala. Diri ini masayon tungod kay makusog an aton kinaiya nga hilig ha sala. (Efeso 2:3) Hi Pablo kinahanglan mangalimbasug gud. Kay ano? Tungod kay an sala nag-ukoy ha iya. Kon karuyag naton an pag-uyon han Dios, kinahanglan makig-away liwat kita ha makasasala nga mga hilig nga aada ha aton.—Roma 7:14-24; 2 Korinto 5:10.
17. Ano an nakakahimo nga labaw nga makuri an pakig-away kontra han aton makasasala nga mga hilig?
17 Tungod kay hi Satanas pirme nga nagbibiling hin mga higayon ha pagdani ha aton ha pagtalapas ha mga balaud han Dios, diri masayon an aton pakig-away kontra han sala. (1 Pedro 5:8) Ha pagpakita hin pagtagad para ha igkasi mga Kristiano, hi Pablo nagsiring: “Nahahadluk ako nga ha bisan ano nga paagi, sugad nga hi Eva ginlimbongan han halas, bangin an iyo mga hunahuna pagrauton tikang ha pagkasinsero ngan pagkaputli nga para kan Kristo.” (2 Korinto 11:3) Ginagamit ni Satanas an pariho nga mga taktika yana nga adlaw. Nangangalimbasug hiya ha pagsabwag han mga binhi han pagruhaduha mahitungod han pagkamaopay ni Jehova ngan han mga kapulsanan han pagsugot ha mga sugo han Dios. An Yawa nangangalimbasug ha pagsalingabut han aton napanunod makasasala nga mga hilig ngan igpadayon naton an kurso han pagpahitaas, kahakog, kapungot, ngan maraut nga panhunahuna ha iba.
18. Paonan-o ginagamit ni Satanas an kalibotan ha pag-aghat han sala?
18 Usa han mga taktika nga ginagamit han Yawa kontra ha aton amo an kalibotan, nga nasandig ha iya gahum. (1 Juan 5:19) Kon diri kita mag-ikmat, iipiton kita han maraut ngan malimbong nga mga tawo ha kalibotan nga nakapalibot ha aton ngada ha makasasala nga kurso nga nagtatalapas han mga suruklan han Dios ha moral. (1 Pedro 4:3-5) Damu an nagbabalewaray han mga balaud han Dios ngan nagdudumiri pa ngani han mga pagpahamangno han ira konsensia, ha kataposan hinihimo an konsensia nga matig-a. (Roma 2:14, 15; 1 Timoteo 4:1, 2) An iba hinayhinay nga nasunod ha kurso nga bisan an ira diri-hingpit nga konsensia hadto waray magtugot ha ira nga buhaton ito.—Roma 1:24-32; Efeso 4:17-19.
19. Kay ano nga diri igo na an limpyo nga pagkinabuhi?
19 An pagkinabuhi nga limpyo ha moral usa ka maopay nga buhat hini nga kalibotan. Kondi, basi mapalipay an aton Maglalarang, labaw pa an ginkikinahanglan. Kinahanglan magkaada liwat kita hin pagtoo ha Dios ngan abaton an usa nga responsabilidad ha iya. (Hebreo 11:6) “Kon maaram an usa ha pagbuhat han husto ngan diri ginbubuhat ito, sala niya ito,” iginsurat han disipulo nga hi Jakobo. (Jakobo 4:17) Oo, an tinuyo nga pagbalewaray ha Dios ngan ha iya mga sugo mismo usa nga porma han sala.
20. Paonan-o nangangalimbasug hi Satanas ha pagpugong ha imo ha pagbuhat han husto, kondi ano an mabulig ha imo ha pag-ato han sugad nga mga pag-ipit?
20 Sigurado nga aaghaton ni Satanas an pagkontra ha imo ha pamiling han kahibaro han Dios pinaagi han imo pag-aram ha Biblia. Sinsero nga ginlalaoman nga diri mo tutugotan an sugad nga mga pag-ipit nga magpugong ha imo ha pagbuhat han husto. (Juan 16:2) Bisan kon damu nga mga magmarando an natoo kan Jesus durante han iya ministeryo, waray nira karawata hiya tungod kay nahahadluk hira nga isalikway ha ira komunidad. (Juan 12:42, 43) Mapintas nga nangangalimbasug hi Satanas ha pagtarhog ha bisan hin-o nga namimiling han kahibaro han Dios. Kondi, sadang hinumduman ngan apresyaron mo pirme an urosahon nga mga butang nga ginbubuhat ni Jehova. Bangin mabuligan mo pa ngani an mga nakontra nga magkaada han pariho nga apresasyon.
21. Paonan-o naton madadaog an kalibotan ngan an aton kalugaringon makasasala nga mga hilig?
21 Tubtub nga kita diri-hingpit, makakasala kita. (1 Juan 1:8) Kondi, mayada kita bulig ha pakig-away hini nga away. Oo, posible nga magdaog kita ha aton pakig-away kontra han maraut nga usa, hi Satanas nga Yawa. (Roma 5:21) Ha kataposan han ministeryo ni Jesus ha tuna, iya gindasig an iya mga sumuronod pinaagi hini nga mga pulong: “Ha kalibotan mayada kamo kagol-anan, kondi magrig-on kamo! Akon gindaog an kalibotan.” (Juan 16:33) Bisan an diri-hingpit nga mga tawo, posible nga madaog nira an kalibotan pinaagi han bulig han Dios. Hi Satanas waray gahum hadton nakontra ha iya ngan ‘nagpapasakop hira ha Dios.’ (Jakobo 4:7; 1 Juan 5:18) Sugad han makikita naton, an Dios naghahatag hin paagi ha pakagawas ha pagkauripon ha sala ngan kamatayon.
SARIHI AN IMO KAHIBARO
Hin-o hi Satanas nga Yawa?
Kay ano nga an mga tawo nalalagas ngan namamatay?
Ano an sala?
Paonan-o gindadani ni Satanas an mga tawo ngada ha tinuyo nga sala kontra han Dios?
[Mga Pakiana]
[Bug-os-pahina nga piktyur ha pahina 54]
