KON nababatian mo an mga pulong nga “kalag” ngan “espiritu,” ano an imo nahuhunahuna? Damu an natoo nga ini nga mga pulong nangangahulogan hin usa nga butang nga diri-nakikita ngan diri-mamaratyon nga aada ha sulod han aton lawas. Naghuhunahuna hira nga ha kamatay han tawo inin diri-nakikita nga bahin niya nabaya ha lawas ngan padayon nga nabubuhi. Tungod kay tinotoohan ini ha bisan diin, damu an nahipapausa kon nahibabaro hira nga diri gud ngay-an ito igintututdo han Biblia. Ano, kon sugad, an kalag, ngan ano an espiritu, sumala ha Pulong han Dios?

Siyahan, hunahunaa an kalag. Bangin nahinunumdoman mo nga Hebreo ngan Griego nga yinaknan an orihinal nga ginamit ha pagsurat han Biblia. Han iginsurat an mahitungod han kalag, ginamit han mga parasurat han Biblia an Hebreo nga pulong nga neʹphesh o an Griego nga pulong nga psy·kheʹ. Inin duha nga pulong makikita ha Kasuratan hin sobra 800 ka beses, ngan pirme “kalag” an paghubad hito han New World Translation. Kon imo usisahon an paggamit han Biblia ha “kalag” o “mga kalag,” matin-aw nga ini nga pulong nagtutudlok la ha (1) mga tawo, (2) mga hayop, o ha (3) kinabuhi han tawo o hayop. Aton paghisgotan an pipira nga mga teksto nga may kalabotan hinin tulo nga iba-iba nga kahulogan.

 Mga tawo. “Ha mga adlaw ni Noe, . . . gutiay la an nabuhi nga mga tawo, nga amo an walo la nga kalag, an naluwas ha tubig.” (1 Pedro 3:20) Dinhi an pulong nga “kalag” matin-aw nga nagrirepresentar han mga tawo—hi Noe, an iya asawa, an iya tulo nga anak nga kalalakin-an, ngan an ira mga asawa. Ha Eksodo 16:16 gin-uunabi an mga instruksyon ha mga Israelita mahitungod han pagtirok hin manna. Hira ginsugo: “Pagtirok kamo hini . . . sugad ha kadamu han iyo mga tawo [“kalag,” NW], magkuha kamo hini an tagsa ka tawo nga aada ha iya salapdag.” Salit an kadamu han manna nga gintirok iginbasar ha kadamu han mga tawo ha tagsa nga pamilya. An iba han mga ehemplo ha Biblia diin ginamit an “kalag” o “mga kalag” ha pagtudlok ha usa ka tawo o ha mga tawo makikita ha Genesis 46:18; Josue 11:11; Buhat 27:37 (NW); ngan Roma 13:1.

Mga hayop. Ha asoy han Biblia mahitungod han paglarang, aton mababasa: “An Dios siniring: Maghimo an mga tubig hin damu nga kapangon nga buhi nga mga mananap [“buhi nga mga kalag,” NW], ngan an katamsihan magkalupad ha bawbaw han tuna ha sakob han panganuron han langit. Ngan an Dios siniring: Mahimo han tuna an mga buhi nga mga mananap [“buhi nga mga kalag,” NW] sugad han ira kalainan, mga kabakahan ngan mga mananap nga nag-uusoy, ngan mga dagku nga mga mananap nga magbangis ha tuna, sugad han ira kalainan; ngan nahimo ito.” (Genesis 1:20, 24) Hini nga bersikulo, an kaisdaan, maanad nga mga hayop, ngan ihalas nga mga hayop tinatawag ngatanan ha amo gihapon nga mga pulong—“mga kalag.” An katamsihan ngan iba pa nga mga hayop tinatawag nga mga kalag ha Genesis 9:10 (NW); Lebitiko 11:46 (NW); ngan Numeros 31:28.

Kinabuhi sugad nga tawo. Usahay an pulong nga “kalag” nangangahulogan han kinabuhi han usa sugad nga tawo. Hi Jehova nagsiring kan Moises: “Patay na an ngatanan nga mga tawo nga nagbibiling han imo kinabuhi [“kalag,” NW].” (Eksodo 4:19) Ano an ginbibiling han mga kaaway ni Moises? Karuyag nira kuhaon an kinabuhi ni Moises. Antes pa hini, han igin-aanak ni Rakel an iya anak nga lalaki nga hi Benjamin, ‘binulag an iya kalag, (kay hiya namatay).’ (Genesis 35:16-19) Hito nga panahon, nawad-an hi Rakel han iya kinabuhi. Tagda liwat an mga pulong ni Jesus: “Ako amo an maopay nga paramangno han mga karnero; an maopay nga paramangno han mga karnero nahatag han iya kinabuhi [“kalag,” NW] tungod han mga karnero.” (Juan 10:11) Iginhalad ni Jesus an iya kalag, o kinabuhi, para ha katawohan. Hini nga mga bersikulo han Biblia, an  pulong nga “kalag” matin-aw nga nagpapasabot han kinabuhi sugad nga tawo. Makikita mo an dugang nga mga ehemplo hini nga kahulogan han “kalag” ha 1 Hadi 17:17-23; Mateo 10:39 (NW); Juan 15:13 (NW); ngan Buhat 20:10 (NW).

Pinaagi han dugang pa nga pag-aram ha Pulong han Dios makikita mo nga ha bug-os nga Biblia waray mga pulong nga “diri-mamaratyon” o “waray kataposan” nga may kalabotan ha pulong nga “kalag.” Lugod, an Kasuratan nasiring nga an kalag mamaratyon, karuyag sidngon nga namamatay ito. (Esekiel 18:4, 20) Salit, ha Biblia, tinatawag la an usa nga namatay nga “patay nga kalag.”—Lebitiko 21:11, NW.

Aton paghisgotan yana an paggamit han Biblia ha pulong nga “espiritu.” An iba nga mga tawo naghuhunahuna nga an “espiritu” usa pa nga pulong para han “kalag.” Kondi, diri ito husto. Iginpapatin-aw han Biblia nga an “espiritu” ngan “kalag” nagpapasabot hin duha nga magkaiba nga mga butang. Ano an ira kaibahan?

Ginamit han mga parasurat han Biblia an Hebreo nga pulong nga ruʹach o an Griego nga pulong nga pneuʹma han iginsurat nira an mahitungod han “espiritu.” Iginhahatag han Kasuratan mismo an kahulogan hito nga mga pulong. Pananglitan, an Salmo 104:29 (NW) nasiring: “Kon kuhaon mo [Jehova] an ira espiritu [ruʹach], namamatay hira, ngan nabalik hira ngadto ha ira tapotapo.” Ngan an Jakobo 2:26 nasiring nga “an lawas patay kon waray espiritu [ pneuʹma].” Salit, hini nga mga bersikulo, an “espiritu” amo an butang nga naghahatag hin kinabuhi ha lawas. Kon waray espiritu, patay an lawas. Salit, ha Biblia an pulong nga ruʹach iginhuhubad diri la sugad nga “espiritu” kondi liwat sugad nga “pwersa,” o pwersa han kinabuhi. Pananglitan, mahitungod han Baha ha panahon ni Noe, an Dios nagsiring: “Ako . . . magpapadara hin lunop hin mga tubig ha bawbaw han tuna, basi pagpoo ha ngatanan nga unod, nga may gininhawa [ruʹach] hin kinabuhi, ha ilarom han langit.” (Genesis 6:17; 7:15, 22) Salit an “espiritu” amo an diri-nakikita nga pwersa (an idlap han kinabuhi) nga nagpapagios ha ngatanan nga buhi nga mga linarang.

An kalag ngan an espiritu diri magkapariho. An lawas nagkikinahanglan hin espiritu sugad la nga an radyo nagkikinahanglan hin koryente—basi magtunog. Ha dugang pa nga pag-ilustrar, hunahunaa an usa nga gutiay nga radyo. Kon butangan mo ito hin batirya  ngan patukaron ito, an koryente dida ha mga batirya nakakapatunog han radyo. Kondi, kon waray mga batirya, diri magtutunog an radyo. Sugad man hito an iba nga klase hin radyo kon gintatangtang ito tikang ha koryente. Ha pariho nga paagi, an espiritu amo an pwersa nga nakakabuhi han aton lawas. Pariho liwat han koryente, an espiritu waray inaabat ngan diri nakakaghunahuna. Diri-persona ito nga pwersa. Kondi kon waray hito nga espiritu, o pwersa han kinabuhi, an aton mga lawas ‘namamatay, ngan nabalik ngadto ha tapotapo,’ sugad han ginsiring han salmista.

Mahitungod han kamatayon han tawo, an Eklesiastes 12:7 nasiring: “An tapotapo [han iya lawas] mabalik ha tuna sugad hadto, ngan an espiritu mabalik ngadto ha Dios nga naghatag hini.” Kon an espiritu, o pwersa han kinabuhi, nawawara ha lawas, namamatay an lawas ngan nabalik ha gintikangan hito—ha tuna. Ha sugad man nga paagi, an pwersa han kinabuhi nahibabalik ha gintikangan hito—an Dios. (Job 34:14, 15; Salmo 36:9) Diri ini nangangahulogan nga an pwersa han kinabuhi aktuwal nga napakadto ha langit. Lugod, nangangahulogan ito nga para ha usa nga namatay, an anoman nga iya paglaom ha kinabuhi ha tidaraon nadepende kan Jehova nga Dios. An iya kinabuhi aada ha mga kamot han Dios, siring pa. Pinaagi la han gahum han Dios maibabalik an espiritu, o pwersa han kinabuhi, basi mabuhi utro an tawo.

Nakakaliaw gud mahibaroan nga ini gud an bubuhaton han Dios para ha ngatanan nga namamahuway ha “mga lubnganan”! (Juan 5:28, 29) Ha panahon han pagkabanhaw, maghihimo hi Jehova hin bag-o nga lawas para han usa ka tawo nga nakaturog ha kamatayon ngan bubuhion ito pinaagi han pagbutangi hito hin espiritu, o pwersa han kinabuhi. Magigin makalilipay gud ito nga panahon!

Kon karuyag mo mahibaro hin dugang pa mahitungod han mga pulong nga “kalag” ngan “espiritu” sumala han paggamit ha Biblia, makikita mo an birilhon nga mga impormasyon ha brosyur nga Ano an Nahitatabo ha Aton Kon Kita Namamatay? ngan ha pahina 375-84 han libro nga Reasoning From the Scriptures, nga pariho iginpublikar han mga Saksi ni Jehova.